Kızıl Sendika Enternasyonali

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Kızıl Sendika Enternasyonali
Красный интернационал профсоюзов
KısaltmaProfintern
SloganBütün ülkelerin işçileri, birleşin!
Kuruluş1921
KurucuSolomon Lozovski
Kuruluş yeriMoskova
Kapanış1937
AmaçSendikaların faaliyetlerini uluslararası düzeyde komünist faaliyetlere paralel olarak kontrol etmek
MerkezMoskova
BaşkanMihail Tomski
BaşkanAndrés Nin Pérez
Başkan yardımcısıTom Mann
Başkan yardımcısıAlfred Rosmer
Önemli kişilerGrigori Zinoviyev
Ana kurumKomintern

Kızıl Sendika Enternasyonali (Rusça: Красный интернационал профсоюзов; Krasnyi internatsional profsoyuzov) ya da Profintern, Komünist Enternasyonal'ın ana öğesi olarak sendikaların faaliyetlerini uluslararası düzeyde komünist faaliyetlere paralel olarak kontrol etmek üzere kurulan kuruluş. Resmen 1921 yılında kurulan örgüt; sosyal demokrat görüşleriyle bilinen ve "Amsterdam Enternasyonali" olarak da isimlendirilen, sınıf mücadelesi tezine karşı sınıf işbirliğini savunan ve bu yolla Marksist görüşü reddeden Uluslararası Sendikalar Federasyonu'na karşıt faaliyetler yürüttü. Uluslararası Sendikalar Federasyonu, bu anlamıyla Komintern'in çalışmalarına ve onun devrim hedefine engel teşkil ettiği için Profintern'in kıyasıya eleştirilerine maruz kaldı. 1937 yılında feshedildi.

Tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Erken dönem

[değiştir | kaynağı değiştir]
Komünist Enternasyonal 2. Dünya Kongresi delegeleri, 19 Temmuz 1920
Kızıl Sendika Enternasyonali'nin ilk başkanı Sovyet sendika lideri Solomon Lozovski

Temmuz 1920'de, Komintern başkanı Grigori Zinoviyev'in emriyle, Komünist Enternasyonal 2. Dünya Kongresi'ne ait olarak geçici şekilde Uluslararası Sendikalar Konseyi (Rusça: Mezhsovprof) kuruldu.[1][2] Bu komite - Komintern Kongresi'nin Rus, İtalyan, İngiliz, Bulgar ve Fransız delegeleri de dahil olmak üzere - kızıl sendikalarına uluslararası bir kongre düzenlemek göreviyle kuruldu.[1] Sovyet sendika lideri Solomon Lozovski yeni konseyin başkanı oldu. İngiliz sendikacı Tom Mann ve Fransız sendikacı Alfred Rosmer yardımcı seçildiler.[1]

Komintern Yürütme Komitesi, Uluslararası Sendikalar Konseyi'ne "tüm dünyadaki sendikalara" bir manifesto çıkarmasını tavsiye etti. Örgüt, diğer uluslararası kuruluş olan Uluslararası Sendikalar Federasyonu'nun sosyal demokrat politikalarını eleştirerek onları "sarı sendika" olarak ilan etti ve tüm sendikaları "yeni bir devrimci uluslararası organizasyon" olan kendi kuruluşlarına katılmaya çağırdı.[1] Bu karar sonrası kısa sürede uluslararası sosyalist harekette bir bölünme ortaya çıktı ve "devrimci yöntemler" (kızıl sendika) ile "seçime dayalı yöntemler" (sarı sendika) arasında seçim yapan sendikalar iki kampa bölündü.[1] Komintern sendikaları derhal "kızıl" olan kendilerine yakın örgütlerle işbirliği yapmaya çağırdı.

Komünist fikirlerin yaygınlaşmasıyla bölünen uluslararası emek hareketi rakip olan mevcut sendikaları kazanmak için farklı ülkelerde propaganda büroları kurdu. Bu bürolar en sert ve muhalif sendikacılarını kendilerine çekerken zaman zaman da muhafazakâr sendika liderliklerini hedef göstererek yabancılaştırmaktaydı.[3]

9 Ocak 1921'de Komintern Yürütme Komitesi, "kızıl sendikalardan" oluşan yeni bir örgütün aynı yılın 1 Mayıs İşçi Bayramı'nda kurulacağını duyurdu.[3] "Sarı sendikaların" temsilcisi olarak görülen Amsterdam Enternasyonali'ne üye olmayı talep eden tüm sendikalara itiraz yazısı gönderildi. Ancak bu görüş, Temmuz ayına kadar ertelendi, böylece planlanan 3. Komintern Dünya Kongresi ile senkronize edilebildi. Çünkü Rus İç Savaşı nedeniyle o dönem Sovyet Rusya'ya yolculuk zor ve tehlikeli idi.[3]

Lozovski, Mayıs 1921'de gerçekleştirdiği konuşmasında tüm dünyadaki 14 milyon işçiyi temsil eden sendikaların, yeni kurulan Kızıl Sendika Enternasyonali'ne bağlılık duyurusunda bulunma çağrısı yaptı.[4] Benzer olarak Zinoviev de Amsterdam Enternasyonali'ni, "sosyal burjuvazinin son barikatı" olarak ilan etti.[4]

Kendi görüşlerine göre sosyal demokrat sendikal hareket, I. Dünya Savaşı'ndan nispeten birleşmiş, saldırgan ve boyun eğmemiş olarak ortaya çıkmıştı. Profintern'in ortaya çıkmasından önce dahi Amsterdam Enternasyonali, Mayıs 1921'de yürüttüğü bir toplantıda "sendikal örgütlerin iki uluslararası birliğine aynı anda üye olmasına izin verilmiyor" demişti. Ardından devrimci fikirlere sahip her örgüt kendini kendini Amsterdam Enternasyonali'nden uzaklaştırmaya başladı.[5] Böylelikle dünya sendikal hareketini içerisinde büyük iç savaş başladı.

Kuruluş kongresi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kızıl Sendika Enternasyonali'nin Kurucu Kongresi 3 Temmuz 1921'de Moskova'da toplandı.[6][7] Toplantıya, dünyanın dört bir yanından gelen 336 oy hakkına sahip toplam 380 delege katıldı. Bu sayı o dönemin dünya çapında 40 milyon sendika üyesinin 17 milyonunu temsil ediyordu.[4] Toplantı homojen ve uyumlu değildi, çünkü işçilerin endüstrinin kontrolünü ele almasını sağlayarak doğrudan eylem yapma fikri ile, bu eylemlerden kaçınmaya çalışan sendikalist fikirler sonucunda tartışmalar ortaya çıktı. Delegelerin bazıları yeni kurulacak örgütün Komintern'den tamamen bağımsız olması gerektiğini savundu.[8] Çünkü onlara göre siyasal örgütlere bu kadar yakın olunmamalıydı.[4][9]

Kızıl Sendika Enternasyonali'nin örgütsel olarak Komintern'den bağımsız olması için görüş bildirenler arasında Dünya Endüstriyel İşçileri lideri olan ve ABD'nin 1917 tarihli Casusluk Yasası uyarınca uzun süre hapis cezasına çarptırılan ve kefaletle serbest bırakıldıktan sonra Moskova'da yaşayan Bill Haywood da bulunmaktaydı.[10] Dünya Endüstriyel İşçileri örgütünün bakış açısına bazı Fransız ve İspanyol delegeler de katıldı.[4] Ancak karşıtlarınca "sarı sendikalist" olarak tariflendirilen bu unsurlar küçük bir azınlık olarak kaldı ve kuruluş kongresi Mann ve Rosmer'in de görüşleriyle, Kızıl Sendika Enternasyonali ve Komintern arasındaki bağın "gerçek ve samimi devrimci birlik" olduğunu duyurdu. Ayrıca tüm "kızıl sendikaların" ulusal düzeyde faaliyet yürüten komünist partiler ile "samimi devrimci birlik" kurması önerildi.[11][12]

Örgütün, daha önce var olan Amsterdam Enternasyonal'i ile doğrudan rekabet hâlindeyken yeni bir sendikal birlik kurma girişimi olmasına rağmen, örgüt ilk aşamasında stratejisinin "sendikalara en iyi ve en bilinçli işçileri kaçırmamak" olduğunu ısrarla vurguladı. Fakat daha fazla devrimci faaliyetler yürütmek için mevcut sendikalarda kalmaya devam etmelerini önerdi[13] Kuruluş Kongresi'nin kuruluş hakkındaki resmi kararında; var olan kitlesel birliklerin geri çekilmesinin ve üyeliklerinin genellikle muhafazakâr liderliklerine terk edilmesinin "karşı-devrimci sendika bürokrasisinin eline geçtiğinin bir göstergesi olduğunu ve bu nedenle şiddetle reddedilmesi gerektiğini" ilan etti.[13]

Profintern, emek hareketinin gerçek bölümününün kendileri olduğunda ısrarcıydı.[14] Örgüt, devrimci fikirlere sahip işçilerin artık mevcut sarı sendikaları "sıkıcı" hale getirdiğini etkili bir biçimde savundu. Bütün organizasyonları Amsterdam merkezli örgütten Moskova merkezli örgüte geçmeleri yönünde açıkça çağrı yaptı. Buna karşın bu tarz taktiklerin genelde iç bölünmeye yol açmasından kaynaklı, parti üyesi olmayanların ve seçilmiş sendika liderlerinin var olan eski sendika bağlılıklarını korumaya çalıştıkları görüldü.

Mevcut örgütlerin kazanılması stratejisinin bir parçası olarak Profintern, "Uluslararası Propaganda Komiteleri" adında, uluslararası radikal dernekler ve sendikalarda örgütlü fraksiyonel azınlıkların temelini oluşturan bir ağ kurmaya karar verdi.[15][16] Bu gruplarla komünist devrim fikri için propaganda yapmak ve proletarya diktatörlüğünü kurmak için broşürler ve süreli yayınlar yayınlayıp dağıtmaları amaçlandı.[17][18] Bu propaganda komiteleri, Profintern bu örgütlerin yayınladığı yayınlarını parasal anlamda da destekleyerek sürdürmek için fonlar sağlamaya çalışacaktı.[19] Ağustos 1921'de toplam 14 "Uluslararası Propaganda Komitesi" kurulmuştur.[19][20]

