Korece

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Korece
한국어, 조선말
Korece yazı
TelaffuzHangugeo, Chosŏnmal
BölgeDoğu Asya
EtnisiteKoreliler
Konuşan sayısı77,245,928  (2018)[1][2][3]
Dil ailesi
Yazı sistemiHangıl
Hanja
Resmî durumu
Resmî dil Kuzey Kore
 Güney Kore
Tanınmış azınlık dili Çin
 Japonya
 ABD
Dil kodları
ISO 639-1ko
ISO 639-2kor
ISO 639-3Çeşitli:
kor – Modern Korece
okm – Orta Korece
oko – Büyük Korece
Korece'nin konuşulduğu yerler.

Korece (Güney Kore: 한국어/韓國語 hanguk-eo; Kuzey Kore: 조선말/朝鮮말 chosŏn-mal), Kore yarımadasında ve komşusu Çin'e bağlı Yanbian Kore Özerk İli'nde yaygın olarak kullanılan bir Kore dili. Hem Kuzey Kore hem de Güney Kore'nin resmî dilidir. Dil, hece alfabesi olan Hangıl veya Çince karakterler olan Hanja ile yazılabilir.

Dünyada eski SSCB, Avustralya, ABD, Kanada, Brezilya, Japonya ve Filipinlerdeki göçmen topluluklarla birlikte toplam 78 milyon Koreli vardır. Korece ve Korelilik özdeşleşmiştir.

Sınıflandırma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Korece, Jeju'da konuşulan Jejuca (veya Jeju lehçesi) ile birlikte Kore dilleri içerisinde yer alır. Kore dillerini herhangi bir başka dil ailesi içerisine yerleştiren bir teori yaygınca kabul görmemektedir ve izole dil olarak sınıflandırılır.[4] Buna karşın, tarihi olarak dil, Ural-Altay dil ailesi ve sonrasında Altay dilleri (makro) içerisinde sınıflandırılmış, ancak 20. yüzyılın ortasından itibaren bu savlar akademide geçersiz kabul edilmeye başlanmıştır.[5]

Korecenin, söz varlığı ve gramer özellikleri nedeniyle Japon dilleriyle akraba olabileceği de düşünülmüştür. Genetik olarak birbirleriyle akraba olmak yerine Eski Korecenin Batı Eski Japonca ile dil birliği içinde olmuş olduğu ve yoğun ödünçlemeler aldığı tahmin edilmektedir. Dravid dilleri ile akraba olması da öne sürülmüş bir diğer savdır.[6]

Yazı sistemi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana maddeler: Hangıl ve Hanja

Koreliler tarih boyunca Hanja adını verdikleri Çince yazı karakterlerini kullanmıştır. Günümüzde ise ağzın ve dilin aldığı şekle göre karakterize edilen Kore alfabesi Hangul kullanılmaktadır. Güney Kore'de çocuklara hâlen 1800 adet Çince karakter öğretilmektedir.

Fonoloji

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ünlü uyumu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Korecenin Orta Korece döneminde ünlü uyumu güçlü bir şekilde görülmüştür. Buna rağmen, ilerleyen dönemlerde ünlü uyumu dilde kaybolma eğilimi göstermiştir. Modern Korecede ünlü uyumu sadece yansıma kelimelerde, sıfatlarda, zamirlerde, ünlemlerde ve bir kelime çekimlenirken görülür.

Korece ünlü uyumu
Aydınlık ünlüler
(밝은 모음, 밝은 母音, Balgın moım) 		ㅏ (A) ㅗ (O) ㅘ (Oa, va) ㅑ (Ya) ㅛ (Yo)
ㅐ (Ä, ae) ㅚ (Ö, oe) ㅙ (Oä, Oae, vä, vae) ㅒ (Yä, Yae)
Karanlık ünlüler
(어두운 모음, 어두운 母音, ɔduun moım) 		ㅓ (ɔ, ıo) ㅜ (U) ㅝ (Uo, vo) ㅕ (Yıɔ, yıo) ㅠ (Yu)
ㅔ (E) ㅟ (Ü, vi) ㅞ (Ue, ve) ㅖ (Ye)
Nötr/Merkezi ünlüler ㅣ (İ, i) ㅡ (I, ı)
ㅢ (Iy, ıy)

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2018. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2018. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2018. 
  4. ^ "Glottolog 4.2.1 - Korean". glottolog.org. 12 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2020. 
  5. ^ Kim, Chin-Wu (1974). The Making of the Korean Language. Center for Korean Studies, University of Hawai'i. 
  6. ^ Min-Sohn, Ho (2001). The Korean Language. Cambridge University Press. s. 29. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Vikipedi
Vikipedi
Özgür Ansiklopedi Vikipedi'nin Korece (ko) sürümü
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Korece&oldid=32891213" sayfasından alınmıştır