Πανιώνιοι Αγώνες

Οι Πανιώνιοι Αγώνες ήταν μια ετήσια αθλητική διοργάνωση αγωνισμάτων στίβου κυρίως, που διεξαγόταν στη Σμύρνη κι έπειτα στην Αθήνα από τα τέλη του 19ου αιώνα ως τα μέσα του 20ού αιώνα με διοργανωτή τον Πανιώνιο Γυμναστικό Σύλλογο Σμύρνης.^[1] Διεξήχθησαν είκοσι έξι (26) φορές και είχαν πανελλήνιο χαρακτήρα, ο οποίος περιελάμβανε τη συχνή εμφάνιση αθλητικών σωματείων της ελληνικής διασποράς. Η συμμετοχή κατ' άτομα ή ομάδες αθλητών από ξένα κράτη, τέλος, απέδωσε διεθνή εμβέλεια στους Αγώνες.

Οι Πανιώνιοι Αγώνες ξεκίνησαν το 1896 στη Σμύρνη από το σύλλογο Γυμνάσιον με την ονομασία "Δημόσιοι Αγώνες". Ο τοπικός τύπος, όμως, από την αρχή τους αποκαλούσε Πανιώνιους, εις ανάμνηση των ομώνυμων αγώνων που τελούνταν στη Σμύρνη την αρχαία εποχή. Έτσι καθιερώθηκε η ονομασία, από την οποία προέκυψε και η ονομασία του συλλόγου. Συγκεκριμένα, το 1898 τους αγώνες διοργάνωσαν από κοινού οι ομογάλακτοι σύλλογοι "Γυμνάσιον" και "Ορφεύς", οι οποίοι είχαν χωρίσει το 1893. Στα τέλη του 1898 συνενώθηκαν και πάλι με το όνομα Πανιώνιος Γυμναστικός Σύλλογος, ο οποίος έκτοτε ανέλαβε την ευθύνη της διοργάνωσης.

Αμέσως μετά τη συνένωση Γυμνασίου-Ορφέα, ως πρώτιστος στόχος τέθηκε η προετοιμασία και η διοργάνωση των Γ΄ Πανιώνιων Αγώνων του 1899. Οι αγώνες τέθηκαν σε καλύτερη βάση, θεσπίστηκε κανονισμός και καθορίστηκαν τα αγωνίσματα. Αρχικά χρησιμοποιήθηκε το αγγλικό σύστημα μέτρησης: 100, 220, 440 γιάρδες, μισό και ένα μίλι, πανιώνιος δρόμος 8,5 χλμ., 120 γιάρδες με εμπόδια, άλματα εις μήκος και ύψος, ρίψεις δίσκου και σφαίρας. Από το 1901 οι αποστάσεις ορίστηκαν με βάση το μέτρο. Όμως, σε κάποιες διοργανώσεις γίνονταν δρόμοι ημιαντοχής ή αντοχής υπολογισμένοι σε μίλια. Αργότερα προστέθηκαν κι άλλα αγωνίσματα: 800, 1.500, 10.000, βάδην, σκυταλοδρομίες, τριπλούν, επί κοντώ, άλματα άνευ φοράς, ακόντιο, λιθοβολία, ελληνική δισκοβολία και πένταθλο.

Από το 1913 εντάχθηκαν στο πρόγραμμα και αγωνίσματα εφήβων και παίδων. Επίσης, διεξάγονταν αγωνίσματα γυμναστικής, κολύμβησης, οπλομαχίας, ποδηλασίας, ναυτικά (κωπηλασία) και κατά καιρούς αγώνες πάλης και άρσης βαρών. Οι αγώνες τελούνταν στα τέλη Απριλίου ή στις αρχές Μαΐου.

Από το 1904 παράλληλα με τους Πανιώνιους αγώνες διεξαγόταν και το Σχολικό Πρωτάθλημα Στίβου, στο οποίο μετείχαν μαθητές από τα σχολεία της Σμύρνης. Ως το 1922 πραγματοποιήθηκαν 18 σχολικά πρωταθλήματα αλλά όχι πάντα ταυτόχρονα με τους Πανιώνιους Αγώνες.

Στους αγώνες είχαν λάβει μέρος όλα τα μεγάλα ονόματα του ελληνικού αθλητισμού εκείνης της εποχής, πολλά από τα οποία είχαν διακριθεί στις Ολυμπιάδες, όπως οι ολυμπιονίκες Τσικλητήρας, Δώριζας, Γεωργαντάς, Τόφαλος, αδελφοί Αλιπράντη.

Από τους αγώνες αναδείχθηκαν μορφές του ελληνικού αθλητισμού, κάτοχοι πανελληνίων ρεκόρ και μετέπειτα πανελληνιονίκες, όπως οι: Κωνσταντίνος Μουράτης, Δημήτριος Σαμοθράκης, Γεώργιος Κασσάρ, Βίκτωρ Γοντράν, Χρ. Πάρσαλης, Ν. Ανδρεαδάκης, Κωνσταντίνος Ίσκος, Παντελής Έκτωρος, Καραμπάτης, Παναγιώτης Ρετέλας, Γεώργιος Ισηγόνης κ.ά. Οι νικητές των αγώνων έχαιραν ιδιαίτερης τιμής και στους πολυνίκες ή σε όσους κατέρριπταν ρεκόρ ο Πανιώνιος απένειμε το Χρυσό Σταυρό, την ανώτατη διάκριση του σωματείου.

