Montgisard Muharebesi

Montgisard Muharebesi
İkinci Haçlı seferi
IV. Baudouin askerlerine komuta ediyor
Tarih 25 Kasım 1177 Bölge Montgisard, Ramla Sonuç Kesin Haçlı zaferi
Taraflar
Eyyubiler	Kudüs Krallığı Tapınak Şövalyeleri
Komutanlar ve liderler
Selahaddin Eyyubi Rıdd'van al Oddi	IV. Baudouin Renaud de Châtillon Eudes de Saint-Amand
Güçler
26,000	374 Şövalye 80 Tapınak Şövalyeleri[1] 3,000-5,000 piyade
Kayıplar
20,000	1,100 ölü 750 yaralı

Montgisard Muharebesi, Eyyubiler ile Kudüs Krallığı arasında 25 Kasım 1177 tarihinde yapılan savaşın adıdır. Cüzzam hastası olan 16 yaşındaki Kudüs kralı IV. Baudouin sayıca daha az olan Hristiyan Ordusu ile Selahattin Eyyubi'yi yenmiştir. Ağır bir yenilgi alan Müslüman ordusundan sadece çok az sayıda asker hayatta kalacaktır.

1177 yılında Kudüs kralı IV. Baudouin, o sırada bölgeye gelen Alsace’lı Philip ile birlikte Bizans İmparatorluğu'nun da desteğini alarak Mısır topraklarına saldırma planları yapar. Ancak bu planları başarısız olur. Bu sırada Selahaddin Eyyubi Kudüs'ü almak üzere hazırlıklar yapmaktadır. Selahaddin'in planlarından haberdar olan Baudouin şehrin savunmasını uygun bir yerde yapmak için sadece 375 şövalyeyle^[2] Aşkelon'a doğru yola çıkar. Burada Baudouin karşısına çıkan yaklaşık 26 bin kişilik Eyyubi ordusu tarafından durdurulur. Baudouin'in beraberinde Halep’deki mahkûmiyetten yeni kurtulmuş olan Trablus kontu III. Raymond bulunmaktadır. Selahaddin'in ezeli düşmanı olan Raymond, 16 yaşındaki cüzzamlı kral Baudouin ağır hasta olduğu için ordunun komutasını alır. Raymond’un yanı sıra Haçlı ordusunda Tapınak Şövalyeleri önderi Eudes de Saint-Amand, İbelinli Baudouin, kardeşi Balian, Sidonlu Reginald ve Urfa Kontu III. Joselin bulunmaktaydı. Aşkelon'daki Baudouin’e yardım etmeye çalışan diğer bir Tapınak Şövalyeleri grubu Gazze’de kuşatma altında olduğundan dolayı yardıma gelemez.

Selahaddin Kudüs'e doğru yürüyüşüne devam eder. Baudouin'in sayıca az ordusuyla onu engelleme girişiminde bulunamayacağını düşünür. Ramla, Lydda ve Arsuf'a saldırır, ordusunun yağma ve talan için dağılmasına izin verir. Ancak Kudüs kralını engellemesi için geride bıraktığı güçlerin yetersiz geldiğinden ve bu kuvvetleri yenen Baudouin'in kendisine doğru ilerlediğinden habersizdir. Sahil boyunca ilerleyen Haçlılar, Ramla bölgesinde Montgisard’da Eyyubileri yakalarlar. Selahaddin beklemediği bir anda saldırıya uğrar. Ordusu dağınık, uzun yürüyüşten dolayı yorgun ve savaşa hazırlıksızdır. Haçlılar hazırlıksız Eyyubi ordusuna cepheden saldırarak büyük zayiat verdirir. Ordusunun neredeyse tamamını kaybeden Selahaddin kendi canını zorlukla kurtarır. Gece boyunca Selahaddin’i takip eden Baudouin sonrasında Aşkelon'a çekilir. Özel muhafızları olan Memluk askerleri haricinde silahlı kuvveti kalmayan Selahaddin uzun ve yorucu bir yolculuk sonucu Mısır'a dönebilir. Ordusunun ise sadece onda biri kurtulacaktır.

Mısır ve Suriye’deki egemenliğinin kaybolmasından korkan Selahaddin, Haçlıların yenildiği haberini yayar. Muharebeyi ölümsüzleştirmek isteyen Baudouin ise muharebenin geçtiği yere bir manastır inşa ettirir. Zaferin kazanılmasına rağmen Haçlıların kayıpları az değildir. 1100 Haçlı asker hayatını kaybederken, 750 asker de yaralanmıştır. Selahaddin, yenilgisi nedeniyle muhasara altındaki Harim'e yardım gönderemez. 1179 yılına gelindiğinde Selahaddin, ordusunu yeniden kurabilmiş ve saldırılarına başlamıştır. Aynı yıl Marj Ayyun Muharebesi'nde Kudüs Krallığını yenecektir. 1187 yılındaki Hıttin Muharebesi ile Eyyubiler belirleyici bir galibiyet kazanacak ve Kudüs ele geçirilecektir.

• 2005 yapımı Cennetin Krallığı adlı filmde muharebe gösterilmese de IV. Baudouin’in 16 yaşında Selahaddin’i yenmesine atıf yapılır.
• 2007 yılı İsveç yapımı Arn – Tempelriddaren (Arn – Tapınak Şövalyeleri) adlı filmde Arn Magnusson adlı Tapınak Şövalyesi Montgisard’daki muharebede yer alır.

Wikimedia Commons'ta Montgisard Muharebesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Lane-Poole, Stanley (1906). Saladin and the Fall of the Kingdom of Jerusalem. Heroes of the Nations. London: G. P. Putnam's Sons [1]23 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Lyons, M. C.; Jackson, D.E.P. (1982). Saladin: the Politics of the Holy War. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-31739-9 [2]23 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Baha ad-Din ibn Shaddad, The Rare and Excellent History of Saladin, ed. D. S. Richards, Ashgate, 2002
• Willemi Tyrensis Archiepiscopi Chronicon, ed. R. B. C. Huygens. Turnholt, 1986
• Bernard Hamilton, The Leper King and his Heirs, Cambridge University Press, 2000
• Runciman, Steven (1952). A History of the Crusades, Volume II: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. 
• R. C. Smail, Crusading Warfare, 1097-1193. Cambridge University Press, 1956