Apollo 11
 Neil Armstrong tarafından fotoğraflanan Ay yüzeyindeki Buzz Aldrin (Armstrong; Dünya, Ay Modülü Kartal ve ABD bayrağı ile birlikte vizör yansımasında görülüyor)[1] | |
| Görev türü | Mürettebatlı Ay'a iniş |
|---|---|
| Uygulayıcı | NASA |
| COSPAR kimliği | 1969-059A  |
| SATCAT no. | |
| Görev süresi | 8 gün, 3 saat, 18 dakika, 35 saniye |
| Uzay aracı özellikleri | |
| Uzay aracı |
|
| Üretici |
|
| Fırlatma ağırlığı | 43.901 kilogram (96.785 lb)[4] |
| Boş ağırlık | 4.932 kilogram (10.873 lb) |
| Mürettebat | |
| Mürettebat sayısı | 3 |
| Üyeler | |
| Çağrı işareti |
|
| Görev başlangıcı | |
| Fırlatma tarihi | 16 Temmuz 1969, 13.32:00 UTC[5] |
| Roket | Saturn V SA-506 |
| Fırlatma yeri | Kennedy Uzay Merkezi LC-39A |
| Görev sonu | |
| Kurtaran | USS Hornet (CV-12) |
| İniş tarihi | 24 Temmuz 1969, 16.50:35 UTC |
| İniş yeri |
|
| Yörünge parametreleri | |
| Referans sistemi | Selenosentrik |
| Periselene yüksekliği | 100,9 kilometre (54,5 nmi)[6] |
| Aposelene yüksekliği | 122,4 kilometre (66,1 nmi)[6] |
| Eğiklik | 1,25 derece[6] |
| Süre | 2 saat[6] |
| Devir | 19 Temmuz 1969, 21.44 UTC[6] |
| Ay yörünge aracı | |
| Uzay aracı bileşeni | Hizmet Modülü |
| Yörüngeye yerleşme | 19 Temmuz 1969, 17.21:50 UTC[7] |
| Yörüngeden ayrılma | 22 Temmuz 1969, 04.55:42 UTC[7] |
| Yörünge sayısı | 30 |
| Ay iniş aracı | |
| Uzay aracı bileşeni | Apollo Ay Modülü |
| İniş tarihi | 20 Temmuz 1969, 20.17:40 UTC[8] |
| Kalkış tarihi | 21 Temmuz 1969, 17.54:00 UTC |
| İniş yeri |
|
| Örnek ağırlığı | 21,55 kilogram (47,51 lb) |
| Yüzey EVA'ları | 1 |
| EVA süresi | 2 saat, 31 dakika, 40 saniye |
| LM ile kenetlenme | |
| Kenetlenme tarihi | 16 Temmuz 1969, 16.56:03 UTC[7] |
| Ayrılma tarihi | 20 Temmuz 1969, 17.44:00 UTC[7] |
| LM yükseliş aşaması ile kenetlenme | |
| Kenetlenme tarihi | 21 Temmuz 1969, 21.35:00 UTC[7] |
| Ayrılma tarihi | 21 Temmuz 1969, 23.41:31 UTC[7] |
  Soldan sağa: Neil Armstrong, Michael Collins, Buzz Aldrin | |
Apollo 11, Ay yüzeyine yapılan insanlı ilk uzay uçuşudur. Amerika Birleşik Devletleri'nin bu uzay uçuşunda astronotlar Neil Armstrong ve Buzz Aldrin 20 Temmuz 1969 günü saat 20.18'de (EEZ) Ay yüzeyine iniş yapan ilk insanlar oldu. İnişten altı saat sonra 21 Temmuz günü 01.56'da (EEZ) Armstrong ay yüzeyine adım atarak bu konuda da bir ilki gerçekleştirdi. Uçuşun mürettebatının üçüncü üyesi olan Michael Collins bu sırada Ay yörüngesinde Armstrong ve Aldrin'i taşıyan modülle bir araya gelmek için beklemedeydi. Görevin üç üyesi de sekiz gün uzayda kaldıktan sonra dünyaya döndü.
