Uzun COVID

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Uzun COVID, uzatmalı COVID veya kronik COVID sendromu (KCS),[1][2][3] COVID-19'un atlatılmasına rağmen semptomlarının devam etmesine verilen gayriresmî bir addır. Kalıcı olan semptomların başında halsizlik, baş ağrısı, nefes darlığı, anozomi (koku kaybı), kas zayıflaması ve beyin sisi de denen bilişsel işlev bozukluğu bulunur.

Uzun COVID üzerine araştırmalar devam etmektedir. Aralık 2020 itibarıyla, bunun ayrı bir hastalık mı yoksa koronavirüs hastalığının belli kişilerde gösterdiği bir sendrom mu olduğunu belirlemek için erken olduğu kanısına varılmıştır.

Genç ve sağlıklı insanlar dahil SARS-CoV-2'nin bulaştığı herkes, küçük semptomlarla devam etse dahi uzun COVID'e yakalanabilir.[4] Uzun COVID, her yaştan insanı tehdit ettiği için sosyal mesafeye dikkat etmek, maske ve koruyucu ekipman kullanmak, el temizliğine dikkat etmek ve aşılamanın önemini ortaya çıkarmaktadır.[5]

Akut COVID-19'un ardından uzun COVID gözlemlenirken Aralık 2020 itibarıyla 100 bin kişinin katıldığı aşılamadan sonra hiç bildirilmemiştir.[6][7][8]

Uzun COVID (Long COVID) ifadesi ilk kez Mayıs 2020'de Twitter'da Elisa Perego tarafından kullanılmıştır.[9][10]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Baig AM (Ekim 2020). "Chronic COVID Syndrome: Need for an appropriate medical terminology for Long-COVID and COVID Long-Haulers". Journal of Medical Virology. doi:10.1002/jmv.26624Özgürce erişilebilir. PMID 33095459. 
  2. ^ Staff (13 Kasım 2020). "Long-Term Effects of COVID-19". Centers for Disease Control and Prevention. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020. 
  3. ^ "Overview | COVID-19 rapid guideline: managing the long-term effects of COVID-19 | Guidance | NICE". National Institute for Health and Care Excellence. 18 Aralık 2020. 18 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2020. 
  4. ^ Brito D, Meester S, Yanamala N, Patel HB, Balcik BJ, Casaclang-Verzosa G, Seetharam K, Riveros D, Beto RJ, Balla S, Monseau AJ, Sengupta PP (Kasım 2020). "High Prevalence of Pericardial Involvement in College Student Athletes Recovering From COVID-19". JACC. Cardiovascular Imaging. ss. S1936878X20309463. doi:10.1016/j.jcmg.2020.10.023. PMC 7641597 $2. PMID 33223496. 
  5. ^ Cook TM (Temmuz 2020). "Personal protective equipment during the coronavirus disease (COVID) 2019 pandemic - a narrative review". Anaesthesia. 75 (7). ss. 920-927. doi:10.1111/anae.15071Özgürce erişilebilir. PMID 32246849. 
  6. ^ Polack FP, Thomas SJ, Kitchin N, Absalon J, Gurtman A, Lockhart S, Perez JL, Pérez Marc G, Moreira ED, Zerbini C, Bailey R, Swanson KA, Roychoudhury S, Koury K, Li P, Kalina WV, Cooper D, Frenck RW, Hammitt LL, Türeci Ö, Nell H, Schaefer A, Ünal S, Tresnan DB, Mather S, Dormitzer PR, Şahin U, Jansen KU, Gruber WC (Aralık 2020). "Safety and Efficacy of the BNT162b2 mRNA Covid-19 Vaccine". The New England Journal of Medicine. 383 (27). ss. 2603-2615. doi:10.1056/NEJMoa2034577. PMC 7745181 $2. PMID 33301246. 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2021. 
  7. ^ Anderson EJ, Rouphael NG, Widge AT, Jackson LA, Roberts PC, Makhene M, Chappell JD, Denison MR, Stevens LJ, Pruijssers AJ, McDermott AB, Flach B, Lin BC, Doria-Rose NA, O'Dell S, Schmidt SD, Corbett KS, Swanson PA, Padilla M, Neuzil KM, Bennett H, Leav B, Makowski M, Albert J, Cross K, Edara VV, Floyd K, Suthar MS, Martinez DR, Baric R, Buchanan W, Luke CJ, Phadke VK, Rostad CA, Ledgerwood JE, Graham BS, Beigel JH (Aralık 2020). "Safety and Immunogenicity of SARS-CoV-2 mRNA-1273 Vaccine in Older Adults". The New England Journal of Medicine. 383 (25). ss. 2427-2438. doi:10.1056/NEJMoa2028436. PMC 7556339 $2. PMID 32991794. 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2021. 
  8. ^ Mahase E (Aralık 2020). "Covid-19: Oxford vaccine could be 59% effective against asymptomatic infections, analysis shows". BMJ. Cilt 371. ss. m4777. doi:10.1136/bmj.m4777Özgürce erişilebilir. PMID 33298405. 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2021. 
  9. ^ Perego, Elisa; Callard, Felicity; Stras, Laurie; Melville-Jóhannesson, Barbara; Pope, Rachel; Alwan, Nisreen A. (1 Ekim 2020). "Why we need to keep using the patient made term "Long Covid"". The BMJ (İngilizce). 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2020. 
  10. ^ Callard F, Perego E (January 2021). "How and why patients made Long Covid". Social Science & Medicine. Cilt 268. s. 113426. doi:10.1016/j.socscimed.2020.113426. PMC 7539940 $2. PMID 33199035.