Buna karşın tüm faaliyetlere rağmen Profintern'in Uluslararası Propaganda Komiteleri, sendika üyeliklerinin görüşlerini değiştirmede etkili olmadığı görüldü.[21] Sendikalar devrimci fikirlere sahip radikal muhaliflerini ihraç etmeye başladı. Ekim 1921'de Hollanda Taşımacılık İşçileri Federasyonu'nun uluslararası ticaret organizasyonundan ihraç edilmesiyle Profintern'in faaliyetlerine katılan ulusal kesimler hedeflerine tam olarak ulaşamadı.[21]

İkinci Kongre (1922)

[değiştir | kaynağı değiştir]
Devrimci aktivist Clara Zetkin (solda) 1922'deki 2. Dünya Kongresi sonrası Komintern ve Profintern'in "birleşik cephe" çabalarının önemli örgütleyicilerinden biriydi.

Profintern'in II. Kongresi, Kasım 1922'de Komünist Enternasyonal 4. Dünya Kongresi ile birlikte Moskova'da yapıldı.

Beklenildiği gibi kongre, zamanının çoğunu Komintern'in yakın tarihte benimsenen birleşik ön cephe politikasının uygulanmasını sendikal hareket için şekillendirmekle geçirdi.[22][23] Başkanı Solomon Lozovski, yakın dönemde dünya devriminin hızlanması beklentileri ile, Amsterdam Enternasyonali ve çeşitli bağlı kuruluşların liderliklerini bir araya getiren uluslararası bir konferans önerdi. Bu toplantı, İkinci Enternasyonal, İki Buçuk Enternasyonal ve Komintern ile "kapitalizmin hücumuna karşı mücadele yöntemleri ve paralelliklerini ortaya koymak için" Nisan 1922'deki toplantıyı tekrarlayacak bir toplantıydı.[22]

Örgütün tarihine bakıldığında, 1922 yılının Profintern'in Avrupada etkisinin ve büyüklüğünün arttığı bir dönem olduğu görülür. O dönemde "kızıla yakın" sendikaların Genel Emek Konfederasyonu'na daha yakın olduğu düşünüldüğünde, oradan gerçekleşen kopuşlarla birlikte yeni kurulan Profinter'in bu denli büyümesi üstün bir başarı olarak kabul edilir.[24]

Çekoslovakya'da aydı dönem sosyal demokrat liderler tarafından Profinter'e üye olunan komünist sendikacıların sınır dışı edilmesine yönelik bir kampanya başlatıldı.[25] Ekim 1922'de Çekoslovakya'daki kızıl sendikalar kendi aralarında kongre düzenleyerek sosyal demokrat "sarı" sendikalarla yollarını ayırdı.[26] Düzenlenenler bu ayrı kongrelere Çekoslovakya Komünist Partisi üye sayısının 1922'de 170.000 olması ve o dönemdeki komünist partilere göre güçlü olması de etkendir.[27][28]

Bulgaristan'da Tüm-Bulgar Sendikalar Federasyonu, Profintern'e direlt olarak üye olmaya karar verdi ancak muhalif gruplar Serbest Serbest Federasyonu adında bir örgüt kurdular ve Bulgar sendika hareketi bölündü.[29] Buna benzer bir gelişme İspanya'da da yaşandı, sendikal hareket "kızıllar" a katılmaya karar verdiğinde gelenekçi gruplar ayrı bir oluşuma gitti ve resmen bölündü.[30] Avrupa ülkelerinde dönemin siyasal ve ekonomik iklimi, acımasız ücretler ve sendikal hareketin parçalamasının sorumluluğunu üstlenen kişilere verilen ezalar arasında gidip gelmekteydi.

Profintern'in birleşik bir kızıl sendika cephesine dair hedefi Aralık 1922'de gerçekleşmeye başladı.[31] Profintern, Amsterdam Enternasyonali temsilcileri ile başkanlığını İngiltere'nin sendika lideri James H. Thomas'ın yaptığı Lahey'deki bir barış konferansında bir araya geldi.[32] 1922 başında başında üç siyasal enternasyonal temsilcisinin birlikteliğinde olduğu gibi, oturum her iki tarafın da birbirlerine suçlamalarda bulundu ve Lozovski'nin birleşik bir cepheye olan istekleri reddedildi. itirazı keyfi olarak şeffaf bir taktik manevrası olarak reddedildi.[32]

Bu başarısızlığın ardından Ocak 1923'te Komintern ve Profintern'in ortak bir girişimiyle faşist düşüncelere karşı bir faaliyet komitesi kurulması kararlaştırıldı. Ardından Mart 1923'te Berlin'de Clara Zetkin önderliğinde Faşizme Karşı Eylem Komitesi kuruldu.[33] Bu örgütün aynı ay Frankfurt'ta uluslararası olarak düzenlediği konferansa çeşitli siyasal gruplar, sosyal demokrat partiler İkinci Enternasyonal üyeleri ve Amsterdam Enternasyonali mensubu sendikalar çağrıldı. Bununla birlikte az sayıda sosyal demokrat grup katıldı. Toplananların ezici çoğunluğu komünist idi.[33] Almanya, Sovyet Rusya, Fransa ve Britanya delegeleri, Versay Barış Antlaşması'nı ve Fransa'nın Ruhr'u işgali'ni kınamak için birleşti Almanya'ya karşı verilen zorlayıcı tazminatlara itiraz etti.[33] Bununla birlikte siyasal veya sendika üyelerinden sosyal demokratlar ve Komünist Enternasyonal taraftarları arasında hiçbir ortak faaliyetin yürütülmeyeceği kararlaştırıldı.[34]

