Almazbek Atambayev

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Almazbek Atambayev
5. Kırgızistan cumhurbaşkanı
Görev süresi
1 Aralık 2011 - 24 Kasım 2017
Başbakan Omurbek Babanov
Aalı Karaşev (geçici)
Jantoro Satibaldiyev
Coomart Otorbayev
Yerine geldiği Roza Otunbayeva
Yerine gelen Sooronbay Ceenbekov
Kırgızistan Başbakanı
Görev süresi
14 Kasım 2011 - 1 Aralık 2011
Başkan Roza Otunbayeva
Yerine geldiği Omurbek Babanov (Geçici)
Yerine gelen Omurbek Babanov
Görev süresi
17 Aralık 2010 - 23 Eylül 2011
Başkan Roza Otunbayeva
Yerine geldiği Daniyar Üsönov
Yerine gelen Omurbek Babanov (Geçici)
Görev süresi
29 Mart 2007 - 28 Kasım 2007
Başkan Kurmanbek Bakiyev
Yerine geldiği Azim İsabekov
Yerine gelen İskenderbek Aidaraliyev (Geçici)
Kişisel bilgiler
Doğum 17 Eylül 1956 (67 yaşında)
Arashan, Kırgızistan SSC, Sovyetler Birliği
Partisi Sosyal Demokrat Parti
Evlilik(ler) Raysa Atambayeva
Dini Sünni İslam

Almazbek Şarşenoviç Atambayev (Kiril: Атамбаев Алмазбек Шаршенович), (17 Eylül 1956), Kırgız siyasetçi. 2011-2017 yılları arasında Kırgızistan cumhurbaşkanı olarak görev aldı. 29 Mart 2007'den 28 Kasım 2007 ye kadar Kırgızistan'ın başbakanlığını yapmıştır. Almazbek Atambayev Kırgızistan Sosyal Demokrat Partisinin 30 Temmuz 1999'dan beri genel başkanıdır. Türkiye Türkçesi de bilmektedir.

Almazbek Atambayev Moskova Yönetim Enstitüsü'nde okurken iktisat Bölümü'nden mezun oldu.

Atambayev, Kırgızistan'ın Ekim 2000'deki başkanlık seçiminde %6 oy alarak başarısız olmuştur. 20 Aralık 2005'ten 21 Nisan 2006'daki istifasına kadar hükûmette Endüstri, Ticaret ve Turizm bakanı olarak görev almıştır.

Kasım 2006'da Bişkek'teki "Reform için" hareketinin şemsiyesi altında hükûmet karşıtı protestoların liderlerinden biri olmuştur. Kendisi ayrıca Nisan 2006'nın son zamanlarındaki protestolarda da bulunmuştur. Atambayev, 1 Aralık 2011 tarihinden 2017 yılına kadar Kırgızistan cumhurbaşkanlığı yapmıştır.

Kendisini Türkiye yanlısı bir siyasetçi olarak konumlandırdı.[1] Gümrük Birliği'ne Kırgızistan'ın girdiğini duyurdu. 2014 yılında ülkeden Amerikan üssünün çekilmesini sağlamak için söz verdi. İstanbul Türkçesini de rahat konuşmaktadır.[2]

8 Ağustos 2019'da gözaltına alınan Atambayev, 'yolsuzluk şebekesi oluşturmak' suçlamasıyla yargılandığı mahkemece 11 yıl 2 ay hapis cezasına çarptırıldı.[3]

Cumhurbaşkanlığı dönemi hakkındaki görüşler[değiştir | kaynağı değiştir]

George Soros, Almazbek Atambayev hakkında olumlu konuşarak, "Kırgızistan'ın yolsuzluğa bulaşmamış bir cumhurbaşkanına sahip olmasının şanslı olduğunu" belirtti ve yolsuzluğa bulaşmayan birinin iktidara gelmesinin ülkenin demokratik gelişimi için iyi olduğunu vurguladı.[4] Alexander Soros, Kyrgyz hükûmetinin Taza Koom projesindeki dijitalleşme çabalarını olumlu bir şekilde değerlendirdi.[5]

