Albertosaurus

Albertosaurus Yaşadığı dönem aralığı: 71-68 myö Maastrihtiyen-Senozoyik  PreЄ Є O S D C P T J K Pg N ↓
Albertosaurus sarcophagus
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia Şube: Chordata Klad: Dinosauria Klad: Saurischia Klad: Theropoda Familya: †Tyrannosauridae Alt familya: †Albertosaurinae Cins: †Albertosaurus Osborn, 1905
Tip tür
Albertosaurus sarcophagus Osborn,1905
Sinonimler
Deinodon sarcophagus (Osborn, 1905) Albertosaurus arctunguis (Parks, 1928) Deinodon arctunguis (Parks,1928)

Albertosaurus, Kretase devrinin sonlarında Kuzeybatı Amerika'da yaşamış, Tyrannosauridae familyasına mensup bir theropod dinozor cinsidir.

1884 yılında bir maden keşif heyetinin bugünkü Alberta, Kanada'daki araştırmaları sırasında fosilleri Joseph B. Tyrrell tarafından bulunmuştur. İlk incelemeler sonucu kardeş fosil Gorgosaurus gibi Tyrannosauridlere benzediği sonucuna varıldı. 1905 yılında Henry F. Osborn bulunduğu bölge Alberta'ya ithafen bu fosili Albertosaurus olarak adlandırıp Albertosaurus cinsini tanımlamıştır. Kısa bir süre sonra, ilk kalıntının bulunduğu yere yakın bir bölgede fosil yatağı keşfedilmiştir. (1910) Bu keşifle 9 numune daha elde edilmiş olup 1997 yılındaki bir diğer araştırma sonucu bölge yeniden keşfedilmiş ve 13 numune daha tespit edilmiştir.^[1]

Yaklaşık 10 metre uzunluğunda ve 2-2.5 ton ağırlığında olan Albertosaurus cinsi, klasik bir Tyrannosaurid görünümündeydi, ama ünlü Tyrannosaurus'dan daha ufak ve kısaydı(kalça kemiği Tyrannosaurus'tan daha ufaktı), ayrıca kafatası da daha küçüktü. Bir metrelik bir kafatası olduğu fosil kayıtlarında görülmüştür. Ağır ve güçlü kafatası Tyrannosaurus'a göre alçak yapıdaydı ve benzer olarak ölümcül keskinlikteki dişlerle donanmıştı.

Güçlü kıvrık dişleri muhtemelen avının çenelerinden kurtulmasını önlüyordu. Ortalama olarak alt çenesinde 16, üst çenesinde 17 diş bulunuyordu. Kısa kollarında yine her Tyrannosaurid gibi iki parmaklı bir kol bulunmaktaydı. İki güçlü bacağı ve kalın kaslı kuyruğuyla bipedal yapısına uygun olarak büyük kafatasını dengeliyor olmalıydı. Ayak kemikleri de oransal olarak Tyrannosauridlere göre uzundu. Bir diğer dikkat çekici nokta da kafatasında gözlerinin üstündeki kemik çıkıntılarıydı ve muhtemelen canlının cinsel çekim amacıyla kullandığı süsleriydi.^[2]

Jeolojik gözlemler fosillerin çıktığı tabakalara yoğunlaştığında dönemin iklimi hakkında belli fikirler elde edilebilmektedir. Geç Kretase döneminde batı Kuzey Amerika bugünkünden çok daha ılıman, nemli ve doğal olarak tropikaldi. Yoğun bir bitki örtüsü barındıran ortamlarda pek çok otçulla beraber Albertosaurus'un yaşadığı düşünülmektedir. Fosiller bir zamanlar taşkın ovası olduğu sanılan fosil yataklarında bulunduğu için de bu teori kabul görmektedir. Av sırasında karakteristik bipedal etçil Theropod akrabaları gibi güçlü çenesi ve dişleriyle birlikte hızını da kullandığı düşünülmektedir. Kaslı kuyruğu koşu sırasında dengesini sağlıyor gibi görünmektedir. Yaklaşık 30 km/saat'lik bir hıza ulaşabildiği düşünülüyor. Hızı ve ortalama büyüklüğü göz önüne alınınca hem takip hem de pusu avcısı olabileceği üzerinde duruluyor, üstelik yaşadığı bölgenin bitki yoğunluğunun yüksekliği düşünüldüğünde pusu ihtimali yüksek bulunmaktadır. Bunun yanı sıra, Albertozorlar kesin ve tek hamlede öldürmek yerine kurbanı vur kaç taktiğiyle yıpratan sürü avı yöntemini kullanmış gibi görünmekteler. Bu konudaki güçlü bir kanıt bir fosil alanında aynı zamanda öldükleri tahmin edilen 20'nin üzerinde fosil numunesi bulunmadır. Grup avlanması sayesinde büyük sauropodları da avlayabildikleri düşünülmektedir.^[2]