Afrikaans

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Afrikaans
Afrikaans
BölgeAfrika
EtnisiteAfrikaner Coloured
Konuşan sayısı17.631.780  (2020)[1]
10,3 milyon L2 konuşuru (2002)[2]
Dil ailesi
Yazı sistemiLatin alfabesi
Resmî durumu
Resmî dil Güney Afrika
Tanınmış azınlık dili Namibya
 Botsvana
DenetleyenDie Taalkommissie
Dil kodları
ISO 639-1af
ISO 639-2afr
ISO 639-3afr
Afrikaans'ın konuşulduğu yerler.

Afrikaans, Afrikaanca veya Boer dili, esas olarak Güney Afrika'nın batısında ve Namibya'da konuşulan bir Batı Cermen dili. Dil, Felemenkçenin Hollandaca lehçesinden evrilmiştir. Daha az sayıda kişi tarafından Botsvana, Lesotho ve Esvatini'de de konuşulmaktadır.

Afrikaans, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin 11 resmi dilinden biridir. Ana dili Afrikaans olanların sayısı 7 milyon kişi kadardır ve dil Güney Afrika toplumunun %13,5'inin ana dilini oluşturur.[3] İkinci dil olarak konuşanlar eklendiğinde dilin toplamda 15 ile 23 milyon arasında bir konuşur sayısına sahip olduğu tahmin edilmektedir.[4] Dil, Güney Afrika'da yaşayan çok ırklı Coloured ismi verilen halk (%75.8) ile Avrupa kökenli beyazlar tarafından (%60.8) en yüksek oranda konuşulmaktadır. Çoğunlukla Hollanda'dan göç etmiş Afrikaans konuşuru beyazlar Afrikaner olmaktadır.[5]

Dil Almanca ve Khoisan dilleri gibi dillerden ödünçlemeler almış olmak ile birlikte söz varlığı açısından %90-95 oranında Felemenkçe kökenlidir. Bu nedenden ötürü Felemenkçe ile Afrikaans arasındaki farklar söz varlığından çok dilin analitik türde morfolojisi, grameri ve sözcüklerin yazımı ile telaffuzunda gözlemlenir.[6] İki dil arasında yüksek bir karşılıklı anlaşılabilirlik vardır; bu oran diller yazılı olduğunda daha da artmaktadır.[7]

Coğrafi dağılım

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ülke Konuşan Yüzde Yıl Kay. Harita
 Avustralya 43.741 %0,61 2016 [8]
Güney Afrika'da Afrikaans dağılımı
  0–20%
  20–40%
  40–60%
  60–80%
  80–100%
 Botsvana 8.080 %0,11 2015 [8]
 Kanada 23.410 %0,13 2016 [9]
 İngiltere ve  Galler 11.247 %0,16 2011 [10]
 Mauritius 36 %0,0005 2011 [8]
 Namibya 219.760 %3,05 2011 [8]
 Yeni Zelanda 27.400 %0,29 2013 [8]
 Güney Afrika 6.855.082 %95,06 2011 [8]
 ABD 28.406 %0,39 2016 [11]
 Arjantin 650 %0,009 2019 [12]
Toplam 7.211.537

Afrikaans, Felemenkçe ve İngilizcenin karşılaştırması

[değiştir | kaynağı değiştir]
Afrikaans'ın diğer Cermen dilleriyle karşılaştırılması
Güney Afrika Cumhuriyeti Afrikaans Hollanda Felemenkçe Amerika Birleşik Devletleri İngilizce Türkiye Türkçe
ag(t) acht eight sekiz
aksie/handeling actie/handeling action eylem
asseblief alstublieft/alsjeblieft please lütfen
bed bed bed yatak
dankie dankjewel thank you teşekkür ederim
eggenoot echtgenoot spouse (Latince'den) eş
goeienaand goedenavond good evening iyi akşamlar
lughawe luchthaven
vliegveld		 airport (Latince'den) havalimanı
my mijn my benim
maak maken make yap(mak)
nege negen nine dokuz
oes oogst harvest hasat
oop open open açık
reën regen rain yağmur
saam samen together ("same") beraber
ses zes six altı
sewe zeven seven yedi
skool school school okul
sleg slecht bad ("slight") kötü
vir voor for için
voël vogel bird, fowl kuş
vry vrij free serbest
vyf vijf five beş
welkom welkom welcome hoş geldiniz
winter winter winter kış
ys ijs ice buz

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2013. 
  2. ^ Webb 2002, 14:78.
  3. ^ Güney Afrika 2011 Nüfus Sayımı (PDF). Pretoria: Güney Afrika İstatistik Kurumu. 2012. s. 30. ISBN 9780621413885. 13 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020. 
  4. ^ Afrikaans 16,3 milyon kişi tarafından konuşulurde Swaan 2001, s. 216. Afrikaans has a total of 16 million speakers; see Machan 2009, s. 174. About 9 million people speak Afrikaans as a second or third language; see Alant 2004, s. 45, Proost 2006, s. 402. Afrikaans has over 5 million native speakers and 15 million second-language speakers; see Réguer 2004, s. 20. Afrikaans has about 6 million native and 16 million second language speakers; see Domínguez & López 1995, s. 340. In South Africa, over 23 million people speak Afrikaans, of which a third are first-language speakers; see Page & Sonnenburg 2003, s. 7. L2 "Black Afrikaans" is spoken, with different degrees of fluency, by an estimated 15 million; see Stell 2008–2011, s. 1.
  5. ^ "Community profiles > Census 2011". Statistics South Africa Superweb. 30 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2013. 
  6. ^ For morphology; see Holm 1989, s. 338, Geerts & Clyne 1992, s. 72. For grammar and spelling; see Sebba 1997, s. 161.
  7. ^ Dutch and Afrikaans share mutual intelligibility; see Gooskens 2007, s. 453, Holm 1989, s. 338, Baker & Prys Jones 1997, s. 302, Egil Breivik & Håkon Jahr 1987, s. 232.
    For written mutual intelligibility; see Sebba 2007, Sebba 1997, s. 161.
  8. ^ a b c d e f "Population by language, sex and urban/rural residence". UNdata. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2015. 
  9. ^ "Census Profile, 2016 Census of Canada". 17 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2019. 
  10. ^ "2011 Census: Detailed analysis - English language proficiency in parts of the United Kingdom, Main language and general health characteristics". Office for National Statistics. 23 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2018. 
  11. ^ 2016 American Community Survey, 5-year estimates (https://usa.ipums.org/usa/sda/ 8 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
  12. ^ "Afrikaans is making a comeback in Argentina - along with koeksisters and milktart". Business Insider South Africa. 16 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2019. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Afrikaans&oldid=32707683" sayfasından alınmıştır