Arka Plan
[değiştir | kaynağı değiştir]1950'lerin sonlarında ve 1960'ların başlarında Amerika Birleşik Devletleri, Sovyetler Birliği ile süpergüçler arası bir rekabet olan Soğuk Savaş'a girdi. 4 Ekim 1957'de Sovyetler Birliği, ilk yapay uydu olan Sputnik 1'i fırlattı. Bu sürpriz başarı, Sovyetler Birliği'nin kıtalararası mesafelere Nükleer silah gönderme kabiliyetine sahip olduğunu gösterdi ve ABD'ye askeri, ekonomik ve teknolojik üstünlük iddialarıyla meydan okudu. Bu meydan okuma Sputnik Krizini yarattı ve hangi süper gücün en üstün uzay uçuşu yeteneği sahip olduğunu kanıtlamak için ABD'nin cevap verme çabaları Uzay Yarışını başlattı. Başkan Dwight D. Eisenhower, Sputnik'in meydan okumasına NASA'yı (Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi) kurarak ve bir insanı Dünya yörüngesine fırlatmayı amaçlayan Mercury Projesi'ni başlatarak yanıt verdi. Ancak 12 Nisan 1961'de Sovyet kozmonot Yuri Gagarin, Vostok 1 aracı ile uzaya çıkan ve Dünya yörüngesinde bulunan ilk kişi oldu. Buna cevap olarak yaklaşık bir ay sonra, 5 Mayıs 1961'de Alan Shepard Mercury-Redstone 3 programı ile 15 dakikalık bir yörünge altı yolculuğunu tamamlayarak uzaya çıkan ilk Amerikalı oldu.
O dönem Sovyetler Birliği daha yükseğe kaldırma kapasiteli fırlatma araçlarına sahip olduğu için Başkan Kennedy, NASA'ya sunduğu seçenekler arasından mevcut roket neslinin kapasitesinin ötesinde bir roket talebini iletti, böylece ABD ve Sovyetler Birliği bir eşit konumda rekabete girecekti.
12 Eylül 1962'de John F. Kennedy, Houston'daki Rice Üniversitesi futbol stadyumunda yaklaşık 40.000 kişilik bir kalabalığın önünde bir konuşma yaptı. Konuşmanın orta kısmınlarından çokça alıntılanan bir kısım şu şekildedir:
Henüz uzayda çekişme, önyargı, ulusal çatışma yok. Uzayın fethi tüm insanlığın en iyisine layıktır ve barışçıl işbirliği fırsatı bir daha asla gelmeyebilir. Ama bazıları neden Ay? Neden bunu hedefimiz olarak seçelim? diye sorabilirler ... Ay'a gitmeyi seçiyoruz... Bu on yılda Ay'a gitmeyi ve diğer şeyleri yapmayı seçiyoruz, kolay oldukları için değil, zor oldukları için; çünkü bu hedef, enerjilerimizin ve becerilerimizin en iyisini organize etmeye ve ölçmeye hizmet edecek, çünkü bu meydan okuma, kabul etmeye istekli olduğumuz, ertelemeye isteksiz olduğumuz ve kazanmayı planladığımız bir hedef.
