Noah Ngeny
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Madalyalar | ||
|---|---|---|
| Erkekler atletizm | ||
 Kenya adına | ||
| Yaz Olimpiyat Oyunları | ||
| Altın | 2000 Sidney | 1500 m |
| Dünya Şampiyonası | ||
| Gümüş | 1999 Sevilla | 1500 m |
Noah Kiprono Ngeny (d. 2 Kasım 1978, Uasin Gishu İlçesi), Kenyalı eski atlet. Orta mesafe koşularında mücadele eden ve 2000 Yaz Olimpiyatları'ndaki 1500 metre müsabakalarında altın madalya kazanan atlet, bu yarıştaki Olimpiyat rekoru ile 1000 metredeki dünya rekorunu elinde bulundurmaktadır.
Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Ngeny; 2 Kasım 1978 tarihinde, Kenya'nın Uasin Gishu İlçesi'ndeki Kabenes köyünde dünyaya geldi.[1]
Atletizm kariyerine 1995'te başladı. 1997 yılının temmuz ayında; Nice'teki mil yarışında 3:50,41 saniyelik, ağustos ayında Monako'daki 1500 metre yarışında ise 3:32,91 saniyelik derecesiyle gençlerde iki dünya rekoru kırdı. Ertesi yıl yine Monako'da, 1500 metreyi 3:30,34 dakikada koşarak kendine ait rekoru geliştirdi.
7 Temmuz 1999'da, Roma'daki mil koşusunda, 3:43,13 saniyelik derecesiyle dünya rekoru kıran Faslı Hicham El Guerrouj'un ardından ikinci oldu. Yarışı 3:43,40 saniyede tamamlayan Ngeny, bu derecesiyle Nurettin Morceli'ye ait önceki dünya rekoru olan 3:44.39 saniyeyi de geride bırakmıştı. 24 Ağustos 1999'da, ilk kez katıldığı Dünya Atletizm Şampiyonası'ndaki 1500 metre yarışında 3:28,73'lük derecesiyle gümüş madalya kazandı. Yarışın birincisi ise 3:27,65 saniyelik derecesiyle El Guerrouj idi. 5 Eylül 1999'da, İtalya'nın Rieti şehrinde yapılan 1000 metre yarışını şimdiki dünya rekoru olan 2:11,96 saniyede tamamlayarak birincilik elde etti. Önceki rekor ise 1981 yılında, 2:12,18 saniyelik derecesiyle Sebastian Coe tarafından elde edilmişti.
2000 yılı, Ngeny'nin kariyerinin en verimli yılı oldu. 28 Temmuz 2000'de, Oslo'da yarıştığı 800 metre yarışında kariyerinin en eiyi derecesini (1:44,49) elde ederek birinci oldu. 11 Ağustos günü, Weltklasse Zürich'teki 1500 metre yarışlarında tekrar El Guerrouj ile karşı karşıya geldi. Birinciliği 3:27,21 saniyelik derecesiyle El Guerrouj elde ederken, yarışı 3:28,12 saniyede tamamlayan Ngeny, hem kendisinin en iyi derecesini elde etti hem de ülke rekorununun yeni sahibi oldu. Fakat bu rekor 24 Ağustos 2001'de, Brüksel'deki yarışlarda Bernard Lagat'ın elde ettiği 3:26,34 saniyelik derece sonucunda el değiştirdi.
2000 Yaz Olimpiyatları
[değiştir | kaynağı değiştir]Ngeny, Avustralya'nın Sidney şehrinde gerçekleştirilen 2000 Yaz Olimpiyatları'ndaki 1500 metre müsabakalarında ülkesi Kenya'yı temsil etti. 29 Eylül günü yapılan final yarışı öncesinde daha önce birkaç kez karşılaştığı son Olimpiyat şampiyonu Hicham El Guerrouj favori olarak gösterilmekteydi. Son 100 metreye El Guerrouj önde girse de, yarışın son anlarında yaptığı atakla bitime 15 metre kala öne geçmeyi başaran Ngeny, yarışı birinci tamamlayarak altın madalyanın sahibi oldu.[2][3] Elde ettiği 3:32,07 saniyelik derecesiyle ise 1984 Yaz Olimpiyatları'nda Sebastian Coe tarafından 3:32,53 saniyeyle kırılan Olimpiyat rekorunu eline geçirdi. Öte yandan Ngeny, Kipchoge Keino (1968 Yaz Olimpiyatları) ve Peter Rono'nun (1988 Yaz Olimpiyatları) ardından 1500 metre yarışlarında altın madalyaya ulaşan üçüncü atlet oldu.
