Aleksander VII
Fabio Chigi | ||
Papież Biskup Rzymu | ||
| ||
Kraj działania | ||
---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | 13 lutego 1599 | |
Data i miejsce śmierci | 22 maja 1667 | |
Miejsce pochówku | ||
Papież | ||
Okres sprawowania | 7 kwietnia 1655–22 maja 1667 | |
Sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej | ||
Okres sprawowania | 9 września 1651–7 stycznia 1655 | |
Wyznanie | ||
Kościół | ||
Prezbiterat | grudzień 1634 | |
Nominacja biskupia | 8 stycznia 1635 | |
Sakra biskupia | 1 lipca 1635 | |
Kreacja kardynalska | 19 lutego 1652 | |
Kościół tytularny | Santa Maria del Popolo (12 marca 1652) | |
Pontyfikat | 7 kwietnia 1655 | |
Data konsekracji | 1 lipca 1635 | ||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Konsekrator | |||||||||||||||||||||||||||||
|
Aleksander VII (łac. Alexander VII, właśc. Fabio Chigi; ur. 13 lutego 1599 w Sienie, zm. 22 maja 1667 w Rzymie[1]) – włoski duchowny katolicki, 237. papież w okresie od 7 kwietnia 1655 do 22 maja 1667[2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wczesne życie
[edytuj | edytuj kod]Pochodził ze znanego rodu bankierów, podniesionego do godności hrabiowskiej. Jego ojciec, Flavio[3], był krewnym Pawła V. W dzieciństwie Chigi nie cieszył się dobrym zdrowiem i nauki początkowe pobierał w domu, pod kierunkiem matki Laury Marsigli oraz prywatnych nauczycieli[3]. Na Uniwersytecie w Sienie obronił doktorat filozofii, prawa i teologii (1626)[3]. W grudniu tego samego roku udał się do Rzymu i wstąpił do stanu duchownego[3]. Pracował w Kurii Rzymskiej, był referendarzem Trybunału Sygnatury Apostolskiej oraz zastępcą legata w Ferrarze[3].
W grudniu 1634 przyjął święcenia kapłańskie, a miesiąc później został mianowany biskupem Nardò i inkwizytorem Malty[3]. W czerwcu 1639 udał się z misją nuncjusza apostolskiego do Kolonii, gdzie pozostawał aż do 1651[2]. Odmówił wzięcia udziału w negocjacjach w Westfalii kończących wojnę trzydziestoletnią – argumentował, że nie może układać się w imieniu papieża z protestantami[1]. W 1651 papież Innocenty X mianował go sekretarzem stanu, a 19 lutego 1652 obdarzył godnością kardynalską (z tytułem prezbitera Santa Maria del Popolo)[3]. 13 maja 1652 kardynał Chigi został biskupem Imoli[3]. W Kurii Rzymskiej, obok pełnienia funkcji sekretarza stanu, kardynał Chigi był także członkiem Kongregacji Świętego Oficjum, Kongregacji Rozkrzewiania Wiary i Kongregacji Konsystorialnej[4].
Wybór na papieża
[edytuj | edytuj kod]Konklawe po śmierci Innocentego X trwało prawie trzy miesiące i było miejscem starć kilku frakcji, popieranych przez europejskie monarchie katolickie. Ostatecznie 7 kwietnia 1655 wybrano, mimo zdecydowanego sprzeciwu Francji, kardynała Chigiego, który przyjął imię Aleksandra VII[1] (na cześć XII-wiecznego papieża Aleksandra III). Nowy papież został koronowany 18 kwietnia 1655, a 9 maja odbył uroczysty ingres do bazyliki laterańskiej.
Pontyfikat
[edytuj | edytuj kod]W pierwszych dniach pontyfikatu Aleksander VII jawił się jako zdecydowany przeciwnik powszechnej praktyki nepotyzmu[2]. Jedną z pierwszych decyzji był nakaz opuszczenia Rzymu przez wszechwładną Olimpię Maidalchini, szwagierkę zmarłego papieża Innocentego. Aleksander VII początkowo zabronił krewnym odwiedzać Rzym, ale już po roku, za namową swojego otoczenia z Kurii Rzymskiej, przywrócił panujące uprzednio obyczaje i rozdał rodzinie wiele ważnych, dochodowych stanowisk[1] (m.in. bratanka Flavio mianował kardynałem w 1657).