Atambaev'in başkanlık dönemi sonunda, BM Genel Sekreteri António Guterres Kırgızistan'ı ziyaret etti ve şunları söyledi: "Kırgızistan'ın ve ülkenin halkının, insan hakları, demokrasi kuralına bağlı olduğuna inandım ve bu aslında Kırgız halkı için önemli bir seçimdi."[6]

Vladimir Putin, Almazbek Atambayev'i şu şekilde nitelendirdi: "Sözünü tutan bir insan... Onunla bazen anlaşmak zor olabilir, ama eğer bir şeyde zaten anlaşmaya varılmışsa, varılan anlaşmaları yerine getirmede sonuna kadar gider."[7]

Suikast girişimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Politik kariyeri boyunca 2007, 2009, 2019 ve 2022 yıllarında dört suikast girişiminden kurtuldu. Kırgız Cumhuriyeti Başbakanı olarak çalışma dönemi (Mart 2007 - Kasım 2007) sırasında, 11 Mayıs 2007'de zehirleme yoluyla Almazbek Atambayev'e suikast girişimi yapıldı. Daha sonra Ankara'daki askeri tıp hastanesinden Türk doktorlar tarafından teyit edildiği gibi, zehirlenme kaynağı bilinmeyen bir zehirle kaynaklanmıştı.[8] Almazbek Atambayev şöyle önerdi: "Şimdi muhtemelen birçok düşmanım var. Birçok kişi alınmış görünüyor. Kristall yarı iletken malzemeler fabrikasını kamulaştırma girişimlerim nedeniyle bana fiziksel şiddetle tehdit ediyorlar."[9]

Almazbek Atambayev'in tek aday olduğu birleşik muhalefet bloğundan aday gösterildiği Temmuz 2009 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, Almazbek Atambayev, yeniden Jalalabad bölgesinin Bazarkorgon ilçesinde seçmenlerle yapacağı toplantı öncesinde zehirlendi.[10] Yerel bir otelde kahvaltıdan sonra, tek muhalefet adayı seçmenlerle yapacağı planlanan toplantıya gitmek üzere yola çıktı, ancak yolda kendini kötü hissetti.Atambayev'in sözcüsü Zhomart Saparbayev, "Çok kötü hissetti, tırnakları kahverengiye döndü, kusuyor ve başı dönüyordu" dedi. Atambayev tekrar Türkiye'de tedavi altına alındı.[11]

2020 yılı Ekim olayları sırasında, Almazbek Atambayev ve Omurbek Babanov liderliğindeki birleşik muhalefetin gösterisi sırasında, Almazbek Atambayev'in arabası kurşunlarla ateşlendi.[12] Suikast girişiminin videosu sosyal medyada viral oldu.[13]

İç politika[değiştir | kaynağı değiştir]

Almazbek Atambayev'in çalışma sürecinde bir dönüm noktası da biyometrik pasaportların ve biyometrik oy kullanma sisteminin tanıtılmasıdır. Bu sistemler seçimlerin şeffaflığını sağladı ve bir vatandaşın birden fazla kez oy kullanma olasılığını ortadan kaldırdı. Oy kullanabilmek için sadece parmak izinin tanınması gerekti.[14] Atambayev'in cumhurbaşkanlığı döneminde, biyometrik verilere dayalı bir seçime katılma sistemi de tanıtıldı ve bu, oy verme prosedürünün şeffaflığını önemli ölçüde artırdı ve sahtekarlık için birçok fırsatı ortadan kaldırdı. 2014 tarihli "Kırgız Cumhuriyeti Vatandaşlarının Biyometrik Kaydı Hakkında" kanunu, demokratik seçim kurumunun gelişiminde önemli bir rol oynadı.[15]

2016 yılında, Almazbek Atambayev, başbakan ve hükûmetinin yetkilerinin artırılmasını, ayrıca yargı sisteminde reformları öngören bir anayasa referandumunun başkanlığını yaptı.[16] Uluslararası uzmanlar, anayasal reform aracılığıyla parlamenter bir hükûmet biçimine geçişi, anayasal reform sayesinde başbakan ve parlamentonun rolünün güçlendirilmesini, ayrıca İslamcı ideolojinin ülke genelinde yayılmasına karşı güç kurumlarının istikrarını sağlamayı amaçlaması nedeniyle pozitif bir şekilde değerlendirdi.[17]

