Konak (yapı)

Konak, büyük ve gösterişli ev. Hükûmet işlerinin görüldüğü yapı; araba veya hayvanla bir günde alınan yol. Yolculukta geceyi geçirmek için inilen, konaklanılan yer. Konak'tan küçük ve genellikle bir bahçe içerisinde inşa edilmiş yapılara ise köşk denir.

Türk kültüründe konaktan daha büyük bir yapıyı veya ilavelerle genişleyerek bütünleşik bir yapıdan oluşan bir konağı ifade etmekte kullanılır. Daha basit bir yaklaşımla saray manasını verir.^[1] Yerleşik kültüre geçiş sonrası ortaya çıkmış bir öğedir. İhtişamı, saltanatı ve göz alıcılığı simgeler. Sırça (camdan) saraylar masallarda yer alır. Büyük sütunlar, çok fazla sayıda oda, karmaşık bir bütün oluşturan yapılar topluluğu belirleyici özellikleri arasında sayılabilir. Çok fazla sayıda insan barındırdığı için etkileşim fazladır. Yeryüzündeki tüm büyük uygarlıklarda hükümdar konaklarının ve saraylarının görkemli olması esastır, bu saltanatın gücünü ve otoriteyi sembolize eden bir anlayıştır.

Osmanlıda Valiler, idari işlerini "vali konağı" ya da "hükûmet konağı" olarak adlandırılan konak tipi konutlarda gerçekleştirirlerdi. İzmir'in Konak ilçesinin ve Konak Meydanı'nın adı İzmir Hükûmet Konağı'nın bölgede bulunmasından gelir.^[2]

• 
  Aymazlar Konağı, Safranbolu
• 
  Kalemegdan Konağı, Sırbistan
• 
  Melnik Konağı, Bulgaristan