کلوزاپین

کلوزاپین
داده‌های بالینی
نام‌های تجاریClozaril
AHFS/Drugs.commonograph
مدلاین پلاسa691001
رده‌بندی داروهای
بارداری
  • B
روش مصرف داروOral
کد ATC
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمی60 to ۷۰٪
متابولیسمHepatic, by several CYP isozymes
نیمه‌عمر حذف6 to 26 hours (mean value 14.2 hours in steady state conditions)
دفع80% in metabolized state: 30% biliary and 50% renal
شناسه‌ها
  • 8-chloro-11-(4-methylpiperazin-1-yl)-
    5H-dibenzo[b,e][1,4]diazepine
شمارهٔ سی‌ای‌اس
پاب‌کم CID
IUPHAR/BPS
دراگ‌بنک
کم‌اسپایدر
UNII
KEGG
ChEBI
ChEMBL
CompTox Dashboard (EPA)
ECHA InfoCard100.024.831 ویرایش در ویکی‌داده
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیاییC18H19ClN۴
جرم مولی326.823 g/mol g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)
نقطه ذوب۱۸۳ درجه سلسیوس (۳۶۱ درجه فارنهایت)
حلالیت در آب0.1889[۱]میلی‌گرم در میلی‌لیتر (دمای C°۲۰)
  • CN1CCN(CC1)C2=Nc3cc(ccc3Nc4c2cccc4)Cl
  • InChI=1S/C18H19ClN4/c1-22-8-10-23(11-9-22)18-14-4-2-3-5-15(14)20-16-7-6-13(19)12-17(16)21-18/h2-7,12,20H,8-11H2,1H3 ✔Y
  • Key:QZUDBNBUXVUHMW-UHFFFAOYSA-N ✔Y
  (صحت‌سنجی)

کلوزاپین (به انگلیسی: Clozapine) که تحت نام تجاری کلوزاریل ساخت و پخش در سوئیس و صادرات به دیگر کشورها و نام‌ تجاری ایرانی کلوزاپکس ساخت شرکت تهران شیمی فروخته می‌شود،[۲] یک داروی ضد روان پریشی آتیپیک(ضد روانپریشی) است.[۳] این ماده عمدتاً برای درمان اسکیزوفرنی استفاده می‌شود که به دنبال استفاده از داروهای ضد روان‌ پریشی دیگر بهبود نمی‌یابد.[۳] مصرف این دارو در مبتلایان به اسکیزوفرنی و اختلال اسکیزوافکتیو و اختلالات شخصیتی شدید می‌تواند باعث کاهش رفتارها و افکار خودکشی شود.[۳] این دارو نسبت به داروهای ضدروان‌پریشی تیپیکال به ویژه در افرادی که مقاوم به درمان هستند، موثرتر است.کلوزاپین ۶۷ درصد قدرت بیشتری نسبت به الانزاپین دارد.[۴][۵][۶]کلوزاپین به شدت خواب‌آور است و اثرات آرام‌بخش بسیار زیادی دارد. به همین دلیل توصیه می شود حداکثر میزان دوز روزانه در شب ها هنگام خواب مصرف شود احتمالا به دلیل مسدود کردن انواع ناقل عصبی مانند گیرنده اچ ۱ هیستامین این عوارض رخ می دهد. همچنین میزان ترشح بزاق دهان را با اثراتش بر ساقه مغز و غدد دستگاه گوارش انسان به میزان بسیاری زیاد می کند. این دو عارضه مذکور شیوع بیشتری(حدودا ۷ نفر از ۱۰ نفر) در میان مصرف کنندگان دارد.[۷] 

این دارو از طریق خوراکی یا با تزریق عضلانی استفاده می‌شود. کلوزاپین همچنین برای کنترل افسردگی با ویژگی‌های روانپریشی نیز استفاده می‌شود.[۳]

مصرف کلوزاپین با ریسک کاهش گلبول‌های سفید خون (اگرانولوسیتوز) همراه است که البته بسیار نادر است. وضعیتی که باعث سرکوب دستگاه ایمنی بدن می شود.[۸] برای کاهش این خطر، توصیه می‌شود که تعداد گلبول‌های سفید به‌طور منظم کنترل شود.[۸] سایر خطرات جدی اما نادر مصرف این دارو شامل سطح بالای قند خون، یبوست و در افراد مسن که دارای روان پریشی در نتیجه زوال عقل هستند، خطری برای مرگ وجود دارد.[۸][۹][۱۰] عوارض جانبی رایج شامل آرام‌بخشی، افزایش تولید بزاق، کاهش فشارخون، تاری دید و گیجی است.[۸] اختلال حرکتی بالقوه دائمی dyskinesia tardive در حدود ۵٪ از افراد رخ می‌دهد.[۹] مکانیسم عملکرد آن کاملاً مشخص نیست.[۸]

رده درمانی: داروهای ضد روان‌پریشی

اشکال دارویی: قرص، آمپول

کلوزاپین فاقد عوارض خارج هرمی می‌باشد.

