Kuchisake-onna

Kuchisake-onna (Japonca: 口裂け女; "Ağzı Yarık Kadın"), 1979 yılının ilkbaharından yaz aylarına kadar Japonya'da yayılan ve toplumda sorunlara dahi sebep olan bir şehir efsanesidir. 2004 yılında Kore'de de popülerlik kazanmış olan bu efsane Çin’de de ünlüdür.

Efsaneye göre ağzını tamamen gizleyen bir maske takan genç bir kadın, okuldan eve dönmekte olan bir çocuğa "Ben güzel miyim?" diye sorar. "Evet, güzelsin." cevabını duyduğunda "Peki ya şimdi?” diyerek maskesini indirince ağzının kulaklarına kadar yarık olduğu görülür.^[1] "Hayır, güzel değilsin." cevabını aldığında ise çocuğu bıçak veya makas saplayarak öldürür.^[2]

Bu şehir efsanesi, ülkenin dört bir yanındaki ilkokul ve ortaokul öğrencileri arasında büyük bir korkuya neden oldu. Birçok polis arabasının sevk edilmesine ve öğrencilerin okuldan eve toplu halde dönmesi gibi durumlara neden olan efsane halk arasında paniğe yol açtı.

Söylentiler ilk olarak 1978 yılı aralık ayında Gifu vilayetinde başladı.^[3] 26 Ocak 1979 tarihinde Gifu Nichinichi Shimbun gazetesinde yayımlanan bir haber ile medyada ilk kez yer aldı.^[4] Daha sonra 29 Haziran 1979 tarihli "Shūkan Asahi" (Haftalık Asahi) gazetesinde yayımlanan bir makalede, 1978 yılı aralık ayında Gifu vilayeti, Motosu ilçesi, Shisei mahallesinde yaşlı bir çiftçi kadının evinin dışarısındaki tuvaletteyken Kuchisake-onna'yı görüp korkuyla kaçarken kalçasını kırdığı söylentisine yer verildi.^[5]

21 Haziran 1979'da, Himeji şehrinde 25 yaşındaki bir kadın Kuchisake-onna kılığına girip etrafta dolaştığı için silah bulundurma kanununu ihlal ettiği şüphesiyle tutuklandı.^[6]

Aralık ayından itibaren ülke çapında yayılan söylentiler Ağustos 1979'da hızla azaldı. Bunun sebebinin yaz tatilinin başlamasıyla öğrenciler arasındaki bilgi alışverişinin ve ağızdan ağıza yayılan söylentilerin durması olduğu düşünülüyor.^[7]

Efsanenin kökenine dair çeşitli açıklamalar vardır.

