Ludwig Börne
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Karl Ludwig Börne (d. 6 Mayıs 1786, Frankfurt, Almanya - ö. 12 Şubat 1837, Paris, Fransa), Genç Almanya hareketinin bir üyesi olarak kabul edilen Alman yazar.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Almanya'nın Frankfurt şehrinde Yahudi bir ailenin çocuğu olarak doğan Ludwig Börne, bankacı olan Jakob Baruch'un oğluydu. Börne ve erkek kardeşleri, önce Jacob Sachs sonra da Rector Mosche tarafından özel olarak eğitildiler. 14 yaşında tıp eğitimine başlayan Börne 16 yaşındayken patronunun 38 yaşındaki karısı Henriette Herz'e aşık oldu.[1] Ona olan hayranlığını, 1803'te kocası öldükten sonra, bir dizi mektupla dile getirdi.
Tıp eğitiminin ardından anayasa hukuku ve siyaset bilimi okudu. 1811'de Frankfurt'a dönerek polis teşkilatında görev aldı. Ancak Yahudi kökeninden dolayı görevinden istifa etmek zorunda kaldı. Almanya'da Yahudilerin maruz kaldığı baskıdan yılarak gazeteciliğe başladı. Frankfurt'ta yayımlanan Staatsristretto ve Die Zeitschwingen gazetelerinde editörlük yaptı.[2]
1818'de protestanlığı kabul ederek, aslen Loeb Baruch olan adını Ludwig Börne olarak değiştirdi.1818'den 1821'e kadar, canlı siyasi makaleleri ve güçlü ama alaycı teatral eleştirileriyle öne çıkan bir gazete olan Die Wage'nin editörlüğünü yaptı.
Temmuz Devrimi'nden sonra, kendi özgürlük fikirlerine daha yakın bir çevre bulmayı umarak Paris'e gitti.[3] 1834'te yayımladığı Briefe aus Paris, Börne'nin en önemli eseri oldu ve Alman gazetecilik tarihinde bir dönüm noktası oluşturdu. Aynı zamanda Almanya'nın önde gelen düşünürlerinden birisi olarak görülmeye başladı.
1837 yılında Paris'te öldü.
Etkisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Börne, parlak üslubu ve hiciv yeteneğiyle tanındı. Ayrıca aralarında Monographie der deutschen Postschnecke (1829) ve Der Esskünstler'in (1822) de olduğu bir dizi kısa öykü yazdı.[2]
Alfred Ernest Jones, Sigmund Freud biyografisinin ilk cildinde, Freud'un ergenlik döneminde "Böeme"den (bu şekilde yazılmış) oldukça etkilendiğini belirtir. Freud'un psikanaliz sırasında serbest çağrışım tekniğini geliştirirken Börne'nin The Art of Becoming an Original Writer (Benzersiz Bir Yazar Olma Sanatı) adlı makalesinden esinlendiğini söyler. Enrique Vila-Matas da Bartleby ve Şürekâsı adlı kitabında aynı makaleye değinir. Börne bu makalede üç günde gerçek bir yazar olmanın yolunu tarif eder: Art arda üç gün boyunca aklınıza gelen her şeyi ikiyüzlülük yapmadan, olanca samimiyetiyle kağıda dökerseniz, bu süre sonunda pek çok şaşırtıcı fikir ortaya çıkacaktır.[4]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Marianne Henn (2003). Body Dialectics in the Age of Goethe. Rodopi. s. 67. ISBN 978-90-420-1076-5.
- ^ a b Önceki cümlelerden bir veya daha fazlası artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Börne, Karl Ludwig". Encyclopædia Britannica (11. bas.). Cambridge University Press.
- ^ Arthur Loesser (2011). Men, Women and Pianos: A Social History. Dover Publications. s. 354. ISBN 978-0-486-26543-8.
- ^ Enrique Vila-Matas (Şubat 2021). Bartleby ve Şürekâsı. Can Yayınları. s. 186.
