TikTok sansürü

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Çeşitli devlet kurumları ve özel işletmeler, zaman zaman video paylaşım hizmeti TikTok'u yasakladı. Hindistan ve Amerika Birleşik Devletleri, uygulamanın Çinli ByteDance şirketi tarafından sahiplenilmesiyle ilgili endişelerini dile getirdi ve uygulamayı uygulama mağazalarından yasaklamaya çalıştı. ABD örneğinde bu yasak, TikTok ile Trump yönetimi arasındaki yasal bir anlaşmazlık nedeniyle durduruldu. Endonezya ve Bangladeş'te, uygulama pornografiyle ilgili endişeler nedeniyle yasaklandı.

Hindistan yasağı[değiştir | kaynağı değiştir]

3 Nisan 2019'da Madras Yüksek Mahkemesi, Hindistan Hükûmeti'nden uygulamanın "pornografiyi teşvik ettiğini" ve "uygunsuz içerik" gösterdiğini gerekçe göstererek uygulamayı yasaklamasını istedi.

17 Nisan'da hem Google hem de Apple TikTok'u Google Play ve App Store'dan kaldırdı. Mahkeme, yasağı yeniden değerlendirmeyi reddettiği için şirket, içerik politikasını ve yönergelerini ihlal eden 6 milyondan fazla videoyu kaldırdıklarını belirtti.[1]

TikTok, Hindistan'da Elektronik ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı tarafından 29 Haziran 2020'de 223 diğer Çin uygulamasıyla birlikte tamamen yasaklandı.[2] 2020 Çin – Hindistan çatışması, Çin-Hindistan sınır anlaşmazlığı ve diğer politik olaylar da buna etkisini gösterdi.[3]

ABD yasağı[değiştir | kaynağı değiştir]

Ocak 2019'da, Amerikan düşünce kuruluşu Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü tarafından yapılan bir araştırma, TikTok'u "Huawei boyutunda bir sorun" olarak nitelendirdi. Amerika Birleşik Devletleri-Çin ticaret savaşı kapsamında Mayıs 2019 yılında Huawei'ye yaptırım uyguladı. İddia şirketin silahlı kuvvetler personelini ve konum, görüntü ve biyometri verileri Çinli ana şirketine iletmesini içeriyordu. Çin Halk Cumhuriyeti Siber Güvenlik Yasası kapsamında Çin hükûmeti ile veri paylaşmayı yasal olarak reddedemiyordu.[4] TikTok'un ana şirketi ByteDance, TikTok'un Çin'de bulunmadığını ve verilerinin Çin dışında saklandığını, ancak gizlilik politikasının Çinli yetkililerle herhangi bir bilgiyi paylaşma hakkını saklı tuttuğunu söyledi.[5] Ekim 2019'da Senatör Marco Rubio, ABD'deki Yabancı Yatırım Komitesi'nden (CFIUS) TikTok ve ana şirketi ByteDance hakkında bir soruşturma başlatmasını istedi.[6] Temmuz 2020'de Amerika Birleşik Devletleri Hazine Bakanlığı, TikTok'un CFIUS incelemesi altında olduğunu kabul etti.

Kasım 2019'da, ABD'deki Yabancı Yatırım Komitesi'nin ByteDance'ın musical.ly'yi satın almasıyla ilgili bir soruşturma açtığı bildirildi.[7] Aralık 2019'da, Amerika Birleşik Devletleri Donanması ve ABD Ordusu, TikTok'u devlet tarafından verilen tüm cihazlardan yasakladı.[8] Ulaşım Güvenliği İdaresi de personelinin sosyal yardım amacıyla platformda görev almasını yasakladı. Avustralya Savunma Kuvvetleri, ABD ordusu tarafından yasaklanmasının ardından, TikTok'u cihazlarında da yasakladı. Temmuz 2020'de Joe Biden 2020 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri zamanı, personeline güvenlik nedenleriyle TikTok'u silme talimatı verdi.[9]