موارد مصرف

[ویرایش]

کلوزاپین یک داروی ضد سایکوز (ضد روان پریشی) است که برای درمان روان‌گسیختگی یا اسکیزوفرنی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در سال ۱۹۷۱ این دارو به عنوان نخستین داروی ضد سایکوز غیر متعارف (آتیپیک) در اروپا معرفی شد ولی به دلیل بروز آگرانولوسیتوز agranulocytosis که منجر به مرگ چند بیمار گردید، توسط کارخانه سازنده از بازار مصرف خارج شد. در سال ۱۹۸۹ پس از آنکه پژوهش‌های تکمیلی قدرت اثربخشی بالای آنرا روی بیماران مبتلا به روان‌گسیختگی نشان دادند، اداره مواد غذائی و داروئی ایالات متحده آمریکا FDA مجدداً با مصرف آن، تنها در مواردی از روان‌گسیختگی که بیماران به سایر درما ن‌ها مقاومت نشان می‌دهند، موافقت نمود. FDA بررسی منظم خون (شمارش گلبول‌های سفید) بیمارانی که این دارو را مصرف می‌کنند ضروری می‌داند. در سال ۲۰۰۲ از سوی FDA اجازه مصرف این دارو برای کاهش خودکشی در بیماران مبتلا به روان‌گسیختگی صادر گردید. غالباً بیمارانی که کلوزاپین مصرف می‌کنند در شش ماه نخست، هر هفته از نظر بیماری‌های خونی کنترل می‌شوند. اگر هیچ عارضه‌ای در این مدت مشاهده نشود، معمولاً این کنترل در شش‌ماهه دوم هر دو هفته و سپس هر ماه انجام می‌گردد.

در یک مطالعه ۲۰۱۳ در مقایسه با ۱۵ داروی ضد روان پریشی در اثربخشی در درمان علائم اسکیزوفرنی، کلوزاپین در رتبه اول قرار گرفت و اثربخشی بسیار بالایی را نشان داد. ۲۵٪ مؤثرتر از آمی سولفید (۲)، ۳۳٪ مؤثرتر از الانزاپین (۳) و دو برابر بیشتر از هالوپریدول، کوئیتاپین و آریپیپرازول مؤثر هستند. کلوزاپین برای درمان علائم بی خوابی مبتلایان به اسکیزوفرنی اثربخش است [۱۱].

اما اثر کلوزاپین (حداقل در کوتاه مدت) در اقدامات عملکرد کلی مانند توانایی ترک بیمارستان و حفظ شغل منعکس نشده‌است. میزان عود کمتر است و پذیرش بیمار بهتر است.[۱۲] شواهدی وجود دارد که کلوزاپین ممکن است میل به سوء مصرف مواد را در بیماران اسکیزوفرنی کاهش دهد.[۱۳]

ممکن است در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی و پارکینسون بهتر از سایر داروهای ضد روانپزشکی باشد.[۱۴]

این دارو هم بروی نشانه‌های مثبت روان‌گسیختگی positive symptoms(مانند هذیان و توهم) و هم بروی نشانه‌های منفی آن negative symptoms (مانند گریختن از اجتماع و رفتارهای اجتماعی) اثردرمانی قابل توجهی دارد.

  • درمان اسکیزوفرنی مقاوم به درمان

در بیمارانی که به سایر داروهای ضد سایکوز متعارف (حداقل دو دارو) مقاومت نشان می‌دهند.

