Bjelopavlići

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bjelopavlići (Sırpça: Бјелопавлићи, Sırp-Hırvatça telaffuz: [bjɛlɔ̌paːv̞lit͡ɕi]), ayrıca Zeta Nehri vadisi olarak da bilinir, Karadağ'da yer alan verimli bir ovadır. Zeta nehri boyunca, nehrin alt ucunda daha geniş olan Podgorica yakınlarındaki Morača Nehri ile birleştiği yere kadar uzanır. Bjelopavlići klanının kökeni bu vadiye dayanmaktadır. Bjelopavlići, Vasojevići, Piperi, Kuči, Bratonožići, Moračani ve Rovčani ile birlikte "yedi tepenin" (ya da "kabilenin") bir parçası olan Tepeler (Brda) bölgesinin bir parçasıydı. Bölge Danilovgrad yakınlarında yer almaktadır.

Ostrog Manastırı'ndan Bjelopavlići Ovası'na bakış

Dağlık Karadağ'da verimli ovalar nadir olduğundan, Zeta Nehri vadisi tarihsel olarak yoğun bir şekilde yerleşim görmüştür.

Kafa karıştırıcı bir şekilde, Karadağ'daki diğer önemli ova olan Zeta Ovası, Zeta Nehri'nin üzerinde yer almasa da, adını Zeta Nehri'nden almıştır.

Bjelopavlići Ovası, Karadağ'ın en büyük iki şehri olan Podgorica ve Nikšić arasındaki karayolu ve demiryolu bağlantısı için bir koridor sağladı. Ovadaki en büyük yerleşim yeri, adını Prens (Knjaz) Danilo Petrović'den alan Danilovgrad kasabasıdır.

Tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Aynı adı taşıyan kurucu Bijeli Pavle'nin ("Ak Paul"), Osmanlılardan Metohija'ya kaçtığı ve Luška župa'ya (Latince: Lusca, daha sonra Zita olarak bilinir) yerleştiği söylenir.[kaynak belirtilmeli] Bjelopavlići ilk olarak 1411 tarihli bir Ragusan belgesinde, Malonšići, Ozrinići ve Maznići ile birlikte Ragusa Cumhuriyeti'nden (Dubrovnik'ten) bir gemiyi yağmaladıklarında bahsedilmiştir. Bazı kaynaklara göre onlar bir Arnavut kabilesidir.[1][2] 1496'da Osmanlılar, Zita'nın büyük bölümünü ve çevredeki "Tepeler" (Brda) olarak adlandırılan  Vasojevići, Bjelopavlići, Piperi, Kuči, Bratonožići, Moračani ve Rovčani bölgelerini ele geçirdiler. Kabile, İşkodra Sancağı'nın hakimiyeti altına girdi.

Banat Ayaklanması'nın ardından Aziz Sava'nın kalıntılarının yakılması, diğer bölgelerdeki Sırpları Osmanlılara karşı ayaklanmaya kışkırttı.[3] 1596'da Bjelopavlići Ovası'nda bir ayaklanma patlak verdi, ayaklanma daha sonra Drobnjaci, Nikšić, Piva ve Gacko'ya yayıldı (bkz. 1596-97 Sırp İsyanı) Dış desteğin olmaması nedeniyle bu isyan bastırıldı.[4]

1612'de Sultan, Mehmet Paşa'nın oğlunu isyanla mücadele etmesi için Podgorica'ya gönderdi. Paşa üç ay Podgorica'da kaldı ve sonra Bjelopavlići'yi yıkmaya karar verdi, 80 kadın ve çocuğu köle olarak aldı, köyü ateşe verdi ve hayvanları çaldı.[kaynak belirtilmeli] Erkekler başka köylerde saklanırken, Osmanlı askerleri bölümünde kabileler atları ve yükleri çalan 300 sipahiye saldırıp öldürdüler.[5] 1613'te Osmanlılar, Karadağ'ın asi kabilelerine karşı bir sefer başlattı. İsyancılar ile 1000 düka ve 12 köle karşılığında bir anlaşmaya vardılar. Venedikli Mariano Bolizza (fl. Mayıs 1614), bölgenin Podgorica'da Osmanlı ordusunun komutası altında olduğunu kaydetti. Bjelopavlići'de (İtalyanca: Biellopaulichi) Neneca Latinović ve Bratič Tomašević komutasında 800 silahlı adam vardı. O yıl daha sonra, Bjelopavlići, Kuči, Piperi ve Kelmendi, İspanya ve Fransa krallarına Osmanlı yönetiminden bağımsız olduklarını ve imparatorluğa haraç ödemediklerini iddia eden bir mektup gönderdiler.[6] Hersek Paşası 1657'de Kotor şehrine saldırdığında, Kelmendi ve Bjelopavlići'den Arnavut kabileler de bu savaşa katıldı.[1]

