Fransa hükümdarları listesi
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Fransa Hükümdarları | |
|---|---|
| Eski Monarşi | |
 | |
| Kraliyet Arması | |
| İlk hükümdar | I. Clovis (Frenklerin kralı) |
| Son hükümdar | III. Napolyon (İmparator) |
| Unvan | Fransa egemenliği unvanlarına bakınız |
| Atayan | Kalıtsal |
| Monarşi başlangıcı | 428 |
| Monarşi sonu | 24 Şubat 1848 (Kraliyet Monarşisi) 4 Eylül 1870 (İmparatorluk Monarchy) |
| Talip | Tartışmalı Prince Louis (Bourbon Hanedanı) Prince Henri (Orléans Hanedanı) Jean Christophe (Bonaparte Hanedanı) |
Fransa hükümdarları Fransa Krallığı'nın Orta Çağ'daki kuruluşundan 1870'e kadar ilk başta kral olarak, daha sonra imparator (sadece Bonapartelar) olarak yönettiler. Fransa'nın ortaya çıkışı üzerine bazı anlaşmazlıklar vardır. En eski veriler, Roma İmparatorluğu'nun Galya'daki son temsilcisi Syagrius'un, 486 yılında I. Clovis tarafından yenilmesiyle kurulan Merovenj krallığına kadar gitmektedir. 8. yüzyılda bu krallık yıkıldı. 843 yılında Verdun Antlaşması ile Batı Frank Krallığı kuruldu ki bu krallık zaman içerisinde modern Fransa'yı oluşturacaktır.
Bu verilerin ışığında, bu liste tüm "Fransa Kralı" ya da "Frank Kralı" olanları içerir. Diğer Frank hükümdarları için, Frank kralları listesi'ne bakınız.
Aşağıdaki hükümdarlara ilaveten, İngiltere ve Büyük Britanya kralları da 1340-1360 ve 1369-1801 aralarında Fransa Tahtı'nda hak iddia etmişlrdir. Bu durum aslında temelsiz de değildir. 1420 yılında imzalanan Troyes Antlaşması ile, VI. Charles damadı (antlaşma ile kızı Valoisli Catherine ile evlenen) İngiltere Kralı V. Henry'i vekil ve vârisi olarak tayin etmiştir. V. Henry, VI. Charles'dan önce öldüğü için, oğlu VI. Henry dedesinin akabinde Fransa Kralı unvanını almıştır (henüz 10 aylıkken, ayrıca 8. ayında İngiltere Kralı olmuştur) ve 1435'e kadar Kuzey Fransa'nın önemli bir bölümü İngiliz Hakimiyetinde kalmıştır. 1453 itibarıyla ise İngilizler tüm Fransa'dan çıkarıldılar (Calais 1558 yılına kadar İngilizlerde kaldı). Buna rağmen, İngiliz ve sonra Britanyalı hükümdarlar, 1801'de Birleşik Krallık'ın kuruluşuna kadar, Fransa Tahtı'nda hak iddia etmeye devam etmişlerdir.
II. Philippe (Nisan–Haziran 1268 – 29 Kasım 1314) dönemine kadar "Fransa Kralı" (Latince: Rex Francorum, Fransızca : Roi des Francs) unvanı kullanımda kalmış, akabinde "Fransa Kralı" (Fransızca : Roi de France) unvanı kullanılmaya başlanmıştır.[1] 1791 Fransız Anayasası'nın yürürlükte olduğu kısa dönem (1791-1792) ve 1830 Temmuz Devrimi sonasında "Fransa (Navarre) Kralı" yerini "Fransızların Kralı"na (Fransızca: Roi des Français) bırakmıştır. Bu krallığı "toprak-ülke" yerine "halk-millet" ile bağdaştırmaya çalışan anayasal bir icattı.