Στους αγώνες του 1899 συμμετείχαν για πρώτη φορά αθλητές από σωματεία εκτός Σμύρνης, συγκεκριμένα από τη Λέσβο και από τη Σάμο. Από το 1904 συμμετείχαν και αθηναϊκά σωματεία. Σε όλη την περίοδο της Σμύρνης υπολογίζεται ότι στους Πανιώνιους Αγώνες μετείχαν περισσότεροι από 1.600 αθλητές προερχόμενοι από όλα τα σωματεία της Σμύρνης, από πόλεις της Μικρασίας, την Κωνσταντινούπολη, Λέσβο, Σάμο, Αθήνα, Πειραιά, Πάτρα, Αλεξάνδρεια, Κύπρο καθώς και αγγλικοί, αρμένικοι και τούρκικοι σύλλογοι. Πολλές φορές τους παρακολουθούσαν εκπρόσωποι του ΣΕΓΑΣ και της Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων. Το 1918 συμμετείχε και η τουρκική ομάδα της Σμύρνης «Αλτάι», η οποία μετά το 1922 οικειοποιήθηκε και χρησιμοποιεί μέχρι σήμερα ως έδρα το στάδιο του Πανιωνίου.

Από το 1898 ως το 1903 οι αγώνες διεξάγονταν στο στάδιο του Μπουρνόβα, ενός προαστίου της Σμύρνης, το οποίο είχε δημιουργήσει ο εκεί αγγλικός αθλητικός σύλλογος "Bournobat Juniors Athletic Association" (ΑΟ Νέων Μπουρνόβα).

Το 1904 μεταφέρθηκαν "εις το εν Παραδείσω Σταδίω του Ιπποδρομικού κύκλου",^[2] στο οποίο διεξήχθησαν ως το 1909. Στη συνέχεια μεταφέρθηκαν στο στάδιο του Πανιωνίου, το οποίο χτίστηκε το 1910-12 σε έκταση που παραχώρησε η ελληνική κοινότητα κοντά στο ορθόδοξο νεκροταφείο. Εκεί διεξάγονταν ως τη ΙΘ΄ διοργάνωση (1921), που ήταν η τελευταία που έγινε στη Σμύρνη.

Μετά τη μικρασιατική καταστροφή και την εγκατάσταση του Πανιωνίου στην Αθήνα, ο σύλλογος διοργάνωσε τους Αγώνες στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Όμως, στην Αθήνα οι αγώνες σιγά-σιγά έχασαν την παλιά τους αίγλη. Μεταπολεμικά έγιναν άλλες τρεις διοργανώσεις, με τελευταία την 25η το 1949.

• 1898 ως 1903: Στάδιο Μπουρνόβα - Σμύρνη.
• 1904 ως 1909: Στάδιο Παραδείσου - Σμύρνη.
• 1912 ως 1921: Στάδιο Πανιωνίου - Σμύρνη.
• 1923 ως 1956: Παναθηναϊκό Στάδιο - Αθήνα.
• 1940 (σφυροβολία και προκριματικοί Β΄ ημέρας) και 1946, 1949, 1956 (σφυροβολία): Στάδιο Νέας Σμύρνης - Νέα Σμύρνη.

¹ Το 1940 στο Στάδιο Νέας Σμύρνης διεξήχθησαν τα πρωινά αγωνίσματα της β΄ ημέρας που περιλάμβαναν τον τελικό της σφυροβολίας και κάποιους προκριματικούς, με σκοπό να γίνουν ταυτόχρονα τα επίσημα εγκαίνια του νέου γηπέδου του Πανιωνίου.
² Η σφυροβολία διεξήχθη στο Στάδιο Νέας Σμύρνης.
³ Η σφυροβολία διεξήχθη στο Στάδιο Νέας Σμύρνης.
⁴ Η σφυροβολία διεξήχθη στο Στάδιο Νέας Σμύρνης.

* Δεύτερος με ένα μέτρο διαφορά από τον πρώτο τερμάτισε ο 16ετής τότε Παντελής Έκτωρος που συμμετείχε ως απλός φίλαθλος ("Αθλητικός Κόσμος", τ. 21/26-9-1926, σ. 12. Αρχειοθετήθηκε 2015-09-28 στο Wayback Machine.)

Οι αγώνες του 1904 ήταν οι πρώτοι που διεξήχθησαν στο Στάδιο Παραδείσου (Ιπποδρόμιο), στο οποίο είχε διαμορφωθεί στίβος 400μ και βιράζ ποδηλατοδρόμιου. Η αναγγελία των αγώνων έχει ως εξής:

"Το Δ.Σ. του Πανιωνίου Συλλόγου ανεκοίνωσεν ότι στις 2/3-5-1904 θα διεξαχθούν οι Η΄ Πανιώνιοι Αγώνες εις το εν Παραδείσω Σταδίω του Ιπποδρομικού κύκλου, εις το οποίον θα χαραχθή νέος στίβος 400μ και virage ποδηλατιστών. Την Οργανωτική Επιτροπή αποτελούν ο Κ. Πρωτοπάτζης, ο Fr. Whitall και ο Αλέξ. Φωτιάδης..^[5]

Αρχικά είχαν προγραμματιστεί για τις 2-3 Μαΐου αλλά επειδή στις 6 Μαΐου ξεκινούσε το πανελλήνιο πρωτάθλημα, μεταφέρθηκαν χρονικά για τις 16-17 Μαΐου. Δήλωσαν συμμετοχή τα σωματεία: Εθνικός Γ.Σ., Παναχαϊκός Πατρών, Λαϊκός Γ.Σ. Σάμου, Πειραϊκός Σύνδεσμος, Αθλήτική Ένωσις (Union Sportive) Σμύρνης. Είχαν εκδηλώσει επιθυμία να μετάσχουν: Πανελλήνιος Γ.Σ, Γυμναστική Εταιρεία Πατρών. Αναμενόμενες συμμετοχές: Sporting Club Αλεξανδρείας, Κυπριακά σωματεία, Αρίων Μυτιλήνης, Μουσικός Όμιλος Βρυούλων. Για τους αγώνες, εκτός του μεταλλίου της πρωτιάς, ο Πανιώνιος αθλοθέτησε ειδικά μετάλλια για τις εξής επιδόσεις ανά αγώνισμα:

"100μ (11΄΄1/5), 200μ (24΄΄), 400μ (55΄΄), 800μ (2΄8΄΄), 1500μ (4΄35΄΄), 110μ εμπ (17΄΄2/5), ύψος (1,70), μήκος (6,10), τριπλούν (14μ), επί κοντώ (3,20), δίσκος (36μ), σφαίρα (12μ), άρση βσρών δια μιας χειρός (53 οκάδες), άρση δύο χειρών (95 οκ.)."^[6]

Την ίδια περίοδο περίπου (23 και 26 Απριλίου 1904) διεξήχθησαν τα "Α΄ Απολλώνια", αθλητικοί αγώνες που διοργάνωσε ο Απόλλων Σμύρνης στο Στάδιο Βουρνόβα (όπου γίνονταν οι Πανιώνιοι αγώνες ως το 1903), με συμμετοχή του ΑΟ Βουρνόβα, της Union Sportive και του Ομίλου Ερετών Σμύρνης.^[7] Μοιραία ξέσπασε μια αντιζηλία μεταξύ των δύο σωματείων, οι παράγοντες κλήθηκαν να εξηγήσουν γιατί δεν διοργανώθηκαν κοινοί αγώνες, υπήρξε σύγκριση των επιδόσεων που πέτυχαν οι αθλητές στις δύο διοργανώσεις, όπως προκύπτει από σχετικά δημοσιεύματα.^[8]

Ταυτόχρονα έγιναν οι Δ΄ Σχολικοί Αγώνες στα αγωνίσματα: 100, 400, 800, ύψος, μήκος, δίσκος και διελκυστίνδα.

* Χρυσός Σταυρός απονεμήθηκε σε όσους αθλητές πέτυχαν τις επιδόσεις που είχε προκηρύξει ο Πανιώνιος ανά αγώνισμα.

Ταυτόχρονα έγιναν οι Ε΄ Σχολικοί Αγώνες με συμμετοχή 12 σχολείων στα αγωνίσματα: 100, 400, 800, ύψος, μήκος, δίσκος και διελκυστίνδα.

¹ Κύπελλο αθλοθετηθέν υπό της Μαρίας Νεγρεπόντη για τον πολυνίκη σύλλογο στην κολύμβηση.
² Διετές Επαμειβόμενο Κύπελλο που αθλοθέτησε η Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων για τον πολυνίκη σύλλογο.

Διεξήχθησαν από 18 ως 26 Μαΐου 1908 και σημαδεύτηκαν από την αποχώρηση του Απόλλωνα κατά την πρώτη ημέρα των αγώνων. Ταυτόχρονα έγιναν οι Σχολικοί Αγώνες με συμμετοχή 110 μαθητών στα αγωνίσματα: 100, 400, 800, 110 εμπ., ύψος, μήκος, τριπλούν, επί κοντώ, σφαίρα και ποδόσφαιρο.

Τη χρονιά αυτή προκηρύθχηκαν και φθινοπωρινοί "Πανιώνιοι Αγώνες", για τις 5 και 12 Οκτωβρίου 1908, με συνδιοργανωτές Πανιώνιο και Απόλλωνα, για την αποκατάσταση των σχέσεων των δύο συλλόγων. Μετείχαν επίσης οι σύλλογοι Θησεύς και Ερμής Βουρνόβα και Σίπυλος Μαγνησίας. Έγιναν στο Στάδιο Παραδείσου και την πρώτη ημέρα περιλάμβαναν αγωνίσματα στίβου (100μ, 800μ, 5μίλια, σκυταλοδρομία 800μ, σφαίρα, ακόντιο, ελλ. δισκοβολία, επί κοντώ, μήκος) και ελληνορωμαϊκή πάλη. Η δεύτερη ημέρα μάλλον δεν διεξήχθη, διότι δεν αναφέρεται (εφ. Αμάλθεια, φύλλα Οκτωβρίου 1908).^[9]

¹ Είχαν προηγηθεί τρεις προκριματικές σειρές, με νικητές τους: Χριστοδούλου (Σιπύλου), Π. Βλάκοβιτς, Δ. Ρώτα του Απόλλωνα. Οι αθλητές του Απόλλωνα δεν έτρεξαν στον τελικό, υπακούοντας στην απόφαση των συναθλητών τους να αποχωρήσουν.
² Οι αθλητές του Απόλλωνα αποχώρησαν μετά τον αγώνα αυτόν διαμαρτυρόμενοι για μεροληψία του κριτή της δισκοβολίας Σοφ. Μάγνη, που ήταν και γυμναστής του Πανιωνίου.
³ Διετές Επαμειβόμενο Κύπελλο που αθλοθέτησε η Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων για τον πολυνίκη σύλλογο.

¹ Διετές Επαμειβόμενο Κύπελλο που αθλοθέτησε η Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων για τον πολυνίκη σύλλογο.

¹ Διετές Επαμειβόμενο Κύπελλο που αθλοθέτησε η Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων για τον πολυνίκη σύλλογο. Η απονομή των μεταλλίων των νικητών έγινε στις 3/6/1913 καθώς μεσολάβησαν οι βαλκανικοί πόλεμοι.^[10]

¹ Η απονομή του κυπέλλου του πολυνίκη συλλόγου και των μεταλλίων των νικητών έγινε στις 15/3/1920 καθώς μεσολάβησε ο Α΄ παγκόσμιος πόλεμος.^[11]

¹ Αυτό είναι το κανονικό αποτέλεσμα. Όμως, "τύποις" νικητής αναδείχθηκε ο Τούρκος Οσμάν της Αλτάι, καθώς ο αγώνας επαναλήφθηκε έπειτα από ένσταση δύο Τούρκων μελών της Ελλανοδίκου Επιτροπής. Στον επαναληπτικό ο Πετρίτσας προηγήθηκε και πάλι καθαρά αλλά λίγο πριν τερματίσει βγήκε επιδεικτικά έξω από το στίβο και σταμάτησε.

