NGC 628

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Messier 74
Sarmal gökada M74 (sol alt köşede süpernova 2013ej)
Gözlem verisi (Dönem J2000)
TakımyıldızBalıklar[1]
Sağ açıklık (α)01sa 36d 41,8s[2]
Dik açıklık (δ)+15° 47′ 01″[2]
Galaksi sınıfıSA(s)c[2]
Görünür büyüklük (V)10,0[2]
Yüzey parlaklığı (SB)+13,9
Görünür boyut (V)10,5′ × 9,5′[2]
Özellikler
Grup veya kümeM74 Grubu
Kırmızıya kayma (z)(2192 ± 3) · 10-6[2]
Helyo dikey hız ()+657 ± 1 km/sn
Mesafe30 ± 6 mIy[3]
Keşif
Pierre Méchain (1780)
Katalog belirtmeleri
M 74 • NGC 628 • GC 372 • IRAS 01340+1532 • MCG +3-5-11 • PGC 5974 • UGC 1149 • ZWG 460.14 • HIPASS J0136+15 • h 142
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

Messier 74 (veya NGC 628), Balıklar takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 30 milyon[3] ışık yılı uzaklıkta bulunan büyük bir sarmal gökadadır. Pierre Méchain tarafından Eylül 1780 tarihinde keşfedilmiştir. Daha sonra keşfini gökadayı kataloğunda listeleyecek olan Charles Messier'e iletti.[4] Gökada açıkça tanımlanmış iki sarmal kol içerir ve bu nedenle büyük tasarım sarmal gökadaların prototip bir örneği olarak kullanılır.[5] Düşük yüzey parlaklığından dolayı amatör gök bilimcilerin gözlemlemesi açısından en zor Messier nesnelerinden birisidir.[4][6] Nispeten büyük açısal (yani görünür) boyutu ve gökadanın karşıdan görünmesi, sarmal kol yapısını ve sarmal yoğunluk dalgalarını incelemek isteyen profesyonel gök bilimciler için ideal bir nesne haline getirir. M74'ün yaklaşık olarak 100 milyar yıldıza ev sahipliği yaptığı tahmin edilmektedir.[7]

Süpernovalar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Messier 74 içerisinde üç süpernovanın bulunduğu bilinmektedir:[2] SN 2002ap,[8] SN 2003gd[9] ve SN 2013ej.[10] SN 2013ej, Dünya'dan bakıldığında 10 kadir büyüklüğünde parlaktı, bu yüzden gece gökyüzünde iyi gözlem koşullarında neredeyse tüm modern teleskoplardan görülebiliyordu.[10]

SN 2002ap, her yüzyılda 10 Mpc içerisinde kaydedilen birkaç tip Ic süpernovadan biriydi.[11][12][13] Bu patlama, daha uzaktaki diğer süpernovaların kökenleri hakkındaki teorileri[12] ve süpernovalardan kaynaklanan gama ışını patlamalarının emisyonu hakkındaki teorileri test etmek için kullanıldı.[13]

SN 2003gd, bir Tip II-P süpernovadır.[14] Tip II süpernovalar bilinen parlaklıklara sahiptir, bu nedenle mesafeleri doğru bir şekilde ölçmek için kullanılabilirler. SN 2003gd kullanılarak M74 için hesaplanan uzaklık 9,6 ± 2,8 Mpc veya 31 ± 9 milyon ışık yılıdır.[3] Karşılaştırma için, en parlak süper devler kullanılarak ölçülen mesafeler 7,7 ± 1,7 Mpc ve 9,6 ± 2,2 Mpc'dir.[3] Ben Sugerman, SN 2003gd ile ilişkili bir "ışık yankısı" (patlamanın daha sonraki bir yansıması) buldu.[15] Bu, böyle bir yansımanın bulunduğu birkaç süpernovadan birisidir. Bu yansıma, süpernovanın önünde yer alan tabaka benzeri bir buluttaki tozdan geliyor gibi görünüyor ve yıldızlararası tozun bileşimini belirlemek için kullanılabilir.[15][16]

Gökada grubu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Messier 74, tuhaf sarmal gökada NGC 660 ve birkaç düzensiz gökadayı da içeren 5 ile 7 gökadadan oluşmuş bir grup olan M74 Grubunun en parlak üyesidir.[17][18][19] Farklı grup üyeliği tanımlama yöntemleri, M74 grubu'nun birkaç ortak nesnesini[19] ve bu tür gruplaşmalardaki kesin durumu şu anda belirsiz olan birkaç gökadayı tanımlamıştır.[19]

Şüpheli kara delik

[değiştir | kaynağı değiştir]

