Stocznie rzeczne we Wrocławiu

Wraz z rozwojem wykorzystania rzeki Odra na potrzeby żeglugi i przebudową Wrocławskiego Węzła Wodnego, pojawiła się potrzeba budowy jednostek pływających. Stało się to przyczyną rozwoju przemysłu stoczniowego i tym samym budowy oraz funkcjonowania stoczni rzecznych we Wrocławiu.

Stocznie nad Odrą we Wrocławiu budowane były począwszy od XIX wieku. Jedną z pierwszych, dużych stoczni była Caesar Wollheim istniejąca w miejscu dzisiejszego Portu Kozanów^[1][2]. Kolejne stocznie, istniejące po części do dnia dzisiejszego, to wybudowana w latach 1928–1930 Wasserbaugehoft Wilhelmsruh^[a][3]. Ostatnią stocznią uruchomioną we Wrocławiu była Remontowa Stocznia Rzeczna, która powstała w 1945 roku^[4].

Po zakończeniu drugiej wojny światowej i przejęciu administracji przez władze polskie, rozpoczęto również odbudowę zakładów stoczniowych. W początkowym okresie stocznie zajmowały się remontami statków i innych jednostek pływających przejętych przez administrację polską lub jednostek zatopionych podczas działań wojennych, a następnie podniesionych z dna rzeki i kanałów^[1]. Z czasem działalność stoczni została ukierunkowana na budowę nowych jednostek pływających, w tym między innymi pchaczy i barek, a także na remonty i naprawy jednostek niezbędne w okresie ich eksploatacji. Wrocławskie stocznie budowały jednostki pływające nie tylko na rynek krajowy ale również na eksport, w tym do krajów zachodnich. W okresie PRL działały we Wrocławiu dwie stocznie państwowe: Wrocławska Stocznia Rzeczna i Remontowa Stocznia Rzeczna. Obecnie znaczna część terenów i obiektów dawnych stoczni została zaadaptowana pod inną działalność. Tylko niewielka część dawnej infrastruktury służy działalności związanej z przemysłem stoczniowym; działalność taka prowadzona jest przez spółkę z o.o. ODRATRANS-STOCZNIA^[b][5] i Stocznia Wrocławska. Działalność związaną z bieżącymi naprawami prowadziły również przedsiębiorstwa żeglugowe we własnym zakresie, między innymi na terenach Zimowiska Osobowice^[6].

Oprócz samych stoczni na terenie Wrocławia prowadzona była działalność związana z projektowaniem jednostek pływających. Największym przedsiębiorstwem w tym zakresie było Navicentrum. W historii jego funkcjonowania, szczególnie w okresie PRL, następowały przekształcenia w zakresie nazwy, organizacji, zasięgu działania i organu nadzorującego. Firma działała i współpracowała między innymi z Technikum Żeglugi Śródlądowej we Wrocławiu, Wrocławską Stocznią Rzeczną, Płocką Stocznią Rzeczną, posiadała filie w Warszawie i Gdańsku. Po okresie PRL przedsiębiorstwo zostało przekształcone w Przedsiębiorstwo Projektowo-Usługowe "Navicentrum" spółka z o.o.^[8].

• Wrocławski Węzeł Wodny
• drogi wodne we Wrocławiu

• http://www.stoczniawroclawska.pl
• Wratislaviae Amici – Wrocławska Stocznia Rzeczna (dostęp 2010-01-25)
• Wratislaviae Amici Wratislaviae Amici – Remontowa Stocznia Rzeczna (dostęp 2010-01-25)
• Wratislaviae Amici Wratislaviae Amici – Port Kozanów (dostęp 2010-01-25)