Hollywood film ve dizilerinin Yeşilçam uyarlamaları listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Hollywood film ve dizilerinin Yeşilçam uyarlamaları, ABD'de üretilmiş bazı popüler sinema filmlerinin ve televizyon dizilerinin, özellikle 1970'li ve 1980'li yıllarda yoğun olmak üzere, Türkiye'de Türk oyuncular ve yönetmenler tarafından yapılan yerelleştirilmiş yeni versiyonları için yapılan tanımlamadır. Küçümseyici hattâ alaycı bir tanımlamayla bu tür filmlere "İstismar sineması"nın (Exploitation films) bir alt türü olarak "Turksploitation filmleri" adı takılmıştır.[1][2]

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

Yeni konu ve senaryolara her zaman aç olan sinemanın ilk günlerinden beri uyarlamaya başvurması pek de yadırganacak bir şey değildir. Yıllar içinde binlerce roman, öykü, tiyatro oyunu, masal, çizgi karakterler hattâ dini metinler defalarca sinemaya uyarlanmıştır ve halâ da uyarlanmaya devam etmektedir.

Sinemadaki uyarlamaların bir değişik türü de, bir ülkede belli bir zamanda çekilmiş bir filmin, genelde başka bir ülkede farklı bir ekip tarafından yeniden çekilmesidir. Bu yeniden çekimlerde mekânlar, kişiler ve bir ölçüde konu yerel şartlara ve zamana göre değişikliğe uğratılır. Bu türetilmiş uyarlama filmler genelde yeniden çevrimin yapıldığı ülkenin kendi iç pazarı için üretildikleri için, o ülke halkı tarafından yadırganmıyacak bir forma sokulurlar, yani yerelleştirilirler. Örneğin Akira Kurosawa'nın "Yedi Samuray" (1954) filmi samurayların hüküm sürdüğü Orta Çağ Japonya'sında geçiyorken, bu filmin 1960 tarihli Amerikan uyarlaması olan "Yedi Silahşörler"de (The Magnificent Seven) yönetmen John Sturges, konuyu ve karakterleri 19. yüzyılın Vahşi Batı'sına taşımıştı. Sinema tarihinde bu gibi sayısız örnekler vardır.[kaynak belirtilmeli]

Türkiye'de de Yeşilçam sineması duruma ilgisiz kalmamış ve çok sayıda Hollywood filminin uyarlamasını yapmıştır. Bu 'furya' özellikle 1960'lı yıllardan başlayıp 1980'lerin sonuna kadar tüm hızıyla sürmüş, sonra da bu uyarlama filmlerin sayısı giderek azalmıştır. Yeşilçam uyarlamalarının bir kısmı da 'uyarlamanın uyarlaması' şeklinde olmuştur. Örneğin yukarıda bahsedilen "Yedi Silahşörler" filmi, 1964 yılında Tunç Başaran tarafından On Korkusuz Adam adıyla uyarlanmış ve konusu o tarihte güncelliğini koruyan Kıbrıs Olayları'na taşınmıştı. Hattâ aynı yönetmen ertesi yıl On Korkusuz Kadın adıyla filmin başka bir uyarlamasını daha çekmişti.[3] Yeşilçam uyarlamalarının bir kısmı aslına birebir benzerken, bazıları oldukça serbest uyarlamalardır. Bir kısmı da çok absürd bulunan bu tür filmlere "Turksploitation" filmleri adı verilmiş ve "İstismar sineması"nın (Exploitation films) bir alt türü olarak kategorize edilmiştir.[2] Terim Der Spiegel dergisinden kaynaklanmaktadır.[1]

Filmler[değiştir | kaynağı değiştir]

