Удмурт автономияле өлкәсе
| Удмурт автономияле өлкәсе рус. Удмуртская автономная область удм. Удмурт автономи улос | ||||
| ||||
|---|---|---|---|---|
| Башкала | Ижау (1921 елның гыйнвар—июнендә — Глазов) | |||
| Тел(ләр) | удмурт, рус | |||
| Акча берәмлеге | сум | |||
| Мәйдан | 30 400 кв. км | |||
| Халык | 756 264 кеше (1926) | |||
Удмурт автомияле өлкәсе (рус. Удмуртская автономная область, удм. Удмурт автономи улос) — РСФСР составында административ-территориаль берәмлек.
1932 елга кадәр Вотяк автономияле өлкәсе (рус. Вотская автономная область, удм. Вотяк автономи улос) исемен йөрткән.
Адмнистратив үзәге — Ижау шәһәре (1921 елның гыйнвар—июнендә — Глазов шәһәре).
Тарих
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Вотяк автономияле өлкәсе 1920 елның 4 ноябрьдә барлыкка килә.
1929 елда Вотяк АӨ Түбән Новгород өлкәсе (аннан соң — Түбән Новгород крае) составына кертелә.
1932 елның 1 гыйнварыннан соң Удмурт автономияле өлкәсе исемен йөртә.
1934 елның 7 декабрьдә Киров крае составына кертелә, ә 28 декабрьдә ул Удмурт АССР-ына үзгәртеп корыла.
Административ бүленеш
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]1920—1924 елларда биш өяздән торган: Дебёсы өязе, Глазов өязе, Ижау өязе, Можга өязе, Селты өязе.
1924 елда Дебёсы һәм Селты өязләре юкка чыгарылалар.
1926 елда Вотяк автономияле өлкәсенең административ бүленеше шундый булган:
| № | Кантон | Үзәге | Мәйдан, км² | Халык саны[1] (1926), кеше. |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Ижау өязе | Ижау | 11 987 | 292 708 |
| 2 | Глазов өязе | Глазов | 12 316 | 294 929 |
| 3 | Можга өязе | Можга | 6 052 | 168 627 |
1929 елда өяз—волостьларга бүленеше юкка чыгарыла, районнарга бүленеше индерелә.
1934 елда Удмурт автономияле өлкәсенең административ бүленеше шундый булган:
Халык
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Халык саны
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- 1923 ел: халык саны — 710 мең кеше, мәйдан — 28 939 км².
- 1930 ел: халык саны — 784,1 мең кеше, мәйдан — 30 614 км².
Милли состав
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]1926 елның җанисәбе буенча:
- удмуртлар — 52,3 %,
- руслар — 43,3 %,
- татарлар — 2,3 %,
- бесермяннар — 1,2 %.
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Башкорт АССР (1919–1990¹) • Бурят АССР (1923–1990¹; 1923–1958 Бурят-Монгол АССР) • Тау АССР (1921–1924) • Дагстан АССР (1921–1990¹) • Кабарда-Балкария АССР (1936–1990¹; 1944–1957 Кабарда АССР) • Казакъ АССР (1920–1936; 1920–1925 Кыргыз АССР) • Калмык АССР (1935–1943; 1958–1990¹) • Каракалпакстан АССР (1932–1936) • Карел АССР (1923–1940; 1956–1990¹) • Кыргыз АССР (1926–1936) • Коми АССР (1936–1990¹) • Кырым АССР (1921–1945) • Мари АССР (1936–1990¹) • Мордва АССР (1934–1990¹) • Идел буе Алманнары АССР (1918–1941) •Төньяк Осетия АССР (1936–1990¹) • Татарстан АССР (1920–1990¹) • Тыва АССР (1961–1990¹) • Төркистан АССР (1918–1924) • Удмурт АССР (1934–1990¹) • Чечен-Ингуш АССР (1936–1944; 1957–1990) • Чуаш АССР (1925–1990¹) • Якут АССР (1922–1990¹) | |
Адыг АӨ (1922–1991; 1922–1928 Адыг (Чиркәс) АӨ) • Бурят-Монгол АӨ (1921–1923) • Таулы Алтай АӨ (1948–1991) • Яһуди АӨ (1934–…) • Ингуш АӨ (1924–1934) • Кабарда АӨ (1921–1922) • Кабарда-Балкария АӨ (1922–1936) • Калмык АӨ (1920–1935; 1957–1958) • Каракалпакстан АӨ (1925–1932) • Карачай-Чиркәс АӨ (1922–1926; 1957–1991) • Карачай АӨ (1926–1943) • Коми (Зыряннар) АӨ (1921–1936) • Мари АӨ (1920–1936) • Монголо-Бурят АӨ (1921–1923) • Мордва АӨ (1930–1934) • Идел буе Алманнары АӨ (1918–1924) • Ойрат (1922–1932) / Ойрот АӨ (1932–1948) • Төньяк Осетин АӨ (1924–1936) • Тыва АӨ (1944–1961) • Удмурт АӨ (1920–1934) • Хакас АӨ (1930–1991) • Адыг (Чиркәс) АӨ (1922) • Чиркәс АӨ (1928–1957) • Чечен АӨ (1922–1934) • Чечен-Ингуш АӨ (1934–1936) • Чуаш АӨ (1920–1925) | |
Автономияле һәм милли округлар: Агинское Бурят АО (1937–2008; 1937–1958 Агинское Бурят-Монгол МО) • Аргаяш МО (1934) • Балкар МО (1921–1922) • Витим-Олёкма МО (1931–1938) • Ингуш МО (1921–1924) • Иштәк-Вогул МО (1930–1940) • Кабарда МО (1920–1921) • Карачай МО (1920–1922) • Карел МО (1937–1939) • Коми-Пермяк МО (1925–2005) • Коряк АО (1930–2007) • Ненец АО (1929–…; 1929–1977 МО) • Охотск Эвен МО (1930–1934) • Төньяк Осетия (1920–1921) • Сунжа казак (1920–1929) • Таймыр (Долган-Ненец) АО (1930–2006; 1930–1977 МО) • Усть-Ордынский Бурят АО (1937–2008; 1937–1978 МО) • Хант-Манси АО (1940–…; 1940–1978 МО) • Чечен МО (1920–1922) • Чиркәс МО (1926–1928) • Чукотка АО (1930–…) • Эвенк АО (1930–2007) • Ямал-Ненец АО (1930–…) | |
¹ Суверенитет турында декларацияне кабул итү елы ² Республика статусын раслау елы |
.svg){kind=small}