Kimya mühendisi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Kimya mühendisleri tesisler tasarlar, inşa eder ve işletirler.

Kimya mühendisi, kimya endüstrisinde hammaddeleri çeşitli ürünlere çevirme konusunda çalışan, tesis ve ekipmanların tasarımı ve işletimi ile uğraşan ve tüm bunları gerçekleştirirken kimya mühendisliği bilgilerini kullanan kişilerin mesleki unvanıdır.[1] Kısaca, kimya mühendisi kimya mühendisliği ilkelerini ilgili uygulama alanlarında kullanan ve hayata geçiren kişidir. Bu alanlar şu şekilde sıralanabilir:

  1. Endüstride çeşitli kimyasal proseslere ait tesis ve makinelerinin tasarımı, üretimi ve işletimi (kimyasal proses mühendisleri).
  2. Gıda, içecek, kozmetik, temizlik malzemeleri ve ilaç gibi pek çok üründe kullanılan kimyasalların geliştirilmesi (kimyasal ürün mühendisleri).
  3. Yakıt hücreleri, hidrojen enerjisi ve nanoteknoloji gibi pek çok yeni teknolojinin geliştirilmesi.
  4. Tamamen ya da kısmen kimya mühendisliğinden türemiş malzeme bilimi, polimer mühendisliği ve biyomedikal mühendisliği gibi alanlar.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana başlık: Kimya mühendisliği tarihi

Johann Rudolf Glauber'in bir portresi.

Kimya Mühendisleri Enstitüsü başkanı, başkanlık nutkunda "Birçoğumuzun Edward Charles Howard'ı mevkii fark etmeksizin ilk kimya mühendisi olduğunda hemfikir olduğunu düşünüyorum." demiştir.[2] Ancak başkaları da başlıca endüstriyel asitlerin üretim proseslerini geliştirmesinden dolayı Johann Rudolf Glauber'in ilk kimya mühendisi olduğunu öne sürmektedirler.[3]

Bu başlık kimya mühendisliğine ait serinin bir parçasıdır.
Kimya mühendisliği
Harima kimyasal tesisi
Temel ilkeler
Ünite prosesleri
Bakış açıları


Kimya mühendisi teriminden 1839 tarihli bir yayında bahsedilmektedir ancak içeriğine bakıldığında kimya mühendisini, kimya endüstrisinde çalışan ve makine mühendisliği bilgilerine sahip kişi olarak tanımladığı görünmektedir. 1880'de George E. Davis, Chemical News'a gönderdiği mektupta şu satırları yazmıştı: "Bir Kimya Mühendisi, kimyasal ve mekanik bilgiye sahip ve bu bilgileri üretimde, kimyasal işlemlerin kullanımına uygulayan kişidir."[4] Kimya Mühendisliği Derneği adı ile kurmak istediği derneğin adı Kimya Endüstrisi Derneği olmuştu.[5] Derneğin 1882'deki ilk genel toplantısında 300 üyesinden sadece 15'i kendini bir kimya mühendisi olarak tanıtmıştı ancak 1918'de dernekte kurulan Kimya Mühendisliği Grubu 400 üyenin ilgisini görmüştür.[6]

ABD'de 1905 yılında Kimya Mühendisi adlı bir yayın çıkartılmaya başlandı.[7] 1908'de de Amerikan Kimya Mühendisleri Enstitüsü (AIChE) kuruldu.[8] 1924'te Kimya Mühendisleri Enstitüsü şu tanımı benimsemiştir: "Bir kimya mühendisi, maddenin hâl ve bileşiminin değiştiği tesislerin tasarımı, inşaatı ve işletiminde deneyimli profesyoneldir."[9]

Sonraki tanımlarla görüldüğü üzere, meslek alanı sadece kimya endüstrisiyle sınırlı kalmamış, tüm proses endüstrisini ve karmaşık fiziksel/kimyasal proseslerin idare edileceği tüm durumlara kadar genişlemiştir.

Birleşik Krallık'ta 1956'da çıkarılmaya başlanan Kimya Mühendisi (The Chemical Engineer) dergisinde "Dünyayı Değiştirmiş Kimya Mühendisleri" (Chemical Engineers who Changed the World) başlıklı bir biyografi serisi vardır.[10]

Genel bakış

[değiştir | kaynağı değiştir]
Kimya mühendisleri, üretim tesislerinde otomatik sistemleri kontrol etmek için bilgisayarları kullanırlar.

Kimya mühendisliği tarihsel olarak esasen proses mühendisliği ile ilgilenmiştir. Proses mühendisliği genellikle birbirini tamamlayıcı iki alana ayrılmaktadır: Kimyasal reaksiyon mühendisliği ve ayırma işlemleri. Ancak günümüzde kimya mühendisliğinin modern disiplini proses mühendisliğinden çok daha geniş bir alanı kapsamı altına almaktadır. Günümüzde kimya mühendisleri çok çeşitli ürünleri geliştirilmesi ve üretiminde rol almaktadırlar. Genel, ticari kimyasallarda olduğu kadar özel üretim kimyasallarda da kimya mühendisleri bu rolü üstlenirler. Bu ürünler içinde askeri uygulamalarda, biyomedikal, çevre, havacılık ve uzay, elektronik, otomotiv uygulamalarında kullanılan yüksek performanslı malzemeler de bulunmaktadır. Bu malzemelere örnek olarak ultra-güçlü iplikler, yapışkanlar, kumaşlar ve araçlar için kompozit malzemeler, implant ve protezler için gerekli biyouyumlu malzemeler, tıbbi uygulamalarda gerekli jeller, ilaçlar ve optoelektronik cihazlar için özel dielektrik, spektroskopik ve optik özelliklere sahip filmler örnek gösterilebilir. Tüm bunlara ek olarak kimya mühendisliği aynı zamanda biyoloji ve biyomedikal mühendislikle iç içedir. Pek çok kimya mühendisi biyopolimerleri (proteinler) anlamak, insan genomunun haritasını çıkarmak gibi biyolojik projelerde çalışmaktadırlar.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ MobyDick Dictionary of Engineering", McGraw-Hill, 2nd Ed.
  2. ^ Transactions of the IChemE (1951) Volume 29 page 163
  3. ^ Herman Skolnik in W. F. Furter (ed) (1982) A Century of Chemical Engineering ISBN 0-306-40895-3 page 230
  4. ^ Ure, Andrew (1839) A Dictionary of Arts Manufactures and Mines, London: Longman, Orme, Brown, Green & Longman, page 1220
  5. ^ Swindin, N. (1953). "George E. Davis memorial lecture". Transactions of the Institution of Chemical Engineers. 31.
  6. ^ Colin Duvall and Sean F, Johnston (2000) Scaling Up: The Institution of Chemical Engineers and the Rise of a New Profession Kluwer Academic Publishers
  7. ^ The Cornell daily Sun 26 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Volume XXV, Number 25, 26 October 1904
  8. ^ John C. Olsen (December 1932), Chemical Engineering As A Profession: Origin and Early Growth of the American Institute of Chemical Engineers 13 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 2012-08-13 at the Wayback Machine
  9. ^ Transactions of the Institution of Chemical Engineers volume 2 page 23 (1924)
  10. ^ www.thechemicalengineer.com 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 2017-02-11 at the Wayback Machine Chemical engineers who changed the world
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kimya_mühendisi&oldid=33484662" sayfasından alınmıştır