Savunmacı demokrasi
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Makale serilerinden |
| Demokrasi |
|---|
Savunmacı demokrasi, devletin varlığını, demokratik karakterini ve kurumlarını, azınlık haklarını vb. korumak için demokratik bir toplumda belirli hak ve özgürlükleri sınırlayan kanunların, yasaların ve mahkeme kararlarının bir araya getirilmesine atıfta bulunan bir terimdir.[1] Bu terim, demokratik bir ülkede demokratik değerlere uyum, özellikle örgütlenme özgürlüğü ve seçilme hakkı arasında ve anti-demokratik grupların ve kişilerin bu ilkeleri kötüye kullanmasının engellenmesi arasında ortaya çıkabilecek büyük bir çatışmayı tanımlar.[2]
Bazı demokratik devletlerde, savunmacı demokrasinin kullanılmasını haklı kılan, nüfusun kayda değer bir kesimi tarafından desteklenen ek özel ayrımlar vardır. Ancak, hangi durumlarda savunmacı demokrasinin kullanımının, sivil hakların aşırı baskısı olarak görülmeden haklı gösterileceği sorusu tartışmalıdır.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Savunmacı demokrasinin varoluş nedeni, anti-demokratik gruplar ve demokratik ilkeleri ve normları kötüye kullanan kişiler nedeniyle ortaya çıktı. Böylesi bir istismarın en açık örneği, Nazi Partisi'nin 1933'te Weimar Cumhuriyetini demokratik yollarla ele geçirmesi ve Alman demokrasisinin tamamen yıkılmasıdır.
Diğer bir örnek, Ulusal Faşist Parti'nin 1920'lerde İtalya Krallığını ele geçirmesi ve İtalya üzerinde bir diktatörlük dayatmasıyla sonuçlanması.
Savunmacı demokrasi yöntemleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Savunmacı demokrasinin kullanımı, bir kişi veya gruba uygulanan çeşitli eylemlerle ifade edilebilir. Örneğin:
- Tehlikeli olduğu düşünülen aktivistlerin güvenlik kuvvetleri (özellikle askeri ve polis istihbaratı) tarafından gözetimi
- Demokrasiyi tehlikeye attığından şüphelenilen organlar üzerindeki hareket veya eylem özgürlüğünün kısıtlanması;
- Bireylerin ve partilerin seçime katılma haklarından mahrum bırakılması (Meir Kahane ve ardından İsrail'de liderliğini yaptığı Kach Partisi gibi);
- Demokrasi için bir tehlike olduğu düşünülen kuruluşların yasadışı ilan edilmesi (Batı Almanya'daki Komünist Parti gibi).
Kural olarak, demokratik ülkeler savunmacı demokrasi yöntemlerini çok aceleyle veya çok şiddetli kullanmamaya çalışırlar ve mümkün olduğunca, halkı bilgilendirme kampanyaları ve saygın halk figürleri tarafından anti-demokratik eylemlerin kınanması gibi alternatif eylem yolları ararlar. Bununla birlikte, bir devletin savunmacı demokratik yöntemlere başvurabileceği durumlar vardır (genellikle yargı sistemi veya diğer devlet yetkilileri tarafından gerçekleştirilir).
Savunmaya yönelik demokratik yöntemlerin kullanım sıklığı ve kapsamı ülkeden ülkeye değişir. Örneğin Amerika Birleşik Devletleri, özellikle 11 Eylül saldırılarından ve 2021'de ABD Kongre Binası'nın saldırısından sonra, savunmacı demokratik taktikleri sıklıkla kullanan bir ülke olarak kabul edilirken, İtalya, savunmacı demokratik eylem yollarına seyrek olarak katılan bir ülke olarak kabul edilir.
 | Siyaset ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Beachtiger, Andrea (2018). The Oxford handbook of deliberative democracy (1. bas.). Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN 978-0198747369.
- ^ Rohrschneider, Robert (2020). The Oxford handbook of political representation in liberal democracies (1. bas.). Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN 978-0198825081.
