Hasan bin Yahya

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Seyfülislam
Hasan bin Yahya
الحسن بن يحيى
3. Yemen Krallığı Veziri
Görev süresi
Nisan 1948 - 18 Haziran 1955
Yerine geldiği Abdullah el-Vezîr
Yerine gelen makam kaldırıldı
Yemen Krallığı Birleşmiş Milletler Daimî Temsilcisi
Görev süresi
1955-1962
Yerine geldiği makam kuruldu
Yerine gelen makam kaldırıldı
1. Yemen Krallığı Sürgün Hükûmeti Veziri
Görev süresi
Ekim 1962 - 17 Ekim 1962
Yerine geldiği Ahmed el-Sayarî
Yerine gelen Abdurrahman bin Yahya
3. Yemen Krallığı Sürgün Hükûmeti Veziri
Görev süresi
15 Ocak 1969 - 1 Aralık 1970
Yerine geldiği Abdurrahman bin Yahya
Yerine gelen makam kaldırıldı
Kişisel bilgiler
Doğum 13 Haziran 1908
Sana'a, Yemen Vilayeti
Ölüm 13 Haziran 2003 (95 yaşında)
Cidde, Suudi Arabistan
Defin yeri Medine, Suudi Arabistan
Vatandaşlığı Osmanlı İmparatorluğu
Yemen Mütevekkilî Krallığı
Suudi Arabistan
Milliyeti Arap
Evlilik(ler) 4
Çocuk(lar) 7
Ebeveyn(ler) İmam Yahya
Fatma Fatma El Vasl
Mesleği Diplomat
Politikacı
Vezir
Dini Zeydi Şii İslamı
Ödülleri İtalya Liyakat Nişanı
Aile ‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏ Rassid Hanedanlığı
Hasan bin Yahya, Birleşik Krallık Kahire Büyükelçisi ile görüşürken fotoğrafı

Hasan bin Yahya (Arapça:سيف الإسلام الحسن بن الإمام يحيى بن الإمام محمد حميد الدين romanize:el-Hasan ibn el-İmam Yahya ibn el-İmam Muhammed Hamideddin) Yemenli diplomat ve Yemen Mütevekkilî Krallığı'nın eski veziri.[1]

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Hasan bin Yahya, Rassid hanedanlığı'nın reisi olan İmam Yahya'nın 3. oğlu olarak 13 Haziran 1908 tarihinde Osmanlı'nın San'a kentinde dünyaya geldi. Yemen Meşrutiyet Devrimi'nde İmam Yahya'nın öldürülmesine kadar İbb, Sana'a ve Hudeyde (1938-1948) eyaletlerinin valisi olarak görev yaptı. 1948'deki Devrim sırasında hanedana bağlı güçlerin Ahmed'in yanında toplanmasında büyük bir rol oynadı.[2]

Nisan 1948'den 18 Haziran 1955'e kadar Yemen Krallığı'nın veziri olarak görev yaptı. 1955 Kardeşi Abdullah'ın darbe girişiminden sonra darbe girişimini desteklediği şüphesiyle görevinden ihraç edilip Yemen Krallığı Birleşmiş Milletler Daimî Temsilciliği'ne atandı.[3][4][5] Bu pozisyona gelince Prens Hasan, ülkenin çıkarlarını daimî bir şekilde savundu. Yemen Mütevekilî Krallığı 23 Ocak 1958'de; 30 Aralık 1957'de İngiliz birliklerinin Yemen'e yeni bir saldırı düzenlediğini ve zaiyatler verildiğini duyurdu. İngilizlerin eylemini protesto eden Hasan bin Yahya, BM Genel Sekreteri Dag Hammarskjöld'e bir muhtıra gönderdi.[6]

Monarşi'nin devrilmesi ve iç savaş[değiştir | kaynağı değiştir]

27 Eylül 1962 tarihinde Muhammed el-Bedir Albay Abdullah es-Sallal tarafından indirildi ve Yemen Arap Cumhuriyeti ilan edildi. Böylece 1000 yılı aşkın Yemen imamları devri bitmiş oldu.[7]

Darbenin ardından Hasan bin Yahya kendisini Kral ilan etti fakat sonra iddiasını geri çekti ve 30 Eylül'de Suudi Arabistan, Cidde'ye gitti. Buradan cumhuriyetçilere ve "Mısırlı işgalcilere"[Not 1] karşı bir ayaklanma çağrısında bulundu.[8] Darbecilerin halk desteği olmayan küçük bir ordudan oluştuğunu belirterek Yemen Krallığı'nı kurtaracağına söz verdi.[9] Böylece Kuzey Yemen İç Savaşı başlamış oldu.

Kralcılar için af getiren barış antlaşmasının Mart 1969'da Muhammed el-Bedir ile birlikte imzalanmasından sonra Yemen'den ayrıldı. 13 Haziran 2003 yılında Cidde'de sürgünde iken öldü ve Medine'de defnedildi.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Not[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Darbeyi yapan subaylar Mısır Cumhuriyeti başkanı Abdünnâsır ekolünden gelmektedir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Yemen3". web.archive.org. 24 Aralık 2017. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2022. 
  2. ^ Eagle, ABDR (25 Temmuz 2003). "Obituary: Prince Al-Hasan Hamid al-Din". the Guardian (İngilizce). 27 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2022. 
  3. ^ Der Spiegel (10.10.1962): Onkel Lebt 3 Ağustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ Mallakh, Ragaei el (30 Ekim 2014). The Economic Development of the Yemen Arab Republic (RLE Economy of Middle East) (İngilizce). Routledge. ISBN 978-1-317-59811-4. 3 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2022. 
  5. ^ Tom Little. "South Arabia: Arena of Conflict", Pall Mall P., (1968), p. 93.
  6. ^ "Yemen Reports Attack". New York Times Gazetesi. 24 Haziran 1958. 3 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ Terrill, W. Andrew (2011). "The Conflicts in Yemen And U.S. National Security". 3 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2022. 
  8. ^ Times, Dana Adams Schmidt Special To the New York (8 Aralık 1962). "YEMEN RECOVERY VOWED BY PRINCE; Hassan Calls Revolt Work of 'Egyptian Invaders'". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 3 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2022. 
  9. ^ Al-Hayat (29 September, 1962).

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hasan_bin_Yahya&oldid=32224329" sayfasından alınmıştır