Lozovski, Profinter'in Nisan 1923'teki Rusya Komünist Partisi 12. Kongresi'ne katıldığında yaptığı konuşmasında kaydedilen ilerlemeleri anlattı ve Profintern'in 13 milyon üyesi oldupunu, rakibi olan Amsterdam Enternasyonali'nin iste 14-15 milyon üyesi olduğunu bildirdi.[35] Bu sayıyı "muhtemelen abartılı" olarak kabul eden tarihçiler de mevcuttur.[35]

Üçüncü Kongre (1924)

[değiştir | kaynağı değiştir]
Komünist Enternasyonal 5. Dünya Kongresi'nde delegeler Lenin Mozolesi'nde
Sovyet sendika lideri Mihail Tomski, 1920'lerin ortasında İngiliz sendikal hareketi ile yakın ilişkiler kurmak için çaba harcayan en önemli kişilerden biriydi.

3. Dünya Kongresi, 8 Temmuz 1924'te sona eren Komünist Enternasyonal 5. Dünya Kongresi'nin bitti gün Moskova'da toplandı. Profintern'den yetmiş delege, Komintern'e "danışma" göreviyle oy vermeyecek şekilde katıldı, iki toplantı arasında çok yakın bir bağlantıyı temin eden Komintern toplantısına "danışma" (seçmen olmayan) delege edildi. Böylece iki toplantı arasında çok yakın bir bağlantı sağlandı.[36]

1924 kongresi, faşizm ve demokrasi kavramlarının burjuva diktatörlüğünün iki şekli olduğunu ilan ederek, sosyal demokrat işçi hareketine yönelik komünist tutumun sertleşmesini resmen belirledi.[37]

Amsterdam Enternasyonali ile birlik kurma stratejisi ve taktikleri ile ilgili Kongre tarafından tartışılan en tartışmalı konu, uluslarararası bölünmenin birleşmesi sonucu olarak emek hareketinde oluşan bozulmanın sona ereceği konusu idi.[38]

Solomon Lozovski, komünizm karşıtı Uluslararası Sendikalar Federasyonu'na karşı savunmasız kalmamak için iki uluslararası kuruluşun stratejik olarak ortaklaşması gerektiğini ifade etmiştir.[38] Lozovski, Profintern'in programından ve hedeflerinden fedakarlık etmesi ve buna paralel olarak reformizm yoluna gitmesi yoluyla birliğin sağlanamayacağı görüşünü ortaya sundu. Aksine bu birliktelik sonucu komünist fikirlere yakın Avrupalı sendikalar sıradan sendikacıların zihinlerine daha güçlü nüfuz edecekti.[38]

Fransız sendika lideri Gaston Monmousseau Profintern ve Amsterdam Enternasyonali'ne "Dünya Birlik Kongresi" altında toplanması yönünde çağrıda bulunmuş ve bu amaçla 35 kişilik delegeden oluşan bir komite seçilmiştir.[39] İki gün süren tartışmanın ardından Kongre'ye rapor verdi ve birlik teklifi getirdi.[40] Kongrenin nihayi kararı, böyle bir birlikteliği oluşturmanın "kitlelerin uygun bir şekilde hazırlanmasından sonra yapılabileceği" yönünde oldu ve sınırlı bir şekilde kabul gördü. Profintern Yürütme Komitesi'ni birleşme yönünde harekete geçmeye yönlendiren kesin bir karar alınmadı.[40]

Sovyet sendikal makamları, Uluslararası Sendikalar Federasyonu ve Prointern arasındaki uzlaşmaz ilişki ile birlikte sosyal demokratik sendika hareketleriyle ikili ilişkilere odaklanmaya başladı.[41] Bu süreçte Tomski'nin 1924 yılında Birleşik Krallık'a seyahat etmesiyle birlikte Büyük Britanya sendikalarına özel dikkat gösterildi. Bu ziyaretin ardından aynı yılın Kasım ayında Sendikalar Birliği başkanı Albert Purcell başkanlığındaki üst düzey bir heyetin karşılıklı ziyareti gerçekleşti.[42] Sovyetler açısından İngiliz sendika üyeleri ziyaretlerinden olumlu yönde etkilendi İngiltere'ye geri döndüklerinde durumla ilgili kapsamlı ve genel olarak olumlu bir rapor yayınladılar.[43] İngiliz sendikal heyetinin bu ziyareti, Batılı sendika liderlerinin Sovyetler Birliği'ne benzer bir dizi ziyarette bulunmalarına önayak olacaktı.[40]