Karolenj Hanedanı (840-987)
[değiştir | kaynağı değiştir]| Portre | Adı | Krallığa başladığı tarih | Krallığın bittiği tarih | Önceliyle ilişkisi | Unvan |
|---|---|---|---|---|---|
 | II. Charles Dazlak (Charles II le Chauve) | 20 Haziran 840 | 6 Ekim 877 | •I. Louis'in oğlu | Frankların Kralı (Roi des Francs) Romalıların İmparatoru (Imperator Romanorum) (875 – 877) |
 | II. Louis Kekeme (Louis II le Bègue) | 6 Ekim 877 | 10 Nisan 879 | •II. Charles'ın oğlu | Frankların Kralı (Roi des Francs) |
 | III. Louis | 10 Nisan 879 | 5 Ağustos 882 | •II. Louis'in oğlu | Frankların Kralı (Roi des Francs) |
 | II. Carloman | 10 Nisan 879 | 6 Aralık 884 | • II. Louis'in oğlu | Frankların Kralı (Roi des Francs) |
 | III. Charles Şişman (Charles le Gros) | 20 Mayıs 885 | 13 Ocak 888 | •Louis Alman'ın oğlu • I. Louis'in torunu •Şarlman ya da Büyük Karlın büyük torunu | Frankların Kralı (Roi des Francs) Romalıların İmparatoru (Imperator Romanorum) (881 – 887) |
 | Eudes (Eudes de Paris) | 29 Şubat 888 | 1 Ocak 898 | •Güçlü Robert (Robertian Hanedanı'ndan) oğlu •Küçük III. Charles'a karşı kral seçildi. | Frankların Kralı (Roi des Francs) |
_-_Charles_III,_dit_le_simple,_roi_de_France_en_896_(879-929).jpg) | III. Charles Basit (Charles III le Simple) | 28 Ocak 893 | 30 Haziran 922 | • II. Luis'in ölümünden sonra doğan oğlu •III. Louis ve II. Carloman'ın genç üvey kardeşi | Frankların Kralı (Roi des Francs) |
 | I. Robert (Robert Ier) | 30 Haziran 922 | 15 Haziran 923 | •Güçlü Robert'in oğlu (Robertian hanedanından]]) •Odo'nun genç kardeşi | Frankların Kralı (Roi des Francs) |
 | Rodolphe (Raoul de France) | 13 Temmuz 923 | 14 Ocak 936 | •I. Robert'in damadı | Frankların Kralı (Roi des Francs) |
 | IV. Louis Yurtdışından (Louis IV d'Outremer) | 19 Haziran 936 | 10 Eylül 954 | •III. Charles'in oğlu | Frankların Kralı (Roi des Francs) |
 | Lothaire (Lothaire de France) | 12 Kasım 954 | 2 Mart 986 | •IV. Louis'in oğlu | Frankların Kralı (Roi des Francs) |
 | V. Louis Tembel (Louis V le Fainéant) | 8 Haziran 986 | 22 Mayıs 987 | • Lothar'ın oğlu | Frankların Kralı (Roi des Francs) |
Capet Hanedanı (987-1792)
[değiştir | kaynağı değiştir]Capet Hanedanı, Hugh Capet'in erkek torunları, 987'den 1792'ye kadar devamlı olarak ve 1814'ten 1848'e kadar Fransa'yı yönetti. 1328'den sonra yönetilen hanedanın dalları, Valois ve Bourbon özel adlarını almışlardır.