Olimpiyatlar sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]Kanada'nın Edmonton şehrinde düzenlenecek olan 2001 Dünya Atletizm Şampiyonası'nda yarışacak Kenya takımına davet edilen Ngeny, Britanya'daki çalışmalarını yarıda bırakamayacağını belirterek ülkesine dönmesini reddettiğinden federasyon tarafından takım kadrosundan çıkartıldı.[4] 2001'de, Avustralya'nın Brisbane'de düzenlenen İyi Niyet Oyunları'nda yapılan mil yarışını 3:56,64 saniyeyle kazandı. Aynı yılın kasım ayında, ülkesi Kenya'da geçirdiği trafik kazası sebebiyle bir süre atletizmden uzaklaşmak zorunda kaldı.[5] Sakatlığı sebebiyle 2003 Dünya Atletizm Şampiyonası seçmelerine katılamadı.[6][7] Kaza sonrası performansında yaşadığı düşüş sonucunda Atina'da düzenlenen 2004 Yaz Olimpiyatları'nda yarışma şansını da elde edemedi. 22 Kasım 2006 tarihinde ise sporculuk hayatını sonlandırdığını açıkladı.[5]
Emeklilik sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]Emekliliğinin ardından Kenya Savunma Kuvvetlerinde atletizm antrenörlüğü yapmaktadır.[8][9]
Kişisel yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]2000 Yaz Olimpiyatları'ndaki performansının ardından kızına Marion Sydney Ngeny ismini koydu.[5]
Kişisel en iyi dereceleri
[değiştir | kaynağı değiştir]| Branş | Süre | Yer | Tarih | Rekorlar | Notlar |
|---|---|---|---|---|---|
| 800 metre | 1:44,49 | Oslo, Norveç | 28 Temmuz 2000 | ||
| 1000 metre | 2:11,96 | Rieti, İtalya | 5 Eylül 1999 | Dünya rekoru | |
| 1500 metre | 3:28,12 | Zürih, İsviçre | 11 Ağustos 2000 | ||
| Mil yarışı | 3:43,40 | Roma, İtalya | 7 Temmuz 1999 | Kenya rekoru | |
| 2000 metre | 4:50,08 | Stockholm, İsveç | 30 Temmuz 1999 | ||
| 3000 metre | 7:35,46 | Sevilla, İspanya | 9 Haziran 2000 |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Eldoret salutes Ng'eny the hero". 16 Eylül 1999. 21 Eylül 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2012.
- ^ Mackay, Duncan (30 Eylül 2000). "El Guerrouj, a picture of despair". The Guardian. guardian.co.uk. 10 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2012.
- ^ "Noah Ngeny". sporting-heroes.net. Erişim tarihi: 20 Ocak 2012.
- ^ "Ngeny dropped for Worlds". BBC Sport. 19 Temmuz 2001. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2012.
- ^ a b c "Olympic champion Noah Ngeny announces retirement". IAAF. 22 Kasım 2006. 25 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2012.
- ^ "Ngeny prepared to lose place in Kenyan team again". ABC Online. 7 Haziran 2003. 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2012.
- ^ "Olympic champion Ngeny out of Kenyan trials". ABC Online. 23 Temmuz 2003. 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2012.
- ^ Musumba, Chris (28 Nisan 2011). "Mumias comes alive as elite athletes in town". Daily Nation. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2012.
- ^ "The many faces of the army". Kenya Savunma Kuvvetleri. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2012.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- IAAF resmî sitesindeki profili 3 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
