Nijerya tarihi
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Nijerya tarihi, MÖ. 1500 civarında başlayan Nok kültürü gibi erken uygarlıklar aracılığıyla en az MÖ 13.000'e dayanan en eski sakinlerine kadar izlenebilir. Nri Krallığı,[1] Benin İmparatorluğu,[2] ve Oyo İmparatorluğu gibi çok sayıda eski Afrika uygarlığı bugün Nijerya olarak bilinen bölgeye yerleştiler.[3] İslam, Nijerya'ya 11. yüzyılda (MS 1068) Bornu İmparatorluğu ve Hausa Eyaletleri (MS 1385) aracılığıyla ulaştı.[4][5][6][7] Hristiyanlık ise 15. yüzyılda Portekiz'den gelen rahipler Augustinian ve Capuchin aracılığıyla Nijerya'ya geldi.[kaynak belirtilmeli] Songhai İmparatorluğu da bölgenin bir bölümünü işgal etti.[8] 15. yüzyıldan itibaren Avrupalı köle tüccarları günümüz Nijerya bölgesinde başlayan Atlantik köle ticaretinin bir parçası olarak köleleştirilmiş Afrikalıları satın almak için bölgeye geldiler. Avrupalı köle tüccarları tarafından kullanılan ilk Nijerya limanı bir kıyı limanı olan Badagry idi.[9][10] Yerel tüccarlar onlara köle sağlayarak bölgedeki etnik gruplar arasındaki çatışmaları tırmandırdılar ve Sahra-ötesi yol üzerinden eski ticaret kalıplarını bozdular.[11]
Lagos, 1851'de İngiliz kuvvetleri tarafından işgal edildi ve 1865 yılında İngiltere tarafından resmen ilhak edildi [12] Nijerya 1901'de İngiliz himayesine girdi. İngiliz egemenliği dönemi bağımsızlık hareketinin başlayarak ülkeye bağımsızlık verilmesine yol açtığı 1960 yılına kadar sürdü.[13] Nijerya ilk olarak 1963'te bir cumhuriyet oldu ancak 1966'da kanlı bir darbeden sonra askeri yönetime girdi. Ayrılıkçı bir hareket daha sonra 1967'de Biafra Cumhuriyeti'ni kurarak üç yıllık Nijerya İç Savaşı'na yol açtı.[14] Nijerya 1979'da yeni bir anayasa yazıldıktan sonra yeniden cumhuriyet oldu. Ancak ordu 1983'te yeniden iktidarı ele geçirdiği ve on yıl hüküm sürdüğü için cumhuriyet kısa ömürlü oldu. 1993 yılında yeni bir cumhuriyet kurulması planlandı ancak General Sani Abacha tarafından iptal edildi. Abacha 1998'de öldü ve ertesi yıl otuz yıllık aralıklı askeri yönetimi sona erdiren dördüncü cumhuriyet kuruldu.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "The Nri Kingdom (900AD - Present): Rule by theocracy". Think Africa (İngilizce). 12 Aralık 2018. 30 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2022. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "The kingdom of Benin". BBC Bitesize (İngilizce). 29 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2022.
- ^ "Kingdom of Oyo (ca. 1500-1837) •" (İngilizce). 16 Haziran 2009. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2022.
- ^ "Table content, Nigeria". country studies. 20 Ağustos 2001. 23 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Historic regions from 5th century BC to 20th century". History World. 29 Mayıs 2011. 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2020.
- ^ "A short Nigerian history". Study country. 25 Mayıs 2010. 7 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2023.
- ^ "About the Country Nigeria The History". Nigeria Government Federal Website. 1 Ekim 2006. 30 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2019.
- ^ "Songhai | World Civilization". courses.lumenlearning.com. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020.
- ^ "Historical Legacies | Religious Literacy Project". 17 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2019.
- ^ "The Transatlantic Slave Trade". rlp.hds.harvard.edu (İngilizce). 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2020.
- ^ "The Transatlantic Slave Trade | Religious Literacy Project". 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2019.
- ^ "When I Remember Nigeria, I Remember Democracy! By Hameed Ajibola Jimoh Esq". TheNigeriaLawyer (İngilizce). 1 Şubat 2020. 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2020. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "Nigerian Diaspora and Remittances: Transparency and market development". Nigerian Diaspora and Remittances: Transparency and market development. 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2020.
- ^ My Command: an account of the Nigeria Civil War 1967–1970. Ibadan: Heinemann Educational Books Ltd. 1980. ss. 12-13. ISBN 0435902490. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım)
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Le Roy, Alexandre (1911). "Upper and Lower Nigeria". Herbermann, Charles (Ed.). Katolik Ansiklopedi (İngilizce). 11. New York: Robert Appleton Company.- BBC Timeline: Nigeria 6 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Chronology of key events
- - Offers a view of one of the main sources of income for the country. 3 Haziran 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
