Валентыніян I

Флавій Валентыніян
лац.: Flavius Valentinianus
Рымскі імператар 25 лютага 364 года — 17 лістапада 375 года
Сумесна з	Валент II
Папярэднік	Іавіян
Пераемнік	Валентыніян II Грацыян
Нараджэнне	3 ліпеня 321 Вінкаўцы, Вукаварска-Срэмская жупанія[d], Харватыя
Смерць	17 лістапада 375 (54 гады) Brigetio[d], Панонія
Месца пахавання	Царква Апосталаў[d]
Род	Валентыніяна
Бацька	Gratianus Funarius[d]
Жонка	Марына Севіра[d] і Justina[d]
Дзеці	Грацыян, Гала[d], Валентыніян II і Grata[d]
Веравызнанне	хрысціянін-нікеец
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Фла́вій Валентыніян^[1] (лац.: Flavius Valentinianus, 321 год (320 год) — 17 лістапада 375 года) — рымскі імператар у 364—375 гадах, часта названы проста Валентыніян I. 26 лютага 364 года абвешчаны войскам у Нікеі пераемнікам імператара Іавіяна, але прыняў на сябе толькі кіраванне заходняй часткай імперыі, а ўсходнюю падаў свайму малодшаму брату Валенту. Ён быў здольным кіраўніком, які аднолькава клапаціўся пра ўнутраныя і вонкавыя справы, у рэлігійных пытаннях выяўляў незвычайную памяркоўнасць, нягледзячы на сваю прыхільнасць да нікеізму, і зусім быў чалавекам справядлівым, хоць нярэдка, пад уплывам запальчывасці даходзіў да жорсткасці. Сканаў ад інсульта падчас перамоў з правадыром племя квадаў^[2]. З’яўляецца заснавальнікам дынастыі Валентыніяна.

Меў тытулы: Аўгуст (лац.: Augustus) — з 26 лютага 364 года; Германскі Найвялікшы (лац.: Germanicus Maximus) — з 366 ці 368 года; Алеманскі Найвялікшы (лац.: Alamannicus Maximus) і Франкскі Найвялікшы (лац.: Francius Maximus) — з 368 года; Гоцкі Найвялікшы (лац.: Gothicus Maximus) — з 369 года. Уладу трыбуна атрымаў 26 лютага 364 года.

• Извлечения о жизни и нравах римских императоров // Римские историки IV века. — М., 1997. — ISBN 5-86004-071-5.
• Марцеллин, Аммиан. Римская история. — М., 2005. — ISBN 5-17-029112-4; ISBN 5-86218-212-8.
• Орозий, Павел. История против язычников. — СПб., 2004. — ISBN 5-7435-0214-5.
• Руфин Аквилейский. Церковная история // Тюленев В. М. Рождение латинской христианской историографии. С приложением перевода «Церковной истории» Руфина Аквилейского. — СПб., 2005. — ISBN 5-89740-109-1.
• Созомен, Эрмий. Церковная история. — СПб., 1851.
• Сократ Схоластик. Церковная история. — М., 1996.
• Феодорит Кирский. Церковная история. — М., 1993.
• Филосторгий. Сокращение церковной истории // Церковные историки IV—V веков. — М., 2007. — ISBN 978-5-8243-08-34-1.
• Zosimus. New History. — London, 1814. (англ.)
• Павел Диакон. Римская история. — М., 2009.

• Грант М. Валентиниан I // Римские императоры. — М., 1998.
• Alföldi A. A Conflict of Ideas in the Late Roman Empire: The Clash between the Senate and Valentinian. — Oxford, 1952. (англ.)
• Arnheim M.T.W. The senatorial aristocracy in the later Roman empire. — Oxford, 1972. (англ.)
• Barnes T.D. Valentinian, Auxentius and Ambrose(англ.) // Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte. — 2002. — В. 51. — № 2. — С. 227-237. (англ.)
• Burns Th. S. Barbarians within the Gates of Rome: A Study of Roman Military Policy and the Barbarians, ca. 375-425 A.D. — Bloomington, 1994. (англ.)
• Curran J. From Jovian to Theodosius // The Cambridge Ancient History. — Cambridge, 2008. (англ.)
• Hind J. G. F. The British «Provinces» of Valentia and Orcades // Historia. — 1975. — № 24. 101-11. (англ.)
• Humphries M. Nec metu nec adulandi foeditate constricta: the Image of Valentinian I from Symmachus to Ammianus // The late Roman world and its historian: interpreting Ammianus Marcellinus / J. W. Drijvers, E. D. Hunt. — Routledge, 1999. — ISBN 9780415202718. (англ.)
• Jones A. H. M. The Later Roman Empire 284-602: A Social, Economic, and Administrative Survey. — Oxford, 1964. (англ.)
• Lenski N. Failure of empire: Valens and the Roman state in the fourth century A.D. — Berkeley and Los Angeles (California); London (England), 2002. (англ.)
• Matthews J. F. The Roman Empire of Ammianus. — London, 1989. (англ.)
• Momigliano A. The Conflict Between Paganism and Christianity in the Fourth Century. — Oxford, 1963. (англ.)
• Nagl A. Valentinianus I // RE. — № 14: 2158ff. (англ.)
• Napoli J. Ultimes fortifications du limes // L’armée romaine et les barbares du IIIe au VIIe siècle / eds. Françoise Vallet and Michel Kazanski. — Paris: 1993. — № 67-76. (фр.)
• Olariu C. Datianus, Valentinian and the Rise of the Pannonian Faction(англ.) // Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte. — 2005. — В. 54. — № 3. — С. 351-354. (англ.)
• Oldenstein J. La fortification d’Alzey et la defense de la frontière romaine le long du Rhine au IVe et au Ve siècles. // L’armée romaine et les barbares du IIIe au VIIe siècle / eds. Françoise Vallet and Michel Kazanski. — Paris: 1993. — № 125-33. (фр.)
• Pearce J. W. E. The Roman Imperial Coinage: Vol. 9 Valentinian I to Theodosius I / Harold Mattingly, C.H.V. Sutherland, and R.A.G. Carson eds.. — London, 1972. (англ.)
• Roberts W. E.. Valentinian I (англ.)(недаступная спасылка). An Online Encyclopedia of Roman Emperors. Архівавана з першакрыніцы 5 лютага 2012.
• Solari A. I partiti nella elezione di Valentiniano(італ.) // Rivista di filologia e d'istruzione classica. — 1932. — В. X. — С. 75-79. Архівавана з першакрыніцы 11 красавіка 2018. (італ.)
• Thompson E. A. Ammianus Marcellinus and Britain // Nottingham Medieval Studies 34: 1-15. — 1990. (англ.)
• Tomlin R. The Date of the «Barbarian Conspiracy» // Britannia 5: 303-9. — 1974. — В. 5: 303-9. (англ.)
• Van Dam R. Leadership and Community in Late Antique Gaul. — Berkeley, 1985. (англ.)
• Warmington B. H. The Career of Romanus, Comes Africae // Byzantinische Zeitschrift 49: 55-64. — 1956. (англ.)

• Монеты Валентиниана