Türk istismar filmleri[4][5]
Özgün film adı Özgün filmin yılı Kopya filmin adı Kopya filmin yılı Notlar
Dracula (Drakula) 1931 Drakula İstanbul'da 1953 Sadece Dracula karakteri alınmış, öykü yerelleştirilmiş.
Tarzan the Ape Man 1932 Tarzan İstanbul'da 1952 Kopyalanmış görüntüler mevcut[6]
It Happened One Night (Bir Gecede Oldu) 1934 Halk Çocuğu 1964 {{Netleştir}}
Mr.Deeds Goes to Town 1936 Anadolu Çocuğu 1964 {{Netleştir}}
Flash Gordon 1936 Baytekin Fezada Çarpışanlar 1967 1936 tarihli özgün film, ABD'de ve Türkiye'de sinemalarda dizi halinde (serial) gösterilmiştir. {{Netleştir}}
Snow White and the Seven Dwarfs 1937 Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler 1970 Çizgi film uyarlaması
The Adventures of Robin Hood 1938 Vatan Kurtaran Aslan 1966 {{Netleştir}}
Captain America 1944 3 Dev Adam 1973 Filmin diğer iki süper kahramanı "Örümcek Adam" ve "Santo"
Superman 1948 Süpermen Fantoma'ya Karşı 1969
Superman 1948 Süper Adam 1971
Superman 1948 Süpermen Geliyor 1972
Superman 1948 Süper Adam İstanbul'da 1972
Superman 1948 Süper Adam Kadınlar Arasında 1972
Superman 1948 Süpermen Dönüyor (film, 1979) 1979
Superman 1948 Süpermenler 1979
Superman 1948 Üç Süpermen Olimpiyatlarda 1984
Cinderella 1950 Sinderella Kül Kedisi 1971 Çizgi film uyarlaması {{Netleştir}}
The Wizard of Oz 1951 Ayşecik ve Sihirli Cüceler Rüyalar Ülkesinde 1971
Viva Zapata 1952 Reşo: Vatan İçin 1974 {{Netleştir}}
Roma Tatili 1953 İstanbul'da Aşk Başkadır 1961 {{Netleştir}}
Roma Tatili 1953 İstanbul Tatili 1968 Senaryo: Bülent Oran[7] {{Netleştir}}
Roma Tatili 1953 Bir Günlük Aşk 1986 [7]
Sabrina 1954 Şoförün Kızı 1965 {{Netleştir}}
Some Like it Hot 1959 Çapkın Kızlar 1975 "Bazıları Sıcak Sever"in üçüncü Yeşilçam uyarlaması.[8] Bu da renkli çekilmiş.
The Magnificent Seven 1960 On Korkusuz Adam 1964 {{Netleştir}}
Psycho 1960 İstanbul Dehşet İçinde 1966 {{Netleştir}}
West Side Story 1961 Yasak Sokaklar 1994 {{Netleştir}}
A Pocketful Of Miracles 1961 Elmacı Kadın 1971 {{Netleştir}}
One-Eyed Jacks 1961 Dağların Kartalı 1970 {{Netleştir}}
İlk 4 James Bond filmi 1962-1965 Cezmi Band 007.5 1965 İngiliz filminden uyarlama {{Netleştir}}
İlk 4 James Bond filmi 1962-1965 Altın Çocuk[9] 1966 İngiliz filminden uyarlama {{Netleştir}}
Irma La Douce 1963 Kırmızı Fener Sokağı 1968 Uyarlama senaryo Suavi Sualp {{Netleştir}}
The Sound of Music 1965 Sen Bir Meleksin 1969 [10]
Professionals 1966 Devlerin İntikamı 1967 Aslen bir "köy filmi" olan "Devlerin İntikamı" klasik mert delikanlı-kötü toprak ağası çatışmasını Western kalıplarında perdeye yansımıştı[11] {{Netleştir}}
Batman 1966 Betmen Yarasa Adam 1973
Bonnie and Clyde 1967 Cemo İle Cemile 1971 {{Netleştir}}
Red Kit 1967 Çifte Tabancalı Damat 1967 Çizgi karakterden uyarlandı, zira bu siyah-beyaz film dünyadaki ilk Red Kit uyarlaması. Öztürk Serengil Red Kit Ahmet rolünde. {{Netleştir}}
Daisy Town 1970 Red Kit 1974 Çizgi filmden ve karakterlerden uyarlandı. Siyah-beyaz. Red Kit'i İzzet Günay oynuyor.
A Star Is Born 1970 Minik Serçe 1978 {{Netleştir}}
And Soon the Darkness 1970 Macera Yolu 1974 Özgün filmde bisikletleriyle Fransa kırsalında tatile çıkan iki İngiliz kızının başından geçenler anlatılıyorken, Yeşilçam çevriminde konu Antalya kırsalına taşınmış. Orijinal filmin 2010'da aynı adla yeniden çevrimi yapıldı, bu kez olaylar Arjantin'de geçiyordu. {{Netleştir}}
Daisy Town 1971 Atını Seven Kovboy (Red Kit Daltonlara Karşı) 1974 Çizgi filmden ve karakterlerden uyarlandı. Renkli. Bu kez Sadri Alışık Red Kit. {{Netleştir}}
Straw Dogs 1971 Kadınca 1984 {{Netleştir}}
Dirty Harry 1971 Kelepçe 1982 {{Netleştir}}
The Sting 1973 Belalılar 1974 {{Netleştir}}
The Exorcist 1973 Şeytan 1974 Şeytanı kızın vücudundan çıkartan rahip, Türk versiyonunda imam olmuştur ve kıza zemzem atar.
Emmanuelle 1974 Kasımpaşalı Emmanuel 1979 Fransız filminden uyarlama
Death Wish 1974 Cellat 1975 {{Netleştir}}
Jaws 1975 Çöl 1983
Rocky 1976 Kara Şimşek 1 1985
Star Wars 1977 Dünyayı Kurtaran Adam 1982
The Postman Always Rings Twice 1980 Sarı Bela 1985 Birebir aynısı
The Blues Brothers 1980 Sazcı Kardeşler 1990 Soft pornografik bir uyarlama {{Netleştir}}
The Shining 1980 Biri Beni Gözlüyor 1988 {{Netleştir}}
Endless Love 1981 Bitmeyen Sevda 1986 {{Netleştir}}
E.T. 1982 Badi 1983 E.T.'nin iki uyarlamasından ilki. Diğeri ise "Homoti"
E.T. 1982 Homoti 1987 E.T.'nin iki uyarlamasından ikincisi. İlkinin adı "Badi"
Tootsie 1982 Şabaniye 1984 {{Netleştir}}
First Blood 1982 Vahşi Kan 1983
First Blood 1982 Ramo - Türk Rambosu 1986
Breathless 1983 Çılgın Aşıklar 1990 {{Netleştir}}
Falling In Love 1984 Bir Günah Gibi 1987 {{Netleştir}}
Rambo: First Blood Part II 1985 Korkusuz (Rambo) 1986 Afişi bile aynı
Fatal Attraction 1988 Sapık Kadın 1988 {{Netleştir}}

