Panna cotta
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Panna cotta | |
|---|---|
 Çikolatalı panna cotta | |
| Ülke(ler) |  İtalya |
| Bölgesi | Piyemonte |
| Türü | Pudding |
| Ana malzemeler | Krema, şeker, jelatin |
Panna cotta (İtalyanca "pişmiş krema" anlamına gelir), jelatin ile koyulaştırılmış ve kalıplanıp tatlandırılmış kremadan oluşan bir İtalyan tatlısıdır. Krema, kahve, vanilya veya diğer tatlandırıcılarla aromatize edilebilir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Panna cotta adı 1960'lardan önce İtalyan yemek kitaplarında geçmez,[1][2] yine de kuzey İtalya'nın Piyemonte bölgesinin geleneksel bir tatlısı olarak belirtilir. Doğrulanmamış bir hikâye, bu tatlının 1900'lerin başında Langhe'de bir Macar kadın tarafından icat edildiğini söyler.[3]
1879 tarihli bir sözlük, jelatinle pişirilmiş ve kalıplanmış kremadan yapılan latte inglese ("İngiliz sütü") adlı bir yiyecekten bahseder[4] ancak diğer kaynaklar "latte inglese"nin crème anglaise;[5] yumurta sarısından yapıldığını söylese de, belki de bu isim koyulaştırılmış muhallebi benzeri herhangi bir karışımı kapsıyordu.
Bu tatlı ayrıca Marie-Antoine Careme'deki Fransız fromage bavarois tarifinden de gelebilir. Aslında le pâtissier royal parisiende bulabileceğimiz bu tarif, kremanın bir kısmının chantilly yapmak için çırpılması ve jelatin eklenmeden önce hazırlığa dahil edilmesi farkıyla modern panna cotta ile aynıdır.[6]
Piyemonte Bölgesi, 2001 geleneksel gıda ürünleri listesinde panna cotta'yı içerir.[7] Tarifi krema, süt, şeker, vanilya, jelatin, rom ve karamelli kalıba dökülmüş marsala içerir.[8] Başka bir yazar, geleneksel aromanın şeftali eau-de-vie olduğunu ve geleneksel sunumun sos veya diğer garnitürler içermediğini düşünmektedir.[9]
Panna cotta, Amerika Birleşik Devletleri'nde 1990'larda moda oldu.[10][11]
Hazırlanışı[değiştir | kaynağı değiştir]
Şeker ılık kremada eritilir. Krema, içine baharat ve benzerleri konularak veya rom, kahve, vanilya vb. eklenerek tatlandırılabilir. Jelatin, soğuk bir sıvı (genellikle su) içinde eritilir, ardından ılık krema karışımına eklenir. Bu, kalıplara dökülür ve sertleşmesine izin verilir.[1] Kalıpların alt kısmında karamel konulabilir böylece krem karamel'e benzer sonuç verir.[12] Katılaştıktan sonra, panna cotta genellikle kalıptan servis tabağına çıkarılır.
Adı "pişmiş krema" anlamına gelse de, malzemeler yalnızca jelatin ve şekeri eritecek kadar sıcaktır.
İtalyan yemek tariflerinde bazen jelatin adı olabilen colla di pesce balık tutkalı kullanılır.
Garnitürler[değiştir | kaynağı değiştir]
Panna cotta genellikle dut (ing:berry) harcı veya karamel veya çikolata sosuyla servis edilir. Üzeri başka meyveler[13] veya likörler ile kaplanabilir.[1]
İlgili yiyecekler[değiştir | kaynağı değiştir]
Bavyera kreması, panna cottaya benzer ancak genellikle jelatinin yanı sıra yumurtada içerir ve sertleşmeden önce krem şanti ile karıştırılır.
Blancmange bazen jelatinle veya balık tutkalı ile, bazen de nişastayla koyulaştırılır.
Panna cotta'ya bazen muhallebi denir,[2] ama gerçek muhallebi jelatinle değil, yumurta sarısıyla koyulaştırılır.
 | Bu madde bir taslaktır. Bu maddeyi geliştirerek veya özelleştirilmiş taslak şablonlarından birini koyarak Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c Luigi Carnacina, Luigi Veronelli, "Panna Cotta," La Cucina Rustica Regionale 1:156, 1977, based on La Buona Vera Cucina Italiana (not seen), 1966
- ^ a b Camilla V. Saulsbury, Panna Cotta: Italy's Elegant Custard Made Easy, p. 14
- ^ Davidson, Alan (2006). Jaine, Tom (Ed.). The Oxford Companion to Food (second bas.). Oxford: Oxford University Press. s. 574. ISBN 9780192806819.
- ^ P. Fornari, Il nuovo Carena : la casa, o Vocabolario metodico domestico : compilato sui più recenti lavori di lingua parlata, con raffronti dei principali dialetti : ad uso delle scuole, 1879, p. 498
- ^ Pietro Fanfani, Vocabolario della lingua italiana: per uso delle scuole, 2nda edizione, 1865, p. 848
- ^ Carême, Marie-Antoine (1784-1833) Auteur du texte (1815). Le pâtissier royal parisien ou Traité élémentaire et pratique de la pâtisserie ancienne et moderne.... Tome II / composé par M. A. Carême... (İngilizce). 8 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2023.
- ^ Riccardo Brocardo, "I prodotti agroalimentari tradizionali del Piemonte a quota 370", full text 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Prodotto n. 69", Bollettino Ufficiale Regione Piemonte 33:23 (supplement) p. 532 19 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Anna Del Conte, Gastronomy of Italy (revised edition), 2013, 1862059586, s.v.
- ^ Amanda Hesser, The Essential New York Times Cookbook: Classic Recipes for a New Century, p. 441: "1990's: ... Panna Cotta replaces crème brûlée, excising the egg yolks and using gelatin for a wobbly texture"
- ^ Greg Atkinson, West Coast Cooking, 2006, 1570614725, s.v. 'panna cotta': "panna cotta took us by storm in the '90s"
- ^ Accademia Italiana della Cucina, La Cucina: The Regional Cooking of Italy, 978-0-8478-3147-0, p. 832, 2009, translation of La Cucina del Bel Paese
- ^ "Sahniges Panna Cotta mit frischen Früchten" (Almanca). 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.