Avrupa Birliği, Kırgızistan'a 2015 yılında düzenlenen, adil ve rekabetçi bulunan parlamento seçimlerinin düzenlenmesinde yardımcı oldu.[15] Atambayev, bu yardımı 2013 yılında Brüksel'deki ziyareti sırasında Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schultz ve Avrupa Konseyi Başkanı Herman Van Rompuy ile yapılan görüşmelerde müzakere etti. Aynı zamanda, Atambayev, Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso ile aktif bir diyalog sürdürdü.[18]

Aralık 2016'da Atambayev, askeri mahkemelerin Kyrgyzistan'da resmen kullanımını kaldıran bir kararname imzaladı.[19]

Dış politika[değiştir | kaynağı değiştir]

Angela Merkel'in 2015'teki Kırgızistan ziyareti, bağımsız Kırgız Cumhuriyeti'nin tarihinde Federal Şansölyenin bu ülkeyi ziyaret ettiği ilk ziyaret ve Almanya Federal Şansölyesinin Orta Asya bölgesini ziyaret ettiği tarihte de bir ilk oldu.[20]

Kyrgyzistan, Almazbek Atambayev döneminde 2015 yılında Avrupa Birliği tarafından GSP+ statüsüne sahip oldu. GSP+ statüsünü korumak için, Kyrgyzistan'ın 27 uluslararası sözleşmeye uyması gerekmektedir. Bunların 7'si insan haklarıyla ilgilidir - çocuk haklarını korumak, kadın ve azınlıklara karşı ayrımcılığı ortadan kaldırmak, ifade özgürlüğünü, toplantı özgürlüğünü, adil yargılanma hakkını, yargının bağımsızlığını ve ekonomik, kültürel ve sosyal hakları korumak.[21]

Atambayev, 2011, 2013, 2015 ve 2016 yıllarında olmak üzere başkan olarak 4 kez Brüksel'i ziyaret etti. 22 Mart - 1 Nisan 2015 tarihleri arasında Atambayev'in Avrupa ülkelerine (İsviçre, Avusturya, Fransa, Belçika, Almanya) düzenlediği tur sırasında, kültürel değişimden yatırım işbirliğine kadar çeşitli alanlarda ilişkilerin derinleştirilmesi ve geliştirilmesi konusunda sayısız anlaşma sağlandı. AB, Kırgızistan'a demokratik reformlar konusunda sürekli destek sağlamıştır: Atambaev tarafından sağlanan anlaşmalar çerçevesinde, 2014-2020 dönemi için ikili işbirliği kapsamında. AB, Kırgızistan'a eğitim, hukukun üstünlüğü ve kırsal kalkınma gibi üç ana sektörün geliştirilmesi için 184 milyon Euro tahsis etmiştir.[22]

2011 yılında cumhurbaşkanı olduktan kısa bir süre sonra Atambayev, Türkiye'ye seyahat etti ve Türk Cumhurbaşkanı ile anlaşarak 2011'de 300 milyon dolar olan ticareti 2015 yılına kadar 1 milyar dolara çıkarmayı ve Türkiye'nin birkaç yıl içinde Kyrgyzistan'a 450 milyon dolar yatırım çekmesini kabul etti.[23]

Atambayev döneminde, Kırgızistan Kazakistan, Ermenistan, Belarus ve Rusya Federasyonu ile Gümrük Birliği'ne katıldı, ancak aynı zamanda daha büyük bir ekonomik ve enerji bağımsızlığına ulaşmak isteğini de dile getirdi.[24]

Cumhurbaşkanlığı sonrası (2017-günümüz)[değiştir | kaynağı değiştir]