Daha sonra Norbert Wiener'ın da aralarında bulunduğu birçok amerikalının muhalefeti ile karşılaşan Kennedy, Haziran 1961'de Sovyetler Birliği Başbakanı Nikita Kruşçev ile bir araya geldiğinde, Ay'a inişin ortak bir proje olmasını önerdi, ancak Kruşçev teklifi kabul etmedi. Kennedy, 20 Eylül 1963'te Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda yaptığı konuşmada, Ay'a ortak bir sefer düzenlenmesini tekrar önerdi. Ortak bir Ay görevi fikrinden Kennedy'nin ölümünden sonra vazgeçildi.[10]
16 Temmuz günü Florida'nın Merritt Island kasabasında bulunan Kennedy Uzay Merkezi'nden Saturn V tarafından fırlatılan Apollo 11, NASA'nın Apollo projesinin beşinci insanlı uçuşuydu. Daha önceki uçuşlardan ikisi Ay çevresinde uçmuş ve biri Dünya yörüngesinde Ay'a iniş manevralarını gerçekleştirmişti. Roket tarafından fırlatılan uzay aracı üç bölüme sahipti: üç astronot ve erzaklarının bulunduğu Komuta Modülü, yön değiştirme amacıyla yakıt ve motorların bulunduğu Hizmet Modülü ve bunların yanı sıra Ay Modülü. Uzay aracı fırlatma roketi tarafından Ay rotasına sokulduktan sonra ikisi birbirinden ayrıldı ve uzay aracı üç gün boyunca Ay yörüngesine girinceye dek yoluna devam etti. Burada Armstrong ve Aldrin Ay Modülü'ne geçti ve Ay'ın Dünya'ya bakan tarafında bulunan Sessizlik Denizi'ne iniş yaptı. Astronotlar araç dışındaki iki buçuk saat da dahil olmak üzere toplamda yaklaşık 21,5 saat boyunca Ay yüzeyinde kaldı.
Ay'a ayak basarken Armstrong "[bir] insan için küçük, insanlık için büyük bir adım" ifadesini kullandı. İniş canlı yayınla aktarıldığından bu söz dünya çapındaki insanlar tarafından duyuldu. Apollo 11 Uzay Yarışı'nı fiilen bitirdi ve ABD başkanı John F. Kennedy'nin 1960'ların sonuna kadar Ay'a ulaşma hedefini gerçekleştirmiş oldu.
Mürettebat
[değiştir | kaynağı değiştir]Asli mürettebat
[değiştir | kaynağı değiştir]- Neil A. Armstrong, Komutan
- Michael Collins, Komuta Modülü Pilotu
- Edwin "Buzz" E. Aldrin, Jr., Ay Modülü Pilotu
Mürettebatın tamamı bu görevden önce bir başka uzay uçuşunda görev almış olmak zorundaydı. Apollo 11, uzay uçuşu tarihinde Apollo 10'dan sonra mürettebatının tamamı daha önce uzay uçuşu yapmış astronotlardan oluşan ikinci görevdi.[11]
Yedek mürettebat
[değiştir | kaynağı değiştir]- James A. Lovell, Jr. (Gemini 7, Gemini 12, Apollo 8, Apollo 13 görevlerinde uçtu), Komutan
- William A. Anders (Apollo 8 görevinde uçtu), Komuta Modülü Pilotu
- Fred W. Haise, Jr. (Apollo 13 görevinde uçtu), Ay modülü Pilotu
Destek personeli
[değiştir | kaynağı değiştir]- Charles Moss Duke, Jr., Kapsül İletişimcisi (CAPCOM)
- Ronald Evans, CAPCOM
- Owen K. Garriott, CAPCOM
- Don L. Lind, CAPCOM
- Ken Mattingly, CAPCOM
- Bruce McCandless II, CAPCOM
- Harrison Schmitt
- Jack Swigert
Uçuş yöneticileri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Clifford E. Charlesworth, Lead Uçuş Yöneticisi, Yeşil takım
- Gerald D. Griffin, Altın takım
- Gene Kranz, Beyaz takım
- Glynn S. Lunney, Siyah takım[12]
Uçuş
[değiştir | kaynağı değiştir]