Doğrudan Capetlar (987 - 1328)
[değiştir | kaynağı değiştir]| Portre | Adı | Krallığa başladığı tarih | Krallığın bittiği tarih | Önceliyle ilişkisi | Unvan |
|---|---|---|---|---|---|
 | Hugues Capet (Hugh Capet) | 3 Temmuz 987 | 24 Ekim 996 | •I. Robert'in torunu | Franklar Kralı (Roi des Francs) |
| II. Robert Dindar, Bilge (Robert II le Pieux, le Sage) | 24 Ekim 996 | 20 Temmuz 1031 | •Hugh Capet'in oğlu | Franklar Kralı (Roi des Francs) | |
 | I. Henri (Henri Ier) | 20 Temmuz 1031 | 4 Ağustos 1060 | •II. Robert'in oğlu | Franklar Kralı (Roi des Francs) |
 | I. Philippe Aşık (Philippe Ier l' Amoureux) | 4 Ağustos 1060 | 29 Temmuz 1108 | •I. Henri'nin oğlu | Franklar Kralı (Roi des Francs) |
 | VI. Louis Şişman (Louis VI le Gros) | 29 Temmuz 1108 | 1 Ağustos 1137 | •I. Filip'in oğlu | Franklar Kralı (Roi des Francs) |
 | VII. Louis Genç (Louis VII le Jeune) | 1 Ağustos 1137 | 18 Eylül 1180 | •VI. Louis'in oğlu | Franklar Kralı (Roi des Francs) |
.jpg) | II. Philippe Yüce (Philippe II Auguste) | 18 Eylül 1180 | 14 Temmuz 1223 | •VII. Louis'in oğlu | Franklar Kralı (Roi des Francs) Fransa Kralı (Roi de France) |
 | VIII. Louis Aslan (Louis VIII le Lion) | 14 Temmuz 1223 | 8 Kasım 1226 | •II. Filip'in oğlu | Fransa Kralı (Roi de France) |
 | IX. Louis Aziz (Saint Louis) | 8 Kasım 1226 | 25 Ağustos 1270 | •VIII. Louis'in oğlu | Fransa Kralı (Roi de France) |
 | III. Philippe Cesur (Philippe III le Hardi) | 25 Ağustos 1270 | 5 Ekim 1285 | •IX. Louis'in oğlu | Fransa Kralı (Roi de France) |
 | IV. PhilippeAdil (Philippe IV le Bel) | 5 Ekim 1285 | 29 Kasım 1314 | •III. Filip'in oğlu | Fransa ve Navarra Kralı (Roi de France et de Navarre) |
 | X. Louis Kavgacı (Louis X le Hutin) | 29 Kasım 1314 | 5 Haziran 1316 | •IV. Filip'in oğlu | Fransa ve Navarra Kralı (Roi de France et de Navarre) |
 | I. Jean Babasının ölümünden sonra doğan (Jean Ier le Posthume) | 15 Kasım 1316 | 20 Kasım 1316 | •X. Louis'in oğlu | Fransa ve Navarra Kralı (Roi de France et de Navarre) |
 | V. Philippe Uzun (Philippe V le Long) | 20 Kasım 1316 | 3 Ocak 1322 | •IV. Philippe'in oğlu •X. Louis'in genç kardeşi | Fransa ve Navarre Kralı (Roi de France et de Navarre) |
 | IV. Charles Adil (Charles IV le Bel) | 3 Ocak 1322 | 1 Şubat 1328 | •IV. Philip'in oğlu •V. Philip'in oğlu | Fransa ve Navarra Kralı (Roi de France et de Navarre) |
Burada Hugues Magnus, II. Robert'in en yaşlı oğlu ve Philippe Fransalı, VI. Louis'in en yaşlı oğlu listelenmemektedir. Her ikisi de babalarıyla birlikte ortak kraldılar, ama daha babalarından önce ölmüşlerdir. Hugues ve Philippe kendi yaşamlarında tek ya da kıdemli kral olmadıkları için, geleneksel olarak Fransa Kralı olarak listelenmezler ve sıra sayısı verilmez.
