Tupou VI

Tupou VI

Król Tonga
Okres	od 18 marca 2012
Koronacja	4 lipca 2015[1]
Poprzednik	Jerzy Tupou V
Dane biograficzne
Dynastia	Tupou
Data i miejsce urodzenia	12 lipca 1959 Nukuʻalofa
Ojciec	Taufaʻahau Tupou IV
Matka	Halaevalu Mataʻaho ʻAhomeʻe
Rodzeństwo	Jerzy Tupou V
Żona	Nanasipauʻu Tukuʻaho
Dzieci	Lātūfuipeka Tukuʻaho, Tupoutoʻa ʻUlukalala, ʻAta
Multimedia w Wikimedia Commons

Tupou VI (pełne imię ʻAhoʻeitu ʻUnuaki-ʻo-tonga Tukuʻaho Tupou VI, ur. 12 lipca 1959 w Nukuʻalofie) – król Tonga od 18 marca 2012, młodszy brat poprzedniego króla Jerzego Tupou V. Wcześniej, minister obrony i minister spraw zagranicznych w latach 1998–2004 oraz premier Tonga w latach 2000–2006.

Tupou VI urodził się w pałacu królewskim w Nukuʻalofie, stolicy Tonga jako najmłodszy z czworga dzieci króla Taufaʻahau Tupou IV (miał jeszcze dwóch braci i siostrę). Zdobył gruntowne wykształcenie. Edukację rozpoczynał w stołecznym Tupou College, kontynuował ją w szkole The Leys School w Cambridge, a następnie w Naval War College w Stanach Zjednoczonych (1988) oraz w Joint Services Staff College w Australii (1995). W 1997 ukończył studia w dziedzinie obrony na University of New South Wales, a rok później stosunki międzynarodowe na Bond University^[2].

W 1982 wstąpił do marynarki Tongijskich Sił Obrony. W 1987 awansował do stopnia komandora podporucznika. W latach 1990–1995 brał udział w programie patrolowania Pacyfiku (Pacific Patrol Boat Program), będąc dowódcą statku VOEA Pangai (P202). W 1994 służył w siłach pokojowych (Pacific Peace-Keeping Force) na wyspie Bougainville. W 1995 został awansowany do stopnia komandora porucznika, a w 2007 do stopnia komandora^[2].

W lipcu 1980 książę otrzymał rodowy tytuł Lavaka, w styczniu 1982 tytuł ʻAta, a w lipcu 1987 tytuł ʻUlukalala. Od tej pory był tytułowany jako Lavaka Ata ʻUlukalala^[2].

Od października 1998 do sierpnia 2004 zajmował stanowisko ministra obrony oraz ministra spraw zagranicznych. 3 stycznia 2000 został mianowany szefem rządu. W czasie kierowania rządem pełnił także funkcję ministra rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa, a od 2001 również ministra komunikacji i lotnictwa cywilnego. Urząd premiera sprawował do 11 lutego 2006, kiedy dobrowolnie zrezygnował z niego. Przyczyniła się do tego napięta atmosfera w kraju oraz seria prodemokratycznych protestów wzywających do zmniejszenia roli rodziny królewskiej w rządzie. Jego następca, Feleti Sevele, został pierwszym premierem Tonga nie będącym członkiem arystokracji^[2][3][4].

11 września 2006, po śmierci swego ojca, króla Taufaʻahau Tupou IV, został mianowany następcą tronu. 25 lipca 2008 objął nowo ustanowiony urząd Wysokiego Komisarza Tonga w Australii. Stanowisko zajmował do marca 2012, rezydując w tym czasie w Canberze^[2][5].

18 marca 2012 w szpitalu w Hongkongu zmarł król Jerzy Tupou V. W chwili śmierci brata książę znajdował się u jego boku. Tego samego dnia przejął opuszczony tron Tonga^[2][6]. 21 marca 2012 został formalnie ogłoszony królem, przybierając imię Tupou VI^[7].

Król żonaty jest z królową Nanasipauʻu Tukuʻaho, z którą ma troje dzieci^[2]:

• córkę ʻAngelika Lātūfuipeka Halaʻevalu Mataʻaho Napuaʻokalani Tukuʻaho (ur. 1983)
• syna Siaosi Manumataongo ʻAlaivahamamaʻo ʻAhoʻeitu Konstantin Tukuʻaho, zw. Tupoutoʻa ʻUlukalala (ur. 1985) – następca tronu
• syna Viliami ʻUnuaki-ʻo-Tonga Lalaka moʻe ʻEiki Tukuʻaho, zw. ʻAta (ur. 1988)