7 Temmuz 2020'de Amerika Birleşik Devletleri dışişleri bakanı Mike Pompeo, hükûmetin TikTok'u yasaklamayı düşündüğünü açıkladı.[10] 31 Temmuz 2020'de Başkan Donald Trump, Çin'in ByteDance'ına uygulamanın sahipliğini elden çıkarma emrini veren bir karar açıkladı ve şirket buna uymazsa 1 Ağustos'ta yürütme eylemi yoluyla ABD operasyonlarını kapatma tehdidinde bulundu. Başkan, Amerika Birleşik Devletleri'nde iş yapan yabancı şirketleri içeren işlemlere müdahale etme yetkisine sahipken, Trump bir yasağı nasıl uygulayacağını belirtmedi. Microsoft'un şirketi satın alma görüşmelerinde olduğu bildirildi. O günün ilerleyen saatlerinde, Başkan Trump, Amerika Birleşik Devletleri'nde TikTok'u yasaklamayı planladığını açıkladı ve ABD merkezli bir şirkete yapılacak herhangi bir satışa muhalefet sinyalini verdi.[11]

1 Ağustos'ta Amerika Birleşik Devletleri ve diğer ülkelerde bir yasağı önlemek için TikTok'u doğrudan elden çıkarmayı kabul etti. Ayrıca, öncelikle Çin merkezli bir firmanın mülkiyeti ile ilgili gizlilik endişeleri nedeniyle de kısıtlamalar düşünüldü. Platformu Microsoft'a satmak için bir ön anlaşma gözden geçirilmek üzere Başkan Trump'a sunuldu. Microsoft ayrıca veri yönetimi sorumluluklarını da üstlenecektir. Ön şartlar, platformdaki Amerikalı yatırımcıların sonunda TikTok'ta satış sonrası azınlık hisselerini satın almalarına izin verdi. 2 Ağustos'ta The Wall Street Journal tarafından Microsoft'un ByteDance ile görüşmeleri durdurduğu bildirildi.[12] O günün ilerleyen saatlerinde Microsoft, CEO Satya Nadella ile Başkan Trump arasındaki görüşmenin ardından görüşmelerin devam edeceğini doğruladı. Trump daha sonra, ByteDance'in platformu Microsoft'a devretmesine izin vermek için TikTok'a karşı herhangi bir eylemi 45 gün bekletmeyi kabul etti. Teknoloji şirket ile bir anlaşma gerçekleşmezse, başka bir Amerikan şirketine devredecekti.[13] 6 Ağustos'ta Trump, ByteDance tarafından satılmaması halinde platformu 45 gün içinde yasaklayan bir yönetici emri imzaladı. Trump, Çinli çokuluslu şirket Tencent'e ait WeChat uygulamasına karşı da benzer bir emir imzaladı.[14] Bu liste Aralık 2020 yılında Alibaba, Baidu, Tencent, Pinduoduo ve PetroChina, Ocak 2021 yılında Xiaomi, Alipay ve WeChat Pay dahil 9 şirkete de ait edildi.

14 Ağustos 2020'de Trump, ByteDance'a ABD TikTok işini satması veya devretmesi için 90 gün veren yeni bir yönetici emri yayınladı. 17 Ağustos 2020'de Oracle, TikTok'un ABD, Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda'daki operasyonlarını satın alma yarışına girdi. Bir teklif sunmak için TikTok'ta hissesi olan General Atlantic ve Sequoia Capital dahil olmak üzere ABD'li yatırımcılarla birlikte çalıştı.[15]

30 Ağustos 2020 yılında ise Çin ihraç edilmesi üzerinde kısıtlamalar veya yasaklar olan teknolojiler listesini güncelledi. Bu durumda TikTok kendi teknolojisini ve yazılımını istese de Amerikan bir şirkete satamayacak, ya da satmak için Çin hükûmetinden onay beklemek zorunda olacakdı. 27 Ağustosda ise TikTok CEO'su Kevin Mayer şirketi ABD hükûmetini mahkemeye verdikten birkaç gün sonra istifa etti.

13 Eylül 2020'de ByteDance, Microsoft'a TikTok'un ABD operasyonlarını satmayacağını bildirdi. Sorun, Microsoft'un TikTok algoritmasını ve diğer yapay zeka teknolojisini edinme teklifiydi. Daha sonra 13 Eylül'de, TikTok'un eski şirketin "güvenilir teknoloji ortağı" olarak Oracle'ı seçtiği bildirildi. 15 Eylül 2020'de Financial Times, bunun TikTok'un Oracle tarafından azınlık hisselerine sahip bağımsız bir şirket olarak yapılandırılacağını bildirdi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  15. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]