Yezd (şehir)

Yezd يزد
Yezd Şehrin İran'daki konum
Ülke	İran
Eyalet	Yezd Eyaleti
Şehristan	Yezd şehristanı
Rakım	1216 m
Nüfus  (2006)
• Toplam	423.006
• Yoğunluk	oto/km²
Zaman dilimi	UTC+03.30 (IRST)
• Yaz (YSU)	UTC+04.30 (IRST)
Alan kodu	0351
Resmî site yazd.ir
Ateş Tapınağı
UNESCO Dünya Mirası
Konum	İran
Kriter	Kültürel: iii, v
Referans	1544
Tescil	2017 (41. oturum)
Bölge	Asya - Pasifik

Yezd (Farsça: يزد), İran'ın orta kısmında, Yezd Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehir.

Zerdüşt dininin merkezidir.2006 sonucuna göre 505.037 kişilik nüfusa sahiptir. Şehir eşsiz mimari yapıları ve ipekli el dokumaları (Farsça termeh), İran el sanatları, ipek dokuma, İran pamuk şeker'i olan ve pişmaniyeye benzeyen "Pashmak" ile meşhurdur.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Şehrin 3000 yıllık geçmişi vardır. Şehrin ilk kurucularının Med'ler olduğu ve şehrin o dönemdeki adının Ysatis olduğu bilinmektedir. Daha sonraki Sasani hakimiyeti sırasında şehrin adı, o zamanki hükümdar Yazdegerd'e ithafen Yezd olarak değiştirildi. Ve şehir bir Zerdüşt merkezi haline geldi. Daha sonra İslam orduları tarafından alınan şehre Müslümanlar hakim oldu.

Şehir, ıssız ve yol güzergahlarından uzak bir konumda olması nedeniyle, fazla bir tahribata uğramamıştır. Hatta Moğol İstilası zamanında İran'ın diğer bölgelerinden kaçan halk buraya sığınmıştır. 1272'de şehri ziyaret eden Marco Polo, şehrin ipekli dokumalarından ve büyük bir ticaret merkezi olduğundan bahseder.

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

Yezd iklimi
Aylar	Oca	Şub	Mar	Nis	May	Haz	Tem	Ağu	Eyl	Eki	Kas	Ara	Yıl
En yüksek sıcaklık (°C)	27,0	28,0	32,0	37,0	41,0	44,0	45,0	45,6	42,0	36,0	30,0	27,4	45,6
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C)	12,9	15,9	20,6	26,0	32,2	37,2	39,6	38,1	34,0	27,6	19,3	14,0	26,5
Ortalama sıcaklık (°C)	6,3	9,0	13,8	18,7	24,5	29,4	31,7	29,9	25,4	19,3	11,7	6,9	18,9
Ortalama en düşük sıcaklık (°C)	−0,3	2,2	7,0	11,5	16,8	21,7	23,8	21,8	16,9	11,0	4,2	−0,1	11,4
En düşük sıcaklık (°C)	−14	−10	−7	0,0	5,6	11,0	16,0	12,0	2,0	−3	−10	−16	−16
Ortalama yağış (mm)	7,0	0,8	11,0	21,9	0,6	2,0	0,0	0,0	3,0	0,0	2,0	0,0	48,3
Kaynak: Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi[1]

Günümüzde Yezd[değiştir | kaynağı değiştir]

Eski zamanlardan beri kaliteli halı ve kilimleri ile tanınan Yezd,günümüzde İran'ın tekstil merkezidir.Şehirdeki diğer önemli sanayi kolları; inşaat malzemeleri ve seramik üretimi,ülke çapında meşhur şekerlemeleri,kablo ve teknoloji sanayinde kullanılan yan ürünler.

Turizm ise oldukça gelişmiştir.Eski bir şehir ve Zerdüştlüğün merkezi olması Yezd'in turizmde önemli merkezlerinden olmasını sağlamıştır.Eşsiz mimari eserlerin yanında, Ateş Tapınağı ve burada sürekli yanan ateş ilgi çekici turistik yerlerindendir.

Muhammed Hatemi ve Moşe Katsav burada doğmuş ünlülerdendir.

Kardeş Şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]

• Jászberény, Macaristan
• Cakarta, Endonezya

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Yazd.com22 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Cultural Heritage Organization Bureau of Yazd Province6 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• YazdTourism.com18 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Yazd Kültürel Miras ve Turizm Örgütü16 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• YouTube'da Press TV-Iran-The city of Yazd

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]