Uno (kart oyunu)

Uno
Kökeni	Amerika Birleşik Devletleri
Türü	Masa Oyunu
Oyuncu sayısı	2 - 10
Gerekli beceri(ler)	Taktik
Yaş aralığı	7+
Kart sayısı	112
Oyun süresi	30 Dk. (Ortalama)
Gelişigüzellik	Fazla

UNO!, ABD'de ortaya çıkan bir masa oyunudur. En az 2 kişi ile oynanır. Oyunun amacı eldeki kartları herkesten önce bitirmektir.^[1]

UNO! kart oyununda dört farklı renkte (sarı, mavi, yeşil, kırmızı) toplam 112 kart bulunmaktadır. Her renk kartta 0'dan 9'a kadar rakamlar bulunur. Ayrıca, bu kartların yanında herhangi bir sayıya sahip olmayan 5 kart türü mevcuttur. Bu kartlara aksiyon kartı denir. Bunlar; 2 Kart Çek (dört farklı renkte ikişer adet), Yön Değiştir (dört farklı renkte ikişer adet), Atla (dört farklı renkte ikişer adet), Renk Değiştir (4 adet), 4 Kart Çek & Renk Değiştir (4 adet), 3 Kişiselleştirilebilir Renk Değiştir (3 adet), Elleri Takas Et / Elleri Karıştır (1 adet).

Her oyuncu bir kart çeker; en yüksek sayıyı çeken kâğıtları dağıtır. Dağıtacak kişi kartları karıştırır ve her oyuncuya yedişer adet kâğıt dağıtır. Kalan kâğıtları çekme destesi oluşturmak için masaya yüzleri aşağıya gelecek şekilde koyar. Çekme destesinin en üstündeki kâğıt açılır ve ortaya atılarak ıskarta destesi oluşturulur. Kağıt dağıtanın solundaki kişi oyuna başlar. Her oyuncu elindeki kartı ıskarta destesinin en üstündeki kart ile eşleştirmek zorundadır. Bu eşleştirme sayıya, renge veya sembole dayalı olabilir. Eğer elde ıskarta destesindeki kartla eşleşen bir kart yoksa, çekme destesinden bir kart çekilmesi gerekmektedir. Çekilen kartla oynanabiliyorsa, aynı turda ortaya atılabilir. Aksi takdirde sıra bir sonraki oyuncuya geçer. Oyuncular kendi arasında uno diyen oyuncunun elini tahmin edebiliyor ise oyunu bitirmemesi için yönlendirmede bulunabilirler. Örneğin bir el önce elinde kırmızı 7'li olan oyuncu elindeki kâğıtlarını başka bir oyunucu ile değiştirmek zorunda kalırsa, rakibinin elindekinin kırmızı 7'li olduğu şeklinde dahi yönlendirmede bulunabilir. Ayrıca istenirse aynı renkten iki kart atılabilir. Her oyuncu desteden istediği kadar kart çekebilir.

2 Kart Çek (Draw Two): Bu kart ile oynandığında bir sonraki oyuncu 2 kart çeker ve o el oynayamaz. Bu kart, sadece aynı renk veya başka bir "2 Kart Çek" kartı ile eşleşmesi olursa oynanabilir. Eğer bu kart oyunun başında açılırsa, aynı kurallar uygulanır.

Yön Değiştir (Reverse): Bu kart ile oynandığında oyunun yönü değişir (oyunun yönü soldan sağa ise, sağdan sola olarak değişir – ya da tersi). Bu kart, sadece aynı renk veya başka bir "Yön Değiştir" kartı eşleşmesi olursa oynanabilir. Bu kartın oyunun başında açılması durumunda, önce kağıdı dağıtan oynar, ardından oyun sol yerine sağdan devam eder.

Atla (Skip): Bu kart ile oynandığında bir sonraki oyuncu "atlanır" (yani o el oynayamaz). Bu kart, sadece aynı renk veya başka bir "Atla" kartı eşleşmesi olursa oynanabilir. Oyunun başında bir "Atla" kartı açılırsa, dağıtıcının solundaki oyuncu "atlanır" ve atlanan oyuncunun solundaki oyuna başlar.

Renk Değiştir (Wild): Bu kart ile oynandığında, kartın sahibi oyunda devam edilecek rengi belirleyebilir. ("Renk Değiştir" kartı atılmadan önce oynanmakta olan renk dahil). Elinizde oynayabileceğiniz başka bir kart olsa bile "Renk Değiştir" kartı oynayabilirsiniz. Oyunun başında bir "Renk Değiştir" kart açılırsa, dağıtıcının solundaki oyuncu oyunun rengini belirler.

4 Kart Çek & Renk Değiştir (Wild Draw Four): Bu kart ile oynandığında, kartın sahibi oyunda devam edilecek rengi belirleyebilir. Ayrıca kartın sahibinden sonraki oyuncu çekme destesinden 4 tane kart çeker ve o el oynama hakkını kaybeder. Ancak bu kart yalnızca elde ortadaki kart destesindeki kartın rengine, sayısına veya sembolüne uygun bir kart yoksa oynanabilir. Eğer oyunun başında açılırsa, kart ortaya atılır ve yeni kart seçilir.

