Amiens Muharebesi (1918)
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Amiens Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| I. Dünya Savaşı Batı Cephesi | |||||||
 Amiens, Arthur Streeton'a göre batıya doğru çok önemli, 1918. | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 ABD | .svg){kind=small} Alman İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
 Ferdinand Foch Douglas Haig Henry Rawlinson Marie Eugène Debeney Georges Humbert | Paul von Hindenburg Erich Ludendorff Georg von der Marwitz Oskar von Hutier | ||||||
| Güçler | |||||||
| 23 aktif tümen 1 yedek tümen 1,104 uçak[1] 16 aktif tümen3 yedek tümen 800 uçak[2] 1 aktif tümen | 25 aktif tümen 9 yedek tümen 365 uçak[1] | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 24,232[3][4] 22,202[3][4] | 45,000 ölü veya yaralı[3] 29,873 kişi esir alındı[3][4] | ||||||
Amiens Muharebesi, Üçüncü Picardy Muharebesi (Fransızca: 3ème Bataille de Picardie) olarak da bilinir. 8 Ağustos 1918'de başlayan, daha sonra Yüz Gün Taarruzu olarak bilinen ve nihayetinde I. Dünya Savaşı'nın sonuna yol açan Müttefik taarruzunun açılış aşamasıydı. Müttefik kuvvetleri ilk gün 11 kilometreden (7 mil) fazla ilerledi. Savaşın en büyük ilerlemelerinden biri, General Henry Rawlinson'ın İngiliz Dördüncü Ordusu, 19 tümeninden dokuzu hızlı hareket eden Avustralyalı Korgeneral John Monash ve Kanadalı Korgeneral Arthur Currie Kolordusu tarafından tedarik edilen ve General Marie Eugène Debeney'nin Fransız Birinci Ordusu belirleyici bir rol oynadı. Muharebe ayrıca her iki tarafın morali ve teslim olan çok sayıda Alman kuvveti üzerindeki etkileriyle de dikkat çekicidir. Bu, Erich Ludendorff'un daha sonra muharebenin ilk gününü "Alman Ordusunun kara günü" olarak tanımlamasına yol açtı. Amiens zırhlı savaşının yapıldığı ilk büyük savaşlardan biriydi.
Başlangıç
[değiştir | kaynağı değiştir]21 Mart 1918'de Alman Ordusu, Müttefikleri Batı Cephesi boyunca geri püskürtmeyi planlayan bir dizi saldırının ilki olan Michael Harekatı'nı başlattı. Devrimcilerin kontrolündeki Rusya ile Brest-Litovsk Antlaşması'nın imzalanmasından sonra, Almanlar yüz binlerce adamı Batı Cephesi'ne transfer edebildiler ve bu da onlara insan gücü ve malzeme açısından önemli, geçici de olsa bir avantaj sağladı. Bu saldırılar, bu avantajı zafere dönüştürmeyi amaçlıyordu. Michael Harekatı, İngiliz Sefer Kuvvetleri'nin (BEF) sağ kanadını yenmeyi amaçlıyordu, ancak Arras civarındaki başarısızlık, saldırının nihai başarısızlığını garantiledi. Son bir çaba, hayati bir demiryolu kavşağı olan Amiens kasabasını hedef aldı, ancak ilerleme 4 Nisan'da İngiliz ve Avustralyalı birlikler tarafından Villers-Bretonneux'da durdurulmuştu.[5]
Almanların daha sonraki saldırıları - Georgette Harekâtı (9-11 Nisan), Blücher-Yorck Harekâtı (27 Mayıs), Gneisenau Harekâtı (9 Haziran) ve Marne-Rheims Harekâtı (15-17 Temmuz) - Batı Cephesi'nin diğer yerlerinde ilerlemeler kaydetti, ancak kesin bir atılım elde edemedi.[6][7]
Marne-Rheims saldırısının sonunda, Almanların insan gücü avantajı tükenmişti ve erzakları ve birlikleri tükenmişti. Müttefik generali General Ferdinand Foch, İkinci Marne Muharebesi'nde zafere yol açan bir karşı saldırı emri verdi ve ardından Fransa Mareşali rütbesine terfi etti. Almanlar, savunulamaz konumlarını fark ederek, Marne'den kuzeye doğru çekildiler.[8] Foch şimdi Müttefikleri tekrar saldırıya geçirmeye çalışıyordu.
Plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Foch, Müttefiklerin Soissons Muharebesi'ndeki zaferinin ardından 23 Temmuz'da planı açıkladı.[9] Plan, Saint-Mihiel çıkıntısının (daha sonra Saint-Mihiel Muharebesi'nde çatışmaya sahne olacaktı) azaltılmasını ve Amiens'ten geçen demir yolu hatlarının Alman topçu ateşinden kurtarılmasını içeriyordu.
İngiliz Sefer Kuvvetleri komutanı Mareşal Douglas Haig, Amiens yakınlarında bir saldırı için çoktan planlar yapmıştı. İngilizlerin geri çekilmesi Nisan ayında sona erdiğinde, General Sir Henry Rawlinson komutasındaki İngiliz Dördüncü Ordusu'nun karargahı Somme'nin iki yakasındaki cepheyi ele geçirmişti. Sol taraftaki kolordusu, Korgeneral Richard Butler komutasındaki İngiliz III Kolordusu'ydu. Aynı zamanda, Korgeneral John Monash komutasındaki Avustralya Kolordusu sağ kanadı tutuyordu ve güneydeki Fransız ordularıyla bağlantı kuruyordu. 30 Mayıs'ta, tüm Avustralyalı piyade tümenleri Batı Cephesi'nde ilk kez kolordu karargahı altında birleşti. Avustralyalılar, hem Somme'nin güneyindeki açık ve sert arazinin daha büyük bir saldırı için uygunluğunu ortaya koyan hem de kullanılacak yöntemleri belirleyen ve geliştiren birkaç yerel karşı saldırı düzenlemişti.[10][11]
Planın fikir babası Monash'tı. Monash, beş hafta önce Hamel Muharebesi'nde gösterdiği yenilikçiliği ve modern teknolojideki, özellikle tanklardaki ustalığını bu kez de kullanmıştı.[11][12] Douglas Haig, Monash'ın kendisine "operasyonun tüm ipleri onun elinde" dediğini günlüğüne yazmıştı.[13]
Rawlinson, Monash'ın önerilerini Temmuz ayında Haig'e sundu ve Haig de bunları Foch'a iletti. 24 Temmuz'daki bir toplantıda Foch planı kabul etti ancak İngiliz Dördüncü Ordusu'nun güneyindeki cepheyi elinde tutan Fransız Birinci Ordusu'nun katılması konusunda ısrar etti. Rawlinson buna karşı çıktı çünkü kendisinin ve Monash'ın planları, ön bombardımandan kaçınarak sürpriz yaratmak için tankların büyük ölçekli kullanımına (sonunda büyük sayılarda mevcut) dayanıyordu. Fransız Birinci Ordusu'nun tankları yoktu ve piyade ilerlemesi başlamadan önce Alman mevzilerini bombalamak zorunda kalacaklardı, böylece sürpriz unsuru ortadan kalkacaktı. Sonunda, Fransızların katılacağı ancak Dördüncü Ordu'dan 45 dakika sonrasına kadar saldırılarını başlatmayacağı konusunda anlaşmaya varıldı.[5] Ayrıca, Almanların Marne çıkıntısından çekilmelerini tamamlamadan önce onlara saldırmak için önerilen saldırı tarihinin 10 Ağustos'tan 8 Ağustos'a alınması kararlaştırıldı.
Rawlinson, planlarını 21 Temmuz'da Kolordu komutanlarıyla (Kanada Kolordusu'ndan Butler, Monash, Sir Arthur Currie ve Süvari Kolordusu'ndan Korgeneral Charles Kavanagh) görüştükten sonra kesinleştirmişti. Avustralyalılar ilk kez Kanada Kolordusu ile birlikte saldıracaktı.
Avustralyalılar taktik yöntemlerini 4 Temmuz'daki Hamel Muharebesi'nde yerel bir karşı saldırıda test ettiler. Hamel'in Alman savunucuları derin bir şekilde mevzilenmişti ve pozisyonları geniş bir ateş alanına hakimdi. Benzer pozisyonlar Somme Muharebesi'nde iki ay boyunca ele geçirilmeye direnmişti. Avustralyalılar Hamel'de ağırlık yerine sürpriz kullanmışlardı. Topçular sadece piyade ve tanklar ilerlerken ateş açmıştı ve Almanlar hızla ezilmişti.[14]
Son planda kritik bir faktör gizlilikti. Saldırıdan önemli bir süre önce topçu bombardımanı olmayacaktı, her zamanki uygulama olduğu gibi, sadece Avustralyalı, Kanadalı ve İngiliz kuvvetlerinin ilerlemesinden hemen önce ateş açılacaktı.[9] Dördüncü Ordu'nun nihai planı, piyade tümenlerinin topçularına ek olarak, 27 orta topçu tugayı ve 13 ağır bataryadan oluşan 1.386 sahra topu ve obüs ile 684 ağır topu içeriyordu.[15] Dördüncü Ordu'nun topçuları için ateş planı Monash'ın kıdemli topçu subayı Tümgeneral C. E. D. Budworth tarafından tasarlandı. İngilizlerin topçu tekniklerindeki ses menzili ilerlemeleri ve havadan fotoğrafik keşifler, doğru ateşi garantilemek için "menzil atışları"ndan vazgeçmeyi mümkün kıldı. Budworth, 530 Alman topundan 504'ünün[15] "sıfır saatte" vurulmasına izin veren bir zaman çizelgesi hazırlamıştı, bu sırada piyadeye gizlice ilerleyen bir baraj eşlik ediyordu. Bu yöntem, Almanların Bahar Taarruzunda kullandıkları Feuerwalze'ye benziyordu, ancak elde edilen sürprizle etkinliği artıyordu.[16]
Ayrıca 580 tank olacaktı. Kanada ve Avustralya Kolordusu'na her biri dört taburdan oluşan bir tugay tahsis edildi, 108 Mark V savaş tankı, 36 Mark V "Star" ve ikmal ve mühimmat taşımak üzere tasarlanmış 24 silahsız tank. III Kolordusu'na tek bir Mark V tankı taburu tahsis edildi. Süvari Kolordusu'na her biri 48 Orta Mark A Whippet tankından oluşan iki tabur tahsis edildi.[17]
Müttefikler, Almanlar tarafından fark edilmeden Kanada Kolordusu'nun dört piyade tümenini Amiens'e başarıyla taşıdı. Bu kayda değer bir başarıydı ve İngiliz ordularının giderek daha verimli personel çalışmalarına iyi yansıdı. Kolordusu'ndan iki piyade taburundan oluşan bir müfreze, bir telsiz birimi ve bir zayiat temizleme istasyonu, Almanlara tüm Kolordunun kuzeye, Flanders'a doğru hareket ettiğini blöflemek için Ypres yakınlarındaki cepheye gönderilmişti.[18] Kanada Kolordusu 7 Ağustos'a kadar tam olarak pozisyon almamıştı. Gizliliği korumak için Müttefik komutanları, adamlara verilen emirlere "Ağzınızı Kapalı Tutun" bildirisini yapıştırdı ve eylemden "saldırı" yerine "baskın" olarak bahsetti.[19]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b McCluskey 2008, ss. 25–26.
- ^ McCluskey 2008, ss. 24–25.
- ^ a b c d Clodfelter 2017, s. 405.
- ^ a b c Fuller 1954, s. 295.
- ^ a b Livesay, Anthony (1994). Historical Atlas of World War I. New York: Henry Holt and Company. s. 166. ISBN 978-080-5026-51-1.
- ^ Paschall, Rod (1989). The Defeat of Imperial Germany 1917–1918. Chapel Hill, North Carolina: Algonquin Books. s. 37.
- ^ Gray, Randal (1997). Kaiserschlacht 1918 – The Final German Offensive. Danbury, Connecticut: Grolier Educational. ss. 45-46.
- ^ Duffy, Michael (17 Nisan 2004). "Second Battle of the Marne". FirstWorldWar.Com. 15 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2006.
- ^ a b Kearsey 2004, ss. 11–12.
- ^ Blaxland 1981, ss. 154–156.
- ^ a b Perry, Roland (2004). Monash: The Outsider Who Won a War. Random House Australia. ss. 532-535. ISBN 9780857982131.
- ^ Monash, John (1920). "Chapter 5: The battle plan". The Australian Victories in France in 1918: the Battles of the Australian Army on the Western Front During the Final Year of the First World War. Black Inc. (2015 tarihinde yayınlandı). ISBN 9781863957458.
- ^ Haig, Douglas (2005). Douglas Haig: War Diaries and Letters 1914–1918. Weidenfeld & Nicolson. s. 436. ISBN 9780297847021.
- ^ Blaxland 1981, ss. 146–149.
- ^ a b Hart 2008, s. 311.
- ^ Blaxland 1981, s. 168.
- ^ Blaxland 1981, s. 160.
- ^ Blaxland 1981, s. 161.
- ^ Kearsey 2004, ss. 13–14.