  • کاهش احتمال خودکشی در بیماران اسکیزوفرنی که شدیداً در خطر اقدام به خودکشی قرار دارند.
  • سایر موارد مصرف (تأیید نشده)

مکانیسم اثر

[ویرایش]

موارد منع مصرف

[ویرایش]

کلوزاپین در بیماران مبتلا به تشنج کنترل نشده، بیماران مبتلا به بیماری‌های خونی میلو پرولیفراتیو و آگرانولوسیتوز ایجاد شده در اثر مصرف قبلی دارو، منع مصرف مطلق دارد. موارد دیگری با منع مصرف نسبی، مانند اختلال کبدی و اختلالات قبلی دستگاه قلبی و عروقی وجود دارند.

عوارض جانبی

[ویرایش]

آگرانولوسیتوز، اختلالات قلبی مانند میوکاردیت و کاردیو میوپاتی، کاهش تحرک دستگاه گوارش همراه با یبوست شدید، عوارض عصبی، افزایش وزن و دیابت

-کلوزاپین خواب‌آور شدید بوده، و به طرز قابل توجهی cns را غیرفعال می‌کند، لذا ممکن است در طول روز باعث

گیجی شود، و در طول شب خواب را بسیار سنگین می‌کند، و فرد را تا مرز بیهوشی می‌برد.

کلوزاپین ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند که برخی از آنها جدی و بالقوه کشنده است. عوارض جانبی شایع شامل یبوست، شب ادراری، آبریزش از دهان شبانه، سفتی عضلات، خواب آلودگی، لرزش، افت فشار خون وضعیتی، هیپرگلیسمی و افزایش وزن. خطر ابتلا به علائم اکستراپیرامیدال، مانند دیسکینزیای tardive، کمتر از داروهای ضد روانپزشکی معمولی است. این ممکن است به دلیل اثرات آنتی کولینرژیک کلوزاپین باشد. علائم خارج هرمی یا اکستراپیرامیدال ممکن است بعد از اینکه فرد از داروهای ضد روانپریشی دیگر به کلوزاپین تغییر مکان داد، تا حدودی فروکش کند.[۱۵]

کلوزاپین دارای پنج هشدار جعبه سیاه است که شامل هشدارهای مربوط به آگرانولوسیتوز، دپرسانت سیستم عصبی مرکزی، لکوپنی، نوتروپنی، اختلال تشنج، سرکوب مغز استخوان، زوال عقل، افت فشار خون، میوکاردیت، افت فشار خون اورتوستاتیک (با یا بدون سنکوپ) و تشنج می‌باشد.[۱۶] کاهش آستانه تشنج ممکن است مربوط به دوز باشد و تیتراسیون اولیه آهسته با دوز ممکن است خطر بروز تشنج را کاهش دهد. تیتراسیون آهسته دوز همچنین ممکن است خطر افت فشارخون ارتوستاتیک و سایر عوارض جانبی قلبی عروقی را کاهش دهد.[۱۷]

بسیاری از مردان در هنگام ارگاسم به عنوان یک عارضه کلوزاپین، انزال را تجربه کرده‌اند، هرچند که این موضوع در راهنماهای رسمی دارویی ثبت نشده‌است.[۱۸]

آگرانولوسیتوز

[ویرایش]

کلوزاپین یک هشدار جعبه سیاه برای آگرانولوسیتوز ناشی از دارو دارد. بدون نظارت، آگرانولوسیتوز در حدود ۱٪ افرادی که کلوزاپین را طی چند ماه اول درمان مصرف می‌کنند رخ می‌دهد.[۱۹] خطر ابتلا به آن در حدود ۳ ماه پس از درمان است و پس از گذشت یک سال، به میزان قابل توجهی پس از آن کاهش می‌یابد.[۲۰]

آگرانولوسیتوز ناشی از کلوزاپین می‌تواند گذرا باشد.[۲۱]

سمیت قلبی

[ویرایش]

میوکاردیت یک عارضه جانبی جانبی کلوزاپین است که معمولاً در اولین ماه از شروع آن بروز می‌کند.[۲۲] اولین علائم بیماری تب است که ممکن است با علائم مرتبط با دستگاه تنفسی فوقانی، عفونت دستگاه گوارش یا مجاری ادراری همراه باشد. به‌طور معمول پروتئین واکنشی C (CRP) با شروع تب افزایش می‌یابد و در آنزیم قلبی، تروپونین، تا ۵ روز بعد افزایش می‌یابد. گایدلاین‌های مانیتورینگ توصیه می‌کند چک CRP و تروپونین را در ابتدا و سپس هر هفته برای ۴ هفته اول پس از شروع کلوزاپین و زیرنظر گرفتن بیمار از نظر علائم ونشانه‌های بیماری بررسی کنید.[۲۳] علائم نارسایی قلبی کمتر دیده می‌شود و ممکن است با افزایش تروپونین ایجاد شود. یک مطالعه مورد شاهدی اخیر نشان داد که خطر افزایش میوکاردیت ناشی از کلوزاپین با افزایش سرعت تیتراسیون دوز کلوزاپین، افزایش سن و همزمان والپروات سدیم افزایش می‌یابد.[۲۴]

