Mimari teknoloji

Mimari teknoloji veya yapı teknolojisi, teknolojinin yapıların tasarımına uygulanmasıdır. Mimarlık ve inşaat mühendisliğinin bir bileşenidir ve bazen ayrı bir disiplin veya alt kategori olarak görülmektedir. Yeni malzemeler ve teknolojiler, özellikle 19.yüzyılda sanayileşmenin ortaya çıkmasından bu yana, yapının evrimi boyunca yeni tasarım zorlukları ve inşaat yöntemleri ortaya çıkarmıştır. Mimari teknoloji, bir binanın farklı unsurları ve etkileşimleri ile ilgilidir; bina bilimlerindeki gelişmelerle yakından uyumludur. Mimari teknoloji, "İnşaat teknolojilerinin yapı tasarım sürecinde uygulanmasında ve entegrasyonunda kullanılan teknik tasarım ve uzmanlık" olarak özetlenmektedir.^[1] "Performans, üretim ve tedarik kriterlerini karşılayan verimli ve etkili teknik tasarım çözümleri üretmek için bina tasarım faktörlerini analiz etme, sentezleme ve değerlendirme becerisidir."^[2]

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Birçok uzman ve profesyonel Vitruvius'un teorilerini mimari teknolojinin temelleri olarak görmektedir. Vitruvius'un bina tiplerini, stillerini, malzemelerini ve inşaat yöntemlerini sınıflandırma girişimidir.^[3] Şimdi ve 19.yüzyıldan beri mimari tasarım için kavramsal bir çerçeve oluşturan inşaat mühendisliği, yapı mühendisliği, mimari teknoloji ve diğer uygulamalar gibi birçok disiplinin yaratılmasını etkilemiştir. Stephen Emmitt'e göre, "bina teknolojisi ve tasarım arasındaki ilişki, teknoloji ve bilimdeki ilerlemelerin ileriye doğru bir yol olarak görüldüğü bir dönem olan aydınlanma ve sanayi Devrimi'ne ve ilerlemede sağlam inanç zamanlarına kadar izlenebilmektedir. Teknolojiler sayı ve karmaşıklıkta çoğaldıkça, inşaat mesleği parçalanmaya başlamıştır."^[4]

Yirminci yüzyıla kadar, bina için kullanılan malzemeler tuğla, taş, kereste ve çelik ile sınırlıydı ve çatı kaplamaları için yapılar, kayrak ve fayanslar, kurşun ve bazen su yalıtım detayları ve dekoratif çatı efektleri için bakır oluşturmaktadır. Romalılar beton kullandılar, ancak 1849'da betonarmenin icadına kadar yapı malzemesi olarak neredeyse bilinmemektedir.^[5] Modern yapı çok daha karmaşıktır, duvarlar, zeminler ve çatılar, genellikle ayrı katmanlar veya elemanlar olarak yapı, yalıtım ve su yalıtımı içerecek şekilde birçok elemandan inşa edilmektedir.

Uygulamada mimari teknoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Mimari teknoloji, mimarlık, yapı bilimi ve mühendisliği kapsayan bir disiplindir. Güvenlik, çevresel performans, yangına dayanıklılık vb.ile ilgili standartların yanı sıra hem pratik kısıtlamalar hem de bina düzenlemeleri ile bilgilendirilmektedir. Tasarımı/konsepti inşa edilebilir bir gerçekliğe geliştiren mimarlar, mimari teknoloji uzmanları, yapı mühendisleri, mimari/yapı mühendisleri ve diğerleri tarafından uygulanmaktadır. Bina yapımında kullanılan ürünleri geliştiren uzman üreticiler de disiplinde yer almaktadır.

Pratikte mimari çizimler ve çizelgeler üretilerek mimari teknoloji geliştirilir, anlaşılır ve bir binaya entegre edilmektedir. Bilgisayar teknolojisi artık en basit bina tipleri hariç tüm binalarda kullanılmaktadır. Yirminci yüzyılda, bilgisayar destekli tasarımın (CAD) kullanımı yaygınlaştı ve elektronik olarak paylaşılabilen son derece doğru çizimlere izin verdi, böylece örneğin mimari planlar elektrik ve hava taşıma hizmetlerini tasarlamak için temel olarak kullanılmaktadır.^[6] Tasarım geliştikçe, bu bilgiler tüm tasarım ekibiyle paylaşılabilmektedir. Bu süreç şu anda, entegre bir tasarım oluşturmak için tüm disiplinlerin girdileriyle oluşturulan, binanın üç boyutlu bir modelini kullanan Bina Bilgi Modellemesi'nin (BIM) yaygın kullanımıyla mantıklı bir sonuca götürmektedir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]