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "Türkische B-Movies: Süpertrash aus Hüllywood" (Almanca). Der Spiegel. 20 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2012. 
  2. ^ a b "Turksploitation" (İngilizce). en.wikipedia.org. 26 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2012. 
  3. ^ Göral, Burak (Mart 1995). "Alaturka Uyarlamalar / Kullanılmış Hikâye Avcıları". Sinema dergisi. Cilt Sayı 6. ss. sayfa: 68-70. 
  4. ^ "ensonhaber.com - Hollywood kopyası Türk filmleri". 27 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2020. 
  5. ^ "MOTÖR - Kopya Kültürü ve Popüler Türk Sineması belgesel". 21 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2020. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2020. 
  7. ^ a b Scognamillo, Giovanni (1988). Türk Sinema Tarihi-II. Metis Yayın. 
  8. ^ "Çapkın Kızlar". alkislarlayasiyorum.com. 24 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2012. 
  9. ^ "Altın Çocuk" (İngilizce). mondo-digital.com. 27 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2012. 
  10. ^ Göral, Burak (Mayıs 1986). "Ediz Hun". Sinema dergisi. s. 86. 
  11. ^ "Devlerin İntikamı (1967)". radikal.com.tr. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2013. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hollywood_film_ve_dizilerinin_Yeşilçam_uyarlamaları_listesi&oldid=31024977" sayfasından alınmıştır