کاهش حرکت دستگاه گوارش

[ویرایش]

یکی دیگر از طیف عوارض جانبی ناشناخته و خطرناک برای زندگی، کمبود تحرک دستگاه گوارش است که ممکن است به صورت یبوست شدید، انقباض مدفوع، ایلئوس، انسداد روده، مگاکولون حاد، ایسکمی یا نکروز بروز کند.[۲۵] کمبود تحرک کولون در ۸۰٪ افرادی که کلوزاپین تجویز می‌کنند وقتی عملکرد دستگاه گوارش بطور عینی با استفاده از نشانگرهای رادیوپلاسک اندازه‌گیری می‌شود، رخ می‌دهد.[۲۶] کم‌تحرکی دستگاه گوارش ناشی از کلوزاپین در حال حاضر میزان مرگ و میر بالاتری نسبت به عوارض جانبی شناخته شده آگرانولوسیتوز دارد.[۲۷] بررسی کوکران (Cochrane Reviewe) شواهد کمی را برای کمک به راهنمایی تصمیمات در مورد بهترین درمان کم‌کاری دستگاه گوارش ناشی از کلوزاپین و سایر داروهای ضد روانگردان یافت.[۲۸] نشان داده شده‌است که نظارت بر عملکرد روده و استفاده مقدماتی از مسهل‌ها برای کلیه افراد تحت درمان با کلوزاپین باعث بهبود زمان انتقال کولون و کاهش عواقب جدی می‌شود.[۲۹]

افزایش بزاق دهان

[ویرایش]

تولید بیش از حد بزاق یکی از رایج‌ترین عوارض کلوزاپین (۳۰–۸۰٪) است.[۳۰] تولید بزاق به خصوص در شب و اولین چیزی که در صبح زیاد است، آزار دهنده است.[۳۰] در حالی که کلوزاپین یک آنتاگونیست موسکارینی در گیرنده‌های M1، M2، M3 و M5 است، کلوزاپین یک آگونیست کامل در زیر مجموعه M4 است. از آنجا که M4 در غده بزاقی بسیار بیان شده‌است، فعالیت آگونیست M4 آن مسئول افزایش بزاق است.[۳۱] افزایش بزاق ناشی از کلوزاپین به احتمال زیاد یک پدیده مرتبط با دوز است و با شروع دارو، بدتر می‌شود.[۳۰] علاوه بر کاهش دوز یا کاهش تیتراسیون دوز اولیه، سایر مداخلات که فوایدی را نشان داده‌اند شامل داروهای آنتی کولینرژیک جذب شده به صورت سیستمیک مانند دیفن هیدرامین[۳۰] و داروهای آنتی کولینرژیک موضعی مانند ipratropium bromide.[۳۲] کاهش بزاق ممکن است با خوابیدن حوله بر روی بالش در شب مدیریت شود.[۳۲]

عوارض جانبی CNS

[ویرایش]

شامل خواب آلودگی، سرگیجه، سردرد، لرزش، سنکوپ، اختلالات خواب، کابوس، بی‌قراری، آکینزیا، اضطراب، تشنج، سفتی، آکاتیزیا، گیجی، خستگی، بی خوابی، هایپرکینزیا، ضعف، بی حالی، آتاکسی، گفتار نامفهوم، افسردگی، پرش‌های میوکلونیک، و اضطراب. هذیان، توهم، هذیان، فراموشی، میل جنسی افزایش یا کاهش، پارانویا و تحریک پذیری، غیرطبیعی EEG، بدتر شدن روان پریشی، پارستزی، صرع، و علائم وسواسی جبری به ندرت دیده می‌شود. کلوزاپین مشابه سایر داروهای ضد روانپزشکی به ندرت باعث سندرم بدخیم عصبی می‌شود.[۳۳]

بی‌اختیاری ادرار

[ویرایش]

کلوزاپین با بی‌اختیاری ادرار ارتباط دارد،[۳۴] اگرچه ظاهراً ممکن است کمتر شناخته شود.[۳۵]