Sovyet ve batı sendikal hareketi arasındaki bağların temeli başarıyla atılmaya başlanırken, Amsterdam ve Moskova merkezli uluslararası örgütler arasındaki bağ azalıyordu. İkinci Enternasyonal ve Uluslararası Sendikalar Federasyonu, Ocak 1925'in ilk haftasında Brüksel'de ortak bir toplantı düzenledi ve İngiliz sendikal hareketi sempatizanları Profintern destekli bir organizasyon olan Ulusal Azınlık Hareketi'ni kurdu.[44] Aynı dönemde benzer bir kuruluş olan Amerikan Emek Federasyonu bünyesindeki komünist Sendika Eğitim Ligi, Amerikan Emek Federasyonu'nun Amsterdam Enternasyonali'ne üye olmayı reddetmesine herhangi bir yorum yapmadı. Amsterdam Enternasyonali'nin itirazları, Sovyet-İngiliz sendikal bağlarının gelişmesini engellemeyi başaramadı. Nisan 1925'te Tomski iki ülke arasında sendika birliği için ortak bir komite kurma çabası kapsamında Londra'ya döndü.[45] Bazı yazarlara göre eğer Tomski o dönem İngiliz sendikacılarını Profintern saflarına getirme arzusuna sahip olsaydı, bir ters tepme ile karşılaşırdı.[46]

Tomski, diplomatik bir dil kullanarak İngiliz önerilerini reddetti.[46] Yine de Yeni Ekonomi Politikasının Sovyet Rusya'sında tam anlamıyla benimsenmesiyle, yani kültür ve ticaretin serbestleştirilmesi ile birlikte, Amsterdam Uluslararası liderleri ile anlaşma çabalarının başarısız olmasına rağmen Batı'daki sosyal demokrat sendikalarla olan ilişkisi gelişti.

Doğudaki örgütlenme

[değiştir | kaynağı değiştir]

Komintern'de olduğu gibi Profintern'in Dünya Kongreleri de azalan sıklıkta gerçekleşti. Profintern Dünya Kongresi, Komintern'in Dünya Kongreleriyle bağlantılı olarak planlandığından genellikle Komintern olayının sonuçlanmasına dayanılarak başlatılmıştır. Komintern, uluslararası politikasında "Yürütme Komisyonu Genişletilmiş Plenumları" olarak adlandırılan daha kısa, küçük ve daha az resmi uluslararası sözleşmelerden yararlanmaya başladığında, "Merkezi Konsey Oturumları" olarak adlandırılan Profintern için de benzer toplantılar düzenlenmesi kabul edildi.

9-15 Mart 1926 tarihleri arasında Moskova'da yapılan 4. Merkez Konseyi toplantısı, Komintern Yürütme Komitesi'nin 6. Genişletilmiş Plenumu'nun sona ermesinin hemen ardından başladı. Lozovski toplantılarda madencilerin grevde olduğu Büyük Britanya'yı ve Profintern'e iyi bir tanınma fırsatı sağlayan devrimci dönüşümün olduğu Asya ve Pasifik ülkelerini tanımlayan raporlar vermişti.[47] Profintern'e nazaran Amsterdam Enternayonali Asya'ya daha az miktarda ilgi gösteriyordu. Lozovski bu notu Komintern'e bildirmişti.[47] Profintern Şubat 1922 gibi erken bir tarihte yeni örgütsel zeminini Avrupa dışına çıkarmaya özen gösterdi.[48] O dönem Avrupa ülkelerinde umutlar sönükken dahi durum Asya ve Pasifik'te daha parlak görünüyordu.

Profintern açısından en iyi koşullar Çin'de yaşanan olaylardı, zira o dönemde genç ve radikal bir işçi hareketi hayata geçmeye başlamıştı. Sovyet prestiji ve etkisi 1920'li yıllardan itibaren, özellikle de 1924'ten sonra Pekin hükûmeti ile Doğu Çin Demiryolu konusunda anlaşma imzalandıktan sonra hızla arttı.[49] Bu dönemde Çin işçi hareketi, Moskova tarafından desteklenen demiryolu çalışanlarını ve denizcilerini kapsayarak büyümeye başladı.[50]

Güney'de, Sun Yat-sen önderliğinde Guangdong'daki merkezi yönetimden ayrı bir hükûmet Çin Komünist Partisi (ÇKP) ile birlikte anti emperyalist politikalar izledi. 20 Ocak 1924 tarihindeki Kuomintang kongresinde 200 delegeden yaklaşık 40'ı ÇKP'ye aitti ve partinin katı disiplini ve demokratik merkeziyetçi yapısı nedeniyle bu yapının komünist özellikte olduğundan bahsedildi.[51] Haziran 1924'te Yat-sen'in Kuomintang hükûmeti, Sovyet askeri komutanı Vasili Blyuher'in başında olduğu Sovyet eğitmenlerle birlikte yaklaşım 3 milyon ruble yardım alarak Whampoa'da kendi askeri akademisini kurdu.[52]

Kuomintang lideri Yat-sen ile Komintern'in Çin'deki temsilcisi Mihail Borodin arasında yapılan çalışma ittifakı, Yat-sen'in 12 Mart 1925'teki ölümünden sonra sona erdi. Yat-sen'in ölümünden sonra Kuomintang'daki sol ve sağ gruplar arasında mücadele başladı ve bunun sonucu olarak Kuomintang ve ÇKP arasında gerginlikler meydana gelmeye başladı.[53]

Çin'deki devrimci olayların büyümesine neden olarak görülen 30 Mayıs Olayı'nı konu alan bir Çin posteri. Posterde bir Çinli yurtsevere işkence yapan yabancı bir emperyalist ve yerel bir işbirlikçi gösteriliyor.

30 Mayıs 1925'te Şanghay'da bir pamuk fabrikasındaki işçi grevine destek verenlerden birinin tutuklanmasını protesto eden radikal öğrencilere İngiliz polisi tarafından ateş açıldı ve 12 protestocu öldürüldü.[53] Buna karşılık olarak kentte genel grev ilan edildi ve bölge boyunca 30 Mayıs Olayı olarak bilinen olaylar patlak verdi.[53] 19 Haziran'da Guangzhou'da da genel grev ilan edildi ve dört gün sonra polis tarafından göstericilere ateş edilmesi sonucu ölümle sonuçlanan olaylar meydana geldi.[53]

30 Mayıs olaylarının hızlı bir şekilde büyümesi, Komintern'in Çin'deki devrimci duruma olan ilgisini artırdı.[54] Bu yeni bakış açısı Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri Josef Stalin tarafından da vurgulandı[55] ve Komintern'in başında bulunan Zinovyev Temmuz 1925'te Tokyo gazetesi Nichi Nichi Shimbun'ne Çin, Hindistan, İran, Mısır ve diğer Doğu ülkelerinde devrimci hareketin büyüdüğünü belirtti.[56]

Yönetim ve şubeler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kızıl Sendika Enternasyonali'nin tam zamanlı sekreterliğini İspanyol sendikacu Andrés Nin Pérez, Rus sendikacı Mihail Tomski veSolomon Lozovski yapmaktaydı.

Moskova ana binasında ek olarak dört ülkede ek şube kurulmuştu. "Orta Avrupa Bürosu" Berlin'de, "Latin Bürosu" Paris'te, "Balkan Bürosu" Bulgaristan'da ve "İngiliz Bürosu" Londra'da yer almaktaydı. Mayıs 1927'de Pan-Pasifik Sendika Sekreterliği Şangay'da Asya ve Pasifik için bir koordinasyon merkezi olarak kuruldu.

1928'de, Latin Amerika'daki ilk genel emek hareketi olan Confederación Sindical Latinoamericana Profintern'in Latin Amerika şubesi olarak göreve başladı.[57] Bu grup 1936'da kurulan Confederación de los Trabajadores de América Latinanın öncüsüydü.

Profintern dünya çapında ulusal örgütlenmeler kurdu. İngiltere'deki büro Ulusal Azınlık Hareketi ile yakından çalıştı. Kanada Komünist Partisi İşçi Birliği Ligi adında ulusal bir bölüm kurdu. Amerikan bölümü, 1922'de Sendika Eğitim Ligi olarak başladı ve 1929'da çift sendikacılık türünün örneği olan Sendika Birlik Ligi'ni kurmayı başardı.

Feshi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kızıl Sendika Enternasyonali, Stalin önderliğindeki Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin dış politikaları halk cephesi politikalarına doğru kaymaya başladığında, bunun bir sonucu olarak 1937 yılında feshedildi.

Kongreleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Toplantı Yer Tarih Notlar
1. Dünya Kongresi Moskova 3-19 Temmuz 1921 Kızıl Sendika Enternasyonali kuruldu. 380 delege 336 oy hakkı ile katıldı.
2. Dünya Kongresi Moskova 19 Kasım-2 Aralık 1922 Sendikal hareket için resmi olarak "birleşik cephe" politikası benimsendi.
3. Dünya Kongresi Moskova 8 Temmuz-? 1924 Amsterdam Enternasyonali ile zayıf ve bağımlı olmayan bağ kurulması benimsendi.
4. Sezon Merkezi Konsey Toplantısı Moskova 9-15 Mart 1926 Solomon Lozovski, İngiltere ve Doğu'yu Profintern başarısının ana alanları olarak tanımladı.
3. Dünya Kongresi Moskova 17 Mart-4 Nisan 1928
Mücadele Stratejisi Uluslararası Konferansı Strazburg, Fransa Ocak 1929

İlgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • M. Tomsky, The Trade Unions, the Party and the State: Extracts of Speeches by Comrade Tomsky at the III Session of the Profintern on June 29, 1923, and... Moscow: Commission for Foreign Relations of the Central Council of Trade Unions of the USSR, 1927.
  • A. Lozovsky, What is the Red International of Labor Unions?22 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Red International of Labor Unions, 1927.
  • Problems of Strike Strategy: Decisions of the International Conference on Strike Strategy, held in Strassburg, Germany, January 192915 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. New York: Workers Library Publishers, 1929.
  • Reiner Tosstorff: The Red International of Labour Unions (RILU) 1920-1937, Leiden: Brill Publications 2016, 978-900-423664-6.
  • Красный интернационал профсоюзов // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.]/гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969—1978.
  • Политический словарь. Под общ. ред. А. И. Стецкого. — Л.: «Прибой», 1928 // Статья «Профинтерн»
  • Профинтерн в резолюциях. — М., 1928
  • Десять лет Профинтерна в резолюциях, документах и цифрах. — М., 1930
  • Лозовский А. Десять лет борьбы за Профинтерн. — М., 1930
  • Лозовский А. За единый фронт и единство профдвижения. — М., 1935
  • Фостер У. 3. Очерки мирового профсоюзного движения, пер. с англ. — М., 1956
  • История профсоюзного движения за рубежом, [ч. 1] (С 60-х гг. XVIII в. до 1939 г.). — М., 1962
  • Адибеков Г. М. Красный интернационал профсоюзов. — М., 1971

