Kazakistan'da sağlık

Kazakistan'daki Sağlık Sistemi, Sovyetler Birliği sonrasında reforma uğramış bir sağlık sistemidir.

Genel bakış[değiştir | kaynağı değiştir]

Kazakistan'da doğumda beklenen yaşam süresi dünyada 148. sırada, en gelişmiş ülkelerin ve bazı gelişmekte olan ülkelerin altındadır. Ayrıca Avrupa Birliği'nin ortalama yaşam süresinin de altındadır.^[1][2]

Dünya Sağlık Örgütü 2000 yılında, Kazakistan'daki sağlık sistemini genel performansta 64. ve genel sağlık düzeyinde 135. sırada (çalışmaya dahil edilen 191 üye ülke arasında) belirledi.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

2006 yılında tamamen devlet kontrolü altında kalan sağlık hizmetlerinin kalitesi, yetersiz finansman ve göç nedeniyle teknik uzmanların kaybolmasından sonra Sovyet sonrası dönemde geriledi. 1989 ve 2001 yılları arasında, 10.000 kişi başına doktor oranı %15 düşerek 34.6'ya düşmüş ve 10.000 kişi başına hastane yatak oranı %46 düşerek 74'e düşmüştür. 2005 yılına kadar bu göstergeler 55 ve 77'ye yükselmiştir. 1991 yılından bu yana, sağlık hizmetleri sürekli olarak yeterli hükûmet finansmanından yoksundur; 2005 yılında gayri safi yurt içi hasılanın yalnızca %2.5'i bu amaçla gitti. hükûmetin sağlık reformu programı, bu rakamı 2010 yılında %4'e çıkarmayı amaçladı. Birkaç yıldır zorunlu sağlık sigortası sistemi planlama aşamasındadır. Sağlık çalışanlarının maaşları son derece düşük ve ekipman kritik derecede yetersiz. Ekipmanlar genel olarak Japonya'dan ithal edilmektedir. Maliyet nedeniyle, tedavinin önemi giderek artan bir şekilde Sovyet sisteminde tercih edilen hastane bakımı yerine ayaktan hasta bakımı üzerinedir. Sağlık sistemi, kirlilikten en çok etkilenen Aral Denizi bölgesi gibi kırsal alanlarda kriz halindedir.^[3]

Sağlık sistemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kazakistan'da sağlık hizmetleri, birinci, ikinci ve üçüncü basamak sağlık hizmetlerinden oluşan bir ağ tarafından sağlanmaktadır. Sağlık tesisleri büyük ölçüde Sağlık Bakanlığı tarafından temsil edilen kamu sektörü tarafından işletilmektedir. Sağlık sigortası da artık esas olarak kamu sektöründe hükûmet tarafından sağlanmaktadır.

Tesisler[değiştir | kaynağı değiştir]

Kamu hastanelerinin toplam hastane kapasitesi içindeki payı on yıllardır nispeten sabit kalmıştır (yaklaşık %70). Bazı yerlerde, çoğunlukla il ve şehir yönetimlerine ait olan, kâr amacı güden özel hastanelerin yanı sıra devlet hastaneleri de bulunmaktadır.

Kamuya açık, ülke çapında devlete ait tıbbi tesisler sistemi vardır. Ulusal Savunma Bakanlığı, aktif askerî personele askeri finansmanlı bakım sağlamak için saha hastanelerinin yanı sıra daimi hastaneleri (Askeri Sağlık Sistemi) işletmektedir.

Hastaneler, acil servislerinde ve uzmanlık kliniklerinde bir miktar ayakta hasta bakımı sağlar, ancak esas olarak yatan hasta bakımı sağlamak için vardır. Acil servisler ve acil bakım merkezleri, düzensiz sorun odaklı bakım kaynaklarıdır. Altı ay veya daha az yaşaması beklenen ölümcül hastalar için darülaceze hizmetleri en yaygın olarak yardım kuruluşları ve hükûmet tarafından sübvanse edilmektedir. Doğum öncesi, aile planlaması bakımı, devlet tarafından finanse edilen doğum ve jinekolojik uzmanlık alanıdır ve birinci basamak tesislerinde sağlanır ve genellikle hemşire pratisyenleri (ebeler) tarafından görevlendirilir.

Tıbbi sağlık hizmetlerinin büyük bir kısmı, ambulatuarlar ve poliklinikler adı verilen geniş bir birinci basamak sağlık hizmetleri ağı aracılığıyla sağlanır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Kazakistan Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı 6 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.