Laponya (Finlandiya)
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Laponya Lappi Lappland | |
|---|---|
Laponya bölgesi | |
 Arma | |
 Laponya'nın Finlandiya'daki konumu | |
| Ülke |  Finlandiya |
| İdare | |
| • Bölge başkanı | Mika Riipi |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 100370.05 km² |
| Nüfus (2017) | |
| • Toplam | 178,896 |
| • Yoğunluk | 1.93/km² |
| Zaman dilimi | UTC+02.00 (DAS) |
| • Yaz (YSU) | UTC+03.00 (DAYS) |
| ISO 3166 kodu | FI-10 |
Resmî site www.lapinliitto.fi | |
Laponya (Fince: Lappi; Kuzey Samice: Sápmi; İsveççe: Lappland), Finlandiya'nın bölgelerinden biridir. Bölge, Laponya'nın Finlandiya kesiminden oluşmakta olup Kuzey Ostrobotniya ve Kainuu ile İsveç, Norveç ve Rusya ile komşudur. Yüzölçümü 100,370.05 km² olan[1] bölgenin nüfusu 30 Eylül 2017 tarihi itibari ile 178,896 olup.[2] Finlandiya'nın en büyük ve en seyrek nüfuslu bölgesidir. Finlandiya'nın dörtte birini oluşturmaktadır ve büyük kısmı Kuzey Kutup Dairesi'nin kuzeyinde kalmaktadır. Bölgenin merkezi Rovaniemi'dir.
Samiler, Laponya'nın yerli halkı olup bazı belediyelerde özerk haklara sahiptirler.
Bölgenin başlıca gelir kaynakları ormancılık, su enerjisi, ren geyiği yetiştiriciliği ve turizmdir. Finlandiya'da yer alan en büyük iki millî park olan Pallas-Yllästunturi ve Lemmenjoki millî parklarına ev sahipliği yapmaktadır.
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Laponya bölgesinin alanı 100.367 km²'dir ve bu alanın 92.667 km² kara, 6.316 km² tatlı su ve 1.383 km² denizdir.[3] Güneydeki Kuzey Ostrobotniya bölgesi, batı İsveç'te, kuzey ve batı Norveç'te ve doğu Rusya ile sınırdır. Sınırları, Tana, Muonio ve Torne adlı üç nehir izler. En büyük gölü olan İnari gölü, 1.102 km²'dir.[4] En yüksek yeri sınırın Finlandiya tarafında 1.324 m'ye (4.344 ft) ulaşan Halti Dağının üzerindedir.[5]
Kuzey Laponya'daki Enontekiö ve Utsjoki bölgelerine Fell-Laponya denilir. Ekseri ve geri kalan Laponya, Orman-Laponya'dır. İnari gölü, bölgenin birçok fen'leri ve Salla-Saariselkä dağlarının tümü Orman-Laponya'ua aittir. Fell-Laponya, İskandinav Dağları'nın fell'lerindedir. Blok alanlar gibi çorak topraklardan oluşmaz, bunun yerine huş ağacı ormanları, söğüt çalılıkları veya funda bitki örtüsüne sahiptir.[6] Orman-Laponya'nın topraklarının çoğu till ve üstünde kozalaklı ormanları olan kumluk alanlardır. Bu ormanlar, Laponya'da çok az değişiklik gösterir. Güney Finlandiya'ya kıyasla orman ağaç türleri daha yavaş büyür. Alt hikâye (ing:Understory) genelde yaban mersini, likenler, crowberry ve ling'den oluşur.[6]
Belediyeler[değiştir | kaynağı değiştir]
Laponya, dördü şehir olmak üzere 21 belediyeye ayrılmaktadır;
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Suomen pinta-ala kunnittain 2017-01-01" (Fince). Maanmittauslaitos. 1 Ocak 2017. 4 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2017.
- ^ a b "Tilastokeskuksen PX-Web-tietokannat / Taulukko: Ennakkoväkiluku muuttujina sukupuoli, alue ja kuukausi" (Fince). Tilastokeskus. 30 Eylül 2017. Erişim tarihi: 8 Kasım 2017.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Suomen pinta-ala kunnittain 1.1.2016" (PDF). National Land Survey of Finland. 23 Kasım 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2016.
- ^ "Lake Inari". Encyclopædia Britannica. 15 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2016.
- ^ "Mount Halti". Encyclopædia Britannica. 15 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2016.
- ^ a b Lindberg, Johan (2 Şubat 2011). "Lappland". Uppslagsverket Finland (İsveççe). 22 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2017.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 | Wikimedia Commons'ta Laponya (Finlandiya) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Resmî site
Vikigezgin'de :en:Finnish Lapland ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır.
