Vestfold
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Vestfold | |
|---|---|
Vestfold fylke | |
 | |
 Bayrak  Arma | |
 Vestfold'un Norveç'teki konumu | |
| Ülke |  Norveç |
| Bölge |  Østlandet |
| İdari merkezi | Tønsberg |
| Eyalet | 1919 |
| Alt idari birimler | |
| İdare | |
| • Vali | Erling Lae (2010-günümüz)[1] |
| • Belediye başkanı | Per-Eivind Johansen (2007-2015)[2][3] (Sağ) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 2224.37 km² |
| • Kara | 2.201 km² (849 mil²) |
| Nüfus (1 Ocak 2013) | |
| • Toplam | 239 907 [4] |
| • Yoğunluk | 108/km² |
| Zaman dilimi | UTC+01.00 (OAS) |
| • Yaz (YSU) | UTC+02.00 (OAYS) |
Resmî site www.vfk.no | |
Vestfold (Norveççe:Vestfold fylke) Norveç'in batısında yer alan bir eyalettir. Kuzey ve kuzey batısında Buskerud, batısında Telemark ile sınırdır. 2225 kilometre karelik alanında çeyrek milyonun üstünde nüfus barındırmaktadır. Kilometre kareye 103 kişi ile nüfus yoğunluğunda, ülke eyaletlerinin, üçüncü sırasında yer almaktadır. Vestfold'da Larvik, Sandefjord, Tønsberg, Horten, Holmestrand ve Svelvik olmak üzere beş şehir vardır. Toplamda on dört belediyeden oluşmaktadır. Şehirler kıyı şeridinde yer almaktadır. Eyaletin ticaret alanında en gelişkin kenti Tønsberg merkezidir.[6]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Vestfold, İskandinav Viking Çağı'nda bir güç merkezi olmuştur. 10. yüzyılda yerel beylikler burada kendi krallıklarını kurmuşlardır. Borre mezar höyükleri (Borrehaugene), eski çağlara ait önemli keşifleri ile Norveç'in ilk milli parkı ve İskandinavya'nın en büyük Viking mezarlığıdır.[7]
Kuruluş tarihi 871 yılı olarak belirtilen “Tønsberg” Norveç'in en eski şehridir. “Kral Håkon Håkonsson” 1100'lü yıllarda “Slottsfjellet”de büyük bir kale (The Castle Hill) inşa etmiştir. Ayrıca Vestfold'un olduğu bölge, 600'lü yıllarda Oslo Fiyordu'nun ekonomik ve politik merkezi olmuştur. Fiyort içinde ve dışında nakliye açısından Borre stratejik açıdan önemli bir konumda olmuştur. Viking egemenliğindeki Oslo Fiyordu'nun batı bölgesinde, Larvik, ticaret merkezi olmuştur. Vestfold Viking gemileri yaygın olarak bilinmektedir. Oseberg gemisi 1904 yılında Tønsberg'da, “Gokstad gemisi” 1880 yılında Sandefjord'da keşfedilmiştir. Gemi şu anda Oslo'daki müzede sergilenmektedir.[8]
- Vestfold kralları
- Erik Agnarsson
- Halfdan Hvitbeinn
- Eystein Halfdansson
- Halfdan the Mild
- Gudrød the Hunter
- Halfdan the Black, kardeşi ile birlikte, Olaf Gudrødsson
- Ragnvald the Mountain-High, Harold Fairhair'in kuzeni
- Harald Fairhair
- Bjørn Farmann
- Olaf Haraldsson Geirstadalf, Bjørn'un kardeşi
- Harald Gudrødsson Grenske, 976-987
Arma ve ad[değiştir | kaynağı değiştir]
1821 yılında Jarlsberg og Larvik Amt.(valiliği) olarak eski iki şehir olan Jarlsberg ve Larvik dahilinde kurulmuştur. 1919 yılından sonra Vestfold olarak adlandırılmıştır.
Eyaletin arması 30 Ocak 1970 tarihinde resmen onaylanmıştır. Kırmızı fonun üstünde altın sarısı kraliyet tacından oluşmaktadır. Tac, Vestfold'un 9. yüzyılda bir krallık oluşunu simgelemektedir. Taç, 14. yüzyılda “Kral Håkon V Magnusson”un bir mührünün üzerindeki gibi bir Orta Çağ tacı olarak şekillendirilmiştir.[9]
İklim[değiştir | kaynağı değiştir]
Hakim rüzgâr yaz aylarında güney-batı, kışın kuzeyden doğuya eser. Yazları oldukça güçlü ve sık sık dış bölgelerin etkisiyle fırtına oluşmaktadır. Şubat ayında,en soğuk ayda, ortalama sıcaklık sahilde -1 °C, iç bölgelerde yaklaşık ortalama sıcaklık -5 °C'dir. Temmuz ayında ortalama sıcaklık 16-17 °C'dir. Yıllık yağış miktarı sahil kesiminde 700 mm., iç bölgelerde 1200 mm.'dir. İlkbahar ve yaz başlarında az yağış varken genellikle maksimum yağış yaz sonunda düşmektedir. Kıyı ve takımadalarda, çoğunlukla bahar aylarında % 3-5 sıklığında sis oluşmaktadır.[10]
Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]
Vestfold'da çeşitli işletmeler ve endüstriler vardır. Bölgesel olarak; Larvik taşocakçılığı sektöründe, Sandefjord işleme sanayinde, Tonsberg gıda sanayi ve petrol rafinerisinde, Holmestrand, Horten elektronik şirketlerinde ve alüminyum sektöründe önemlidir.
Toprakları, iklimi ve topografyası tarıma çok uygundur. Üretken alanlar geniş yer kaplamaktadır. İlçenin arazilerinin %20'si tarım arazileri olup, %56'sında verimli ormanlar vardır. Vestfold'da sebzecilik çok gelişmiştir. Çoğunlukla patates, meyve ve çilek üretimi yapılmaktadır.[11]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
Vestfold'un yerleşim birimi haline gelmesi çok eski tarihlere dayanmaktadır. Arkeolojik kazılar ve bulgular antik döneme dair bilgiler sunmuştur. Eyaletin bugünkü yerleşim yoğunluğu kıyılarında daha sıktır. Oslo ve Akershus'dan sonra ülkenin en yoğun üçüncü yerleşim birimidir. İkinci dünya savaşından sonra sürekli artan bir nüfusa sahip olmuştur. En yoğun nüfuslu şehirleri Sandefjord, Tønsberg, Larvik ve Horten'dir.[12]
| Tarihsel popülasyonları | |||
|---|---|---|---|
| Yıl | Toplam | %± | |
| 1951 | 154.670 | — | |
| 1961 | 174.382 | %13 | |
| 1971 | 175.402 | %1 | |
| 1981 | 186.691 | %6 | |
| 1991 | 198.354 | %6 | |
| 2001 | 215.030 | %8 | |
| 2011 | 233.705 | %9 | |
| 2021? | 262.777 | %12 | |
| 2031? | 287.496 | %9 | |
| Kaynak:[13]- Norveç İst. | |||
Belediyeler[değiştir | kaynağı değiştir]
Vestfold 14 belediyeye ayrılmıştır:
| Nr | Harita | Arma | Ad | Merkez | Nüfus | Yüzölçümü km² | Dil | Bölge |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 0701 |  |  | Horten | Horten | 26307 | 70,24 | Bokmål | Tønsbergregionen |
| 0702 |  |  | Holmestrand | Holmestrand | 10251 | 86,08 | Bokmål | Tønsbergregionen |
| 0704 |  |  | Tønsberg | Tønsberg | 40677 | 106,58 | Bokmål | Tønsbergregionen |
| 0706 |  |  | Sandefjord | Sandefjord | 44150 | 121,07 | Bokmål | Larviksregionen |
| 0709 |  |  | Larvik | Larvik | 42947 | 534,50 | Bokmål | Larvik |
| 0711 |  |  | Svelvik | Svelvik | 6581 | 57,66 | Bokmål | Drammensregionen |