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • G. M. Adibekov, Krasnyi internatsional profsoiuzov: Ocherki istorii Profinterna. (The Red International of Trade Unions: Studies in the History of the Profintern.) Moscow: Profizdat, 1971. —Translated into German as Die Rote Gewerkschaftsinternationale, Berlin, 1973.
  • Birchall, Ian. "Profintern: Die Rote Gewerkschaftsinternationale 1920-1937," Historical Materialism, 2009, Vol. 17 Issue 4, pp 164–176, review (in English) of a German language study by Reiner Tosstorff* Josephine Fowler, "From East to West and West to East: Ties of Solidarity in the Pan-Pacific Revolutionary Trade Union Movement, 1923-1934." International Labor and Working-Class History, no. 66 (2004), pp. 99–117.
  • E. H. Carr, A History of Soviet Russia, Volume 8: Socialism in One Country, 1924-1926, Volume 3, Part 2. London: Macmillan, 1964.
  • E. H. Carr, A History of Soviet Russia, Volume 12: Foundations of a Planned Economy, 1926-1929, Volume 3, Part 1. London: Macmillan, 1976.
  • E. H. Carr, A History of Soviet Russia, Volume 13: Foundations of a Planned Economy, 1926-1929, Volume 3, Part 2. London: Macmillan, 1976.
  • E. H. Carr, A History of Soviet Russia, Volume 14: Foundations of a Planned Economy, 1926-1929, Volume 3, Part 3. London: Macmillan, 1978.
  • Albert Resis, The RILU: Origins to 1923. PhD dissertation. Columbia University, 1964.
  • Arthur Rosenberg, "Communism and the Communist Trade Unions" (1932)21 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Mike Jones, trans., What Next. www.whatnextjournal.co.uk/ —First published as "Kommunismus und kommunistische Gewerkschaften" in Internationales Handworterbuch des Gewerkschaftswesen, Berlin, 1932, pp. 979–984.
  • Geoffrey Swain, "Was the RILU Really Necessary?," European History Quarterly, No. 1 (1987), pp. 57–77.
  • Reiner Tosstorff, "Moscow or Amsterdam? The Red International of Labour Unions, 1920/21-1937." Communist History Network Newsletter, issue 8, July 2000.
  • Reiner Tosstorff, The Red International of Labour Unions (RILU) 1920-1937 [2004]. Ben Fowkes, trans. Leiden, The Netherlands: Brill, 2016