Valois Hanedanı (1328-1589)
[değiştir | kaynağı değiştir]| Portre | Adı | Krallığa başladığı tarih | Krallığın bittiği tarih | Önceliyle ilişkisi | Unvan |
|---|---|---|---|---|---|
 | VI. Filip Valois, Şanslı (Philippe VI de Valois, le Fortuné) | 1 Şubat 1328 | 22 Ağustos 1350 | •III. Filip'in oğlu Charles Valoislı'nın oğlu | Fransa Kralı (Roi de France) |
 | II. Jean İyi (Jean II le Bon) | 22 Ağustos, 1350 | 8 Nisan, 1364 | •VI. Filip'in oğlu | Fransa Kralı (Roi de France) |
 | V. Charles Bilge (Charles V le Sage) | 8 Nisan, 1364 | 16 Eylül, 1380 | •II. Jean'in oğlu | Fransa Kralı (Roi de France) |
 | VI. Charles Sevilen, Deli (Charles VI le Bienaimé, le Fol) | 16 Eylül, 1380 | 21 Ekim, 1422 | •V. Charles'ın oğlu | Fransa Kralı (Roi de France) |
 | VII. Charles Muzaffer, İyi sunulmuş (Charles VII le Victorieux, le Bien-Servi) | 21 Ekim, 1422 | 22 Temmuz, 1461 | •VI. Charles'ın oğlu | Fransa Kralı (Roi de France) |
 | XI. Louis İhtiyatlı, Evrensel örümcek (Louis XI le Prudent, l'Universelle Aragne) | 22 Temmuz, 1461 | 30 Ağustos, 1483 | •VII. Charles'ın oğlu | Fransa Kralı (Roi de France) |
 | VIII. Charles Nazik (Charles VIII l'Affable) | 30 Ağustos, 1483 | 7 Nisan, 1498 | •XI. Louis'in oğlu | Fransa Kralı (Roi de France) |
Valois– Orléans Dükü Dalı (1498-1515)
[değiştir | kaynağı değiştir]| Portre | Adı | Krallığa başladığı tarih | Krallığın bittiği tarih | Önceliyle ilişkisi | Unvan |
|---|---|---|---|---|---|
 | XII. Louis Halkın babası (Louis XII le Père du Peuple) | 7 Nisan, 1498 | 1 Ocak, 1515 | •V. Charles'ın büyük torunu •XI. Louis'in ikinci kuzeni ve ilk evliliğinden damadı •İkinci evlilikte Anne Brötanyalı (VIII. Charles'ın dul karısı)'nın kocası | Fransa Kralı (Roi de France) |
Valois– Angouleme Kontları ve Dükleri Dalı (1515-1589)
[değiştir | kaynağı değiştir]| Portre | Adı | Krallığa başladığı tarih | Krallığın bittiği tarih | Önceliyle ilişkisi | Unvan |
|---|---|---|---|---|---|
 | I. Francois Edebiyatı Onarıcı ve Babası (François Ier le Père et Restaurateur des Lettres) | 1 Ocak, 1515 | 31 Mart, 1547 | •V. Charles'ın büyük-büyük-torunu İlk evlilikte XII. Louis'in damadı | Fransa Kralı (Roi de France) |
 | II. Henri (Henri II) | 31 Mart, 1547 | a 10 Temmuz, 1559 | •I. Francois'in oğlu | Fransa Kralı (Roi de France) |
 | II. François (François II) | 10 Temmuz, 1559 | 5 Aralık, 1560 | •II. Henri'nin oğlu | Fransa Kralı (Roi de France) |
 | IX. Charles | 5 Aralık, 1560 | 30 Mayıs, 1574 | •II. Henri'nin oğlu •II. Francois'in genç kardeşi | Fransa Kralı (Roi de France) |
 | III. Henri (Henri III) | 30 Mayıs, 1574 | 2 Ağustos, 1589 | •II. Henri'nin oğlu •IX. Charles'ın küçük kardeşi | Fransa Kralı (Roi de France) |
Bourbon Hanedanı (1589-1792)
[değiştir | kaynağı değiştir]| Portre | Adı | Krallığa başladığı tarih | Krallığın bittiği tarih | Önceliyle ilişkisi | Unvan |