علایم ترک

[ویرایش]

ترک ناگهانی ممکن است منجر به اثرات برگشتی کولینرژیک، اختلالات حرکات شدید و همچنین باعث بازگشت شدید علایم سایکوتیک می‌شود. توصیه شده‌است که بیماران، خانواده‌ها و مراقبان از علائم و خطرات ناشی از ترک ناگهانی کلوزاپین آگاه شوند. هنگام قطع کلوزاپین، کاهش تدریجی دوز برای کاهش شدت اثرات ترک توصیه می‌شود.[۳۶][۳۷]

افزایش وزن و دیابت

[ویرایش]

علاوه بر هایپرگلیسمی، افزایش قابل توجه وزن اغلب در بیماران تحت درمان با کلوزاپین مشاهده می‌شود.[۳۸] نشان داده شده‌است که اختلال در متابولیسم گلوکز و چاقی عوامل مؤثر در سندرم متابولیک بوده و خطر بیماری‌های قلبی و عروقی را افزایش می‌دهد. داده‌ها حاکی از آن است که کلوزاپین نسبت به برخی دیگر از داروهای ضد روان پریشی غیر آتیپیک احتمالاً بیشتر باعث ایجاد عوارض متابولیکی می‌شود.[۳۹] یک مطالعه نشان داده‌است که الانزاپین و کلوزاپین باارجحیت اینکه بدن انرژی خود را از چربی (به جای کربوهیدرات‌ها)، بدست می‌آورد، در متابولیسم اختلال ایجاد می‌کند. سطحکربوهیدراتهای باقیمانده بالا است، با ایجادمقاومت به انسولین (باعث دیابت) می‌شود.[۴۰]

تداخلات

[ویرایش]

فلووکسامین متابولیسم کلوزاپین را مهار می‌کند و باعث افزایش معنی دار سطح کلوزاپین در خون می‌شود.[۴۱]

هنگامی که کاربامازپین همزمان با کلوزاپین مورد استفاده قرار می‌گیرد، نشان داده شده‌است که کلوزاپین را در سطح پلاسما کاهش می‌دهد و در نتیجه اثرات سودمند کلوزاپین را کاهش می‌دهد.[۴۲][۴۳] اگر کاربامازپین قطع شود یا دوز کاربامازپین کاهش یابد، باید اثرات درمانی کلوزاپین کنترل شود. در این مطالعه، کاربامازپین توصیه می‌شود که به دلیل افزایش خطر آگرانولوسیتوز ، همزمان با کلوزاپین مصرف نشود.[۴۴]

گزارش‌های منتشر شده حاکی است که استفاده از بنزودیازپین‌ها و کلوزاپین به‌طور هم‌زمان می‌تواند منجر به واکنش شدید جانبی مانند ایست تنفسی، ایست قلبی و مرگ ناگهانی شود.[۴۵]

سیپروفلوکساسین مهار کننده CYP1A2 است و کلوزاپین یک بستر اصلی CYP1A2 است. مطالعه تصادفی شده از افزایش غلظت کلوزاپین در افراد اسکیزوفرنی همزمان با مصرف سیپروفلوکساسین گزارش داد.[۴۶] بنابراین، اطلاعات تجویز کلوزاپین توصیه می‌کند «کاهش دوز کلوزاپین توسط یک سوم دوز اصلی» هنگامی که سیپروفلوکساسین و سایر مهار کننده‌های CYP1A2 به درمان اضافه می‌شوند، اما پس از حذف سیپروفلوکساسین از درمان، توصیه می‌شود کلوزاپین را به دوز اصلی برگردانید. .[۴۷]

نگارخانه

[ویرایش]
  • کلوزاپین ۲۵ میلی گرم ساخت شرکت سبحان دارو ایران که نسبت به مارک های دیگر ایرانی از کیفیت بالا و عوارض جانبی کمتری برخوردار است.
  • کلوزاپکس ۲۵ م‌گ.
  • کلوزاپین غیرایرانی برند کاتدیکس ۵۰ میلی گرم.

