Indore
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Indore इंदौर | |
|---|---|
 | |
  Indore Indore'nin Hindistan'daki konumu | |
| Ülke |  Hindistan |
| Eyalet | Madhyaa Pradesh |
| Bolge (District) | Indore district |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 3898 km² |
| Rakım | 553 m |
| Nüfus (2011) | |
| • Toplam | 1.516.918 |
| • Yoğunluk | oto/km² |
| Zaman dilimi | UTC+05.30 (IST) |
| Alan kodu | 0731 |
Resmî site [www.indore.nic.in] | |
Indore (Hindi dili:इंदौर) merkezi Hindistan'da Madhya Pradesh eyaletinin en büyük şehri ve ticaret merkezidir. Indore, eyalet başkenti olan Bhopal şehrinin 190 km batısında bulunmaktadır. 2011 Hindistan Nüfus Sayımına göre Indore şehri nüfusu 1.516.918 kişi olup [1] nüfus olarak Hindistan ülkesindeki 15. büyük şehirdir [2] ve 2009 tahminleri itibarıyla nüfusu tüm dünya şehirleri listesi üzerinde 147. sıradadır. Indore şehri, yerel idare olan Indore bölgesi (district) ve Indore Bölümü (division) merkez şehri görevlerini de taşır.
"Maratha İmparatorluğu" çağlarında "Deccan" bölgesi ve Delhi şehri arasında bulunan önemli bir yol menzili idi. Maratha Hükümdarı "Madhavrao Peshwa" öldükten sonra "Maratha İmparatorluğu" çöküp dağıldı. Bu parçalardan biri olan Holkar Devleti, Indore'yi başkent yaptı. Sonradan Holkar Devleti hükümdarı Rani Ahilyabai Holkar bu devletin başkentini Maheshwar şehrine nakletti.
Coğrafi konumu
[değiştir | kaynağı değiştir]Indore, Madhya Pradesh eyaletinin batı kısmında, "Malwa" platosunun güney kıyısında ve "Shipra Nehri"'nin kolları olan "Sraawati Nehri" ve "Khan Nehri" üzerinde yerleşiktir. Indore şehri yüksek bir düzlük üzerinde bulunur ve bu düzlüğün güneyinde "Yadri Silsilesi" vardır. Indore şehrinin deniz seviyesinden yüksekliği (rakım) ortalama 550 metredir.
İklimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Indore, "nemli ve kuru tropik iklimi" ile "nemli subtropik iklimi" arasında bir geçiş noktasında bulunur. Şehirde iyice hissedilen üç değişik mevsim vardır. Yaz mevsimi, Muson mevsimi ve kış mevsimi:
- Yaz mevsimi: Mart ortasında başlar. Nisan ve Mayıs aylarında da gayet yüksek sıcaklıklar olabilir. Gözlemlere göre bu aylarda ortalama sıcaklık 42-44 °C derece olmaktadır; fakat 1994'te rekor olarak 48 °C derece sıcaklık gözlenmiştir. Buna karşılık bu sıcak aylarda nem düşüktür. Indore, Malwa Platosu'nun güney köşesinde bulunduğu için bu aylarda "Shab-e-Malwa" adı verilen nispeten soğuk rüzgarlar akşam üstleri eserek şehrin sıcaklığını düşürür.
- Muson mevsimi: Haziran sonunda başlar. Bu mevsimde sıcaklık ortalaması 26 °C derece; sağanak ve sel gibi yağmur yağışı ve yüksek nemlilik bu mevsimin özellikleridir. Ortalama yağmur yaklaşık 800 mm civarında olur.
- Kış mevsimi: Kasım ortasında başlar. Bu mevsimin özellikleri yağışsız, ılıman ve güneşli olmasıdır. Ortalama sıcaklık 15 °C derece olmakla beraber geceleri sıcaklık düşer ve bazı geceler don bile gözlemlenmiştir.