Almazbek Atambayev, görevi 24 Kasım 2017'de bırakıp yerini halefi ve eski başbakan Sooronbay Jeenbekov'a devrettikten sonra, SDPK'nın başkanı olarak görev yapmaya devam etti. Görevi bıraktıktan sonra siyasi arenaya geri dönen Atambayev, özellikle kendi halefini eleştirerek dikkatleri üzerine çekti. Bu eleştiriler, 2018 baharında başlayan ve çoğunlukla Jeenbekov'un aile klanı rejimini kurmasıyla ilgili olan eleştirilerdi.[25] Bu sırada, medya Jeenbekov'un en yüksek devlet kurumları, elçilikler ve parlamentoda bir düzine akrabasıyla birlikte aile-klan rejimine dair başlıklarla parlıyordu.[26][27][28]

17 Mart'ta "Bu kişiyi iktidara getirdiğim için herkesten özür dilerim" diyerek pişmanlığını dile getirdi.[29]

Haziran 2019'da, Kırgızistan milletvekilleri, eski Devlet Başkanı Almazbek Atambayev'in başkanlık dokunulmazlığını kaldırmak için oy kullandılar ve ona karşı cezai kovuşturma başlatılmasına izin verdiler. Bu karar, Anayasa Mahkemesi Başkanı Erkinbek Mamyrov'un Şubat ayında, "kanunların geriye dönük işlemediği"[30] ve Almazbek Atambayev'in, Kırgız Cumhuriyeti'nin 15 Mayıs 2019 tarihli yasası uyarınca başkanlık dokunulmazlığından yoksun bırakılamayacağına dair açıklamasına rağmen alındı.[31] Bu açıklamalar üzerine Anayasa Mahkemesi Başkanı Mamyrov, parlamentoda devlet başkanının kardeşi Asylbek Jeenbekov'un yardımcısı tarafından değiştirildi.

Buna karşılık, Atambayev, Koy-Tash'taki ikametgâhında gazetecilere, Anayasa Mahkemesi'nin kararını bekleyeceğini ve anayasal haklarını koruyacağını söyledi: "Anayasa Mahkemesi, sorgulamanın yasallığı veya yasadışılığı konusunda son noktayı koymalıdır."[32] Jeenbekov'un aile klan rejimine karşı "sonuna kadar direneceğini" açıkladı.[33][34] O zamandan beri, ikametgâhında kalarak, Anayasa Mahkemesi'nin kararını bekleyeceğini ve polis eğer yasa dışı hareket edip Anayasa Mahkemesi'nin kararına uymazsa "karşı koymaya" hazır olduğunu kamuoyuna belirtti.[35] O dönemde, Anayasa Mahkemesi'ne şikayeti değerlendirilirken, devlet güvenlik görevlileri tarafından korunuyordu.

24 Temmuz'da, o gün öğleden sonra 13: 48'de Kant Hava Üssü'nde (Rus Hava Kuvvetleri tarafından işletilen) Suhoy Superjet 100 ile yola çıktıktan sonra SDPK'dan bir heyetle Rusya'ya iki günlük bir ziyarete başladı.[36][37][38] Ziyaret sırasında Kremlin'de Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüştü.[39][40]

Tutuklanması[değiştir | kaynağı değiştir]

İçişleri Bakan Yardımcısı ve Atambayev'in tutuklama operasyonunun başındaki Kursan Asanov, 2019 Ağustos'undaki konutunun baskını sırasında, binlerce kolluk kuvveti temsilcisinin evine baskın düzenlediği Koy-Tash köyündeki evinde, "Eski cumhurbaşkanı Atambayev'i canlı ele geçirmemek" emri olduğunu söyledi.[41]

7 Ağustos 2019'da Kırgızistan Özel Kuvvetleri, Atambayev'in Bişkek'teki konutuna, kendisine yöneltilen yolsuzluk suçlamasıyla saldırdı.[42] Saldırı sonucunda 36 kişi yaralandı ve bir asker öldü.[43][44] Güvenlik Konseyi toplantısında Ceenbekov, Atambayev'i "kabaca anayasayı ihlal etmekle" suçladı.[45] Ertesi gün ikinci bir baskın düzenlendi, ardından Atambayev güvenlik güçlerine teslim oldu.[46]

