Jean-Marie Le Pen

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Jean-Marie Le Pen
Doğum20 Haziran 1928 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
La Trinité-sur-Mer Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Ölüm07 Ocak 2025 (96 yaşında)
Garches Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Mezar yericemetery of La Trinité-sur-Mer Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Alma mater
MeslekSiyasetçi, avukat Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Siyasi partiFront national, Front national pour l'Algérie française, Comités Jeanne Bunu Vikiveri'de düzenleyin
EvliliklerPierrette Lalanne, Jany Le Pen Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Resmî sitehttp://www.jeanmarielepen.com/ Bunu Vikiveri'de düzenleyin
İmza
Çalışılan pozisyonmember of the French National Assembly (1986–1988), Avrupa Parlamentosu milletvekilliği (2014–2019), Avrupa Parlamentosu milletvekilliği (2009–2014), Avrupa Parlamentosu milletvekilliği (2004–2009), Avrupa Parlamentosu milletvekilliği (1999–2003), Avrupa Parlamentosu milletvekilliği (1994–1999), Avrupa Parlamentosu milletvekilliği (1989–1994), Avrupa Parlamentosu milletvekilliği (1984–1989), senator of the Community (1959–1961) Bunu Vikiveri'de düzenleyin
[Vikiveri'de düzenle]

Jean-Marie Le Pen (20 Haziran 1928, La Trinité-sur-Mer, Bretanya, Fransa - 7 Ocak 2025, Garches, Hauts-de-Seine, Fransa[1]), Fransız aşırı sağ siyasetçi, aynı zamanda Ulusal Cephe'nin (Front National) kurucusuydu.

Biyografi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bretonya'da bir sahil kasabasında orta hâlli bir balıkçı ailesinin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası Jean Le Pen[a][3] (1901-1942), balıkçı teknesi kaptanı, Gaziler Derneği başkanı ve La Trinité-sur-Mer belediye meclis üyesiydi. Annesi Anne-Marie Hervé[4] (1904-1965) ise terzi ve Locmariaquer ile Bono kökenli çiftçi bir ailenin kızıydı. Aile, ağırlıklı olarak Morbihan bölgesinden gelmektedir. Balıkçı olan babası, II. Dünya Savaşı sırasında Almanların yaşadıkları sahil kasabasının açığına döşedikleri mayınlardan birine çarpan teknesinde öldü. Bu olaydan sonra Jean-Marie Le Pen, Lorient Sivil Mahkemesi'nin 23 Aralık 1942 tarihli kararıyla "ulusal yetim" ilan edilmiştir.[b] 14 yaşında yetim kalan Le Pen kavgacı kişiliği yüzünden pek çok kez okul değiştirmek zorunda kaldı.

II. Dünya Savaşı sırasında Fransız direniş hareketine katıldı. Savaş bittikten sonra Paris Üniversitesi hukuk fakültesine girdi.1954'te mezun olduktan sonra Fransızlarla Vietnamlılar arasında devam eden Birinci Çinhindi Savaşına katılmak üzere orduya girdi. Hindiçin'nde ordu gazetesinde çalıştı, 1956'da Süveyş Savaşı sırasında bu bölgeye atandı ancak ateşkes yapıldıktan sonra bölgeye ulaşabildi. Hemen ardından istihbarat subayı olarak Cezayir'e gönderildi, Cezayir'de görev yaptığı sırada emrindeki paraşütçü birlikleriyle yaygın işkence olaylarına karıştı. Askerlik hizmetinden sonra siyasal bilgiler ve hukuk dallarında eğitim gördü, 1971'de Jean-Loup Vincent'la birlikte tamamladığı mezuniyet tezinin başlığı Le courant anarchiste en France depuis 1945 - 1945'ten beri Fransa'daki Anarşist Hareket idi.

1960'ta evlenip yaklaşık 27 yıl evli kaldığı Pierrette Lalanne ile beraberliğinden üç kız çocuk ve 9 torun sahibi oldu. 1987'de olaylı bir şekilde boşandığı Lalanne onu küçük düşürmek için Playboy dergisinin Fransa baskısına çıplak pozlar verdi. Kızlarından Marie-Caroline babasıyla beraber Ulusal Cephe'de başladığı siyaset macerasına kocasıyla beraber kurduğu Ulusal Cumhuriyetçi Parti (Mouvement National Républicain) adlı yeni bir parti kurarak devam etti.

1977'de çimento sanayicisi bir ailenin tek varisi ve siyasi destekçilerinden biri olan Hubert Lambert'in ölümünden sonra kendisine bağışladığı 30 milyon Fransız Frankı ile Saint-Cloud'daki malikanesinin sahibi oldu. Le Pen 1991'de Yunan asıllı Jeanne-Marie Paschos ile ikinci evliliğini yaptı.

Jean-Marie Le Pen (2019)

Hastalığı ve ölümü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Jean-Marie Le Pen, 2 Şubat 2022'de 'hafif bir felç' geçirdikten sonra kısa bir süre hastaneye kaldırılmış,[5] 15 Nisan 2023'te bu kez 'hafif bir kalp krizi' geçirmiş ve 3 Mayıs'ta hastaneden taburcu edilmişti.[6][7]

Nisan 2024'te Le Pen bir kez daha kalp krizi geçirdi.[8] Kasım 2024'te ise yaşlılığa bağlı sağlık kontrolleri için iki hafta boyunca hastanede kaldı ve ailesi genel sağlık durumu hakkında endişelerini dile getirdi.[9] 2024'te geçirdiği kalp krizinin komplikasyonları nedeniyle sağlığı kötüleşen[8] [10] Le Pen, 7 Ocak 2025'te Hauts-de-Seine'deki Garches'te bir bakım tesisinde, 96 yaşında hayatını kaybetti.[11][8]

Kızı Marine, babasının ölüm haberini, Mayotte'den Paris'e yaptığı yolculuk sırasında Nairobi, Kenya'daki bir mola esnasında gazetecilerden öğrendi. Le Pen ailesi, ölüm haberini ilk olarak Agence France-Presse'e (AFP) aracılığı ile duyurmuştur.[12]

Le Pen, 11 Ocak'ta memleketi La Trinité-sur-Mer'de düzenlenen bir ayinin ardından özel bir törenle defnedilmiştir.[13]

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Le Pen'in mirasının tarih tarafından değerlendirileceğini belirtirken, başbakan François Bayrou, "Ona karşı mücadele ederken ne kadar savaşçı biri olduğunu biliyorduk" demiştir.[14] Sol görüşlü Jean-Luc Mélenchon ise ölenlere ve yas tutanlara saygının, Le Pen'in yaydığı "nefret, ırkçılık, İslamofobi ve antisemitizmi" mazur gösteremeyeceğini ifade etmiştir.[14] Belçika’da Vlaams Belang lideri Tom Van Grieken ise Le Pen’i Avrupa milliyetçiliğinin "kurucu babası" olarak övmüştür.[14]

Fransa'nın çeşitli şehirlerinde yüzlerce kişinin katıldığı kalabalıklar, Le Pen'in ölümünü kutlamak için sokaklarda eğlenceler düzenledi. Bu kutlamalar, Bruno Retailleau ve Sébastien Lecornu gibi Fransız hükümet bakanları tarafından kınanmıştır.[15][16]

Siyasi kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Üniversite yıllarında öğrenci grubu liderliğiyle başladığı siyasi kariyerinde, 1956'da, daha 28 yaşındayken en genç üye olarak Ulusal Meclise seçilerek büyük bir sıçrama yaptı. 1957'de savaş gazilerinin kurduğu Ulusal Cephe'nin Muharipleri teşkilatının genel sekreterliğine seçildi.

1965 başkanlık seçimlerinde aşırı sağcı aday Jean-Louis Tixier-Vignancour'un kampanyasında çalıştı, seçim sonunda Tixier-Vignancour kaybederken Le Pen yoluna devam etti. 1972'de Ulusal Cephe'yi kurdu. Ulusal Cephe'nin kurucuları arasında Cezayir Bağımsızlık Savaşı sırasında sivil halka saldıran OAS örgütü üyeleri, neo-naziler ve radikal Katolikler yer alıyordu. Fransa Başkanlığına ilk kez aday olduğu 1974 seçimlerinde oyların yalnızca yüzde 0,74'ünü alabildi. 1976'da Paris'te yaşadığı apartman dairesi bombalı saldırıya uğradı.

Fransa'nın uğradığı göç dalgası ve 1970'lerdeki petrol krizinin neden olduğu ekonomik durgunluk Le Penin 1980'li yıllara gelindiğinde daha popüler olmasında etkili oldu. İlk kez 1983'teki belediye seçimlerinde ciddi bir çıkış yaptı. Le Pen'in lideri olduğu Ulusal Cephe (Front National) 1984 Avrupa Parlamentosu seçimlerinde yüzde 10 oy oranına ulaştı, 1986'da gücünün doruğuna ulaşan Ulusal Cephe tarihindeki en büyük sayı olan 35 ile Fransız Ulusal Meclisine girdi, ancak aynı yıl içinde Ulusal Cephe'de yaşanan deprem sonunda parti büyük oranda güç kaybetti. Partinin önemli isimlerinden ve aynı zamanda Le Pen'in damadı olan Bruno Megret Le Pen'e karşı giriştiği liderlik savaşını kaybederek partiden ihraç edildi. Bu olaydan sonra Le Pen'in kendisi ile aynı görüşleri paylaşmayanlara karşı duruşu ve kişiliği tartışma konusu oldu.