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ Hopfinger
  2. ↑ "Clozapine International Brands". Drugs.com. Archived from the original on 1 March 2017. Retrieved 28 February 2017.
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ "Clozapine". The American Society of Health-System Pharmacists. Archived from the original on 2015-12-08. Retrieved 1 December 2015.
  4. ↑ Leucht S, Cipriani A, Spineli L, Mavridis D, Orey D, Richter F, et al. (September 2013). "Comparative efficacy and tolerability of 15 antipsychotic drugs in schizophrenia: a multiple-treatments meta-analysis". Lancet. 382 (9896): 951–62. doi:10.1016/S0140-6736(13)60733-3. PMID 23810019.
  5. ↑ Essali A, Al-Haj Haasan N, Li C, Rathbone J (January 2009). "Clozapine versus typical neuroleptic medication for schizophrenia". The Cochrane Database of Systematic Reviews (1): CD000059. doi:10.1002/14651858.CD000059.pub2. PMC 7065592. PMID 19160174.
  6. ↑ Siskind D, McCartney L, Goldschlager R, Kisely S (November 2016). "Clozapine v. first- and second-generation antipsychotics in treatment-refractory schizophrenia: systematic review and meta-analysis". The British Journal of Psychiatry. 209 (5): 385392. doi:10.1192/bjp.bp.115.177261. PMID 27388573.
  7. ↑ سازمان غذا و داروی آمریکا،کاتالوگ کلوزاپین
  8. ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ ۸٫۳ ۸٫۴ "Clozapine". The American Society of Health-System Pharmacists. Archived from the original on 2015-12-08. Retrieved 1 December 2015.
  9. ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ Hartling L, Abou-Setta AM, Dursun S, Mousavi SS, Pasichnyk D, Newton AS (October 2012). "Antipsychotics in adults with schizophrenia: comparative effectiveness of first-generation versus second-generation medications: a systematic review and meta-analysis". Annals of Internal Medicine. 157 (7): 498–511. doi:10.7326/0003-4819-157-7-201210020-00525. PMID 22893011.
  10. ↑ "Clozaril, Fazaclo ODT, Versacloz (clozapine): Drug Safety Communication - FDA Strengthens Warning That Untreated Constipation Can Lead to Serious Bowel Problems". FDA (به انگلیسی). 28 January 2020. Retrieved 30 January 2020.
  11. ↑ Miller, Brian J.; McEvoy, Joseph P.; McCall, William V. (2023-02-01). "Meta-analysis of clozapine and insomnia in schizophrenia". Schizophrenia Research (به انگلیسی). 252: 208–215. doi:10.1016/j.schres.2023.01.018. ISSN 0920-9964.
  12. ↑ Essali A, Al-Haj Haasan N, Li C, Rathbone J (January 2009). "Clozapine versus typical neuroleptic medication for schizophrenia". The Cochrane Database of Systematic Reviews (1): CD000059. doi:10.1002/14651858.CD000059.pub2. PMC 7065592. PMID 19160174.
  13. ↑ Lee M, Dickson RA, Campbell M, Oliphant J, Gretton H, Dalby JT (1998). "Clozapine and substance abuse in patients with schizophrenia". Canadian Journal of Psychiatry. 43 (8): 855–856. PMID 9806095.
  14. ↑ "How would you treat someone who has both schizophrenia and Parkinson's disease?". Archived from the original on 2013-12-11.
  15. ↑ "Clozapine". Archived from the original on 2013-11-10.
  16. ↑ "Clinical Pharmacology". www.clinicalpharmacology-ip.com. Archived from the original on 28 August 2021. Retrieved 15 June 2020.
  17. ↑ "Clozapine". Archived from the original on 2013-11-10.
  18. ↑ Baggaley M (April 2008). "Sexual dysfunction in schizophrenia: focus on recent evidence". Human Psychopharmacology. 23 (3): 201–209. doi:10.1002/hup.924. PMID 18338766.
  19. ↑ Baldessarini, Ross J.; Frank I. Tarazi (2006). "Pharmacotherapy of Psychosis and Maa". In Laurence Brunton (ed.). Goodman & Gilman's The Pharmacological Basis of Therapeutics (11th ed.). New York: McGraw-Hill. ISBN 978-0-07-142280-2. OCLC 150149056.