2005 yılında[20] Chandra X-ışını Gözlemevi, M74'te yaklaşık iki saatlik periyodik aralıklarla bir nötron yıldızından daha fazla X-ışını gücü yayan aşırı-parlak X-ışını kaynağı (ULX) gözlemlediğini duyurdu. Tahmini kütlesi 10.000 M☉ olarak hesaplanmaktadır. Bu, bir orta kütleli kara deliğin belirtisidir. Eğer öyleyse muhtemelen yıldızsal kara delikler ile birçok gökadanın merkezinde olduğu varsayılan büyük kara delikler arasında kalan oldukça sıra dışı bir sınıf olacaktır. Böyle bir nesnenin bir yıldız kümesi içindeki daha küçük ("yıldızsal") kara deliklerden oluştuğuna inanılmaktadır. Kaynağa CXOU J013651.1 + 154547 kimlik numarası verilmiştir.

Amatör gökbilim gözlemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Messier 74, Eta Piscium'un 1,5° doğu-kuzeydoğusundadır.[4][6] Bu gökada, Messier nesneleri içinde ikinci en düşük yüzey parlaklığına sahip gökadadır (M101 en düşük seviyeye sahiptir). Gece gökyüzünde iyi gözlem koşulları gerektirir.[4][6] Messier 74, en iyi düşük büyütme altında görüntülenebilir; yüksek oranda büyütüldüğünde, dağınık emisyon daha da genişler ve birçok insan tarafından görülemeyecek kadar soluk hale gelir.[4] Ek olarak M74, gözler karanlığa tamamen adapte olduğunda ve önlenmiş görme tekniği (nesnenin biraz yanına bakılması) kullanıldığında daha kolay gözlemlenebilir.[4][6]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ R. W. Sinnott, editor (1988). The Complete New General Catalogue and Index Catalogue of Nebulae and Star Clusters by J. L. E. Dreyer. Sky Publishing Corporation and Cambridge University Press. ISBN 0-933-34651-4. 
  2. ^ a b c d e f g "NASA/IPAC Extragalactic Database". Results for NGC 628. 17 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2006. 
  3. ^ a b c d M. A. Hendry; S. J. Smartt; J. R. Maund; A. Pastorello; L. Zampieri; S. Benetti; M. Turatto; E. Cappellaro; W. P. S. Meikle; R. Kotak; M. J. Irwin; P. G. Jonker; L. Vermaas; R. F. Peletier; H. van Woerden; K. M. Exter; D. L. Pollacco; S. Leon; S. Verley; C. R. Benn; G. Pignata (2005). "A study of the Type II-P supernova 2003gd in M74". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 359 (3). ss. 906-926. arXiv:astro-ph/0501341 $2. Bibcode:2005MNRAS.359..906H. doi:10.1111/j.1365-2966.2005.08928.x. 
  4. ^ a b c d e f K. G. Jones (1991). Messier's Nebulae and Star Clusters (2. bas.). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-37079-0. 
  5. ^ A. Sandage; J. Bedke (1994). Carnegie Atlas of Galaxies. Carnegie Institution of Washington. ISBN 978-0-87279-667-6. 
  6. ^ a b c d S. J. O'Meara (1998). The Messier Objects. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-55332-2. 
  7. ^ Nemiroff, R.; Bonnell, J., (Ed.) (6 Nisan 2011). "M74: The Perfect Spiral". Astronomy Picture of the Day. NASA. Erişim tarihi: 7 Nisan 2011. 
  8. ^ Nakano, S.; Hirose, Y.; Kushida, R.; Kushida, Y.; Li, W. (2002). "Supernova 2002ap in M74". IAU Circular. Cilt 7810. s. 1. Bibcode:2002IAUC.7810....1N. 
  9. ^ R. Evans; R. H. McNaught (2003). "Supernova 2003gd in M74". IAU Circular. Cilt 8150. s. 2. Bibcode:2003IAUC.8150....2E. 
  10. ^ a b "Bright supernova in M74". Sky & Telescope (İngilizce). 29 Temmuz 2013. 30 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2019. 
  11. ^ P. A. Mazzali; J. Deng; K. Maeda; K. Nomoto; H. Umeda; K. hatano; K. Iwamoto; Y. Yoshii; Y. Kobayashi; T. Minezaki; M. Doi; K. Enya; H. Tomita; S. J. Smartt; K. Kinugasa; H. Kawakita; K. Ayani; T. Kawabata; H. Yamaoka; Y. L. Qiu; K. Motohara; C. L. Gerardy; R. Fesen; K. S. Kawabata; M. Iye; N. Kashikawa; G. Kosugi; Y. Ohyama; M. Takada-Hidai; G. Zhao; R. Chornock; A. V. Filippenko; S. Benetti; M. Turatto (2002). "The Type Ic Hypernova SN 2002ap". Astrophysical Journal. 572 (1). ss. L61-L65. Bibcode:2002ApJ...572L..61M. doi:10.1086/341504. 
  12. ^ a b S. J. Smartt; P. M. Vreeswijk; E. Ramirez-Ruiz; G. F. Gilmore; W. P. S. Meikle; A. M. N. Ferguson; J. H. Knapen (2002). "On the Progenitor of the Type Ic Supernova 2002ap". Astrophysical Journal. 572 (2). ss. L147-L151. arXiv:astro-ph/0205241 $2. Bibcode:2002ApJ...572L.147S. doi:10.1086/341747. 
  13. ^ a b A. Gal-Yam; E. O. Ofek; O. Shemmer (2002). "Supernova 2002ap: The first month". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society Letters. 332 (4). ss. L73-L77. arXiv:astro-ph/0204008 $2. Bibcode:2002MNRAS.332L..73G. doi:10.1046/j.1365-8711.2002.05535.x. 
  14. ^ S. D. Van Dyk; W. Li; A. V. Filippenko (2003). "On the Progenitor of the Type II-Plateau Supernova 2003gd in M74". Publications of the Astronomical Society of the Pacific. 115 (813). ss. 1289-1295. arXiv:astro-ph/0307226 $2. Bibcode:2003PASP..115.1289V. doi:10.1086/378308. 
  15. ^ a b B. E. K. Sugerman (2005). "Discovery of a Light Echo from SN 2003gd". Astrophysical Journal Letters. 632 (1). ss. L17-L20. arXiv:astro-ph/0509009 $2. Bibcode:2005ApJ...632L..17S. doi:10.1086/497578. 
  16. ^ S. D. Van Dyk; W. Li; A. V. Filippenko (2006). "The Light Echo around Supernova 2003gd in Messier 74". Publications of the Astronomical Society of the Pacific. 118 (841). ss. 351-357. arXiv:astro-ph/0508684 $2. Bibcode:2006PASP..118..351V. doi:10.1086/500225. 
  17. ^ R. B. Tully (1988). Nearby Galaxies Catalog. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-35299-4. 
  18. ^ A. Garcia (1993). "General study of group membership. II – Determination of nearby groups". Astronomy and Astrophysics Supplement. Cilt 100. ss. 47-90. Bibcode:1993A&AS..100...47G. 
  19. ^ a b c G. Giuricin; C. Marinoni; L. Ceriani; A. Pisani (2000). "Nearby Optical Galaxies: Selection of the Sample and Identification of Groups". Astrophysical Journal. 543 (1). ss. 178-194. arXiv:astro-ph/0001140 $2. Bibcode:2000ApJ...543..178G. doi:10.1086/317070. 
  20. ^ "Chandra : Fotoğraf Albümü ve gözlem detayları: M74: 22 Mart 2005". 4 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2021. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bahar açısına göre önceki: M 33 | Bahar açısına göre sonraki: M 76
Katalog sırasına göre önceki: M 73 | Katalog sırasına göre sonraki: M 75