Devlet Milli Güvenlik Komitesi (SCNS) başkanı Orozbek Opumbayev, 13 Ağustos'ta Atambayev'in gözaltına alınmadan önce hükûmeti devirmeyi planladığını söyledi.[47] 23 Haziran 2020'de, (Diplomat'a göre) "2013 yılında bir Çeçen suçlunun yasadışı salıverilmesi nedeniyle yolsuzluktan[48] 11 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Atambayev, diğer şeylerin yanı sıra, Atambayev'i başkentin dışındaki Koi-Tash'taki evinde tutuklama girişimi sırasında bir özel kuvvetler subayının ölümüne karıştığı için hala yargılanıyor. Korona virüs salgını nedeniyle duruşma büyük ölçüde internete taşındı, ancak Atambayev'in ifade vermeyeceği bildirildi. Atambayev'in avukatları, eski cumhurbaşkanı statüsü göz önüne alındığında, eski cumhurbaşkanının kovuşturmadan muaf olduğunu iddia ediyor; Atambayev'in eski partisi Sosyal Demokrat Parti'nin (SDPK) en çok sandalyeye sahip olduğu Kırgız parlamentosu, 2019'da bu dokunulmazlığı kaldırdı. "[49]

Batukaev Davası[değiştir | kaynağı değiştir]

Almazbek Atambaev, gangster Batukaev'in hapisten kaçışına ve Batukaev'in serbest bırakılması durumunda cezai bir sürece mahkum edildi, ancak Batukaev ve Atambaev'in kişisel olarak bağlantılı olduklarına ve teması desteklediklerine dair dava dosyasında hiçbir kanıt yoktu.[50] Atambaev hakkındaki tüm mahkeme süreçleri, resmi mahkeme salonunda değil, Kırgızistan Cumhuriyeti Devlet Ulusal Güvenlik Komitesi'nin hapishanesinde, dava sınıflandırıldığından hiçbir gazeteci veya akrabanın izin verilmediği yerde gerçekleştirildi.[51] Kasım 2020'de, Kırgızistan Cumhuriyeti Yüksek Mahkemesi Yargı Heyeti, Batukaev'in kaçışına ilişkin A. Atambaev aleyhine verilen suçlu kararını, bu kararın büyük sayıda ağır usul ihlaliyle (sanığın son söz hakkından ve mahkeme tartışmalarına katılma hakkından yoksun bırakılması kadar) verildiğinden dolayı bozdu.[50][52]

Hapiste[değiştir | kaynağı değiştir]

23 Mart 2022'de Almazbek Atambaev'in omurgası, hapishane gardiyanlarının şiddeti sonucu hasar gördü ve vücudunda sayısız sürtünme ve dövme izleri bulundu. Bu durum, 25 Mart'ta Kırgızistan Cumhuriyeti İşkence Önleme Ulusal Merkezi tarafından ve daha sonra Kardiyoloji Ulusal Merkezi'nde yapılan tıbbi muayene ile doğrulandı.[53]

Atambayev'e sadece tedavi değil, ciddi bir tıbbi muayene bile reddedildi. Sosyalist Enternasyonal Genel Sekreteri Luis Ayala'nın 2022'de Kırgızistan'a özel bir ziyaret gerçekleştirmesinin ve Sosyalist Enternasyonal'den özel bir açıklamanın yayınlanmasının ardından, Atambaev kısa süreliğine muayene için bir kliniğe yerleştirildi.[54]

2020 protestoları[değiştir | kaynağı değiştir]

5 Ekim 2020'de Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te 2020 parlamento seçimlerinin sonuçlarını ve oy satın alma iddialarını protesto etmek için 1000 kişilik bir kalabalıkla[55] protestolar patlak verdi.[56] Ayrıca protestocular Atambayev'i hapishaneden de kurtardı.[57] 8 Ekim'de Atambayev, gezdiği arabaya ateş edildikten sonra Bişkek'te bir suikast girişiminden sağ kurtuldu.[58] 10 Ekim 2020'de tekrar hapse konuldu.[59]

Uluslararası Destek[değiştir | kaynağı değiştir]

