Orsonwelles
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Orsonwelles | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | |||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||
| Değerlendirilmedi (IUCN 3.1) | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
Orsonwelles, Linyphiidae familyasına bağlı bir hayvan cinsidir.[2] 2002 yılında Gustavo Hormiga tarafından adlandırılmıştır.[3] Orsonwelles türlerinin tamamı tek bir adaya endemik olup; Kauai'de altı, Oahu'da üç, Molokai'de iki ve son olarak Maui ile Hawaii'de birer tür dağılım göstermektedir.[4][5] Son olarak 1890'larda rastlanan Orsonwelles torosus'un da, Hormiga'ya göre Kauai'ye endemik olduğu düşünülmektedir.[6]
Özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Orsonwelles dişilerinin vücut uzunluğu 8,06-14.07 mm, erkeklerinin vücut uzunluğu ise 6,2-11,35 mm arasındadır. Kayıtlara geçen en büyük vücuda sahip tür Orsonwelles malus'a aittir. Orsonwelles, Linyphiidae familyasının bilinen en büyük türlerini içermektedir. Türlerin boyutlarının bu derece büyük olması, ada devleşmesine örnek oluşturur.[7] Karapaks ve ophistosoma kısımları koyu kahverengi ya da gri renktedir ve karapaksın ortasından aşağı doğru inen bir şerit bulunur. Oval biçimindeki ophistosomanın sırt kısmında leke veya zikzak şeklindeki işaretler de görülebilmektedir.[8]
Sınıflandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Cins adı Orson Welles'e atfen verildi ve Hormiga tarafından tanımlanan türler de, Welles'in yönettiği veya yer aldığı sinema veya radyo çalışmalarının adlarına veya Welles'in bu yapımlarda canlandırdığı karakterlere atfen adlandırıldı.[9]
Taksonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Orsonwelles türleri ilk defa 1900 yılında, Fransız doğa bilimci Eugène Simon tarafından keşfedilerek Labulla cinsi altında Labulla torosa ve Labulla graphica adlarıyla tanımlandı.[10] 2002'de, George Washington Üniversitesi öğretim üyelerinden Gustavo Hormiga tarafından keşfedilen yeni türler, Simon tarafından keşfedilen iki tür ile birlikte (Orsonwelles'in maskülen isim olması sebebiyle torosa ve graphica sırasıyla torosus ve graphicus adını aldı) Orsonwelles olarak adlandırdığı yeni bir cins altında tanımlandı.
Orsonwelles cinsine bağlı türler (2022):[11]
- Orsonwelles ambersonorum - Hormiga, 2002
- Orsonwelles arcanus - Hormiga, 2002
- Orsonwelles bellum - Hormiga, 2002
- Orsonwelles calx - Hormiga, 2002
- Orsonwelles falstaffius - Hormiga, 2002
- Orsonwelles graphicus - (Simon, 1900)
- Orsonwelles iudicium - Hormiga, 2002
- Orsonwelles macbeth - Hormiga, 2002
- Orsonwelles malus - Hormiga, 2002
- Orsonwelles othello - Hormiga, 2002
- Orsonwelles polites - Hormiga, 2002
- Orsonwelles torosus - (Simon, 1900)
- Orsonwelles ventus - Hormiga, 2002
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Hormiga, Gustavo (2002). "Orsonwelles, a new genus of giant linyphiid spiders (Araneae) from the Hawaiian Islands" (PDF). Invertebrate Systematics (İngilizce). Cilt 16. ss. 369-448. 27 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- World Spider Catalogue Orsonwelles4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- George Washington Üniversitesi'ndeki Hormiga Laboratuvarı 12 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Wikimedia Commons'ta Orsonwelles ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikitür'de Orsonwelles ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Gloor, Daniel; Nentwig, Wolfgang; Blick, Theo; Kropf, Christian (2019). "Gen. Orsonwelles Hormiga, 2002". World Spider Catalog Version 20.0. Natural History Museum Bern. doi:10.24436/2. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2019.
- ^ "ITIS". 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2022.
- ^ Hormiga, G. (2002). "Orsonwelles, a new genus of giant linyphiid spiders (Araneae) from the Hawaiian Islands" (PDF). Invertebrate Systematics. 16 (3): 369-448. doi:10.1071/IT01026. 27 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Mayıs 2018.
- ^ Hormiga 2002, s. 378.
- ^ Hormiga, Gustavo; Arnedo, Miquel; Gillespie, Rosemary G. (2003). "Speciation on a Conveyor Belt: Sequential Colonization of the Hawaiian Islands by Orsonwelles Spiders (Araneae, Linyphiidae)". Systematic Biology (İngilizce). 52 (1). ss. 70-88. doi:10.1080/10635150390132786.
- ^ Hormiga 2002, s. 391.
- ^ Hormiga 2002, s. 377.
- ^ Hormiga 2002, ss. 381-384.
- ^ Hormiga 2002, s. 388.
- ^ Simon, Eugène (1900). Arachnida (İngilizce). II. Londra: Royal Society. ss. 443-519.
- ^ "ITIS". 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
 | Linyphiidae ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |