NML Cygni

Vikipedi, özgür ansiklopedi

NML Cygni
NML Cygni'nin bulunduğu yıldız topluluğundan H-Alfa ışık görüntüsü
Gözlem verisi
Dönem J2000      Ekinoks J2000
TakımyıldızKuğu
Galaktik enlem (b)-01,9210[1]°
Galaktik boylam (l)080,7984[1]°
Sağ açıklık (α)20sa 46d 25,54s[1]
Dik açıklık (δ)+40° 06′ 59,4″[1]
Görünür büyüklük (V)16,60[1]
Görünür büyüklük (B)18,64[1]
Görünür büyüklük (R)11,19[1]
Görünür büyüklük (J)4,877[1]
Sınıflandırma
Tayfsal sınıf
M6I[2]
B−V renk ölçeği2,0
Değişen yıldız tipiSRB
Astrometri
Özdevinim (μ)RA: −1,55[3] mys/y
Dec.: −4,59[3] mys/y
Iraklık açısı (π)0,620 ± 0,047[3] mys
Uzaklık5.300[3] Iy
(1.600[3] pc)
Özellikler
Kütle (m)25–40[3] M☉
Yarıçap (r)1.183[4] R☉
Aydınlatma gücü270.000[3] L⊙
Sıcaklık2.500 - 3.250[3][5] K
Yaş2- 3 milyon
Katalog belirtmeleri
V1489 Cyg • JP11 5547 • RAFGL 2650 • IRC +40448 • AAVSO 2042+39

NML Cygni veya V1489 Cygni, Kuğu takımyıldızı bölgesinde bulunan bir kırmızı üstündev[3] ve bilinen en büyük yıldızlardan birisidir. Yapılan hesaplamalara göre yarıçapı Güneş'i 1.183 defa içine alabilir,[4][6] ve bu da yaklaşık 15,3 astronomi birimine eşittir. Yıldızın uzaklığı yaklaşık olarak 5.300 ışık yılıdır.[6]

NML Cygni Cygnus OB2'nin bir parçasıdır. İki üstündev birbirinden tarih boyunca etkilenmişlerdir. İki üstündev de Güneş'e yakınlardır.[7]

Gözlemsel tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]

NML Cygni 1965 yılında; Neugebauer, Martz ve Leighton tarafından keşfedildi. Rengini incelediklerinde üstündevin 1.000 derece olduğunu tahmin ettiler.[8] Üstündevin başındaki NML onu keşfeden kişilerin soyadlarından gelmektedir.[9] Ayrıca üç kâşif NML Tauri adlı yıldızı da keşfetmişlerdir, fakat genelde bu isimle değil IK Tauri olarak bilinir.[10][11] NML Cygni, Mira türü bir yarıdüzenli değişen yıldızdır. NML Cygni ayrıca V1489 diye de söylenilir,[12] fakat daha çok NML Cygni olarak bilinir. Bu 1968 yılında başlayacak uyarılmış spektral hat emisyon kaynağı keşiflerinin başlangıcıdır.[13] [14]

Karakteristik yapısı

[değiştir | kaynağı değiştir]

NML Cygni'nin çapı Güneş'i 1.650 defa içine alabilir. Bu da yaklaşık olarak 2.295.000.000 kilometreye denk gelir. Eğer NML Cygni'yi Güneş Sistemi'nin tam ortasına koyacak olsaydık yüzeysel olarak Jupiter ve Satürn'ün yörüngeleri boyunca uzanabilirdi. Ve bu da Güneş'i 4,5 milyar kere içine almak demektir. Bolometrik parlaklığı yaklaşık olarak 3 × 105 L☉. Bolometrik büyüklüğü (Mbol) de −9,0 civarındadır. Buna göre NML Cygni en büyük soğuk üstündevlerin içinde,[7] Samanyolu Galaksisindeki en büyük ve en parlak olanıdır. Ayrıca yarıdüzenli bir değişen yıldızdır.[7]

NML Cygni boşlukta bulunan ağır element ve moleküller birleşimi sayesinde evrimleşti. Bunlara örnek olarak oksijen, hidroksil ve su verilebilir.

Güneş Sistemindeki NML Cygni'nin de bulunduğu büyük yıldızların büyüklükleri
1. Merkür < Mars < Venüs < Dünya
2. Dünya < Neptün < Uranüs < Satürn < Jüpiter
3. Jüpiter < Proxima Centauri < Güneş < Sirius
4. Sirius < Pollux < Arcturus < Aldebaran
5. Aldebaran < Rigel < Antares < Betelgeuse
6. Betelgeuse < VY Canis Majoris < NML Cygni < UY Scuti.

NML Cygni bilinen yıldızların en yükseği olarak her yıl 2×10−4 M☉ kadar kütle kaybı yaşamaktadır.[14][15] Yıldızlararası paralaksı 0,62 milli-yay-saniyedir.[3] Gözlemlere göre NML Cygni iki torba şekilli bir yarığa sahiptir. İç kabuğun optik derinliği 1,9, dışta kalanın ise 0,33'tür.[16]

Üstündevin bulunduğu konumdan dolayı Cygnus OB2'den hatırı sayılır kadar radyasyon kaptığı düşünülüyor. Toz ve gaz bulutları halinde olan radyasyon iki üstündev arasında birleşip kopabiliyor.[7]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c d e f g h "V* V1489 Cyg -- Variable Star". SIMBAD. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2015. 
  2. ^ DOI:10.1086/382218
  3. ^ a b c d e f g h i j DOI:10.1051/0004-6361/201219587
  4. ^ a b De Beck, E.; Decin, L.; De Koter, A.; Justtanont, K.; Verhoelst, T.; Kemper, F.; Menten, K. M. (2010). "Probing the mass-loss history of AGB and red supergiant stars from CO rotational line profiles. II. CO line survey of evolved stars: Derivation of mass-loss rate formulae". Astronomy and Astrophysics. Cilt 523. ss. A18. arXiv:1008.1083 $2. Bibcode:2010A&A...523A..18D. doi:10.1051/0004-6361/200913771. 
  5. ^ Zubko vd.: "Observations of Water Vapor Outflow from NML Cygnus" 10 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; The Astrophysical Journal, Vol. 610 (1), S. 427-435 (2004)
  6. ^ a b Schuster, Michael Thomas (2007). Investigating the Circumstellar Environments of the Cool Hypergiants. ProQuest. s. 57. ISBN 978-0-549-32782-0. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2012. [ölü/kırık bağlantı]
  7. ^ a b c d DOI:10.1088/0004-637X/699/2/1423
  8. ^ Neugebauer, G.; Martz, D. E.; Leighton, R. B. (Temmuz 1965). "Observations of Extremely Cool Stars". Astrophysical Journal. Cilt 142. ss. 399-401. Bibcode:1965ApJ...142..399N. doi:10.1086/148300. 
  9. ^ Hearnshaw, J. B. (2 Mayıs 1996). "New infrared sources and their interpretation". The Measurement of Starlight: Two Centuries of Astronomical Photometry. Cambridge University Press. s. 278. ISBN 978-0-521-40393-1. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2012. 
  10. ^ DOI:10.1086/149015
  11. ^ Kukarkin, B. V.; Efremov, Yu. N.; Frolov, M. S.; Medvedeva, G. I.; Kholopov, P. N.; Kurochkin, N. E.; Kukarkina, N. P.; Perova, N. B.; Fedorovich, V. P. (8 Kasım 1968). "Identification List of the New Variable Stars Nominated in 1968". Information Bulletin on Variable Stars. 311 (1). Bibcode:1968IBVS..311....1K. [ölü/kırık bağlantı]
  12. ^ Kukarkin, B. V.; Kholopov, P. N.; Kukarkina, N. P. (27 Kasım 1975). "61st Name-List of Variable Stars". Information Bulletin on Variable Stars. 1068 (1). Bibcode:1975IBVS.1068....1K. [ölü/kırık bağlantı]
  13. ^ Cohen, R. J.; Downs, G.; Emerson, R.; Grimm, M.; Gulkis, S.; Stevens, G.; Tarter, J. (1 Nisan 1987). "Narrow polarized components in the OH 1612-MHz maser emission from supergiant OH-IR sources". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Cilt 225. ss. 491-498. Bibcode:1987MNRAS.225..491C. doi:10.1093/mnras/225.3.491. 
  14. ^ a b Kevin Marvel (19 Aralık 1996). "NML Cygni". The Circumstellar Environment of Evolved Stars As Revealed by Studies of Circumstellar Water Masers. Universal-Publishers. ss. 182-212. ISBN 978-1-58112-061-5. 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2012. 
  15. ^ "Combined Array for Research in Millimeter-wave Astronomy" (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2012. 
  16. ^ DanchiI, W. C.; Green, W. H.; Hale, D. D. S.; McEleroy, K.; Monnier, J. D.; Tuthill, P. G.; Townes, C. H. (Temmuz 2001). "Proper Motions of Dust Shells Surrounding NML Cygni". The Astrophysical Journal. Cilt 555. s. 405. Bibcode:2001ApJ...555..405D. doi:10.1086/322237. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=NML_Cygni&oldid=32986743" sayfasından alınmıştır