 Indore iklimi  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 33,9 | 37,9 | 41,1 | 44,6 | 46,0 | 45,8 | 39,9 | 35,8 | 37,4 | 37,8 | 37,1 | 32,9 | 46,0 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 26,8 | 29,5 | 34,7 | 38,8 | 40,5 | 36,7 | 30,6 | 28,7 | 30,9 | 32,7 | 30,3 | 27,6 | 32,3 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 10,3 | 12,1 | 16,7 | 21,1 | 24,6 | 24,5 | 22,8 | 22,1 | 21,1 | 17,9 | 14,2 | 11,1 | 18,2 |
| En düşük sıcaklık (°C) | −1,1 | −2,8 | 5,0 | 7,8 | 16,7 | 18,9 | 18,9 | 18,6 | 9,0 | 6,2 | 5,6 | 1,1 | −2,8 |
| Ortalama yağış (mm) | 5,6 | 2,3 | 2,8 | 3,0 | 13,5 | 137,6 | 269,2 | 272,7 | 177,0 | 43,4 | 15,8 | 4,4 | 947,4 |
| Kaynak: Hindistan Meteoroloji Enstitüsü[3] | |||||||||||||
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]![[icon]](Dosya:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} | Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Yorel ve yerel idare
[değiştir | kaynağı değiştir] | Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Indore, "Indore Belediye Kurumu (IMC - Indore Municipal Corporation)" tarafından idare edilir. Şehrin etrafındaki bazı varoşların idaresi "Indore Gelişme Otoritesi (IDA - Indore Development Authority)" idaresi altındadır. IMC, 1956'da çıkarılan bir eyalet kanunu ile kurulmuştur. İdare için şehir 69 mahalleye (ward) bölünmüş ve bu mahalleler ise ise 11 bölgeye (zone) bölünmüştür.
Indore şehir ve varoşlarının uzun vadeli planlaması ve geliştirilmesi IDA kurumuna verilmiştir. Bu kuruma fonksiyonel olarak 9.718 km² bir alan kaplayan metropoliten Indore şehirsel bölgesi için master-planlar hazırlayıp bunların uygulanmasını kontrol etme yetki ve görevi verilmiştir.
IMC için her mahalle seçimle temsilci seçilmekte ve bunlar da şehir meclisi olarak şehrin belediye reisini seçmektedirler. Belediye reisi, şehrin günlük hizmetleri (şehir hizmetleri, şehir eğitim kurulu, şehir otobüs servisleri, şehir hastanesi ve şehir kütüphanesi) idaresi ile görevlidir. Madhya Pradesh eyaleti hükûmetinin tayin etmiş olduğu bir genel idareci "Belediye Komiseri" bu şehrin sivil idaresinden yetkilidir. Indore Şehir Polis'in idaresinden yetkili olan kişi ise merkezi "Hindistan Polis Servisi" memuru olan "Genel Polis Müfettişi"'dir.
Demografi
[değiştir | kaynağı değiştir]Indore toplam nüfusu 2011 Hindistan Nüfus Sayımına göre 1.516.918 kişidir.
2009 itibarıyla erkek nüfus, tüm nüfusun %53'ünü ve kadın nüfus %47'sini oluşturur.
2001 Nüfus Sayımına göre Indore'de yıllık ortalama nüfus büyüme hızı %2,85'tir. 6 yaşından küçük olan nüfus oranı %12,72'dir. Şehrinde okuryazarlık oranı %75 olup Hindistan ortalaması olan %59,5'ten yüksektir. Şehirde okuryazarlık oranı erkek nüfus için %75 ve kadın nüfus için %64'tür.[4]
Indore'de Mahdya Pradesh eyaleti resmi dili olan Hindi dili en çok kullanılan dildir. Bunun yanında "Marathi" ve "Malwi" dilleri konuşulmaktadır.
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Indore şehri civarında pamuk, mısır, buğday, darı ve koza tarımı önemlidir. Indore, Madhya Pradesh eyaletinin ticaret ve sanayi merkezidir. Bu ticaretin çoğunluğu küçük, orta boyutlu ve bazı büyük boyutlu sanayilerden ve hizmet sektöründen kaynaklanıp ortaya çıkmaktadır. Indore'de bulunan sanayiler: "otomotiv sanayi", "kimya endüstrisi", "ecza maddeleri sanayi" ve hizmet sektöründe "bilgisayar yazılımı" ve "tüketici için perakende ticaret"tir.