| 0713 |  |  | Sande | Sande | 8680 | 178,28 | Bokmål | Drammensregionen |
| 0714 |  |  | Hof | Hof | 3048 | 163,14 | Bokmål | Tønsbergregionen |
| 0716 |  |  | Re | Revetal | 8936 | 224,64 | Bokmål | Tønsbergregionen |
| 0719 |  |  | Andebu | Andebu | 5448 | 185,91 | Bokmål | Tønsbergregionen |
| 0720 |  |  | Stokke | Stokke | 11178 | 118,35 | Bokmål | Tønsbergregionen |
| 0722 |  |  | Nøtterøy | Borgheim | 20995 | 60,86 | Bokmål | Tønsbergregionen |
| 0723 |  |  | Tjøme | Tjøme | 4813 | 39,40 | Bokmål | Tønsbergregionen |
| 0728 |  |  | Lardal | Svarstad | 2413 | 277,65 | Bokmål | Larvik |
| 07 | | | Vestfold | Tønsberg | 236 424 | 2.224,36 | Bokmål | Østlandet |
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Resmi sitesi12 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.(Norveççe)
- Valilik sayfası(Norveççe)
- Haberler25 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.(Norveççe)
- Kültürweb12 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.(Norveççe)
- Fotoweb(Norveççe)
- Müzeweb11 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.(Norveççe)
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ [1] 21 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 31/3/2010 Güncelleme: 29/03/2012,Fylkesmannen i Vestfold -erişim 07 Nisan 2012 (Norveççe)
- ^ [2][ölü/kırık bağlantı] Politisk ledelse-erişim 07 Nisan 2012 (Norveççe)
- ^ [3][ölü/kırık bağlantı] Ekim 2007, Per-Eivind Johansen ny fylkesordfører i Vestfold-erişim 07 Nisan 2012 (Norveççe)
- ^ [4] 8 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Norveç nüfus istatistikleri 2012
- ^ [5] 4 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.VESTFOLD COUNTY-erişim 07 Nisan 2012(İngilizce)
- ^ [6][ölü/kırık bağlantı] Vestfold County-erişim 08 Nisan 2012 (İngilizce)
- ^ [7][ölü/kırık bağlantı]Historical Vestfold-erişim 08 Nisan 2012 (İngilizce)
- ^ [8] 21 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Historie Tønsberg er Norges eldste by.-erişim 08 Nisan 2012 (Norveççe)
- ^ [9] 14 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Norske KommunevåpenNorwegian Civic Heraldiği, erişim 07 Nisan 2012 (İngilizce)
- ^ [10] 8 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Büyük Norveç Ans.:Vestfold – klima, erişim 07 Nisan 2012 (Norveççe)
- ^ [11] 21 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.Vestfold - mulighetenes fylke!-erişim 08 Nisan 2012 (Norveççe)
- ^ [12] 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Büyük Norveç Ans.:Vestfold – befolkning, erişim 07 Nisan 2012 (Norveççe)
- ^ [13] 25 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Norveç İstatistikleri Population changes in municipalities. 1951-2011
-
Farris gölü, Larvik -
Üç Bolærne adası, Nøtterøy -
Tønsberg Kulesi -
Liman, Tønsberg -
Citadellet, Stavern -
Sandefjord kilisesi ve Kirkegata (Kilise caddesi) -
Horten kanalı -
Hillestadvannet- Kronlia, Holmestrand -
Røssesundet üzerindeki köprü, Tjøme belediyesi, Vestfold -
Sandelfjord Demiryolu köprüsü