  20. ↑ Alvir JM, Lieberman JA, Safferman AZ, Schwimmer JL, Schaaf JA (July 1993). "Clozapine-induced agranulocytosis. Incidence and risk factors in the United States". The New England Journal of Medicine. 329 (3): 162–7. doi:10.1056/NEJM199307153290303. PMID 8515788. Free full text with registration بایگانی‌شده در ۲۰۰۷-۱۰-۲۰ توسط Wayback Machine
  21. ↑ Midbari Y, Ebert T, Kosov I, Kotler M, Weizman A, Ram A (October 2013). "Hematological and cardiometabolic safety of clozapine in the treatment of very early onset schizophrenia: a retrospective chart review". Journal of Child and Adolescent Psychopharmacology. 23 (8): 516–21. doi:10.1089/cap.2013.0050. PMID 24111981.
  22. ↑ Haas SJ, Hill R, Krum H, Liew D, Tonkin A, Demos L, Stephan K, McNeil J (2007). "Clozapine-associated myocarditis: a review of 116 cases of suspected myocarditis associated with the use of clozapine in Australia during 1993–2003". Drug Safety. 30 (1): 47–57. doi:10.2165/00002018-200730010-00005. PMID 17194170.
  23. ↑ Ronaldson KJ, Fitzgerald PB, Taylor AJ, Topliss DJ, McNeil JJ (June 2011). "A new monitoring protocol for clozapine-induced myocarditis based on an analysis of 75 cases and 94 controls". The Australian and New Zealand Journal of Psychiatry. 45 (6): 458–465. doi:10.3109/00048674.2011.572852. PMID 21524186.
  24. ↑ Ronaldson KJ, Fitzgerald PB, Taylor AJ, Topliss DJ, Wolfe R, McNeil JJ (November 2012). "Rapid clozapine dose titration and concomitant sodium valproate increase the risk of myocarditis with clozapine: a case-control study". Schizophrenia Research. 141 (2–3): 173–8. doi:10.1016/j.schres.2012.08.018. PMID 23010488.
  25. ↑ Palmer SE, McLean RM, Ellis PM, Harrison-Woolrych M (May 2008). "Life-threatening clozapine-induced gastrointestinal hypomotility: an analysis of 102 cases". The Journal of Clinical Psychiatry. 69 (5): 759–768. doi:10.4088/JCP.v69n0509. PMID 18452342.
  26. ↑ Every-Palmer S, Nowitz M, Stanley J, Grant E, Huthwaite M, Dunn H, Ellis, PM (March 2016). "Clozapine-treated patients have marked gastrointestinal hypomotility, the probable basis of life-threatening gastrointestinal complications: a cross sectional study". EBioMedicine. 5: 125–134. doi:10.1016/j.ebiom.2016.02.020. PMC 4816835. PMID 27077119.
  27. ↑ Cohen D, Bogers JP, van Dijk D, Bakker B, Schulte PF (2012). "Beyond white blood cell monitoring: screening in the initial phase of clozapine therapy". The Journal of Clinical Psychiatry. 73 (10): 1307–1312. doi:10.4088/JCP.11r06977. PMID 23140648.
  28. ↑ Every-Palmer S, Newton-Howes G, Clarke MJ (24 January 2017). "Pharmacological treatment for antipsychotic". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 1 (1): CD011128. doi:10.1002/14651858.CD011128.pub2. PMC 6465073. PMID 28116777.
  29. ↑ Every-Palmer S, Ellis PM, Nowitz M, Stanley J, Grant E, Huthwaite M, Dunn H (January 2017). "The Porirua Protocol in the treatment of clozapine-induced gastrointestinal hypomotility and constipation: A pre- and post-treatment study". CNS Drugs. 31 (1): 75–85. doi:10.1007/s40263-016-0391-y. PMID 27826741.
  30. ↑ ۳۰٫۰ ۳۰٫۱ ۳۰٫۲ ۳۰٫۳ Syed, R; Au, K; Cahill, C; Duggan, L; He, Y; Udu, V; Xia, J (16 July 2008). Syed, Rebecca (ed.). "Pharmacological interventions for clozapine-induced hypersalivation". The Cochrane Database of Systematic Reviews (3): CD005579. doi:10.1002/14651858.CD005579.pub2. PMC 4160791. PMID 18646130.
  31. ↑ "Treatment of Clozapine-Induced Sialorrhea". Archived from the original on 2012-02-09. Retrieved 2010-02-08.
  32. ↑ ۳۲٫۰ ۳۲٫۱ Bird, Angela M; Smith, Tawny L; Walton, Amy E (3 May 2011). "Current Treatment Strategies for Clozapine-Induced Sialorrhea". Annals of Pharmacotherapy. 45 (5): 667–675. doi:10.1345/aph.1P761. PMID 21540404.
