کاک
.png) کاک سوغات کرمانشاه | |
| گونه | شیرینی سنتی |
|---|---|
| خاستگاه |  ایران |
| منطقه | کرمانشاه |
| مواد اصلی | آرد گندم، شکر، تخم مرغ، دارچین، هل و روغن حیوانی |
| خوراکی‌های مشابه | یوخه |
کاک نوعی شیرینی سنتی کرمانشاهی است. این شیرینی در لیست میراث معنوی استان کرمانشاه ثبت شده‌است.[۱] این شیرینی سوغات شهر کرمانشاه محسوب می‌شود.[۲] پخت کاک از کرمانشاه فراتر رفته و در استان‌های همجوار مانند ایلام، کردستان و لرستان نیز پخته می‌شود.[۳] همچنین نوعی شیرینی مشابه کاک به نام یوخه در شیراز پخته می‌شود.
شیرینی کاک از لایه‌های بسیار نازک خمیر است که با استفاده از ساچ‌های مخصوص درست می‌شود. کاک، سبک، خوش‌مزه و پرانرژی است. کاک را از آرد گندم، شکر یا آرد قند، تخم مرغ، دارچین، روغن، هل و آب درست می‌کنند. برای زیباتر شدن و افزودن طعم به این شیرینی، روی آن را با پودر پسته، نارگیل و خلال بادام تزیین می‌کنند.[۲]
پروندهٔ طرز تهیه شیرینی محلی «کاک» کرمانشاهی در جریان برگزاری هفتمین اجلاس سراسری شورای سیاست‌گذاری ثبت آثار معنوی به لیست میراث معنوی استان کرمانشاه پیوست.[۴]
ریشۀ واژه
[ویرایش]واژۀ کاک از واژۀ عربی کعک (به معنی بیسکویت، کوکی) گرفته شده که آن نیز از واژۀ آرامی کعکا (כַּעְכָּא/ܟܥܟܐ - kaʿkā، به معنای کیک، نان) و آن نیز به نوبۀ خود از واژۀ اکدی کُککو (𒈖 - kukku، به معنای کیک، نان، شیرینی، تکه خمیر) و نهایتاً آن نیز از واژۀ سومری گوگ (𒈖 - gug، به معنای پیشکش، کیک) گرفته شده است. این کلمات و کلمات سرگردان گسترده‌ای که در بسیاری از خانواده‌های زبانی یافت می‌شود، کک و ـق (ꜥkk و ꜥq، نوعی نان) در زبان مصری و واژۀ نیاهندواروپایی گَگ-/گُگ- (*gag- / *gōg-، به معنای جسم گرد و توپی شکل، تکه، توده) احتمالاً هم‌خانواده‌های دور واژۀ انگلیسی کیک (Cake) نیز باشند.[۵] [۶]
پیشکسوتان این فن
[ویرایش]از پیشکسوتان پخت کاک در کرمانشاه می‌توان به «امیرعلی جعفری» معروف به «کلوچه‌پز»، «داود اسماعیلی»، «رضا شکرریز»، «عبدالله‌زاده» و «نصرالله نوری» و «مسعود مطهری» یاد کرد که به تولید انبوه کاک در کرمانشاه پرداختند.
شیرینی‌های مشابه
[ویرایش]نوعی شیرینی مشابه کاک در شیراز پخته می‌شود که به آن یوخه یا نان یوخه گفته می‌شود. هرچند کاک کرمانشاه و یوخه شیراز به هم شبیه هستند، نحوۀ تهیه این دو شیرینی تفاوت‌هایی دارد و ضخامت لایه‌های یوخه شیراز نیز کمتر از کاک کرمانشاه است.[۷]
جستارهای وابسته
[ویرایش]پانویس
[ویرایش]- ↑ ««کاک» کرمانشاهی در لیست میراث معنوی». ایسنا. ۲۰۱۳-۰۱-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۵.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «سوغات کرمانشاه». باشگاه خبرنگاران جوان. دریافت‌شده در ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۸.
- ↑ شادابی، فرهنگ مردم لرستان، ۴۸.
- ↑ ««کاک» کرمانشاهی در لیست میراث معنوی». خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا). ۱۱ بهمن ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۲۳ بهمن ۱۳۹۱.
- ↑ Fraenkel, Siegmund (1886) Die aramäischen Fremdwörter im Arabischen (in German), Leiden: E. J. Brill, page 35.
- ↑ Steingass, Francis Joseph (1884) “كعك”, in The Student's Arabic–English Dictionary, London: W.H. Allen, page 888.
- ↑ «شیراز، شهر شعر و شیرینی». قنادباشی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۸.
منابع
[ویرایش]- شادابی، سعید (۱۳۷۷). فرهنگ مردم لرستان. خرم‌آباد: انتشارات افلاک. شابک ۹۶۴-۶۴۳۱-۱۴-۳.
 | این یک مقالهٔ خرد خوردنی‌ها است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |