Gümrük

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Gümrük, eşya ve malların ülke sınırlarından giriş ve çıkışlarında denetimlerinin yapıldığı ve vergilerin ödendiği kamu kurumudur. Gümrük vergisi'nin toplanması, bir ülkeye giren ve çıkan kişiler ve hayvanlar, nakliye araçları, kişisel eşyalar ve tehlikeli maddeler dahil olmak üzere malların akışını kontrol eder. Gümrük kuru sınırlarında, deniz limanları ve hava alanlarında bulunur. Geleneksel olarak gümrük, ithalat ve ihracatta gümrük vergilerini ve diğer vergileri alan mali konu olarak kabul edilmiştir. Gümrük şimdi üç temel konuyu kapsıyor: vergilendirme, güvenlik ve ticaretin kolaylaştırılması.

Köken bilimi[değiştir | kaynağı değiştir]

"Lehçe-i Osmaniye" adlı kitapta Gümrük kelimesi, Rumca'dan alınmış ve "emtiaya ilişkin rüsumun idare mahallinin ismidir" diye tanımlanmış ise de "Gümrük" kelimesinin Rumca'dan alınma olmayıp, Latincede ticaret manasına gelen "Commercium" kelimesinden alınmış olduğu anlaşılmaktadır. Zira, gümrük resminin ticaret eşyasından alınan bir vergi olduğu göz önüne alındığında, kelimenin manaya uygunluğu ortaya çıktığından, bu adlandırmanın esasen daha uygun bulunduğu açıktır. Fransızlar "Gümrük"e "Douane" derler. İtalyanca "Dogana" kelimesinden alınmıştır ki, Venedik ve Cenova Cumhuriyetinin Birinci Hakimi'nin unvanı olan "Doge" adına, hazineye gelir temin etmek için, Venedik'te uygulamaya konulan verginin ismi olmuştur.[1]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Gümrük ve gümrük vergisi, muhtemelen tarihte birbirinden ayrı yaşayan toplumlar, şehir devletleri, devletler, imparatorluklar var olduğu sürece var idi.[kaynak belirtilmeli] Gümrük, devletlerin egemenlik alanlarının bir ifade biçimi ve hazinelerinin önemli bir gelir kaynağı olmuştur.[kaynak belirtilmeli] Ülkeler, topraklarına giren kişiler, ticari mallar ve her tür maddeleri ülkenin güvenliği, ekonomisi, hükümranlık, halkın sağlığı gibi faktörleri korumak ve vergi sağlamak amaçlarıyla sınırlarda denetlemeye tabi tutmuşlardır. Bugün de gümrük vergileri, devletin maliye kapsamında topladığı vergilerden sonra en büyük gelir kaynağı olabilmektedir.[kaynak belirtilmeli]

Ülkelerine göre gümrük hizmetleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülke Adı Kendi dilindeki adı web sitesi
Amerika Birleşik Devletleri ABD ABD Gümrük ve Sınır Koruma U.S. Customs and Border Protection< www.cbp.gov 13 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
ABD Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza U.S. Immigration and Customs Enforcement www.ice.gov 10 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Almanya Almanya Federal Gümrük İdaresi Bundeszollverwaltung www.zoll.de 6 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Avusturya Avusturya Avusturya Gümrük İdaresi Österreichische Zollverwaltung www.bmf.gv.at/zoll/ 9 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Azerbaycan Azerbaycan Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Gümrük Komitesi Azərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsi www.customs.gov.az 23 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Belçika Belçika Gümrük ve Tekel İdaresi Administratie der Douana en Accijnzen
Administration des Douanes et Accises
Zoll- und Akzisenverwaltung
fiscus.fgov.be/interfisc/home_du.htm
Belarus Belarus Beyaz Rusya Cumhuriyeti Devlet Gümrük Komitesi Государственный таможенный комитет Республики Беларусь
Дзяржаўны мытны камітэт Рэспублікі Беларусь
www.gtk.gov.by 5 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Birleşik Krallık Birleşik Krallık Birleşik Krallık Sınır Ajansı UK Border Agency ukba.homeoffice.gov.uk 23 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
İngiliz Gelir ve Gümrükler İdaresi Her Majesty's Revenue and Customs www.hmrc.gov.uks[ölü/kırık bağlantı]
Çekya Çekya Çek Cumhuriyeti Gümrük İdaresi Celní správa České republiky www.celnisprava.cz 29 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Fransa Fransa Gümrükler ve Dolaylı Vergiler Genel Müdürlüğü Direction générale des douanes et droits indirects www.douane.gouv.fr 23 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Hollanda Hollanda Vergi ve Gümrük İdaresi Belastingdienst www.belastingdienst.nl 22 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
www.douane.nl 15 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
İsviçre İsviçre Federal Gümrük İdaresi Eidgenössische Zollverwaltung
Administration fédérale des douanes
Amministrazione federale delle dogane
www.ezv.admin.ch 24 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Sınır Muhafaza Birlikleri Grenzwachtkorps
Corps des gardes-frontière
Grenzwachtkorps
www.gwk.ch 29 Eylül 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
İsveç İsveç Gümrük İdaresi Tullverket www.tullverket.se 25 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
İtalya İtalya Gümrük Ajansı Agenzia delle Dogane www.agenziadogane.it
Finans Muhafaza Guardia di Finanza www.gdf.it 16 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kazakistan Kazakistan Kazakistan Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı Devlet Gümrük Kontrol Komitesi Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Кедендік бақылау комитеті
Комитет таможенного контроля Министерства финансов Республика Казахстан
www.customs.kz
Lüksemburg Lüksemburg Gümrük ve Tekel İdaresi Administration des Douanes et Accises
Zoll- und Akzisenverwaltung
www.do.etat.lu 9 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Mısır Mısır Mısır Gümrük Kurumu لمصلحة الجمارك المصرية www.customs.gov.eg 13 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Norveç Norveç Gümrük İdaresi Tollvesenet www.toll.no 25 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Polonya Polonya Gümrük Servisi Służba Celna www.mf.gov.pl/?const=2 9 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Rusya Rusya Rusya Federasyonu Federal Gümrük Servisi Федеральная таможенная служба Российской Федерации www.customs.ru 19 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Slovakya Slovakya Slovakya Cumhuriyeti Gümrük İdaresi Colná správa Slovenskej republiky www.colnasprava.sk 19 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Türkiye Türkiye Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü https://muhafaza.ticaret.gov.tr/ 17 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Gümrükler Genel Müdürlüğü https://ggm.ticaret.gov.tr/ 5 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Ukrayna Ukrayna Ukrayna Devlet Gümrük Servisi Державна митна служба України www.customs.gov.ua 20 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Yeni Zelanda Yeni Zelanda Yeni Zelanda Gümrük Servisi New Zealand Customs Service
Te Mana Arai o Aotearoa
www.customs.govt.nz 30 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Gümrükler Genel Müdürlüğü". 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2007. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]