Macaristan'da sağlık
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Macaristan, devlete ait Ulusal Sağlık Sigortası Fonu (Macarca: Nemzeti Egészségbiztosítási Alapkezelő (NEAK)) tarafından vergilerle finanse edilen evrensel bir sağlık sistemine sahiptir.
OECD'ye göre toplam nüfusun %100'ü sağlık sistemi içerisinde yer almaktadır. Ayrıca ülkede çocuklar (16 yaş altı tüm kişiler), çocuklu anne veya babalar, öğrenciler, emekliler (62 yaş üstü herkes), rahipler, kilise çalışanları ve düşük gelirli insanlar için tamamen ücretsiz olan genel sağlık sigortası[1] vardır.
Macaristan'da sağlık, hızla artan yaşam beklentisiyle (erkekler için 7,48 yıl ve 1993 ile 2013 yılları arasında kadınlar için 4,92 yıl)[2] ve çok düşük bebek ölüm oranıyla (2014'te 1000 canlı doğumda 4.6) tanımlanabilir.[2]
OECD'ye göre Macaristan, 2012 yılında GSYİH'sının %7,8'ini sağlık hizmetlerine harcadı. 2011 yılında kişi başına toplam sağlık harcaması olan 1,688,7 ABD Doları'nın 1.098.3 ABD Dolarını devlet fonu (%65) ve 590.4 ABD Doları'nı özel fon (%35) olmuştur.[3]
Doktor maaşı açısından Macaristan, OECD ülkeleri arasında en düşük seviyededir. Pratisyen hekimlere ülkedeki ortalama maaş ücretinin 1,4 katı, uzman doktorlara ise 1,6 katı ödenmektedir.[4]
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Ülkedeki ilk hastanelerin tarihi 13'ncü yüzyıldaki madenlerin çevresinde oluşan kasabalara kadar uzanmaktadır. İlk maden sağlık sigortası 1496'da János Thurzó tarafından kuruldu. İlk modern sigortacı 1907'de Országos Munkásbetegsegélyező és Balesetbiztosító Pénztár ("Ulusal İşçi Hasta Yardımı ve Kaza Fonu") adıyla kuruldu.
Sağlık turizmi[değiştir | kaynağı değiştir]
Macaristan, Avrupa'daki medikal turizmin ana rotalarından biridir. Diş turizminde lider pozisyonda olan ülke,[5][6] Avrupa'da diş turizminin yüzde 42'sine sahiptir. Dünya genelinde ise bu oran yüzde 21'lik sektör ortalamasına sahiptir.[6][7] Ülke ilk sağlık turizmi misafirlerini 1980'lerde ucuz ve kaliteli diş hekimliği hizmetleri arayan Almanlar ve Avusturyalılardan almıştır.[8] Komünizmin çöküşünden bu yana sağlık turizmi gelişmekte olan bir iş olduğundan,[7] 60.000-70.000 kişi her yıl diş tedavileri için Macaristan'ı ziyaret ediyor. Ülkedeki diş hekimliği sektörü şirketleri yıllık 65-70 milyar Macar forinti (~325-350 milyon $) kazanıyor.[6] Macaristan'da tıbbi tedavilerin maliyeti Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri ve İskandinavya'daki maliyetin %40 ila %70'i arasındadır.[8][9]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "OECD Health Data: Social protection". OECD Health Statistics (database). Paris: OECD. 27 Haziran 2013. doi:10.1787/data-00544-en. 3 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2013.
- ^ a b "Vital statistics, Hungarian Central Statistical Office (KSH)". 3 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022.
- ^ "Health: Key Tables from OECD, OECDiLibrary". 23 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022.
- ^ "Countries Where Doctors Get Paid the Least". Doctor CPR. 13 Temmuz 2015. 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2018.
- ^ "Hungary leading in Dental Tourism in Europe, Budapest Agent (English)". 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022.
- ^ a b c "Hungary aims at bigger bite of dental tourism, Budapest Business Journal (English)". 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022.
- ^ a b "Dental Tourism Development clinics turnover up 19%, Budapest Business Journal (English)". 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022.
- ^ a b "Hungarian Tourism promotes medical tourism, International Medical Travel Journal (English)". 16 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022.
- ^ "Medical tourism in good health, Budapest Business Journal (English)". 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022.