2022 yılının 8 Temmuz'unda Sosyalist Enternasyonal Konseyi (dünya genelinde 63 siyasi parti) bir açıklama yaparak, “eski başkanın tutuklanma, yargılanma ve mahkum edilme şeklinin, sanık olarak yasal ve insani haklarını ihlal ettiğini, Kırgız Ceza Usul Kanunu'nu çiğnediğini ve uluslararası yargı normlarını ihlal ettiğini” belirtti.[60] Atambayev'in muayene edildiği devlet Kardiyoloji Ulusal Merkezi tarafından yemek borusunda iki ameliyat gerekliliği sonucuna varılmasına rağmen, bugüne kadar bu ameliyatlar yapılmamıştır. Atambayev'e Barrett yemek borusu tanısı konuldu.[61] Daha sonra Sosyalist Enternasyonal Başkanı ve İspanya Başbakanı Pedro Sanchez'in desteğiyle serbest bırakıldı ve İspanya'ya tıbbi operasyonlar için nakledildi.[62] Atambayev, aleyhindeki tüm ceza davalarında beraat etti.[63]

Özel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Atambayev, yaptığı evliliğinden ilk eşi Buazhar'dan dört çocuk sahibidir. 1988 yılında ikinci eşi Raisa ile evlendi. İkinci eşinden iki çocuk sahibi oldu. Eşi Raisa, bir etnik Tatardır ve Rusya'da Urallarda doğmuş, çocukken anne ve babası ile Oş kentine taşınmış olup günümüzde bir doktordur.

Söylediği Sözler[değiştir | kaynağı değiştir]

Atambayev'e TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi'nde Rifat Hisarcıklıoğlu tarafından onursal doktora belgesi verilirken, 2011.
  • Büyük Türk Kağanlığını kuramasak da, güçlü soydaş Türk ülkelerinin birliğini oluşturmamız gerekli. Türkiye'nin liderliğinde.

(Uluu Türk Kaganatın kura albasak da, biz küçtüü boordoş Türk mamleketterinin birimdigin tüzüşübüz kerek. Türkiyanın parlamentinde.) (Улуу Түрк Каганатын кура албасак да, биз күчтүү боордош түрк мамлекеттеринин биримдигин түзүшүбүз керек (Түркиянын Парламентинде[64]).