1774'te, Šćepan Mali'nin ölümünün ardından[7] Mehmed Paşa Buşati, Kuči ve Bjelopavlići'ye saldırdı,[8] ancak bu savaşta kesin bir şekilde yenildi ve Scutari'ye geri döndü.[7]

Prens-Piskopos Petar I (h.  1782-1830), 1819'da Bosna beyine karşı başarılı bir sefer başlattı; Rus-Türk Savaşı (1828-29) sırasında Arnavutluk'tan Osmanlı egemenliğinin sona erdirilmesi Karadağ'ın Piperi üzerindeki egemenliğinin tanınmasına yol açtı.[9] Petar, Piperi ve Bjelopavlići'yi Karadağ ile birleştirmeyi başardı ve Bjelopavlići ve Tepelerin (Yedi tepe) geri kalanı resmi olarak "Kara Dağ (Karadağ) ve Tepeler" olarak adlandırılan bir hükûmet olan Peter'in devletine katıldı.[10] 1847'de Piperi, Kuči, Bjelopavlići ve Crmnica'nın yeni Karadağ Prensliği'nin büyüyen merkezi gücüyle yüzleşmeye çalıştığı bir iç savaş patlak verdi; ayrılıkçılar bastırıldı ve elebaşları öldürüldü.[11] Kırım Savaşı'nın ortasında Karadağ'da siyasi bir kargaşa vardı; I. Danilo'nun amcası George, Osmanlılara karşı yeni bir savaş çağrısında bulundu, ancak Avusturyalılar Danilo'ya saldırıya geçmeme tavsiyesinde bulundu.[12] Danilo'ya amcaları George ve Pero önderliğinde bir komplo kuruldu, Osmanlıların, dağlıları kışkırtan Hersek sınırı boyunca asker yerleştirdiğinde bu kargaşa zirveye ulaştı. Bazıları[kim?] Bar'a bir saldırı çağrısında bulundu, diğerleri[kim?] Hersek'e baskın düzenledi. Danilo'nun bu eylemlerden hoşnutsuzluğu o kadar büyüdü ki, Piperi, Kuči ve Bjelopavlići, Temmuz 1854'te kendilerini bağımsız bir devlet ilan etti. I. Danilo'nun 1855 tarihli Kanunu'nda, kendisinin "Özgür Kara Dağ (Karadağ) ve Tepeler'in knjazı (dük, prens) ve gospodarı (efendisi)" olduğunu açıkça belirtmektedir.[13] Danilo, Brda'daki isyancılara karşı harekete geçmek zorunda kaldı, bazı isyancılar Osmanlı topraklarına girdi ve bazıları da yol açtıkları iç savaşın bedelini kabul etti. Knjaz Danilo, 1860 yılının Ağustos ayında Kotor limanında bir gemiye binerken öldürüldü. Suikastçı, Bjelopavlići Şefi Todor Kadić'e, suikastı gerçekleştirmede Avusturyalı yetkililer tarafından yardım edildiği iddia ediliyordu.[kaynak belirtilmeli] Bazıları, ikili arasında kişisel bir çekişme olduğunu, Danilo'nun Todor'un karısıyla ilişkisi olduğu ve Bjelopavlići kabilesine Danilo'nun muhafızları ve kuvvetleri tarafından devam eden kötü muamelenin suikastın gerekçeleri arasında yer aldığını ifade etmektedir.[14]

I. Nikola'nın yönetimi sırasında, Bjelopavlici'nin kabilenin bir üyesi olan Andrija Radović ile kötü ilişkileri vardı, Andrija Radović bir bombalama davasında 15 yıl hapis cezasına çarptırıldı ve 1908-1909'daki davalar ilişkileri daha da bozdu.[15]

Bir Eski Karadağ kabilesi olan Bjelopavlici, bağımsız bir Karadağ'ı desteklemeye devam etti.[16]

Aileler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tüm aileler Balkanların Parascheva slava'sına dahildir. (sv. Petka).

Soy
  • Vražegrmci ve Martinići, Buba Šćepanović'in soyundan gelmektedir.
  • Pavkovići, Pavko Mitrović'ten gelmektedir.
    • Brajović, Brajo Pavković'in soyundan gelmektedir.
  • Petrušinovići, Petar Mitrović'in soyundan gelmektedir.
  • Matijaševići ve Tomaševići, Nikola Mitrović'in soyundan gelmektedir.
  • Kalezići, Kaleta Mitrović'in soyundan gelmektedir.
  • Lužani, yerliler.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Tea Perinčić Mayhew, 2008 Dalmatia Between Ottoman and Venetian Rule: Contado Di Zara, 1645-1718 https://www.academia.edu/860183/Dalmatia_Between_Ottoman_and_Venetian_Rule_Contado_Di_Zara_1645-1718 5 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. #page=45
  2. ^ Robert Elsie, 2015, The Tribes of Albania: History, Society and Culture, https://books.google.hr/books/about/The_Tribes_of_Albania.html?id=-EzWCQAAQBAJ&redir_esc=y 11 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. #page=3
  3. ^ Bataković 1996, s. 33.
  4. ^ "Преокрет у држању Срба". Историја српског народа (Sırpça). Belgrad: Јанус. 2001 [1997]. 16 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2021. 
  5. ^ "Mariano Bolizza". 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2021. 
  6. ^ O etnogenezi Crnogoraca (Karadağca). Pobjeda. 1980. s. 41. 2 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2011. 
  7. ^ a b Zapisi. Cetinjsko istorijsko društvo. 1939. 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2021. Истога мјесеца кад је Шћепан погинуо удари на Куче везир скадарски Мехмед - паша Бушатлија, но с великом погибијом би сузбијен и врати се у Скадар . 
  8. ^ Летопис Матице српске. У Српској народној задружној штампарији. 1898. 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2021. Године 1774. везир скадарски Мехмед паша Бушатлија ударио је на Куче и Бјелопавлиће, који позваше у помоћ Црногорце те произиђе због овога међу Црном Гором и Арбанијом велики бој и Арбанаси су се повукли ... 
  9. ^ Miller, p. 142
  10. ^ Posebna izdanja, Volumes 4-8. Naučno delo. 1952. s. 101. Када, за владе Петра I, црногорсксу држави приступе Б^елопавлиЬи, па после и остала Брда, онда je, званично, „Црна Гора и Брда" 
  11. ^ Miller, p. 144
  12. ^ Miller, p. 218
  13. ^ Stvaranje, 7–12. Obod. 1984. s. 1422. 1 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2021. Црне Горе и Брда историјска стварност коЈа се не може занема- рити, што се види из назива Законика Данила I, донесеног 1855. године који гласи: „ЗАКОНИК ДАНИЛА I КЊАЗА И ГОСПОДАРА СЛОБОДНЕ ЦРНЕ ГОРЕ И БРДА". 
  14. ^ Balkan Anschluss: The Annexation of Montenegro and the Creation of the Common South Slavic State. Purdue University Press. 2008. ss. 39-. ISBN 978-1-55753-465-1. 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2021. 
  15. ^ Ivo Banac (1988). The National Question in Yugoslavia: Origins, History, Politics. Cornell University Press. ISBN 0-8014-9493-1. 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2021. [sayfa belirt]
  16. ^ Balkan Anschluss: The Annexation of Montenegro and the Creation of the Common South Slavic State. Purdue University Press. 2008. s. 143. 

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Bjelopavlići&oldid=32737104" sayfasından alınmıştır