Mao Dun
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Mao Dun ya da Mao Tun, asıl adı Shen Dehong (4 Temmuz 1896; Qingzhen, Zhejiang - 27 Mart 1981; Pekin, Çin), Çinli yayın yönetmeni ve yazar. 1949-1965 arasında Çin kültür bakanı. Çoğu eleştirmen tarafından cumhuriyet döneminin en önemli gerçekçi romancısı sayılır.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1916'da parasızlık yüzünden öğrenimini yarıda bırakmak zorunda kaldı. Şanghay'da Commercial Press'te düzeltmen olarak çalıştı. Kısa sürede çevirmenliğe ve yayın yönetmenliğine yükseldi. 1920'de başka genç Çinli yazarlarla birlikte 11 yıldır yayımlanan Xiaoshua yuebao'ın (Öykü Dergisi) denetimini ele geçirdi. Bu grup dergide köklü değişikliklere giderek yeni bir edebiyat anlayışı geliştirmeye başladı. Yayın yönetmeni seçilen Shen bu görevi 1923'e değin sürdürdü.
Shen 1926'da Kuomintang Merkezi Yürütme Komitesi'nin propaganda bölümü sekreteri olarak Kuzey Seferi'ne katıldı. Kuomintang'ın sol kanadıyla Çin Komünist Partisi arasındaki ilişkilerin bozulması üzerine hastalığını öne sürerek Guling'e kaçtı. Ertesi yıl üç kısa roman yazdı. Bu romanları, Çincede "çelişki" anlamına gelen Mao Dun lakabını kullanarak bir üçleme biçiminde Shi (1930; Tutulma) adıyla yayımladı. Kuzey Seferi'ne katılan bir gencin yaşamını konu alan yapıt hemen büyük bir başarı kazandı. Yapıt parlak psikolojik gerçekçiliği nedeniyle birçok Batılı eleştirmence Mao Dun'un başyapıtı sayılırsa da Çinli Marksist eleştirmenlerce "küçük burjuva" olarak nitelenerek ağır suçlamalara hedef oldu. Daha sonra yazdığı Ziye (1933; Geceyarısı) ise toplumsal gerçekçiliği nedeniyle Çinli Marksist eleştirmenlerce övülürken Batılı eleştirmenlerce Shi'den daha önemsiz bulundu.
Mao Dun 1930'da Solcu Yazarlar Birliği'nin kurucuları arasında yer aldı. İkinci Çin-Japon Savaşı sırasında (1937-45) sol çizgideki edebi etkinliklerini sürdürerek iki edebiyat dergisi kurdu ve bunların yönetimi üstlendi. 1949'da sosyalist yönetimin kurulmasından sonra çeşitli edebiyat ve kültür etkinliklerine katıldıysa da roman yazmayı bıraktı. 1949'da kültür bakanı oldu, ama bu görevinden 1964'te uzaklaştırıldı. 1970'lerde Çin Yazarlar Birliği'nin başkan yardımcısı oldu ve bir çocuk edebiyat dergisini yönetti. 1978'de Çin Komünist Partisi'nde yeniden etkin görevler üstlendi.[1]
