Pajsije Janjevac
Pajsije I Janjevac, (rođen 1542. godine u selu Janjevo[1] na Kosovu, Osmansko carstvo, umro 2. novembra 1647. ili 3. oktobra 1649. godine), je bio patrijarh Pećke patrijaršije u periodu 1614-1647. godine, posle patrijarha Jovana.
Otac mu je bio sveštenik Dimitrije. Školovao se u rodnom mestu i u manastiru Gračanici. Bio je učenik patrijarha Jovana.
Postavljen je za gračaničkog mitropolita 1612. godine.[2] Patrijarh Jovan je pozvan u Carigrad 1614. godine gde je trebalo da odgovara za optužbe da je sarađivao sa papom i italijanskim vladarima. Moguće je da je upravo patrijarh Jovan odredio Pajsija za svog egzarha u svom odsustvu. Pod pretpostavkom da se Jovan neće vratiti, episkopi su izabrali Pajsija za patrijarha na saboru u Gračanici 4. oktobra 1614. godine. Nekoliko dana kasnije, u Carigradu je obešen pećki patrijarh Jovan, zbog saradnje sa papom. Pajsije je takođe sarađivao sa Rimom, ali je u mnogo većoj meri sarađivao sa Moskovskim patrijarhom. Pećka patrijaršija je u ovo vreme izgradila odlične odnose sa Moskovskom patrijaršijom. Pokušao je i da obnovi narušene odnose sa Portom. Dosta je radio i na suzbijanju pretenzija Ohridske arhiepiskopije na teritorije koje su bile pod jurisdikcijom pećkog patrijarha. Pajsije je dosta putovao. Posetio je Moskvu 1622. godine, Carigrad 1641. godine, a bio je i na hodočašću u Jerusalimu 1646. godine. Uspeo je da poseti gotovo sve krajeve naseljene srpskim narodom.
Ulagao je velike napore u obnovu verskih objekata. Dok je on bio patrijarh popravljena je Crkva svetog Dimitrija, krovovi pokriveni olovom i delimično obnovljene freske. Nije obnavljao samo hramove već i živopise u njima. Bavio se prikukpljanjem, pronalaženjem, prepisivanjem i povezivanjem knjiga.[3]
U nekim zapisima [4] se kao datum njegove smrti pominje 2. novembar 1647 a kao mesto smrti Peć na Kosovu i Metohiji. A u nekim drugim 3. oktobar 1649. godine. Prema Ćoroviću, umro je 3. oktobra 1647. (stari kalendar) dan nakon što je ranjen od bivola u Budisavcima[5].
- Žitije cara Uroša
- Služba za poslednjeg Nemanjića
- Služba prepodobnom Simeonu
- Prološko žitije Simeonovo
- ↑ [1] Tekst pod nazivom Novi krstaški rat, Autor: Vladimir Anđelković, objavljen u internet izdanju dnevnih novina „Večernje Novosti“ 23. maja 2008. godine
- ↑ [2][mrtav link] Tekst pod nazivom Pajsije I Janjevac, objavljen na internet sajtu Kosovo i Metohija
- ↑ [3] Tekst pod nazivom Svi srpski arhiepiskopi i patrijarsi, autora Branimira B. Stanojevića, objavljen u internet izdanju dnevnih novina Glas Javnosti 14. novembra 2008.
- ↑ [4] Tekst na internet sajtu SPC iz Lucerna
- ↑ Vladimir Ćorović, Istorija srpskog naroda, Verski pokreti, rastko.rs
- [5] Tekst pod nazivom Novi krstaški rat, Autor: Vladimir Anđelković, objavljen u internet izdanju dnevnih novina „Večernje Novosti“ 23. maja 2008. godine
- [6] Tekst pod nazivom Svi srpski arhiepiskopi i patrijarsi, autora Branimira B. Stanojevića, objavljen u internet izdanju dnevnih novina Glas Javnosti 14. novembra 2008.
| Prethodnik: Jovan | patrijarh srpski 1614—1647/1649 | Nasljednik: Gavrilo I |
Žičko-pećki arhiepiskopi (1219-1337):
Sveti Sava • Arsenije I Sremac • Sveti Sava II • Danilo I • Joanikije I • Jevstatije I • Jakov • Jevstatije II • Sveti Sava III • Nikodim • Danilo II • Joanikije II
Pećki patrijarsi (1346-1463):
Joanikije II • Sava IV • Jefrem • Spiridon • Danilo III • Sava V • Danilo IV • Kirilo • Nikon • Teofan • Nikodim II • Arsenije II
Pećki patrijarsi (1557-1766):
Makarije Sokolović • Antonije Sokolović • Gerasim Sokolović • Savatije Sokolović • Jerotej Sokolović • Filip Sokolović • Jovan • Pajsije Janjevac • Gavrilo I Rajić • Maksim Skopljanac • Arsenije III Crnojević • Kalinik I • Atanasije I • Mojsije Rajović • Arsenije IV Jovanović • Joanikije III Karadža • Atanasije II Gavrilović • Gavrilo II Sarajevac • Gavrilo III • Vikentije Stefanović • Pajsije II Grk • Gavrilo IV Grk • Kirilo II • Vasilije Jovanović-Brkić • Kalinik II Grk
Karlovački mitropoliti i patrijarsi (1690-1920):
Arsenije III Crnojević • Isaija Đaković • Sofronije Podgoričanin • Vikentije Popović • Mojsije Petrović • Vićentije Jovanović • Arsenije IV Jovanović • Isaija Antonović • Pavle Nenadović • Jovan Đorđević • Vićentije Jovanović Vidak • Mojsije Putnik • Stefan Stratimirović • Stefan Stanković • Josif Rajačić • Samuilo Maširević • Prokopije Ivačković • German Anđelić • Georgije Branković • Lukijan Bogdanović
Beogradski mitropoliti (1831-1920):
Melentije Pavlović • Petar Jovanović • Mihailo Jovanović • Teodosije Mraović • Inokentije Pavlović • Dimitrije Pavlović
Patrijarsi Srpske pravoslavne crkve (1920- ):
Dimitrije • Varnava • Gavrilo (V) • Vikentije (II) • German • Pavle • Irinej