Самар губернасы
| Самар губернасы | |||||||
| |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
 | |||||||
| Башкала | Самар | ||||||
| Мәйдан | 136 715,6 чакрым² | ||||||
| Халык | 2 751 336 кеше[1] | ||||||
| ← Казан губернасы Урта Идел өлкәсе → | |||||||
Самар губернасы (рус. Самарская губернiя, Самарская губерния, эрзәчә Самара губерня) — Россия империясе һәм РСФСР составында административ-территориаль берәмлек.
География
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Чиктәшлек
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]| Як | Губерна яки өлкә |
|---|---|
| Төньяк-көнбатыш | Казан губернасы |
| Төньяк-көнчыгыш | Уфа губернасы |
| Көнчыгыш | Ырынбур губернасы |
| Көньяк-көнчыгыш | Җаек өлкәсе |
| Көньяк | Әстерхан губернасы |
| Көньяк-көнбатыш | Сарытау губернасы |
| Көнбатыш | Сембер губернасы |
Тарих
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Самар губернасы 1851 елның 1 гыйвраында барлыкка килә. Губерна составына Ырынбур губернасының 3 өязе, Сембер губернасының 2 өязе һәм Сарытау губернасының 2 өязе кертелгәннәр.
1918 елда Новоузенск һәм Николаевск өязеләрнең өлешләре Идел буе алманнарның автономияле өлкәсенә кертелгәннәр. 1919 елда Новоузенск өязенең калган өлешләре Сарытау губернасына кертелгәннәр.
1920 елда Бөгелмә өязе Татарстан АССР составына кертелгән.
1928 елның 14 маенда, БҮБК карары нигезендә, Самар губернасы юкка чыгарыла, аның территориясе Урта Идел өлкәсенә кертелә.
Административ бүленеш
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1851—1918 елларда 7 өязгә бүленгән:
| № | Өяз | Өяз шәһәре | Мәйдан, чакрым² | Халык саны[1] (1897), кеше |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Бөгелмә өязе | Бөгелмә (7 581 кеше) | 10 803,1 | 299 884 |
| 2 | Богыруслан өязе | Богыруслан (12 109 кеше) | 17 068,7 | 405 994 |
| 3 | Бозаулык өязе[2] | Бозаулык (14 362 кеше) | 22 427,0 | 492 952 |
| 4 | Николаевск өязе | Николаевск (12 504 кеше) | 28 196,9 | 494 736 |
| 5 | Яңа Үзи өязе | Яңа Үзи (13 261 кеше) | 34 585,9 | 417 376 |
| 6 | Самар өязе | Самар (89 999 кеше) | 13 155,4 | 357 018 |
| 7 | Ставрополь өязе | Ставрополь (5 969 кеше) | 10 476,5 | 283 376 |
1918 елда Николаевск өязе исемен Пугачёв өязенә алыштыра.
1919 елда, Ставрополь өязнең өлешеннән Мелекесс өязе барлыкка килә (өязнең үзәге — Мелекесс (хәзер — Димитровград) шәһәре).
1920 елда, Пугачёв өязе кечерәю нәтиҗәсендә, Балакау өязе (өяз үзәге — Балакау шәһәре) барлыкка килә.
1924 елда Ставрополь өязе юкка чыгарыла, ә аның территориясе күрше өязләре арасында бүленгән; шул ук елда Балакау өязе юкка чыгарыла, аның волостьлары Пугачёв өязенә тапшырылалар.
Халык
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Туган тел буенча состав (1897 елдагы җанисәп буенча):
Самар губернасы (2 751 336 кеше):
| Өязләрдә тел буенча состав:
| Дини состав:
|
Губернаторлар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]| Исем | |
|---|---|
| Степан Волховский | |
| Константин Грот | |
| Адам Арцимович | |
| Николай Замятнин | |
| Николай Мансуров | |
| Борис Обухов | |
| Григорий Аксаков | |
| Фёдор Климович | |
| Пётр Бильбасов | |
| Александр Свербеев | |
| Александр Брянчанинов | |
| Иван Хроновский | |
| Дмитрий Засядко | |
| Николай Родионов | |
| Иван Блок | |
| Владимир Якунин | |
| Николай Протасов | |
| Сергей Евреинов | |
| Андрей Станкевич | |
| Лев Голицын |
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү].png) | | ||