• Bugünkü Gifu vilayeti, Gujo şehri, Hachiman mahallesinde 1754'te gerçekleşen köylü ayaklanmalarının ardından cezalandırılan birçok köylünün öfkesinin özellikle çok sayıda kişinin mağdur edildiği Shirotori köyünde hala devam ettiği söylenir. Bir açıklamaya göre bu öfke zaman içinde bir yōkai efsanesine dönüşüp çevreye yayılmıştır ve zamanla Kuchisake-onna söylentilerine evrilmiştir.^[8]
• Bir diğer açıklama ise Meiji döneminin ortalarında, Shiga vilayeti Shigaraki'de yaşayan Otsuya adındaki bir kadından yola çıkar. Hikâyeye göre Otsuya sevgilisiyle buluşmak için dağların ardındaki bir kasabaya gider. O zamanlarda bekâr bir kadının dağ yolunda tek başına seyahat etmesi tehlikeli olduğu için korkutucu bir kılığa bürünmeye karar verir. Beyaz kıyafetler giyip üzerine beyaz toz serper ve saçlarına dağınık bir görünüm vererek kafasının üzerinde bir mum yakar. Hilal şeklinde kestiği bir havuç parçasının ağzına alır ve elinde bir orak ile yolculuğuna devam eder. Onun bu halinin zamanla bir şehir efsanesine dönüştüğü söylenir.^[7] Aynı şekilde, Gifu vilayetinde de, Meiji ve Taisho dönemlerinde sevgilileriyle buluşmak için benzer kılıklara giren kadınları anlatan hikâyeler vardır.^[8]
• Gifu vilayetinde başlayan söylentilerin birçoğu ebeveynlerin çocuklarına anlattığı hikâyelere dayanır. O zamanlar yalnızca nispeten zengin ailelerin ilkokula giden çocukları aynı zamanda dershaneye de gidebiliyordu. Efsanenin kökeninde ekonomik durumu iyi olmayan ailelerin çocuklarını dershaneye gitmekten vazgeçirmek için "Geceleri sokakta yürürsen Kuchisake-onna saldırır." diyerek sokağa çıkmamaları için onları korkutması olduğu söyleniyor.^[8]
• Yine Gifu vilayeti Motosu ilçesi civarında yaşayan eğitim takıntılı korkutucu bir annenin efsaneye sebep olduğunu söyleyen bir açıklama da var. Aichi vilayeti ise korkutucu bir anne yerine bir kız çocuğundan bahsedilir ve bu söylentinin değişikliklere uğrayarak tüm Japonya'da yayıldığı gibi çeşitli teoriler bulunuyor.
• Gazeteci Kyōji Asakura'nın araştırmasına göre Kuchisake-onna hakkındaki söylentiler Gifu'da ilk olarak yayılmaya başladığında Kuchisake-onna'nın akıl hastanesinden kaçan biri olduğu söyleniyordu.^[9] Örneğin, 1970'lerde, Ōgaki şehrinde akıl hastanesinde odaya kapatılan akıl hastası bir kadının bir gece hastaneden kaçtığı ve akli dengesi yerinde olmadığı için yüzünün alt kısmını kaplayacak şekilde ruj sürüp onu görenleri korkuttuğu ya da bir diğer hikâyeye göre Tajimi şehrinde birçok hayaletin ortaya çıktığı söylenen bir tünelde akli dengesi yerinde olmayan bir kadının dolaştığı ve civardaki çocukları tehdit ettiğine dair hikâyeler bulunur. Nitekim anlatılan hikâyeler arasında Kuchisake-onna ve akıl hastalıklarının bağlantılı olduğu birçok örnek bulunmaktadır.^[10][11][12] Özellikle Gifu vilayeti civarında ortaya çıkan söylentiler birbiriyle uyuşmaktadır.
• 1990'larda, estetik ameliyat ve ameliyatlarda yaşanan hatalar gibi konular daha çok konuşulmaya başlandıkça, Kuchisake-onna söylentileri de tekrar yayılmaya başladı. Estetik ameliyatı başarısız geçtiği için çıldıran kadınların bu efsaneye sebep olduğu söylenir.
• Başka bir teoriye göre bu bilgi CIA tarafından söylentilerin nasıl yayıldığını doğrulamak için sızdırılmıştır.^[7]
• 18 Ağustos 1968'de Gifu vilayetinde meydana gelen bir kazada bir araba Hida Nehri'ne düştü. Kazanın ardından nehirde kemikleşmiş bir kafatası bulundu ve ağzının kulaklarına kadar kesik olduğu görüldü. Bir diğer açıklamaya göre ise, Kuchisake-onna bu kafatasının hayaletidir.^[7]
• Kuchisake-onna efsanesi Kore'de de oldukça popülerdi. Öte yandan Kuchisake-onna söylentilerinin yeni olmayıp Kore Yarımadası Japon egemenliği altındayken çoktan var olduğu da söylenir. Efsaneye göre Japon egemenliği altındaki dönemde karlı bir gecede maske takan üç kadın evleri ziyaret edip "Hangimiz en güzeliz?" diye sorar. Birini seçtiğinizde diğer ikisi tarafından öldürülürsünüz. Bu hikâye 2001'de derlenmiştir.

• Gözleri tilkiye, sesi kediye benzer.^[13]
• Boyu hakkında çeşitli söylentiler vardır. Bazılarına göre 2 metreden uzun olduğu söylenir.
• Kan lekelerini göstermeyen kırmızı kıyafetler giydiği ya da tam tersine kan lekelerinin açıkça seçilebildiği beyaz kıyafetler giydiği söylentileri de dâhil olmak üzere kıyafetleri hakkında çeşitli söylentiler vardır.
•  Kırmızı bere, kırmızı kıyafetler ve kırmızı yüksek topuklu ayakkabılar giydiği söylenir.
• Tokyo'nun Edogawa semtinde kırmızı bir şemsiye ile gökyüzünde uçtuğu söylenir.^[14]
• Tokyo'nun Oji semtinde beyaz bir ceket ve beyaz çizmeler giydiği söylenir.
• Tokyo'nun Tamagawa semtinde kirli bir görünüşü olduğu söylenir.
• Tokyo'daki Hachioji ve Kokubunji şehirlerinde kimono giydiği ve güneş gözlüğü taktığı söylenir.
• Okayama vilayetinin Okayama şehrinde elinde şimşir ağacından bir tarak tuttuğu söylenir.
• Uzun makas, bıçak, orak, balta ve neşter gibi farklı silahları kullandığına dair farklı söylentiler bulunuyor.^[15] Kalabalık kentsel alanlarda daha çok gizlemesi kolay makas, orak ve neşter gibi silahları tercih ederken; kırsal alanlarda ise büyük bir bıçak veya balta gibi daha ölümcül silahları tercih ettiği söylenir.

• Kulaklarına kadar yarık olan ağzıyla yoldan geçenleri yer veya bir yerlere kaçırır.^[16]
• "Yoğurt ister misin?" diye sorar. "Hayır." diye cevap verirseniz, sizi yer.^[13]
• Yoldan geçenin omzuna dokunur. Dikkatsizlik edip dönerseniz, bıçaklar. Sağ omzunuza dokunduğunda sola, sol omzunuza dokunduğunda sağa dönerseniz ondan kaçınabilirsiniz.

• "Sangenjaya" ve "Sannomiya" gibi içinde “üç” anlamına gelen “san" sözcüğü geçen yer adlarının çevresinde sık görünür.
• Okullarda bulunan spor salonunun sahnesinin altındaki bodrum katında yaşar.^[13]
• Tapınaklarda uyur.
• Okul revirinde yaşar. Her zaman maske takan okul doktoru aslında Kuchisake-onna'dır.^[17]
• Mezar taşlarının yakınlarında görülür.

• Aslında, Kuchisake-onna üç kız kardeşden biridir ve üçünün de ağzı yarılmıştır. Bir diğer söylentiye göre kardeşlerden birinin ağzının her iki tarafı yarıkken ikinci kardeşin ağzının tek tarafı yarıktır ve son kardeş ise makyaj yaparak ağzını yarıkmış gibi gösterir. Karşılaştıkları kişiye "Hangimiz daha güzeliz?" diye sorarlar ve içlerinden birini seçerseniz diğer ikisi tarafından öldürülürsünüz.^[18]
• Üç kız kardeşten yalnızca birinin ağzı yarıktır. Bir gün hep birlikte estetik ameliyat olurlar fakat sadece en küçük kız kardeşin ameliyatı başarısızlıkla sonuçlanır ve ağzı yarılır. Ameliyatları başarılı geçen kız kardeşlerine karşı duyduğu kıskançlık nedeniyle delirir ve çocukları tehdit etmeye başlar.^[19]
• Üç kız kardeş bir trafik kazası geçirir. İkisi kazada hayatını kaybederken hayatta kalan tek kardeşin ise ağzı yarılır.
• Üç kız kardeşten biri ağzı yarık doğar. Bu sebeple onun için üzülen kardeşlerden biri kendi ağzını yarar ve diğeri de ruj sürerek ağzını olduğundan büyük gösterir.^[13]
• Yamaguchi vilayeti Kudamatsu ilçesindeki hikâyeye göre, üç kız kardeşin en büyüğünün ağzı başarısız geçen bir estetik ameliyat sonucu, ortanca kardeşin ağzı ise geçirdiği trafik kazası nedeniyle yarılmıştır. En küçük kardeşin aslında ağzı yarık değilse de onu kıskanan kardeşleri tarafından yarıldığı söylenir.^[14]
• İki kız kardeştirler ve insanlar sürekli büyük kardeşi över. Küçük kardeş bu duruma çok üzülür. Ona acıyan anneleri bir makasla büyük kardeşin ağzını yarar.

• Çok hızlı koşabilir.^[10][12] 100 metreyi 6-12^[5][15] saniyede koşabildiği söylenir.^[20]
• Havada asılı durabilir.^[13]

Futaguchi-onna

Futaguchi-onna, "İki Ağızlı Kadın" anlamına gelir ve söylentilere göre kafasının üstünde büyük bir ağız daha vardır. "Evet, güzelsin." diye cevaplarsanız saçlarını aralar ve kafasındaki ağzı gösterir. "Çirkinsin." diye cevaplarsanız bu ağzıyla sizi yiyeceği söylenir. Edo döneminde yazılmış tuhaf masallardan oluşan bir derleme olan Ehon Hyaku Monogatari'de (Resimli 100 Hikaye Kitabı) Futaguchi-onna olarak bilinen bir yōkai bulunmakla birlikte şehir efsanesi olan, buradaki "Futakuchi-onna" ile karıştırılmamalıdır. Şehir efsanesi olan Futakuchi-onna, Kuchisake-onna'nın bir varyasyonu olarak kabul edilir.^[21]

Kırmızı maskeli kadın

Kore'de ortaya çıkmıştır. Maskesinin kırmızı rengi kan, cinsiyet ve regli sembolize eder.

Maskeli adam

Kokubunji ve Hachioji şehirlerindeki söylentiler göre Kuchisake-onna ile beraber görülür.^[17]

Kuchiware-onna

Kuchiware-onna, "Ağzı Ayrık Kadın" anlamına gelir. Ehime ve Tokushima vilayetlerinde görülen bir varyasyondur. Ehime'de karşılaştığı kişeye "Güzel miyim?" diye sorar ve cevaplamayanları bıçaklayarak öldürür. Onun hakkındaki hikâyeyi duymanızdan itibaren üç gün içinde karşınıza çıkar. Tokushima'da kırmızı bir Toyota Celica model arabaya bindiği söylenir ve "Gözlerim güzel mi?" diye sorar ve bekkōame şekeri yerine, Tokushima'nın bölgesel bir tatlısı olan amadama şekerinden hoşlandığı söylenir. Bu varyasyonun, yerel bir gazetenin Kuchisake-onna kelimesini yanlış yazdığı için ortaya çıktığı söylenilmektedir.

Kuchisake-onna'dan kaçmanın çeşitli yöntemleri olduğu söylenir.

• Yaygın olarak bilinen nesneler bir çeşit şaç şekillendirici jöle olan “Pomat” ve bir tür sert şeker olan bekkōame’dir.
  • Üst üste 3 kez (6 kez diyenler de var) “Pomat” diye ile bağırırsanız, Kuchisake-onna'yı ürkütüp kaçmak için fırsat yaratabileceğiniz söylenir. Bunun nedeni ise Kuchisake-onna'nın estetik ameliyatına giren doktorun çok miktarda pomat jöle kullanması nedeniyle bu kokudan nefret etmesidir. Ayrıca, Kuchisake-onna'ya pomat kutusu fırlatarak ya da avuç içine pomat yazıp göstererek de kurtulabilirsiniz.^[13] Bir diğer yöntem ise ayak tabanına pomat yazmaktır.
  • Bekkōame Kuchisake-onna'nın en sevdiği şekerdir ve o şekeri yemek ile meşgulken kaçabilirsiniz. Bu teori o kadar yayılmıştır ki o sıralarda çıkan bir video oyunu olan Heiankyo Alien'da düşmanları durdurmaya yarayan bir nesne olarak bekkōame kullanılmıştır.
    • Kanto bölgesinde, aksine, Kuchisake-onna bekkōame’den nefret ettiği ve şekeri ona fırlatarak kaçmak için fırsat yaratabileceğiniz söylenir.^[14]
    • Chiba vilayeti Abiko şehrinde beş adet bekkōame verirseniz sevindiği, küçük renkli bir şeker olan konpeitō’dan beş adet verirseniz kaçtığı söylenir.
    • Bekkōame yerine, bir çeşit yumuşak şeker olan bontaname’den de kaçtığı söylenir.
• Tofu gösterildiğinde kaçar.^[8]
  • Aksine, tofunun en sevdiği yemek olduğu söylentileri de vardır.^[22]
• Fukuoka vilayetinde Kuchisake-onna'nın oyun salonlarında oynanan Space Invaders adlı oyunu sevdiği söylenir. Oyun makineleri parayla çalıştığı için yere 100 Yen atarsanız parayı toplamak için eğilir ve bu sırada kaçabilirsiniz (Space Invaders'ın Fukuoka'da popüler olduğu sıralarda çıkan bir söylenti).

• "Sarımsak, sarımsak!" diye bağırarak kurtulabilirsiniz.^[19]
• "Kel, kel!" diye bağırmak işe yarayabilir.^[13]
• Avuç içine Japoncada köpek anlamına gelen "犬" karakterini yazdıktan sonra ona gösterip kaçabilirsiniz.
• "Köpek geliyor, köpek geliyor!" deyip kaçabilirsiniz.
• Futaguchi-onna'dan kaçmak için "Saç spreyi, saç spreyi!" diye bağırabilirsiniz.^[21]

• Binaların 2. katı ve üstüne çıkamadığı için, 2 veya daha fazla katlı bir binaya kaçabilirsiniz.
• Bir plak mağazasına veya kozmetik mağazasına girerseniz, peşinizden gelmez.^[13]

• Öldürülmemenin tek yolu "Normalsin." demektir (1978 civarında Kyoto'da dolaşan söylentiler).

• Kan grubu O olanlar saldırıya uğramaz.^[19]

Edo döneminin hayalet hikâyelerinden oluşan bir derleme olan "Kaidan Rō no Tsue"de (Hayalet Hikayeleri: İhtiyarın Bastonu), Edo yakınlarında tilki şekline girmiş bir Kuchisake-onna'dan bahsedilir.

Hikâyeye göre bugünkü Tokyo’da Gonsuke adlı 10'lu yaşların sonlarında genç bir adam yağmurda şemsiyeyle yürürken karşısına sırılsıklam bir kadın çıkar. Gonsuke şemsiyesini kullanabileceğini söylediğinde kadın ona doğru döner ve ağzının kulaklarına kadar yarılmış olduğu görülür. Gonsuke korkudan yere düşer ve birdenbire yüzü dişleri düşmüş yaşlı bir adama dönüşür. Hiçbir şey söyleyemez hale gelir ve ardından son nefesini verir.
Edo döneminde yazılan “Ehon Sayoshigure”de (Küçük Resimli Kitap: Gece Vakti Yağmur) aşağıdaki gibi tanımlanmıştır.

Yoshiwara Yūkaku olarak bilinen bir eğlence mahallesinde yürüyen bir müşteri orada çalışan bir kadınla sohbet etmek seslenir. Kadın ona döndüğünde ağzının kulaklarına kadar yarık olduğunu gören müşteri olduğu yerde bayılır ve bir daha o mahalleye adımını atmaz.

Söylentilerin popüler olduğu 1979 yılında Ginza'daki host kulüplerinde çalışanlar elleriyle ağızlarını gizleyerek müşterilere "Ben güzel miyim?" diye sormaya başlamıştı. Popüler bir hizmete dönüşen bu harekete karşılık müşterilerin bekkōame ve ya pomat diyerek cevap vermesi gerekiyordu.^[3]

Ayrıca, "Kuchisake-onna" kelimesinden yola çıkılarak "çok konuşkan kadın" anlamına gelen "kuchisaki-onna" kelimesi türetilmiştir.^[3]

• 1970'lerin sonlarında, Kansai bölgesinde yayınlanan "Young Town" adlı televizyon programında Kuchisake-onna'dan bahsedilmesinin ardından onu gördüğünü söyleyenler çoğaldı ve söylentiler daha da yayıldı.
• 1979'da Kuchisake-onna'dan esinlenerek yazılmış "Kuchisake-onna wo tsukamaero!” (Kuchisake-onna'yı yakalayalım!) adlı bir şarkı yayınlandı.
• Birçok doğaüstü varlığı konu alan "Gakkō no Kaidan" adlı anime serisinde Kuchisake-onna'nın yer aldığı bölüm yarık damak hastalığını çağrıştırması sebebiyle yayından kaldırıldı.
•  "Toshi Densetsu" (Şehir Efsaneleri) adlı çizgi romanın ikinci cildinde Kuchisake-onna'dan bahsedilir.

• 並木伸一郎 (2007). 最強の都市伝説. 経済界. ISBN 978-4-7667-8398-8. 
• "全国の小中学生を恐れさせる「口裂け女」風説の奇々怪々". 週刊朝日. 朝日新聞出版. 83巻 (27号（通巻3191号）). 29 Haziran 1979. NCID AN10051537. 
• 松谷みよ子 (1987). 現代民話考. 第二期 II. 立風書房. ISBN 978-4-651-50202-1. 
• 山口敏太郎 (2007). 本当にいる日本の「現代妖怪」図鑑. 笠倉出版社. ISBN 978-4-7730-0365-9. 
• 山口敏太郎 (2008). 日本妖怪サイバー事典 (XMDF). 第1巻. 山口敏太郎事務所. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2021. 
• ""口裂け女"の正体を徹底追跡!". 週刊女性. 河出書房. 23巻 (25号（通巻1098号）). 3 Temmuz 1979. NCID AA11801594. 
• ""口裂け女"騒動で証明されたデマの猛威". 女性自身. 光文社. 22巻 (24号（通巻994号）). 5 Temmuz 1979. NCID AA11364707. 
• 早川和樹編 (2008). こわい話 - あなたの知らないニッポンの“恐怖”. ミリオン出版. ISBN 978-4-8130-2076-9. 
• 東映スーパー戦隊大全 バトルフィーバーJ・デンジマン・サンバルカンの世界. 双葉社. 2003. ISBN 4-575-29520-5. 

• Yōkai