Ay modülü'ne geçebilmek için Neil Armstrong Ay modülü'nü çevreleyen adaptörün 4 büyük kapağını fırlatan patlayıcıları kullandı ve bu çok önemliydi. Ateşleyerek birleştirme manevrasını yaptı. Sonrasında Komuta-Hizmet Modülü'ne U dönüşünü yaptıracak roketleri de ateşleyerek Ay modülü ile Komuta Modülü'nü burun buruna getirdi. Modüller bu haldeyken Komuta Modülü'ndeki kenetleme düzeneği sayesinde ikisi arasında geçiş olanağı sağlandı. Ay yörüngesine girebilmek için ters duran Hizmet Modülü'nün roketi ateşlenerek fren olarak kullanıldı. Ay yörüngesindeyken Edwin Aldrin ve Neil Armstrong Ay modülü'ne geçti ve Ay modülü'nün pilotu Edwin Aldrin fren görevi gören ters haldeki roket sayesinde Komuta-Hizmet Modülü'nden ayrılarak Sessizlik Denizi'ne yumuşak bir iniş yaptı. Son kontrollerden sonra başpilot Neil Armstrong 21 Temmuz 1969 tarihi 06.17 (GMT) saatinde Ay'a ayak bastı. İncelenmesi için Ay'dan örnekler toplayarak görevlerini bitiren astronotlar Ay modülü'ne yeniden binerek Ay'dan ayrıldılar ve yörüngedeki araca kenetlendiler. Astronotlar Komuta Modülü'ne geçince Ay modülü uzaya bırakıldı. Hizmet Modülü'nün roketleri ateşlendi ve Dünya'ya doğru yola çıkıldı. Komuta Modülü dışında tüm parçalar da bırakılarak Büyük Okyanus'a paraşütler kullanılarak inildi. Astronotlar Dünya'ya mikroorganizmalar taşımış olabileceklerinden 21 gün karantinaya alındılar.
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Apollo 11'nin Ay modülü pilotu Buzz Aldrin'in çizme izi. Aldrin, 20 Temmuz 1969'da Ay yüzeyinin toprak mekanizmasını incelemek amacıyla gerçekleştirilen bir saatlik Araç Dış Etkinliği (EVA)'nin çerçevesinde bunu görüntüledi. - Neil Armstrong'un iniş videosu
-
Apollo 11 Ay modülü -
Aldrin Ay yüzeyinde. 20 Temmuz 1969 -
Buzz Aldrin uydunun yüzeyinde Amerika Birleşik Devletleri bayrağını selamlarken. -
-
Buzz Aldrin tarafından çekilen Neil Armstrong'un bir fotoğrafı.
.jpg)
_(cropped).jpg)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Byrne, Dave (8 Temmuz 2019). "Apollo 11 Image Library". hq.nasa.gov. 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2021.
- ^ "Apollo 11 Command and Service Module (CSM)". NASA Space Science Data Coordinated Archive. 10 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2019.
- ^ "Apollo 11 Lunar Module / EASEP". NASA Space Science Data Coordinated Archive. 3 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2019.
- ^ "Ground Ignition Weights". history.nasa.gov. 7 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2022.
- ^ Loff, Sarah (17 Nisan 2015). "Apollo 11 Mission Overview". NASA. 9 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2018.
- ^ a b c d e "Apollo 11 Mission Summary". Smithsonian Air and Space Museum. 9 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2019.
- ^ a b c d e f Orloff, Richard W. (2000). Apollo by the Numbers: A Statistical Reference. NASA History Series. Washington, D.C.: NASA History Division, Office of Policy and Plans. ISBN 978-0-16-050631-4. LCCN 00061677. OCLC 829406439. SP-2000-4029. 23 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2013.
- ^ Jones, Eric M., (Ed.) (1995). "The First Lunar Landing". Apollo 11 Lunar Surface Journal. NASA. 27 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013.
- ^ Williams, David R. (11 Aralık 2003). "Apollo Landing Site Coordinates". NASA Space Science Data Coordinated Archive. NASA. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021.
- ^ Andrew Glass. "JFK proposes joint lunar expedition with Soviets, Sept. 20, 1963". POLITICO (İngilizce). 7 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022.
- ^ "Chariots for Apollo: Setting the Stage". NASA. 10 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2010.
- ^ http://history.nasa.gov/SP-4029/Apollo_00g_Table_of_Contents.htm 16 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Apollo by the Numbers: A Statistical Reference (SP-4029), Richard W. Orloff, NASA