Το 1919 επρόκειτο να διεξαχθούν οι ΙΘ΄ Πανιώνιοι Αγώνες σε ένα τελείως διαφορετικό περιβάλλον. Από τις 2 Μαΐου 1919 ο ελληνικός στρατός είχε αποβιβαστεί και κατείχε τη Σμύρνη και την ενδοχώρα της, με εντολή της Κοινωνίας των Εθνών και ο μικρασιατικός ελληνισμός βίωνε μια ατμόσφαιρα ελευθερίας. Συμμετέχοντας στον εθνικό ενθουσιασμό ο Πανιώνιος αποφάσισε να επωνομάσει τους αθλητικούς αγώνες του 1919 "Πανιώνιους-Ελευθέρια". Προγραμμάτισε τη διεξαγωγή τους για τις 26-27 Μαΐου 1919 και σχεδίαζε να τους δοθεί ξεχωριστός τόνος προσκαλώντας σωματεία από όλο τον ελληνικό χώρο. Η Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων, ο ΣΕΓΑΣ και τα σωματεία είχαν αποδεχτεί με ενθουσιασμό την ιδέα. Όμως, ο Έλληνας αρμοστής της Σμύρνης Αριστείδης Στεργιάδης είχε διαφορετική άποψη. Φοβούμενος τυχόν τουρκικές αντιδράσεις απαγόρευσε τη διεξαγωγή τους. Αρχικά επέβαλε την αναβολή τους και όταν ο πρόεδρος του Πανιωνίου Δημητρός Δάλλας ανακοίνωσε τη διεξαγωγή τους για τις 29 Ιουνίου, χωρίς να ζητήσει την άδειά του, ο Στεργιάδης διέταξε τη ματαίωσή τους.

Η σχετική ανακοίνωση του Πανιωνίου δημοσιεύτηκε ως εξής στον τύπο:

"Ο Πανιώνιος Γυμναστικός Σύλλογος Σμύρνης εγνωστοποίησε τηλεγραφικώς εις τον Σύνδεσμον των Ελληνικών Αθλητικών και Γυμναστικών Σωματείων ότι οι Πανιώιοι Γυμναστικοί και Αθλητικοί Αγώνες, οι οποίοι επρόκειτο να τελεσθώσιν εν Σμύρνη την 26 και 27 Μαΐου τρ. έτους, ανεβλήθησαν δια την 29 Ιουνίου τρ. έτους."^[12]

Διεξήχθησαν στις 19 και 20 Σεπτεμβρίου 1921, στο "Πανιώνιο Στάδιο" της Σμύρνης, με συμμετοχή 120 αθλητών συλλόγων της Σμύρνης, αθλητών από Αθήνα που μετείχαν ως "ιδιώτες", στρατευμένων που υπηρετούσαν στη Μικρασία και μεμονωμένων παρεπιδημούντων στη Σμύρνη, όπως ο Αμερικανός Χάμερσον στα 1500μ. Τους αγώνες παρακολούθησαν περίπου 10.000 θεατές, μεταξύ των οποίων ο μητροπολίτης Χρυσόστομος και η ελληνική πολιτική και στρατιωτική ηγεσία. Ναύτες του πολεμικού πλοίου "Λήμνος" είχαν φροντίσει τη διαμόρφωση των χώρων, η Μουσική της Ελληνικής Στρατιάς παιάνιζε κατά τη διάρκεια των αγωνισμάτων. Το κυλικείο είχαν αναλάβει εθελόντριες της "Μικρασιατικής Άμυνας" και τα έσοδα πήγαν για τη φανέλα του στρατιώτη. Οι τιμές των εισιτηρίων ήταν: Α΄ θέση 35 γρόσια ή 5 δρχ, Β΄ θέση 45 γρόσια, οπλιτών 1 δρχ. Την Ελλανόδικο Επιτροπή αποτελούσαν: Πρόεδρος Αντ. Αθηνογένης και μέλη: Δ. Αγγελομάτης, Γ. Αλευράς, Α. Αλεξιάδης, Α. Βαλτζής, Χ. Βεντιρόζος, Α. Καΐρης, Δ. Μαρσέλλος, Ε. Γουίτελ, Δ. Σκιαδάς, Ν. Σταματιάδης. Αντιπρόσωπος του ΣΕΓΑΣ: Πέτρος Γουναράκης, γεν. γραμ. της Υπάτης Αρμοστείας Σμύρνης.

Αγωνιστικά κυριάρχησε ο Καραμπάτης που κατέρριψε τρία πανελλήνια ρεκόρ (100, 200, ελλην. δισκοβολίας) και του απονεμήθηκαν τρεις Χρυσοί Σταυροί του Πανιωνίου. Η απονομή των επάθλων, τα οποία είχαν αθλοθετήσει επιχειρήσεις, φορείς και φίλαθλοι, έγινε την Κυριακή 17 Οκτωβρίου 1921 σε ειδική εορτή στο Στάδιο, από τον αρχιστράτηγο Αν. Παπούλα και τον Ανώτ. Γεν. Στρατ. Διοικητή υποστράτηγο Βλαχόπουλο.^[13]

Σημειώσεις:
¹Μετείχαν πέντε δρομείς. Δεύτερος τερμάτισε ο Αμερικανός Χάμερσον με 4΄52΄΄4.
² Ο Σκαμπέλας ήταν επίσης δεύτερος στα 100μ, 200μ (πίσω από τον Καραμπάτη) και στη λιθοβολία.

Οι αγώνες σχεδιάστηκαν σε τρεις φάσεις (οργανώσεις), όλες στο Παναθηναϊκό Στάδιο.^[14]

• Η Α΄ φάση έγινε στις 3 Ιουνίου και περιλάμβανε: σκυταλοδρομίες 4Χ100μ, 4Χ400μ, 3.000μ ατομικό και ομαδικό, αθλητικό πένταθλο (192μ, 1.500μ, μήκος, ακόντιο, δισκοβολία) και "εκσφενδόνισις χειροβομβίδος", ένα στρατιωτικό αγώνισμα που είχε περάσει και στον ειρηνικό στίβο τα πρώτα χρόνια μετά τον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο.
• Η Β΄ φάση είχε προγραμματιστεί για τις 3 Σεπτεμβρίου και περιλάμβανε αγώνα ανωμάλου δρόμου 10χλμ ατομικό και ομάδων πόλεων, αγώνες μπάσκετ και βόλεϊ, αλλά μάλλον δεν έγινε
• Η Γ΄ φάση έγινε από 27 ως 30 Σεπτεμβρίου και περιλάμβανε όλα τα αγωνίσματα του ολυμπιακού προγράμματος, αγωνίσματα εφήβων και πάλης. Ήταν η κύρια φάση των αγώνων, στην οποία μετείχαν 250 αθλητές από 14 σωματεία. Διεξήχθη πανηγυρικά στο Στάδιο και συνέβαλε στην επιβίωση του Πανιωνίου Γ.Σ., ο οποίος με την επιυχημένη διεξαγωγή τους απέδειξε ότι παραμένει ζωντανός.^[15]

Διεξήχθησαν στις 13 (Κυριακή), 14 (Δευτέρα) και 20 Σεπτεμβρίου (Κυριακή) στο Παναθηναϊκό Στάδιο και περιλάμβαναν "πάντα τα αθλητικά αγωνίσματα του στίβου προς δε την πάλην και την άρσιν βαρών".^[17] Στους αγώνες αυτούς για πρώτη φορά δόθηκε μετάλλιο και στον 3ο νικητή κάθε αγωνίσματος, αντί απλού διπλώματος, όπως συνηθιζόταν μέχρι τότε, ακόμα και στο πανελλήνιο πρωτάθλημα. Στους πρώτους νικητές απονεμήθηκαν επιπλέον διάφορα έπαθλα χορηγών είτε ιδιωτών είτε διαφόρων φορέων, επιχειρήσεων κλπ. Πολλοί ιδιώτες αντί επάθλου έδωσαν χρηματική χορηγία στο σύλλογο για τη δημιουργία δικού του γυμναστηρίου.^[18]

¹Στη διαδρομή Στάδιο-Πικέρμι-Στάδιο. Μετείχαν 15 δρομείς, τερμάτισαν 5: 2) Γ. Μάρας (Πανιών.) 3:48.14.6, 3) Κάντζας (Πειρ. Συνδ.), 4) Γ. Κοφινάς (Ε.Γ.Σ.), 5) Γ. Κακουράτος (ΟΣΦΠ).
²Αγώνας 2x800+2x400+2x200+2x100μ.
³Ήταν αγώνας επίδειξης και δεν καταμετρήθηκε η βολή.
⁴Αγώνας μιας ημέρας: μήκος, ακόντιο, 200μ, δίσκος, 1500μ.
⁵Νικητής αναδείχθηκε ο Α. Ζαΐρης της ΑΕΚ αλλά αποκλείστηκε, διότι εμπόδισε αντικανονικά τον Γ. Ζαμαρία, όταν προσπάθησε να τον προσπεράσει πάνω στο βιράζ. Σε ένδειξη διαμαρτυρίας οι αθλητές της ΑΕΚ αποχώρησαν από τη συνέχεια των αγώνων.^[20]
6Βαθμολογήθηκαν με ένα βαθμό όσοι αθλητές πήραν μετάλλιο.

Το Φεβρουάριο του 1927 αποφασίστηκε οι επόμενοι αγώνες να γίνουν τον Αύγουστο:

"Κατά την τελευταίαν συνεδρίαν του Πανιωνίου Γυμναστικού Συλλόγου Σμύρνης, απεφασίσθη όπως οι κατά διετίαν τελούμενοι Πανιώνιοι Αγώνες γίνουν φέτος περί τα μέσα Αυγούστου. Των αγώνων τούτων θα προηγηθούν οι εσωτερικοί του συλλόγου, ως και οι γυναικείοι τοιούτοι, δια δευτέραν φοράν και με ευρυτέραν συμμετοχήν." ^[21]

Τελικά δεν διεξήχθησαν.

Διεξήχθησαν στις 14 και 15 Σεπτεμβρίου 1940 στο Παναθηναϊκό Στάδιο και είχαν πανηγυρικό χαρακτήρα για δύο λόγους. Αφ' ενός αποτέλεσαν το αποκορύφωμα των εορταστικών εκδηλώσεων για την 50ετηρίδα του συλλόγου. Αφ' ετέρου, συνδυάστηκαν με τα επίσημα εγκαίνια του Γυμναστηρίου του Πανιωνίου στη Νέα Σμύρνη, στο οποίο μετακόμισε πλέον ο σύλλογος. Για το λόγο αυτό τα πρωινά αγωνίσματα της β΄ ημέρας των αγώνων (ο τελικός της σφυροβολίας και οι προκριματικοί των: 200μ, τριπλούν, δίσκου και ακοντίου) διεξήχθησαν στο νέο Στάδιο της Νέας Σμύρνης και παράλληλα τελέστηκαν τα εγκαίνια από τον πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά.

