Jamaika maronları

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Maron liderlerinden Leonard Parkinson (1796)

Jamaika maronları Büyük Britanya Krallığı'na bağlı Jamaika Kolonisi'nde Afrika'dan köle olarak getirildikten sonra kaçarak özgürlüklerini kazanan ve adanın dağlık bölgelerinde yaşayan topluluğu anlatır.

Arka planı[değiştir | kaynağı değiştir]

1493-1655 yılları arasında adaya hakim olan İspanyol İmparatorluğu döneminde de kölelikten kaçan grupların bu tür topluluğun temellerini attıkları düşünülmektedir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

1717 yılında Jamaika

İngiliz-İspanyol Savaşı (1654-1660) sürerken 1655 yılı Mayıs ayında İngilizler Jamaika'yı işgal etmiştir. Kısa sürede işgal edilen ada 1670 yılında resmen İspanya tarafından İngilizlere bırakılmıştır. İngilizler adadaki kârlı şeker kamışı sanayisini devam ettirmek ve geliştirmek için köle ticaretine hız vermiştir. Ancak Jamaika'daki köleler ısrarlı ve örgütlü bir şekilde köleliğe karşı çıkmış, plantasyonlardan kaçarak dağlardaki özgür maronlara katılmışlardır.

Hem bu şekilde kaçan işgücü hem de maronların düzenledikleri saldırılar sonrasında şeker ekonomisi büyük kayıplar yaşamaya başlamıştır. Çareyi isyancılarla uzlaşmakta bulan Britanyalı idareciler 1739 ve 1740 yıllarında Leeward ve Winward maronlarıyla anlaşma imzalamıştır. Buna göre Britanya Ordusu maronlara karşı askerî harekâta girişmeyecek, maronlar da mevcut köleleri özgürleştirecek eylemlerden kaçınacaktır.[1]

Bu dönemin ardından adada sükunet sağlansa da 1795 yılında maronlarla Jamaika valisi Alexander Lindsay arasındaki gerilim yeniden savaşın patlak vermesine yol açmıştır. Esir alınan çok sayıda maron, Nova Scotia'daki yerleşimlere sürgün edilir. Günümüzdeki Kanada sınırları içindeki bu bölge aynı zamanda ABD'de sahiplerinden kaçan kölelerin sığındığı bir kent konumundadır. Bölgeye ve sert iklim koşullarına uyum sağlayamayan maronlar Sierra Leone Şirketi aracılığıyla sonraki dönemde bugün Sierra Leone sınırları içindeki Freetown'a göç etmiştir. Geride az sayıda da olsa kalan maronların geleneği bugün hala bölgede sorunlu da olsa sürdürülmektedir.[2]

Günümüzdeki durum[değiştir | kaynağı değiştir]

Bugün Sierra Leone'deki Kreol kültürünün kökleri Jamaika maronlarına dayanmaktadır. Batı Afrika bölgesi toplumlarına ilk ve en kapsamlı Avrupa kültürel girdisi bu şekilde gerçekleştirilmiştir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Jamaika Eğitim, Gençlik ve Kültür Bakanlığı sitesinde Jamaika Ulusal Kahramanları maddesi (İngilizce) 8 Aralık 2022 tarihinde erişilmiştir
  2. ^ Günümüzde bu siyahilerin torunları o dönem verilen teminatların Kanada Hükümetleri tarafından gözardı edildiğine dair şikayetleri olmuştur 12 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Eylül 2017 tarihli The Economist haberi (İngilizce) 8 Aralık 2022 tarihinde erişilmiştir
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Jamaika_maronları&oldid=30800931" sayfasından alınmıştır