Elleri Takas Et (Swap Hands): Bu kart kullanıldığında kullanan kişi kendi destesini istediği kişinin destesiyle değiş tokuş yapabilir. Ayrıca oyunu istediği renkte devam ettirebilir.

Elleri Karıştır (Shuffle Hands): Bu kart oynandığında herkesin destesi ve en son atılan Elleri Karıştır kartı ortada kalmak üzere ortada kartların atıldığı deste toplanır, kart çekme destesiyle beraber karıştırılır ve herkese tekrardan 7 kart dağıtılır. Herkes kendi destesini aldıktan sonra kartı atan kkişi bir renk seçer ve o renk ile oyuna devam edilir.

Kişiselleştirilebilir Renk Değiştir (Customizable Wild Card): Destede üç tane bulunan bu kartlara istediğiniz kuralları yazarak oynayabilirsiniz.

Eğer bir oyuncunun elinde yalnızca bir kart kaldıysa o kişi sondan bir önceki kartı aterken "UNO!" diye bağırması gerekir (İspanyolca: bir). Eğer kişi diğer oyuncu kartını attıktan sonra "UNO!" demezse ve biri yakalarsa kişi penaltı cezası olarak 2 kart çekmek zorundadır. Eğer kişiyi kimse yakalamazsa oyun devam eder ve kişi herhangi bir kart çekmez.

Bir oyuncunun elinde kart kalmadığında tur biter.

Not: Çekme destesinde kâğıt kalmadığında ve oyun hala devam ediyorsa, ıskarta destesi karıştırılıp konur ve oyun devam eder. Aksiyon kartları ile oyun bitirilebilir.

Oyunu kazanmak için tercihe göre iki adet yöntem kullanılır: puanlama ve kazanılan el sayısına göre hesaplama.

UNO! oyununda puanlama, bir kişi o eli kazanınca diğer oyuncuların elindeki kartların puan değerlerinin toplamının o kişinin hanesine yazılması ile olur. Oyunculara bir puan sınırı belirlenir (önerilen 500'dür ancak oyuncu sayısı veya tercihe göre bu sayı değişebilir) ve hanesindeki toplam puanı o puan sınırını geçen kişi oyunu kazanır.

• Üzerinde Sayı Olan Tüm Kartlar: Kendi değerleri (0-9 Puan)
• 2 Kart Çek: 20 Puan
• Yön Değiştir: 20 Puan
• Atla: 20 Puan
• Renk Değiştir: 50 Puan
• 4 Kart Çek & Renk Değiştir: 50 Puan
• Elleri Karıştır / Elleri Takas Et: 40 Puan
• Kişiselleştirilebilir Renk Değiştir: 40 Puan

UNO! oyununda bu yöntem, kim daha çok eli kazanmışsa o kişinin oyunu kazandığı sistemdir.

Bu kurallar, normalde UNO! oyununun orijinalinde olmayan, ancak zamanla farklı oyuncular tarafından üretilip kullanılarak yaygınlaşan kurallardır. Normalde bu kuralların hiçbiri gerekli değildir ve orijinal UNO! oyununda bulunmazlar.

Bu kural, dünya çapında o kadar popülerleşmiştir ki neredeyse tüm UNO! oyuncuları bu kuralın orijinal UNO! oyununda bulunduğunu sanarlar. Bu kural, 2 Kart Çek ve 4 Kart Çek & Renk Değiştir kartlarının art arda atılarak çekilen kart miktarının giderek arttığı bir sistemdir. Normalde bir kişi bu kartlardan birini attığında bir sonraki oyuncu ne kadar kart çekmesi gerekiyorsa çeker ve kart atma hakkını kaybeder. Ancak bu kurala göre eğer normalde kart çekmesi gereken kişinin elinde de bu kartlardan herhangi biri mevcut ise o kişi de elindeki kartı atar. Bu döngü birinin elinde o kartlardan herhangi biri bulunmadığında sona erer ve döngünün sona erdiği kişi ortaya döngü boyunca atılan kart çek kartlarının üzerindeki çekilmesi gereken kart sayılarının toplamı kadar kart çeker. Örneğin 4 kişinin oynadığı bir oyunda oyun sırası A oyuncusu, B oyuncusu, C oyuncusu ve D oyuncusu diye gidiyorsa A oyuncusu bir 2 Kart Çek kartı attığında, B oyuncusu 4 Kart Çek & Renk Değiştir kartı attığında, C oyuncusu bir 4 Kart Çek & Renk Değiştir kartı attığında ve D oyuncusunun elinde döngüyü devam ettirecek bir kart olmadığında D oyuncusu 2 + 4 + 4 = 10 kart çeker ve renge en son C oyuncusu kart attığı için C oyuncusu karar verir. Yığınlama kuralında challenge kuralı geçerli değildir.

Örneğin bu kuralın geçerli olduğu bir oyunda kart destesinde en son atılan kart kırmızı 3 ise bir kişi elindeki kırmızı renkte başka bir sayı ve aynı sayıdan farklı renkli kartları beraber tek bir hamlede atabilir.