Ο Πανιώνιος προσπάθησε να δώσει διεθνή χαρακτήρα στη διοργάνωση προσκαλώντας αθλητές από την Ουγγαρία και από κάποιες βαλκανικές χώρες αλλά το διεθνές κλίμα δεν επέτρεψε τη συμμετοχή τους, μιας και είχε ξεσπάσει ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος στην Ευρώπη. Υπήρξε όμως αθρόα συμμετοχή όλων των Ελλήνων πρωταθλητών, καθόσον ο ΣΕΓΑΣ ονόμασε τους αγώνες "προβαλκανικούς", με την έννοια ότι από τους νικητές θα επιλέγονταν τα μέλη της εθνικής ομάδας για τους Βαλκανικούς Αγώνες της Κωνσταντινούπολης που διεξήχθησαν τρεις εβδομάδες αργότερα.

Τα καθαρά έσοδα από τους αγώνες ο σύλλογος τα διέθεσε υπέρ της εθνικής άμυνας, προκειμένου να συμβάλλει στην αντικατάσταση του πολεμικού πλοίου Έλλη που είχαν τορπιλίσει οι Ιταλοί στην Τήνο ένα μήνα ενωρίτερα. Γι' αυτό δεν κυκλοφόρησε προσκλήσεις αναγκάζοντας όλους να προμηθευτούν εισιτήρια, τα οποία είχαν 10 δρχ, εκτός από τις κεντρικές κερκίδες 7 και 8 του Σταδίου που είχαν 25 δρχ.

Στους τρεις πρώτους νικητές κάθε αγωνίσματος δόθηκαν διπλώματα και μετάλλια (επίχρυσα, επάργυρα και χάλκινα), τα οποία φιλοτέχνησε ο γλύπτης Γεώργιος Ματαράγκας άνευ αμοιβής. Στην πρόσθια όψη απεικόνιζαν έναν αθλητή και στην πίσω πλευρά τις λέξεις "22οι Πανιώνιοι Αγώνες, Αθήναι 1940". Εκτός των μεταλλίων για το νικητή κάθε αγωνίσματος είχαν αθλοθετηθεί διάφορα έπαθλα από φορείς και ιδιώτες. Επίσης, απονεμήθηκαν: το έπαθλο 50ετηρίδος του συλλόγου για τον πρώτο σύλλογο στη βαθμολογία (σύστημα 6-5-4-3-2-1), το έπαθλο πολυνίκη αθλητή από τον κυβερνήτη Ι. Μεταξά και το έπαθλο καλύτερου νέου αθλητή από τον υπουργό Πρωτευούσης Κ. Κοτζιά. Επιπλέον εξαγγέλθηκε η απονομή του Χρυσού Σταυρού του συλλόγου σε όποιον αθλητή καταρρίψει πανελλήνιο ρεκόρ.^[22]

• Έπαθλο Ι. Μεταξά για τον πολυνίκη αθλητή:
• Έπαθλο Κ. Κοτζιά για τον καλύτερο νέο αθλητή:
• Γενική Βαθμολογία: (6-5-4-3-2-1 για τους έξι πρώτους κάθε αγωνίσματος).

1. Εθνικός Γ.Σ.: 74 β : Έπαθλο 50ετηρίδος Πανιωνίου
2. ΑΕΚ : 66 β.
3. Πανιώνιος: 59 β.
4. Πανελλήνιος Γ.Σ.: 46 β.
5. Παναθηναϊκός: 43 β.
6. Α.Ο. Παλαιό Φάληρο: 30 β.
7. ΑΕ Εμποροϋπαλλήλων: 25 β.
8. Πειραϊκός Σύνδεσμος: 23 β.
9. Γ.Σ. Αλμυρού: 15 β.
10. Κολλέγιο Αθηνών: 11 β.

Διεξήχθησαν την Παρασκευή 14 και την Κυριακή 16 Σεπτεμβρίου 1945 στο Παναθηναϊκό Στάδιο παρουσία χιλιάδων φιλάθλων παρά την κακοκαιρία που επικρατούσε. Ήταν οι πρώτοι μεγάλοι αγώνες που γίνονταν στο Στάδιο μεταπολεμικά και υποστηρίχτηκαν από πολλού δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Η αγγλοελληνική υπηρεσία πληροφοριών διέθεσε μεγάφωνα για την μετάδοση των αποτελεσμάτων. Το Υπ. Παιδείας αθλοθέτησε βαρύτιμο κύπελλο για τον πρώτο σύλλογο στη βαθμολογία (με το φινλανδικό σύστημα). Επίσης, κύπελλα αθλοθέτησαν ο Δήμος Αθηναίων, ο Δήμος Ν. Σμύρνης, το "Σινεάκ", η εταιρεία "Σκούρας Φιλμς", τα καταστήματα αθλητικών ειδών "Καραμπάτη-Απετιάν", Αιμ. Ιωνά, Κατράτζου, και οι ιδιώτες φίλαθλοι Καρύδας, Μ. Γρηγοριάδης, Πιόκος κ.ά.^[23]

• Γενική Βαθμολογία: (με το φινλανδικό σύστημα).

1. Πανιώνιος: 8.463 β.
2. Παναθηναϊκός: 7.852 β.
3. Πειραϊκός Σύνδεσμος: 4.268 β.

• Γενική Βαθμολογία: (3-2-1 για τους τρεις πρώτους κάθε αγωνίσματος).

1. Παναθηναϊκός: 28 β.
2. Πανιώνιος: 27 β.
3. Εθνικός Γ.Σ.: 24 β.
4. Πειραϊκός Σύνδεσμος: 15 β.
5. Πανελλήνιος Γ.Σ.: 8 β.
6. ΑΕΚ : 5 β.