  33. ↑ "RxList Page Not Found". RxList. Archived from the original on 4 November 2007. Retrieved 4 June 2020. {{cite web}}: Cite uses generic title (help)
  34. ↑ Raja M (July 2011). "Clozapine safety, 35 years later". Current Drug Safety. 6 (3): 164–184. doi:10.2174/157488611797579230. PMID 22122392.
  35. ↑ Barnes TR, Drake MJ, Paton C (January 2012). "Nocturnal enuresis with antipsychotic medication". The British Journal of Psychiatry. 200 (1): 7–9. doi:10.1192/bjp.bp.111.095737. PMID 22215862.
  36. ↑ Ahmed S, Chengappa KN, Naidu VR, Baker RW, Parepally H, Schooler NR (September 1998). "Clozapine withdrawal-emergent dystonias and dyskinesias: a case series". The Journal of Clinical Psychiatry. 59 (9): 472–7. doi:10.4088/JCP.v59n0906. PMID 9771818.
  37. ↑ Szafrański T, Gmurkowski K (1999). "[Clozapine withdrawal. A review]". Psychiatria Polska. 33 (1): 51–67. PMID 10786215.
  38. ↑ Wirshing DA, Wirshing WC, Kysar L, Berisford MA, Goldstein D, Pashdag J, Mintz J, Marder SR (June 1999). "Novel antipsychotics: comparison of weight gain liabilities". The Journal of Clinical Psychiatry. 60 (6): 358–63. doi:10.4088/JCP.v60n0602. PMID 10401912.
  39. ↑ Nasrallah HA (January 2008). "Atypical antipsychotic-induced metabolic side effects: insights from receptor-binding profiles". Molecular Psychiatry. 13 (1): 27–35. doi:10.1038/sj.mp.4002066. PMID 17848919.
  40. ↑ Albaugh VL, Vary TC, Ilkayeva O, Wenner BR, Maresca KP, Joyal JL, Breazeale S, Elich TD, Lang CH, Lynch CJ (January 2012). "Atypical antipsychotics rapidly and inappropriately switch peripheral fuel utilization to lipids, impairing metabolic flexibility in rodents". Schizophrenia Bulletin. 38 (1): 153–166. doi:10.1093/schbul/sbq053. PMC 3245588. PMID 20494946.
  41. ↑ Sproule BA, Naranjo CA, Brenmer KE, Hassan PC (December 1997). "Selective serotonin reuptake inhibitors and CNS drug interactions. A critical review of the evidence". Clinical Pharmacokinetics. 33 (6): 454–71. doi:10.2165/00003088-199733060-00004. PMID 9435993.
  42. ↑ Tiihonen J, Vartiainen H, Hakola P (January 1995). "Carbamazepine-induced changes in plasma levels of neuroleptics". Pharmacopsychiatry. 28 (1): 26–8. doi:10.1055/s-2007-979584. PMID 7746842.
  43. ↑ Besag FM, Berry D (2006). "Interactions between antiepileptic and antipsychotic drugs". Drug Safety. 29 (2): 95–118. doi:10.2165/00002018-200629020-00001. PMID 16454538.
  44. ↑ Jerling M, Lindström L, Bondesson U, Bertilsson L (August 1994). "Fluvoxamine inhibition and carbamazepine induction of the metabolism of clozapine: evidence from a therapeutic drug monitoring service". Therapeutic Drug Monitoring. 16 (4): 368–74. doi:10.1097/00007691-199408000-00006. PMID 7974626.
  45. ↑ Bitter R, Demler TL, Opler L (September 2008). "Safety evaluation of the concomitant use of clozapine and benzodiazepines: a retrospective, cross-sectional chart review". Journal of Psychiatric Practice. 14 (5): 265–70. doi:10.1097/01.pra.0000336753.11943.7c. PMID 18832957.
  46. ↑ Raaska K, Neuvonen PJ (November 2000). "Ciprofloxacin increases serum clozapine and N-desmethylclozapine: a study in patients with schizophrenia". European Journal of Clinical Pharmacology. 56 (8): 585–9. doi:10.1007/s002280000192. PMID 11151749.
  47. ↑ Prescribing information. Clozaril (clozapine). East Hanover, NJ: Novartis Pharmaceuticals Corporation, September 2014.

Wikipedia contributors, "Clozapine," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Clozapine&oldid=327762630 (accessed December 10, 2009).

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ کلوزاپین موجود است.