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c d e E.H. Carr, The Bolshevik Revolution, 1917-1923: Volume 3. London: Macmillan, 1953; s. 207.
  2. ^ G. Zinoviev, The Communist Internationale to the IWW: An Appeal of the Executive Committee of the Third Internationale at Moscow. 21 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Foreword by Tom Glynn. Melbourne: Proletarian Publishing Association, October 1920.
  3. ^ a b c Carr, The Bolshevik Revolution, vol. 3, s. 398.
  4. ^ a b c d e Carr, The Bolshevik Revolution, vol. 3, s. 399.
  5. ^ First Report on the Activities of the International Federation of Trade Unions (July 1919-December 1921). Amsterdam: n.d.; s 73.
  6. ^ Constitution of the Red International of Labour Unions: Adopted at the First World Congress Held in Moscow, July 1921. London: British Bureau, Red International of Labour Unions, 1921.
  7. ^ Evan E. Young, "Brief Report on the 1st World Congress of RILU: Moscow, July 3-19, 1921." 21 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. DoJ/BoI Investigative Files, NARA collection M-1085, reel 936, file 202600-1350-2. Corvallis, OR: 1000 Flowers Publishing, 2007.
  8. ^ Earl R. Browder, "The Red Trade Union International: The First World Congress of Revolutionary Unions," 15 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Toiler (New York), v. 4, whole no. 192 (Oct. 15, 1921), s. ;9-10.
  9. ^ J.T. Murphy, The 'Reds' in Congress: Preliminary Report of the First World Congress of the Red International of Trade and Industrial Unions. London: British Bureau, Red International of Labour Unions, 1921.
  10. ^ Carr, The Bolshevik Revolution, vol. 3, s. 399-400
  11. ^ Carr, The Bolshevik Revolution, vol. 3, s. 400
  12. ^ Tom Mann, Russia in 1921. British Bureau, Red International of Labour Unions, 1921.
  13. ^ a b Carr, The Bolshevik Revolution, vol. 3, s. 527
  14. ^ Carr, The Bolshevik Revolution, vol. 3, s. 528
  15. ^ Resolutions and Decisions of the First International Congress of Revolutionary Trade and Industrial Unions. n.c. [Chicago]: Voice of Labor, 1921.
  16. ^ Carr, The Bolshevik Revolution, vol. 3, s. 531
  17. ^ Carr, The Bolshevik Revolution, vol. 3, s. 531-532
  18. ^ Krasnyi internatsional profsouzov v bor'be za osushchestvlenie leninskoi taktiki edinogo fronta 1921-1923. (The Red International of Trade Unions and the Struggle for Implementation of the Leninist Tactic of the United Front, 1921-1923). Saratov: Izdatel'stvo Saratovskogo universiteta, 1976.
  19. ^ a b Carr, The Bolshevik Revolution, vol. 3, s. 532
  20. ^ B.A. Karpachev, Krasnyi Internatsional profsoiuzov: Istoriia vozniknoveniia i pervye gody deiatel'nosti Profinterna, 1920-1924. (The Red International of Trade Unions: History of the Origins and First Activities of the Profintern, 1920-1924). Saratov: Izdatel'stvo Saratovskogo universiteta, 1976.
  21. ^ a b Carr, The Bolshevik Revolution, vol. 3, s. 533
  22. ^ a b Carr, The Bolshevik Revolution, vol. 3, s. 459
  23. ^ "Constitution of the Red International of Labor Unions, as of 2nd World Congress — Nov. 1922." 21 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Labor Herald Library no. 6. Chicago: Trade Union Educational League, 1923.
  24. ^ Carr, The Bolshevik Revolution, vol. 3, s. 459-460
  25. ^ Carr, The Bolshevik Revolution, vol. 3, s. 460
  26. ^ Carr, The Bolshevik Revolution, vol. 3, s. 171-172.
  27. ^ Carr, The Bolshevik Revolution, vol. 3, s. 170.
  28. ^ Kevin McDermott, The Czech Red Unions, 1918-1929: A Study in Their Relation with the Communist Party and the Moscow Internationals. Boulder, CO: East European Monographs/Columbia University Press, 1988.
  29. ^ Carr, The Bolshevik Revolution, vol. 3, s. 536.
  30. ^ Carr, The Bolshevik Revolution, vol. 3, s. 538.
  31. ^ Resolutions and Decisions of the Second World Congress of the Red International of Labor Unions: Moscow — November 1922. 15 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Chicago: Trade Union Educational League, 1923.
  32. ^ a b Carr, The Bolshevik Revolution, vol. 3, s. 462
  33. ^ a b c E.H. Carr, The Interregnum, 1923-1924. London: Macmillan, 1954; s. 161
  34. ^ Resolutions and Decisions, RILU, 1923: Resolution on the Report of the Executive Bureau. n.c.: Red International of Labor Unions. Executive Bureau, n.d. [1923?].
  35. ^ a b Carr, The Bolshevik Revolution, vol. 3, s. 461
  36. ^ Carr, * E.H. Carr, A History of Soviet Russia, Volume 7: Socialism in One Country, 1924-1926, Volume 3, Part 1. London: Macmillan, 1964, s. 70
  37. ^ Desiat' let Profinterna v rezoliutsiakh (Ten Years of the Profintern in Resolutions). Moscow: 1930; s. 144.
  38. ^ a b c Carr, Socialism in One Country, vol. 3, pt. 1, s. 564
  39. ^ Carr, Socialism in One Country, vol. 3, pt. 1, s. 564-565.
  40. ^ a b c Carr, Socialism in One Country, vol. 3, pt. 1, s. 565
  41. ^ Carr, Socialism in One Country, vol. 3, pt. 1, s. 570
  42. ^ Carr, Socialism in One Country, vol. 3, pt. 1, s. 569-570.
  43. ^ Carr, Socialism in One Country, vol. 3, pt. 1, s. 572.
  44. ^ Carr, Socialism in One Country, vol. 3, pt. 1, s. 573
  45. ^ Carr, Socialism in One Country, vol. 3, pt. 1, s. 576
  46. ^ a b Carr, Socialism in One Country, vol. 3, pt. 1, s. 577
  47. ^ a b Carr, Socialism in One Country, vol. 3, pt. 1, s. 592
  48. ^ Ruth McVey, The Rise of Indonesian Communism. Ithaca, NY: Cornell University Press, 1965; s. 214.
  49. ^ Carr, Socialism in One Country, vol. 3, pt. 2, s. 719-720.
  50. ^ Carr, Socialism in One Country, vol. 3, pt. 2, s. 720
  51. ^ Carr, Socialism in One Country, vol. 3, pt. 2, s. 698-699.
  52. ^ Carr, Socialism in One Country, vol. 3, pt. 2, s. 702
  53. ^ a b c d Carr, Socialism in One Country, vol. 3, pt. 2, s. 719
  54. ^ Carr, Socialism in One Country, vol. 3, pt. 2, s. 628
  55. ^ J.V. Stalin, Works: Volume 7, 1925. Moscow: Foreign Languages Publishing House, 1954; s. 235.
  56. ^ E.H. Carr cites this passage in Socialism in One Country, vol. 3, pt. 2, s. 628.
  57. ^ William Z. Foster, History of the Three Internationals: The World Socialist and Communist Movements from 1848 to the Present. New York: International Publishers, 1955; s. 326.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kızıl_Sendika_Enternasyonali&oldid=31483694" sayfasından alınmıştır