|---|---|---|---|---|---|
 | IV. Henri, İyi kral Henri, Yeşil centilmen (Henri IV, le Bon Roi Henri, le Vert-Galant) | Ağustos 2, 1589 | Mayıs 14, 1610 | •IX. Louis'in onuncu nesil torunu •I. Francis'in büyük yeğeni
| Fransa ve Navarre Kralı (Roi de France et de Navarre) |
 | XIII. Louis Adil (Louis XIII le Juste) | Mayıs 14, 1610 | Mayıs 14, 1643 | •IV. Henri'nin oğlu | Fransa ve Navarre Kralı (Roi de France et de Navarre) |
 | XIV. Louis Büyük, Güneş kralı (Louis XIV le Grand, le Roi Soleil) | Mayıs 14, 1643 | Eylül 1, 1715 | •XIII. Louis'in oğlu | Fransa ve Navarre Kralı (Roi de France et de Navarre) |
 | XV. Louis Sevilen (Louis XV le Bien-Aimé) | Eylül 1, 1715 | Mayıs 10, 1774 | •XIV Louis'in büyük torunu | Fransa ve Navarre Kralı (Roi de France et de Navarre) |
 | XVI. Louis Son (Louis XVI le Dernier) | Mayıs 10, 1774 | Eylül 21, 1792 | •XV. Louis'in torunu | Fransa ve Navarre Kralı (Roi de France et de Navarre) (1774 - 1789) Fransız Kralı (Roi des Français) (1789 - 1792) |
Ocak 21, 1793'ten Haziran 8, 1795'e kadar, XVI. Louis'in oğlu Louis-Charles XVII. Louis olarak Fransa Kralı olduğunu iddia ediyordu; gerçekte, bir tapınakta bu süre boyunca hapisti ve gücü Cumhuriyet liderlerinin elindeydi. XVII. Louis'in ölümü üzerine, amcası (XVI. Louis'in kardeşi) Louis-Stanislas XVIII. Louis olarak tahtını iddia etti, ama gerçek olarak 1814'te Fransa Kralı oldu.
İlk Cumhuriyet (1792-1804)
[değiştir | kaynağı değiştir]Birinci Fransız Cumhuriyeti 1792'den 1804'e kadar sürdü.
Bonapart Hanedanı, İlk İmparatorluk (1804-1814)
[değiştir | kaynağı değiştir]| Portre | Adı | Krallığa başladığı tarih | Krallığın bittiği tarih | Önceliyle ilişkisi | Unvan |
|---|---|---|---|---|---|
 | I. Napolyon, Büyük (Napoléon Ier, le Grand) | Mayıs 18, 1804 | Nisan 11, 1814 | - | Fransız İmparatoru (Empereur des Français) |
Capet Hanedanı, Bourbon Hanedanı (1814-1815)
[değiştir | kaynağı değiştir]| Portre | Adı | Krallığa başladığı tarih | Krallığın bittiği tarih | Önceliyle ilişkisi | Unvan |
|---|---|---|---|---|---|
 | XVIII. Louis | Nisan 11, 1814 | Mart 20, 1815 | •XVI. Louis'in genç kardeşi ve XVII. Louis'in amcası | Fransa ve Navarra Kralı (Roi de France et de Navarre) |
| Portre | Adı | Krallığa başladığı tarih | Krallığın bittiği tarih | Önceliyle ilişkisi | Unvan |
|---|---|---|---|---|---|
| I. Napolyon (Napoléon Ier) | Mart 20, 1815 | Haziran 22, 1815 | - | Fransız İmparatoru (Empereur des Français) |
22 Haziran'dan 7 Temmuz'a kadar, 1815, Bonapartistler I. Napolyon'un oğlu II. Napolyon'u tahtın meşru varisi kabul etmişler, babası hediye olarak feragat etmiştir. Ancak, genç çocukların saltanatının tamamen hayali olduğunu, Avusturya'daki annesine ait olduğudur. XVIII. Louis 7 Temmuz'da tekrar kral olmuştur.