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Kırgızistan Cumhurbaşkanı Atambayev'den Türk birligi". 18 Ocak 2012. 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2014. 
  3. ^ "Kırgızistan eski Cumhurbaşkanı Atambayev 11 yıl hapis cezasına çarptırıldı". 10 Ekim 2020. 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020. 
  4. ^ "CentralAsia: Кыргызстану повезло получить некоррумпированного президента, - Сорос (видео)". centralasia.media. 21 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  5. ^ "Алмазбек Атамбаев встретился с сыном Джорджа Сороса - Алексом". Радио Азаттык (Кыргызская служба Радио Свободная Европа/Радио Свобода) (Rusça). 21 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  6. ^ Экономика; Политика; Общество; Президент; Парламент; Кабмин; Аналитика; Центр, Пресс; Кадры. "Атамбаев и Гутерриш сделали заявление прессе". Новости Кыргызстана - КНИА «Кабар» (Rusça). Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. [ölü/kırık bağlantı]
  7. ^ БЕНГАРД, Анастасия (16 Eylül 2017). "Владимир Путин: Алмазбек Атамбаев — человек, который держит слово -". 24.kg (Rusça). 21 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  8. ^ "Турецкие медики подтвердили факт отравления премьера Киргизии". Trend.Az (Rusça). 18 Haziran 2007. 30 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  9. ^ "Премьер Киргизии лечится от родины". www.kommersant.ru (Rusça). 15 Haziran 2007. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  10. ^ "Киргизские выборы вписали в историю болезни". www.kommersant.ru (Rusça). 7 Ağustos 2009. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  11. ^ tengrinews.kz (6 Ağustos 2009). "Киргизского оппозиционера Атамбаева отравили". Главные новости Казахстана - Tengrinews.kz (Rusça). 30 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  12. ^ "Соратники Атамбаева сообщили о покушении на него – DW – 09.10.2020". dw.com (Rusça). 30 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  13. ^ "Покушение на Атамбаева". Известия (Rusça). 9 Ekim 2020. 30 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  14. ^ "Атамбаев: биометрические паспорта обеспечат транспарентность выборов". politmer.kg. 21 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  15. ^ a b "Monitors Praise Kyrgyz Elections". Radio Free Europe/Radio Liberty (İngilizce). 5 Ekim 2015. 3 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  16. ^ "Venice Commission :: Council of Europe". www.venice.coe.int. 2 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  17. ^ "Еще сдержаннее. Зачем в Киргизии опять меняют Конституцию". 21 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  18. ^ БЕНГАРД, Анастасия (19 Eylül 2013). "В Европу за демократией". 24.kg (Rusça). 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  19. ^ K-News (27 Aralık 2016). "Военные суды в Кыргызстане ликвидируют". K-News (Rusça). 20 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  20. ^ "Merkel In Kyrgyzstan For 'Historic' Visit". Radio Free Europe/Radio Liberty (İngilizce). 14 Temmuz 2016. 3 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  21. ^ "Кыргызстан и ВСП+: двери открыты, но войти в них трудно". Радио Азаттык (Кыргызская служба Радио Свободная Европа/Радио Свобода) (Rusça). 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  22. ^ БЕНГАРД, Анастасия (20 Mart 2015). "Чезаре Де Монтис: Евросоюз обязался предоставить Кыргызстану 184 миллиона евро в течение семи лет -". 24.kg (Rusça). 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  23. ^ "Asia Times Online :: Atambayev's Turkish affair needs domestic peace". web.archive.org. 19 Ocak 2012. 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  24. ^ Tazabek.KG (24 Temmuz 2017). "А.Атамбаев назвал энергонезависимость и строительство дорог самыми значимыми проектами для страны — Tazabek". Tazabek.KG (Rusça). 23 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  25. ^ "Атамбаев: Нельзя допустить семейно-кланового правления". Радио Азаттык (Кыргызская служба Радио Свободная Европа/Радио Свобода) (Rusça). 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  26. ^ "Клан Жээнбековых. Что известно о родственниках президента и с какими семьями они связаны". kaktus.media (Rusça). 26 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  27. ^ "В чем провинились родственники Жээнбекова?". Вечерний Бишкек. 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  28. ^ "«Черный июль» — коррупция, бедность, крах Жээнбекова". kg.akipress.org. 20 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  29. ^ "Атамбаев: Прошу прощения перед всеми, что привел такого человека к власти. Я все исправлю". Кактус. 8 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2019. 
  30. ^ "Неприкосновенность экс-президента КР: Вопрос поставили ребром?". Радио Азаттык (Кыргызская служба Радио Свободная Европа/Радио Свобода) (Rusça). 18 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  31. ^ "Конституционная палата и Атамбаев: экс-помощника Жээнбекова оставили, Мамырова удалили". kaktus.media (Rusça). 8 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  32. ^ "Атамбаев: Конституционный суд должен поставить точку в вопросе законности или незаконности допроса". Новости Кыргызстана. 31 Temmuz 2019. 20 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  33. ^ "Kyrgyzstan strips ex-leader of immunity, paves way for charges". www.aljazeera.com (İngilizce). 25 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  34. ^ Putz, Catherine. "Atambayev Loses Immunity, Supporters Gather to Resist". thediplomat.com (İngilizce). 27 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  35. ^ "Ex-Kyrgyz President: I'll Fight Back if Police Come to Arrest Me". www.occrp.org (İngilizce). 5 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  36. ^ "AKIpress News Agency". m.akipress.com. 24 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2019. 