Είχαν προαναγγελθεί για τις 30 και 31 Αυγούστου. Είχε ανακοινωθεί το πρόγραμμα και τα έπαθλα αλλά μια εβδομάδα πριν τη διεξαγωγή τους αναβλήθηκαν για το τέλος Οκτωβρίου και τελικά δεν διεξήχθησαν:

"Οι δια το προσεχές Σάββατον και Κυριακήν 30 και 31 τρέχοντος μηνός αναγγελθέντες ΚΕ΄ Πανιώνιοι Αγώνες, οργανούμενοι παρά του Πανιωνίου Γυμναστικού Συλλόγου ανεβλήθησαν δια το τέλος Οκτωβρίου δια τεχνικούς λόγους.""^[24]

Οι ΚΕ΄ Πανιώνιοι αγώνες πραγματοποιήθηκσν το Σαββατοκύριακο 7-8 Μαΐου 1949 στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Οι αγώνες σημείωσαν οργανωτική και αγωνιστική επιτυχία και αποτέλεσαν το μεγαλύτερο διεθνές αθλητικό γεγονός της σεζόν για τον ελληνικό στίβο. Είχαν διεθνή χαρακτήρα, διότι μετείχαν δώδεκα Τούρκοι πρωταθλητές (ανάμεσά τους και ο χάλκινος ολυμπιονίκης του τριπλούν Ρουχή Σαριάπλ) καθώς και όλοι οι Έλληνες πρωταθλητές. Συνολικά μετείχαν πάνω από 150 αθλητές από 20 περίπου συλλόγους. Ουσιαστικά θεωρήθηκαν ρεβάνς των μεσογειακών αγώνων στίβου της Πόλης, της προηγούμενης χρονιάς. Το Στάδιο το Σάββατο είχε 10.000 θεατές ενώ την Κυριακή διπλάσιους. Ανάμεσά τους ο Τούρκος πρέσβης, ο στρατηγός Πλαστήρας, πολλοί υπουργοί, παλαίμαχοι αθλητές κ.ά. Το τελετουργικό της έναρξης περιλάμβανε έπαρση των δύο σημαιών με τη βοήθεια της Φιλαρμονικής της Αεροπορίας. Οι τιμές των εισιτηρίων κυμαίνονταν από 3.000 ως 10.000 δρχ. Στο αγωνιστικό μέρος ο συναγωνισμός ήταν έντονος. Σημειώθηκαν έξι νέα ρεκόρ αγώνων και τρεις ισοφαρίσεις. Σημειώθηκε ένα εθνικό ρεκόρ στα 10χλμ από τον Τζοσκούλ.^[25]

• Έπαθλο καλύτερου αθλητή: Οσμάν Τζοσκούλ (10.000μ): 853β. φινλανδική βαθμολογία (Κύπελλο Υπ. Εξωτερικών).
• Έπαθλο καλύτερου Έλληνα: Βασίλης Μαυροειδής (800μ) (Κύπελλο Αδελφών Γερακάκη).
• Γενική Βαθμολογία (6-5-4-3-2-1 για τους έξι πρώτους κάθε αγωνίσματος):

1. Εθνικός Γ.Σ.: 98 β. (Κύπελλο Υπ. Παιδείας)
2. Πανιώνιος: 68 β.
3. Παναθηναϊκός: 60 β.
4. Πανελλήνιος Γ.Σ.: 39 β.
5. Πειραϊκός Σύνδεσμος: 18 β.
6. ΑΕ Παγκρατίου: 16 β.

Διεξήχθησαν την Παρασκευή 31/8 και Κυριακή 2/9/1956 στο Παναθηναϊκό Στάδιο (η σφυροβολία διεξήχθη στο Στάδιο Ν. Σμύρνης το Σάββατο 1/9), υπό το φως των προβολέων, παρουσία 20.000 θεατών την Παρασκευή και 10.000 την Κυριακή (καθώς υπήρχαν και ποδοσφαιρικά ματς). Ήταν η μεγαλύτερη διεθνής διοργάνωση της σεζόν που έγινε στην Αθήνα. Προαναγγέλθηκαν ως "Πανιώνιοι Αγώνες" και είχαν προσκληθεί πάνω από 35 πρωταθλητές από εννιά χώρες (ανάμεσά τους οι ολυμπιονίκες: Μιμούν, Κονσολίνι, Τοκάρεφ, Κουτς, Κριβονόσωφ, Ίχαρος, Σκόμπλα). Τελικά έγιναν με συνδιοργανωτή τον Παναθηναϊκό και αναφέρονται ως "Τριεθνείς" καθώς μετείχαν 11 Γιουγκοσλάβοι, 7 Βούλγαροι και 80 περίπου Έλληνες πρωταθλητές από 14 σωματεία. Οι αγώνες περιλάμβαναν όλα τα ανδρικά αγωνίσματα σταδίου, εκτός από τα στιπλ (συνολικά 19) και δύο εφήβων. Οι τιμές των εισιτηρίων είχαν καθορισθεί 11, 17 και 25 δρχ. αναλόγως του διαζώματος.

Παραβρέθηκαν πολλοί επίσημοι, οι Υπουργοί Παιδείας Λεβαντής και Δημ. Έργων Ράλλης, ο Δήμαρχος Αθηναίων Κατσώτας, οι πρέσβεις Γιουγκοσλαβίας και Βουλγαρίας κ.ά. Εκτός από τους δύο συλλόγους έπαθλα αθλοθέτησαν πολλοί φορείς και φίλαθλοι: ΕΠΣΑ, ΔΕΗ, Ηλεκτρική Εταιρεία (ΗΕΑΠ), Εμπορική Τράπεζα, Δήμος Πειραιά, Γ.Ε. Αεροπορίας, Γ.Ε. Ναυτικού (που εγκατέστησε τηλεφωνική γραμμή μετάδοσης αποτελεσμάτων στη γραμματεία, ώστε να ανακοινώνονται στους φιλάθλους από τα μεγάφωνα), το ξενοδοχείο «Θεοξένεια» Κηφισιάς (όπου έμειναν οι ξένες αποστολές), ο Γεώργιος Πλυτάς κ.ά.