Polityka zagraniczna papieża stała pod znakiem konfliktu z Francją. Opiekę w Rzymie znalazł kardynał Retz, przeciwnik pierwszego ministra kardynała Mazarina[1]. W odpowiedzi dwór francuski poparł pretensje arystokratycznych rodów włoskich Farnese i d’Este do części terytoriów Państwa Papieskiego, a Mazarin udaremnił plany papieża odegrania roli negocjatora między Francją i Hiszpanią[1]. Śmierć kardynała Mazarina (1661) nie zatrzymała konfliktu. Król Ludwik XIV oskarżył gwardię papieską o zamach na ambasadora Francji i zerwał stosunki dyplomatyczne, a następnie zajął enklawy papieskie (m.in. Awinion[2]) i zagroził najazdem na Państwo Kościelne. Papież został zmuszony do podpisania traktatu w Pizie (1664), w którym uznał wszystkie żądania francuskie, w tym prawo nominacji biskupich we Francji dla króla Ludwika[1]. Papież naraził się także kardynałowi Mazarinowi, popierając kandydaturę Leopolda I, po śmierci cesarza Ferdynanda III[1].
Poprawnie układały się stosunki dyplomacji papieża Aleksandra z Republiką Wenecką, natomiast doszło do konfliktu z Hiszpanią i Portugalią. Król Jan IV nie zaakceptował nuncjusza, w odpowiedzi papież odmówił nominacji biskupich dla kandydatów królewskich[1]. Król pozostawił w tej sytuacji diecezje bez biskupów, zyski z nich kierując do skarbu państwa[1]. W okresie pontyfikatu Aleksandra VII w Rzymie osiadła, nawrócona na wiarę katolicką w 1665, była królowa Szwecji, Krystyna Waza[2].
Niepowodzenia dyplomatyczne spowodowały, że Aleksander nie uzyskał prawie żadnego wsparcia finansowego, ani nie utworzył Ligi Katolickiej przeciw Turkom, choć w 1664 udało mu się skłonić Francję (tradycyjną sojuszniczkę Turcji) do wysłania posiłków na pomoc zagrożonej Austrii[2]. Turcy zostali wprawdzie pokonani w tej kampanii, ale nie zostali całkiem wyparci z Europy[2].
Ważne decyzje papież podjął w sprawach misyjnych. 23 marca 1656 wydał dekret, który zezwolił jezuickim misjonarzom w Chinach na stosowanie w ceremoniach kościelnych niektórych obrzędów lokalnych oraz rezygnacji z łaciny podczas nabożeństw[1]. Decyzja ta została potem zmieniona przez jednego z następców, Klemensa XI (1704). W 1656 Aleksander VII potwierdził potępienie 5 tez jansenistycznych[1].
Jako opiekun sztuk pięknych papież zlecił architektowi Berniniemu otoczenie placu św. Piotra półkolistą kolumnadą[1]. Bernini zaprojektował także grobowiec papieża w bazylice watykańskiej.
W 1661 beatyfikował, a w 1665 kanonizował Franciszka Salezego[1].
Kreował 38 kardynałów, na ośmiu konsystorzach.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 395-398. ISBN 83-06-02633-0.
- ↑ a b c d e f g Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 144-145. ISBN 83-7006-437-X.
- ↑ a b c d e f g h Chigi, Fabio. The Cardinals of the Holy Roman Church. [dostęp 2013-09-05]. (ang.).
- ↑ Lorenzo Cardella: Memorie Storiche de Cardinali della Santa Romana Chiesa. Tomo settimo. Rzym: 1793, s. 90.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Richard McBrien, Leksykon papieży. Pontyfikaty od Piotra Apostoła do Jana Pawła II, Warszawa 2003
- Pope Alexander VII. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2013-09-05]. (ang.).
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Aleksander VII – dokumenty w bibliotece Polona
- ISNI: 0000000109234223
- VIAF: 89775498, 302576990
- ULAN: 500248464
- LCCN: n84121289
- GND: 118647989
- LIBRIS: hftwxxp13fbj15h
- BnF: 119890209
- SUDOC: 027959694
- SBN: UBOV123383
- NLA: 36021442
- NKC: jn20011024045
- DBNL: chig001
- BNE: XX1788726
- NTA: 072483644
- BIBSYS: 90863260
- CiNii: DA09494136
- Open Library: OL75630A
- PLWABN: 9810704850605606, 9810536945705606
- NUKAT: n2006075820
- J9U: 987007397419005171
- CANTIC: a10243525
- LNB: 000202408
- BNA: 000026671
- CONOR: 172238179
- LIH: LNB:Tmg;=B4
- RISM: people/317382