Capet Hanedanı, Bourbon Hanedanı, Restorasyon (1815-1830)
[değiştir | kaynağı değiştir]| Portre | Adı | Krallığa başladığı tarih | Krallığın bittiği tarih | Önceliyle ilişkisi | Unvan |
|---|---|---|---|---|---|
| XVIII. Louis | Temmuz 7, 1815 | Eylül 16, 1824 | •XVI. Louis'in genç kardeşi/ XVII. Louis'in amcası | Fransa ve Navarra Kralı (Roi de France et de Navarre) |
 | X. Charles | Eylül 16, 1824 | Ağustos 2, 1830 | •XVIII. Louis'in genç kardeşi | Fransa ve Navarra Kralı (Roi de France et de Navarre) |
Capet Hanedanı, Orléans Hanedanı (Temmuz Monarşisi 1830-1848)
[değiştir | kaynağı değiştir]| Portre | Adı | Krallığa başladığı tarih | Krallığın bittiği tarih | Önceliyle ilişkisi | Unvan |
|---|---|---|---|---|---|
_by_Winterhalter.jpg) | Louis-Philippe Vatandaş kral (Louis Philippe, le Roi Citoyen) | Ağustos 9, 1830 | Şubat 24, 1848 | •XIII. Louis'in altıncı nesil torunu •XVI. Louis'in, XVIII. Louis'in ve X. Charles'ın beşinci kuzeni | Fransız Kralı (Roi des Français) |
İkinci Cumhuriyet (1848 - 1852)
[değiştir | kaynağı değiştir]İkinci Fransa Cumhuriyeti 1848'den 1852'ye kadar sürdü, Louis-Napoléon Bonaparte Fransız İmparatoru olduğunu ilan edince.
Bonapart Hanedanı, İkinci Cumhuriyet, Onarılmış (1852-1870)
[değiştir | kaynağı değiştir]| Portre | Adı | Krallığa başladığı tarih | Krallığın bittiği tarih | Önceliyle ilişkisi | Unvan |
|---|---|---|---|---|---|
 | III. Napolyon (Napoléon III) | Aralık 2, 1852 | Eylül 4, 1870 | •I. Napolyon'un yeğeni | Fransız İmparatoru (Empereur des Français) |
Millî Savunma Hükûmeti (Paris Komünü 1870 - 1871)
[değiştir | kaynağı değiştir]Prusyalılar ve Genel Louis Jules Trochu tarafından Üçüncü Cumhuriyet varsayımı ile Napoleon III çekildikten sonra ikinci İmparatorluğu'nun yıkılmasından arasındaki geçiş dönemi.
1871'i takip eden Devlet Başkanları
[değiştir | kaynağı değiştir]Fransa Devlet Başkanı kronolojisinde Fransa Cumhuriyeti cumhurbaşkanları olarak devam ediyor.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Titles of European hereditary rulers - France 16 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Retrieved 31-08-2010
Dış bağlanılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Pinoteau, Hervé (2004) La symbolique royale française ve - XVIIIe siècle, Paris:P.S.R. éditions, ISBN 978-2908571363 (Fransızca)
- James, Edward, (1991) [he Origins of France: Clovis to the Capetians 500-1000. ISBN 0-333-27052-5. (İngilizce)
- Jame, Edward James, (1991) The Franks. Blackwell. ISBN 0-631-17936-4.
- The history of France as recounted in the Grandes Chroniques de France, and particularly in the personal copy produced for King Charles V between 1370 and 1380 that is the saga of the three great dynasties, the Merovingians, Carolingians, and the Capetian Rulers of France, that shaped the institutions and the frontiers of the realm. It should be noted that this work was commissioned at a time that France was embroiled in the Hundred Years' War with England, a war fought over hereditary claims to the throne of France. It must therefore be read with a careful eye toward biases meant to justify the Capetian claims of continuity and inheritance.
- The Cambridge Illustrated History of France, Cambridge:Cambridge University Press. (İngilizce)
- Paul Fouracre ve Richard A. Gerberding, () Late Merovingian France: History and Hagiography, 640-720. Manchester:Manchester University Pres]. ISBN 0-7190-4791-9. (İngilizce)
- Geary, Patrick, (1988), Before France and Germany: The Creation and Transformation of the Merovingian World. Oxford: Oxford U. Press, 1988. ISBN 0-19-504458-4. (İngilizce)
- Geary, Patrick (2001) The Myth of Nations: The Medieval Origins of Europe. Princeton University Press. ISBN 0-691-11481-1. (İngilizce)