Bakmak istediğiniz cisminin resmini seçiniz

Messier nesneleri kataloğuM1Messier 2Messier 3Messier 4Messier 5KelebekMessier 7Deniz Kulağı BulutsusuMessier 9Messier 10Yaban ÖrdeğiMessier 12Messier 13Messier 14Messier 15Kartal BulutsusuOmega BulutsusuMessier 18Messier 19Üç Boğumlu BulutsuMessier 21Messier 22Messier 23Messier 24Messier 25Messier 26Halter BulutsusuMessier 28Messier 29Messier 30Andromeda GalaksisiNGC 221Üçgen GalaksisiMessier 34Messier 35Messier 36Messier 37Messier 38Messier 39Messier 40Messier 41Orion BulutsusuMessier 43Messier 44ÜlkerMessier 46Messier 47Messier 48Messier 49Messier 50Girdap gökadasıMessier 52Messier 53Messier 54Messier 55Messier 56Halka bulutsusuMessier 58Messier 59Messier 60Messier 61Messier 62Ayçiçeği GökadasıSiyah Göz GökadasıMessier 65Messier 66Messier 67Messier 68Messier 69Messier 70Messier 71Messier 72Messier 73NGC 628Messier 75Küçük Halter BulutsusuNGC 1068Messier 78Messier 79NGC 6093NGC 3031Messier 82Messier 83Messier 84Messier 85Messier 86Messier 87Messier 88Messier 89Messier 90Messier 91Messier 92Messier 93Messier 94Messier 95Messier 96Baykuş BulutsusuMessier 98Messier 99Messier 100Fırıldak GalaksisiNGC 5866Messier 103Sombrero GökadasıMessier 105Messier 106Messier 107Messier 108Messier 109Messier 110
Messier nesneleri kataloğu

Liste


Wikimedia Commons'ta NGC 628 ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=NGC_628&oldid=30996686" sayfasından alınmıştır