1984 ve 1999'da iki kez Avrupa Parlamentosuna seçildi. 1974, 1988, 1995 yıllarında başkanlık seçimlerine katılan ama her seferinde başarısız olan Le Pen 2002 yılında yapılan seçimlerin ilk turunda % 16,86'lık oy oranıyla ikinci olarak, ikinci tura kaldı. Fransa ve tüm dünyada göçmenlere karşı olan sert tutumu ile bilinen Le Pen'in ikinci tura kalabilmiş olması şaşkınlık yarattı. İkinci tur öncesinde Le Pen'e karşı başlatılan büyük halk kampanyası sonucunda, rakibi Jacques Chirac Beşinci Cumhuriyet tarihindeki en yüksek oy oranı olan % 82'yle tekrar başkan seçildi.

2007'de yapılan başkanlık seçimlerinde oyların yüzde 10'unu alan Jean-Marie Le Pen 4. olabildi. Ocak 2011'de düzenlenen Ulusal Cephe kongresinde partinin liderliğini kızı Marine Le Pen'e bıraktı.[17]

Notlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Sık görülen, birden fazla kökene sahip olan ve onu taşıyan yaklaşık 400 hanenin hepsinin kuzen olamayacağı bu sözcük, birçok biyografisinde belirtildiği gibi Breton « la pointe, le chef » (uç, lider) kelimesinden türediği yaygın bir yanılgıdır. Eski biçimleri (Le Paen, Le Péen), bu soyadının muhtemelen "pagan" anlamına geldiğini göstermektedir.[2].
  2. ^ "Pupille de la Nation" (Ulusun Koruması Altındaki Çocuk), Fransa'da özel bir statüdür. Bu statü, genellikle ebeveynlerini savaş, terör saldırıları veya kamu hizmeti sırasında kaybeden çocuklara verilir. Amaç, devletin bu çocuklara maddi ve manevi destek sağlayarak onların eğitim ve gelişimlerini güvence altına almasıdır. Bu statü, 1917 yılında Fransa'da kabul edilen bir yasa ile oluşturulmuştur ve özellikle I. Dünya Savaşı sırasında yetim kalan çocuklara yardım etmek için tasarlanmıştır.
Vikisöz'de Jean-Marie Le Pen ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Gazetesi, Dünya (7 Ocak 2025). "Son dakika: Fransa'da aşırı sağcı lider Jean-Marie Le Pen hayatını kaybetti" (7 Ocak 2025). Erişim tarihi: 7 Ocak 2025. 
  2. ^ Jean-Louis Beaucarnot (2016), Éditions de l'Archipel (Ed.), Le dico des politiques. Origines, cousinages, parcours, personnalités, indiscrétions, s. 84 
  3. ^ "Jean-Marie Le PEN - "pierfit" - Geneanet". gw.geneanet.org. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ Fauchoux, Marc; Forcari, Christophe (2007). Le Pen, le dernier combat. Paris: Jacob-Duvernet. s. 41. ISBN 978-2847241495. 
  5. ^ "French far-right party founder Jean-Marie Le Pen in hospital after minor stroke". Reuters. 3 Şubat 2022. 
  6. ^ "French far-right veteran Jean-Marie Le Pen hospitalised after 'mild' heart attack". France 24 (İngilizce). 16 Nisan 2023. 
  7. ^ Sadler, David (3 Mayıs 2023). "Jean-Marie Le Pen, hospitalized after a heart attack, was able to return to his home". GLOBEecho (İngilizce). 
  8. ^ a b c McFadden, Robert D. (7 Ocak 2025). "Jean-Marie Le Pen, Rabble-Rousing Leader of French Far Right, Dies at 96". The New York Times. 
  9. ^ "Marine Le Pen exprime « des inquiétudes » concernant l'état de santé de son père Jean-Marie Le Pen". Ouest-France.fr (Fransızca). 20 Kasım 2024. 
  10. ^ Ataman, Saskya Vandoorne, Joseph (7 Ocak 2025). "Jean-Marie Le Pen, founder of France's far-right National Front party, dies at 96". CNN (İngilizce). 
  11. ^ Valentine, Paul W. (7 Ocak 2025). "Jean-Marie Le Pen, father of far-right party in France, dies at 96". The Washington Post. 
  12. ^ "Mort de Jean-Marie Le Pen : Marine Le Pen a appris la mort de son père lors d'une escale au Kenya". Franceinfo (Fransızca). 7 Ocak 2025. 
  13. ^ le Roux, Mariette (13 Ocak 2025). "Far-right firebrand Le Pen buried in private ceremony". The Australian. La Trinité-sur-Mer: News Corp Australia. Agence France-Presse. s. 8. 
  14. ^ a b c "Reactions to former French far-right leader Jean-Marie Le Pen's death". Reuters. 7 Ocak 2025. 
  15. ^ Oyetade, Yinka (8 Ocak 2025). "Death of far-right leader Jean-Marie Le Pen's sparks celebrations – and controversy". France 24 (İngilizce). 
  16. ^ Giordano, Elena (8 Ocak 2025). "French interior minister condemns celebrations over Jean-Marie Le Pen's death". POLITICO. 
  17. ^ Aşırı sağcı liderin yerine kızı geçti 19 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Jean-Marie_Le_Pen&oldid=34654728" sayfasından alınmıştır