Mojęcice
| wieś | |
 Dwór obronny w Mojęcicach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) | 1074[2] |
| Strefa numeracyjna | 71 |
| Kod pocztowy | 56-100[3] |
| Tablice rejestracyjne | DWL |
| SIMC | 0883330 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wołowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Wołów  | |
 51°18′07″N 16°35′51″E/51,301944 16,597500[1] | |
Mojęcice (niem. Mondschütz) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wołowskim, w gminie Wołów[4][5].
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0883347 | Kąty | przysiółek |
W latach 1945–1954 siedziba gminy Mojęcice. W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Mojęcice, po jej zniesieniu w gromadzie Wołów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyły 1074 mieszkańców[2]. Są drugą co do wielkości miejscowością gminy Wołów.
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Wieś wymieniona została w staropolskiej, zlatynizowanej formie Moiansitz w łacińskim dokumencie wydanym w 1202 roku wydanym we Wrocławiu, przez kancelarię biskupa wrocławskiego Cypriana[7].
W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizownej formie Moyanocziczi[8][9].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w 1202 r.[7], następnie w 1308 r. jako własność Merbota de Hugewitz (von Haugwitz), który 9 lat później wydzierżawił wieś rodzinie von Stosch i ostatecznie w 1466 r. sprzedał ją Melchiorowi II von Stoschowi. Kolejnymi właścicielami wsi byli: Heinrich von Kottwitz und Kontopp (1747 r.), Otto Sigismund von Kockritz z Żerkowa (1780 r.), Diepold baron von Kockritz und Friedland (druga połowa XIX wieku), a ostatnim z tej rodziny był dr Friedrich August[10].
Wieś spustoszona przez epidemię dżumy w 1609 r. (zmarło ok. 100 mieszkańców) oraz przez wojnę trzydziestoletnią. Od XVI w. wieś była ważnym lokalnym ośrodkiem reformacji. W XVII w. funkcjonował tu jeden z nielicznych na Śląsku kościołów luterańskich, który od 1648 r. do XVIII w. był kościołem parafialnym dla protestantów z 30 sąsiednich miejscowości, nawet tak odległych jak okolice Środy Śląskiej. W XVII w. we wsi mieszkał Adam Thebes - pastor i poeta, autor pieśni religijnych. Aż do początku XX w. wieś była niemal całkowicie protestancka. Przed 1945 r. parafia luterańska w Mojęcicach liczyła ok. 1500 wiernych i obejmowała siedem sąsiednich wsi. Ostatnim duchownym tej parafii (od 1925 do 1945 r.) był pastor Johannes Langer[11].
Już w XIII w. istniał tu gródek rycerski, otoczony rowem i częstokołem. W XIV w. został on przekształcony na wieżę mieszkalno-obronną przez ród Stoschów. W 1616 roku rozpoczęto budowę renesansowego dworu, którą prowadził budowniczy legnicki Balthasar Reymann dla Friedricha von Stosch. Budowla zawaliła się i przejął ją kolejny budowniczy Anton Fodige (Fedige lub Joh Foditze) z Lubska i zakończył ok. 1620 roku. W 1824 roku dwór doczekał się gruntownej przebudowy z inicjatywy Ludwiga von Köckritza, królewskiego szambelana[10].
Po 1945 roku pałac gruntownie przebudowano jako miejsce dla przedszkola i biur PGR-u. W 1994 r. został wydzierżawiony przez AWRSP prywatnej osobie[10].
Mojęcice w latach 1916–1961 posiadały połączenie kolejowe z Wołowem, Lubiążem i Malczycami przez most kolejowy (obecnie drogowy) na Odrze. Istniała tutaj stacja kolejowa. Tory zostały rozebrane po 1970 r.[12]
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[13]:
- kościół filialny pw. Matki Bożej Różańcowej, z drugiej połowy XV w., koniec XVI w.
- zespół dworski:
- dwór obronny, zbudowany w stylu renesansowym w latach 1616-1624, zmodyfikowany wskutek przebudowy w 1824 r. Częściowo zachował się renesansowy portal z 1620 r. do dworu Friedricha von Stosch. Portal wykonał Johann Pol z Głogowa[14].
- park, z XIX w.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 82638
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 792 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 22 grudnia 2023 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw i rodzajów niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych. (Dz.U. z 2023 r. poz. 2799)
- ↑ a b Grünhagen 1866 ↓, s. 60.
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
- ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, "Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis", Breslau 1889
- ↑ a b c [1] (dostęp 1.01.2016)
- ↑ Wohlau-Steinauer Heimatblatt nr. 7, 2003, s.12
- ↑ w oparciu o artykuł M. Jerczyńskiego i S. Fedorowicza w Świat Kolei, 7/2002 s. 24-25 (dostęp 02.01.2016)
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 196. [dostęp 2012-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-29)].
- ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas, Dolny Śląsk - przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 419.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Colmar Grünhagen, Regesten zur Schlesischen Geschichte, Breslau: Josef Max & KOMP., 1866 (niem.).
- Czesław Cetwiński, Zabytki architektury w województwie wrocławskim, Wyd. Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu, 1987
- Bakes, Janusz, Wołów i ziemia wołowska Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1972
- Romuald Mariusz Łuczyński, Zamki i pałace Dolnego Śląska, Przedgórze Sudeckie i Nizina Śląska - część wschodnia, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2001, ISBN 83-7085-532-6, OCLC 830280291.
- Pilch, Józef, Zabytki architektury Dolnego Śląska Wrocław. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1978
- Buchwald, Conrad Schloßportal und Grabdenkmäler der Kirche in Mondschütz in: Schlesiens Vorzeit in Bild und Schrift. Jahrbuch des Schlesischen Museuns für Kunstgewerbe und Altertümer, N.F. Bd. 3, 1924, s. 100-108
- Juhnke Richard, Wohlau. Geschichte des Furstentums und des Kreises, Wurzburg 1965
- Kreis Wołów – für Enthusiasten, Wołów, Starostwo Powiatowe w Wołowie
- Lutsch, Hans, Kunstdenkmaler, Breslau, 1889
- Trierenberg, Heinrich Reisewege zu historischen Stätten in Niederschlesien Dülmen, Laumann-Verlag, cop. 1996
- Ullmann, Klaus, Schlesien Lexikon für alle, die Schlesien lieben, Würzburg, Stürtz, 2001
- Zimmermann, Friedrich Albert, Beytrage zur Beschreibung von Schlesien Brieg, Tramp, Johann Ernst, 1787.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]Netografia:
- Aufzeichnungen von Friedrich August Freiherr v. Köckritz. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012].Dostępny w www: http://www.rekowski-santos.de/Documente/FA_Aufzeichnungen.pdf.
- Bek, Aleksandra. Steinplastik im Liegnitzer Kunstkreis (1560–1650). [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012]. Dostępny w www: http://www.bkge.de/arbeitskreis/download/Bek.pdf
- Das Wasserschloss Mondschütz und seine Besitzer. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012].Dostępny w www: http://www.rekowski-santos.de/Documente/Mondschutz.pdf
- Die evangelische Kirche von Mondschütz. In: “Wohlau-Steinauer Heimatblatt”. 2003, nr 2, s. 12. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012].Dostępny w www: http://www.rekowski-santos.de/Documente/MondschutzKirche.pdf.
- Ladra, Artur. Zabytki epigrafiki na elementach sepulklarnych w średniowiecznych, wiejskich kościołach powiatu nowosolskiego do roku 1815. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012].Dostępny w www: http://www.liderad.republika.pl/pdf/hkpo.pdf.
- Mojęcice. W: Katalog polskich zamków, pałaców i dworów. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012]. Dostępny w www: http://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/225/Mojecice/
- Mojęcice. W: Portal internetowy HAUS SCHLESIEN. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012].Dostępny w www: http://www.hausschlesien.de/leubus/html/mondschutz.html.
- Mojęcice. W: Zamki Polskie serwis historyczno-krajoznawczy. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012]. Dostępny w www: https://zamki.res.pl/mojecice.php
- Mojęcice – dwór Stoschów. W: Zamki w Polsce. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012]. Dostępny w www: http://www.rotmanka.com/zamki/index.php?option=com_content&task=view&id=866&Itemid=32.
- Mojęcice – powiat wołowski vor 1945 Mondschütz - Kreis Wohlau. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012]. Dostępny w www: http://www.glogow.pl/okolice/podstrony/wolowski/mojecice.htm.
- Mondschütz : Kreis Wohlau-Steinau, Niederschlesien. Red. Richard Hoppe. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012]. Dostępny w www: http://www.rekowski-santos.de/Documente/Mondschutz1.pdf
- Mondschütz.W:www.rekowski-santos.de. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012].Dostępny w www: http://www.rekowski-santos.de/mondschuetz.html.
- Pałac Schloss Mondschütz. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012].Dostępny w www: http://dolnoslaskie.fotopolska.eu/Mojecice/b26116,Palac.html.
- Wielkie skarby małych wsi. W: Powiat wołowski. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012].Dostępny w www: http://www.powiatwolowski.pl/pl/Wielkie-skarby-malych-wsi.html
- Władcy Chocianowskiego zamku i pałacu. [online]. [Dostęp: 24 lutego 2012].Dostępny w www: http://www.cosanow.pl/PALAC/WLADCY_II/index.htm.
- Galeria zdjęć Mojęcic
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie |
|
| Kolonie | |
| Części miasta |
|
| Część wsi |
|