Το τελετουργικό περιλάμβανε παρέλαση των αποστολών με τις σημαίες τους, ανάκρουση του Ολυμπιακού ύμνου από την μπάντα της Αεροπορίας, ορκωμοσία αθλητών και παρουσίαση από μεγαφώνου των ξένων πρωταθλητών και των επιδόσεών τους. Είχε προγραμματιστεί να τιμηθεί ο ευρισκόμενος στην Αθήνα ολυμπιονίκης του μαραθωνίου του 1936, ο Κορεάτης Σον Κη-Τσονκ (είχε αγωνιστεί ως Ιάπωνας με το όνομα Κιτέι), με αρχαία λήκυθο περιέχουσα χώμα από το Μαραθώνα αλλά αυτό δεν κατέστη δυνατό λόγω πρόωρης αναχώρησης της πτήσης του και διαβάστηκε μόνο ο χαιρετισμός του. ^[26]

Το 1965, με αφορμή τον εορτασμό των 75 ετών από την ίδρυση του συλλόγου, πραγματοποιήθηκαν μια σειρά από εορταστικές και αγωνιστικές εκδηλώσεις. Μεταξύ αυτών είχε προγραμματιστεί και η διεξαγωγή διεθνών "Πανιωνίων Αγώνων". Σύμφωνα με ανακοίνωση του συλλόγου ο επίσημος εορτασμός της 75ετηρίδος επρόκειτο να γίνει την Κυριακή 12 Σεπτεμβρίου στην αίθουσα του Φιλολογικού συλλόγου "Παρνασσός" και οι αγώνες θα διεξάγονταν το διήμερο 15-16 Σεπτεμβρίου 1965 στο Παναθηναϊκό Στάδιο με την επωνυμία "ΚΖ΄ Πανιώνιοι Αγώνες", με συμμετοχή όλων των σωματείων του ΣΕΓΑΣ και σημαντικού αριθμού ξένων αθλητών από τα Βαλκάνια και τη Σοβιετική Ένωση, μεταξύ των οποίων των διάσημων ολυμπιονικών Βαλερύ Μπρούμελ, Ιγκόρ Τερ-Οβανεσιάν και των αδελφών Ιρίνα και Ταμάρα Πρες.^[27] Δημοσιεύτηκε η προαναγγελία των αγώνων καθώς και το πρόγραμμα διεξαγωγής τους:

"Το "κλου" των αγωνιστικών εκδηλώσεων της 75ετηρίδος του Πανιωνίου θα αποτελέσουν οι "ΚΖ΄ ΠΑΝΙΩΝΙΟΙ ΑΘΛΗΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ", που θα τελεσθούν εις το Παναθηναϊκόν Στάδιον την 15ην και 16η Σεπτεμβρίου με συμμετοχήν όλων των σωματείων του ΣΕΓΑΣ ως και σημαντικού αριθμού ξένων πρωταθλητών. Μεταξύ τούτων συγκαταλέγονται 10 Ρώσοι πρωταθληταί και δύο πρωταθλήτριαι. Επίσης, θα μετάσχουν οι καλύτεροι πρωταθληταί της Βουλγαρίας, Ρουμανίας και Γιουγκοσλαβίας, οι οποίοι θα ευρίσκωνται στην Αθήνα λόγω των Βαλκανικών Αγώνων." ^[28]

Στο αγωνιστικό πρόγραμμα είχαν συμπεριληφθεί όλα τα ολυμπιακά ανδρικά αγωνίσματα σταδίου εκτός από τα 10χλμ, τα 3.000 στιπλ και το δέκαθλο καθώς και οκτώ γυναικεία αγωνίσματα (100μ, 300μ, 80μ εμπ, μήκος, ύψος, σφαίρα, δίσκος, 4Χ100μ). Τελικά, επειδή η ημερομηνία συνέπιπτε με τη λήξη των βαλκανικών αγώνων στίβου, η εκδήλωση στον Παρνασσό μεταφέρθηκε για τις 30 Οκτωβρίου, ενώ οι Πανιώνιοι αγώνες ματαιώθηκαν.

Σύλλογος	Τίτλοι	Χρονιές
Πανιώνιος	16	1899, 1900, 1902, 1903, 1904, 1905, 1906, 1908, 1909, 1912, 1913, 1914, 1915, 1918, 1921, 1945
Εθνικός Γ.Σ.	5	1907, 1923, 1925, 1940, 1949
Γυμνάσιον Σμύρνης	2	1896, 1898
Παναθηναϊκός Α.Ο.	2	1946, 1956
Λαϊκός Γ.Σ. Σάμου	1	1901
Πανελλήνιος Γ.Σ.	1	1907

• Δάλλεια αθλητικοί αγώνες
• Απολλώνιοι Αγώνες

• Λινάρδος, Πέτρος (1998). Η Σμύρνη του Πανιωνίου – Από τη Μικρασιατική Πρωτοπορία στην Αθηναϊκή Αναγέννηση (1890 – 1922 – 1940). Νέα Σμύρνη: Οι Φίλοι των Τεχνών. ISBN 960-8623-80-4. 
• "Πανιώνιος:120 χρόνια ιστορίας", Έκθεση φωτοϊστορικού αρχείου, Νέα Σμύρνη Οκτώβριος 2010.
• "Αθλητική Ηχώ", 3/10/1946.^{[νεκρός σύνδεσμος]}
• "Αθλητική Ηχώ", 9/5/1949.^{[νεκρός σύνδεσμος]}
• "Αθλητική Ηχώ", 8/5/1949.^{[νεκρός σύνδεσμος]}
• Πανιωνιοι Αγώνες 1896-1921, Μπαλτάς Ανδρέας
• Πανιωνιοι Αγώνες ιστορία