Şehirde bulunan sanayiler "Pithamor Özel Ekonomik Bölgesi" ve "Sanwar Sanayi Bölgesi"'dir. Bunlardan Pithmar bölgesi, Hindistan'in gelişen otomotiv sanayi merkezi olup "Hindistan Detroit'i" olarak anılmaktadır.[5][6]
Eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]"Devi Ahilya Vishwavidyalaya" veya "Indore Üniversitesi", Madhya Pradesh eyaletinin en önemli üniversitesidir. 1964'te kurulmuştur. 153 bağlı kolejle hem temel bilimler hem de mesleki eğitim için lisans ve lisans üstü eğitim sağlamaktadır. Üniversite kampüsünde 6.000 öğrenci ve bağlı kolejlerde 120.000 öğrenci kayıtlıdır.
Indore şehrinde lisans üstü işletmecilik eğitimi sağlayan özel kuruluşlu "Hindistan İşletmecilik Enstitüsü (Indian Institute of Management)" ve ileri teknoloji, fen bilimleri lisans ve lisans üstü eğitimi sağlayan "Hindistan Teknoloji Enstitüsü (Indian Institute of Technology)" kurumlarının her ikisinin de bulunduğu tek şehirdir.
"Mahatma Gandhi Memorial Tip Koleji" ve "Shri Govindram Seksaria Teknoloji ve Fen bilimleri Enstitüsü"'de Indore'de tıp ve mühendislik yüksek eğitimi sağlayan kurumlardır.
Görülebilecek yerler
[değiştir | kaynağı değiştir]Indore'de görülebilecek yerler şunlardır:
- Deoguradia: Yekpare kayanın yontulması ile yapılan bir tapınaktır. Günümüzdeki tapınak daha önce yapılmış olan ve 4 metre kadar su altında kalan tapınak üzerine yapılmıştır.[7]
- Gomat Giri: Jain tapınağı. Bu dinin önemli tanrısı olan "Gomateshwara"'nın yaklaşık 7 metrelik heykeli bulunur ve bu heykel Şravanabelagola'daki "Bahuali" heyelinin bir örneğidir. Bu tapınakta 24 tane mermerden tapinam meki o bulunur.[8]
- Lalbagh Sarayı: 0.81 km2 üzerinde yayılmış bir saray. Günümüze Holkar Devleti döneminden kalan eserler müzesidir.
- Rajwada: Holkar Devleti döneminde yapılmış 7 katlı bir saraydır.
- Indore Müzesi: Hinglajgarh'dan getirilmiş Parmar heykelleri de sergiler.[9]
Resimler
[değiştir | kaynağı değiştir]
-
Indore - Daly Koleji -
Indore - Sikh tapinagi "LIG Circle"
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Indore Population 20 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Hindistan Nüfus Sayımı. Erişim 04 Temmuz 2010.
- ^ "Hindistan'in en buyuk sehirlerinde 108 milyon kişiye yakin nüfus yasamakta". City Mayors. 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2010.
- ^ "Station: İndir İklim Verileri 1981–2010" (PDF). Hindistan Meteoroloji Enstitüsü. Ocak 2015. ss. 337–338. 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2020.
- ^ Indore Bolge İdaresi 13 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erisim: 16 Agustos 2009
- ^ Tiwary, Santosh (1 Nisan 1998). "Pithampur kucuk sanayi girişimleri yararlanılmayan potansiyel hikayeleri soylemekte". Hindistann Express. 21 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2009.
- ^ Trivedi, Shashikant (9 Temmuz 2004). "Pithampur unitelerini nahos bir gelecek beklemekte". Business Standard. 6 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2009.
- ^ "Deoguradia". Indore District & Administration. 23 Mart 2010. 30 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2010.
- ^ "Gomat Giri". Indore District & Administration. 23 Mart 2010. 30 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2010.
- ^ "Indore Muzesi". Indore District & Administration. 23 Mart 2010. 30 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2010.
- Ingilizce Wikipedia "Indore" maddesi 1 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Indore resmi websitesi (İngilizce)