  37. ^ "Атамбаев: Я, наверное, улечу в Россию в эту среду". 8 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2019 – www.youtube.com vasıtasıyla. 
  38. ^ Putz, Catherine. "Under Pressure in Kyrgzystan, Atambayev Flies to Russia". The Diplomat. 24 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2019. 
  39. ^ "AKIpress News Agency". m.akipress.com. 24 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2019. 
  40. ^ "Statement following meeting with Almazbek Atambayev". President of Russia. 24 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2019. 
  41. ^ "Атамбаев не должен был выжить во время штурма в Кой-Таше, - Курсан Асанов о приказе властей". Новости Кыргызстана. 8 Ekim 2020. 27 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  42. ^ "Les forces spéciales kirghizes attaquent la résidence de l'ex-président Atambaïev". TV5MONDE (Fransızca). 7 Ağustos 2019. 7 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2019. 
  43. ^ "Kyrgyz special forces storm house of ex-President Atambayev". TASS. 7 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2019. 
  44. ^ "One Dead As Kyrgyz Forces Leave Ex-President's Compound". Radio Free Europe/Radio Liberty. 7 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2019. 
  45. ^ "События - Официальный сайт Президента Кыргызской Республики". president.kg. 8 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2019. 
  46. ^ Putz, Catherine. "Former Kyrgyz President Detained After Second Raid". The Diplomat. 8 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2019. 
  47. ^ "Former president of Kyrgyzstan Almazbek Atambayev suspected of mass riots, hostage-taking and murder". AKIpress. 13 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2019. 
  48. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020. 
  49. ^ Putz, Catherine (20 Ağustos 2020). "Kyrgyz Court Unsurprisingly Upholds Rulings Against Atambayev and Isakov". The Diplomat (İngilizce). 21 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2020. 
  50. ^ a b "Дело Батукаева: Адвокаты Атамбаева спустя два года обратились в Верховный суд". Радио Азаттык (Кыргызская служба Радио Свободная Европа/Радио Свобода) (Rusça). 8 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  51. ^ ДЖУМАШОВА, Аида (3 Aralık 2019). "Освобождение Батукаева. МВД засекретило некоторые показания и постановления -". 24.kg (Rusça). 4 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  52. ^ "Kyrgyz ex-president released from prison, case to be reviewed". Reuters (İngilizce). 15 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  53. ^ "У Атамбаева синяки на ногах и руках. Наццентр по предупреждению пыток посетил колонию №47". kaktus.media (Rusça). 14 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  54. ^ Вероника. "Алмазбека Атамбаева отправили на обследование в кардиологическую клинику (фото) - Вести.kg - Новости Кыргызстана". vesti.kg (Rusça). 16 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  55. ^ Pannier, Bruce. "Backlash Against Kyrgyz Parliamentary Election Results Comes Instantly". Radio Free Europe/ Radio Liberty. RFE/RL, Inc. 6 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020. 
  56. ^ "Thousands protest over Kyrgyzstan election result". 5 Ekim 2020. 12 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020 – BBC News vasıtasıyla. 
  57. ^ "Kyrgyzstan election: Protesters storm parliament over vote-rigging claims". BBC. 6 Ekim 2020. 12 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020. 
  58. ^ "Ex-Kyrgyz president Atambayev survives 'assassination attempt'". www.aljazeera.com (İngilizce). 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2020. 
  59. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020. 
  60. ^ "SI Declaration in Support of Almazbek Atambayev". Socialist International (İngilizce). 6 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  61. ^ Балкыбекова, Канышай (17 Ağustos 2022). "Алмазбеку Атамбаеву требуется лечение в Москве – адвокат". KLOOP.KG - Новости Кыргызстана (Rusça). 30 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  62. ^ "Глава правительства Испании: Атамбаев может находиться на лечении, сколько потребуется". kaktus.media (Rusça). 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  63. ^ "Атамбаев оправдан по двум уголовным делам". Радио Азаттык (Кыргызская служба Радио Свободная Европа/Радио Свобода) (Rusça). 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  64. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2014. 
Siyasi görevi
Önce gelen
Azim İsabekov 		Kırgızistan Başbakanı
2007 		Sonra gelen
İskenderbek Aidaraliyev
Geçici
Önce gelen
Daniyar Üsönov 		Kırgızistan Başbakanı
2010-2011 		Sonra gelen
Omurbek Babanov
Geçici
Önce gelen
Omurbek Babanov
Geçici 		Kırgızistan Başbakanı
2011 		Sonra gelen
Omurbek Babanov
Önce gelen
Roza Otunbayeva 		Kırgızistan Cumhurbaşkanı
1 Aralık 2011-24 Kasım 2017 		Sonra gelen
Sooronbay Ceenbekov
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Almazbek_Atambayev&oldid=32482492" sayfasından alınmıştır