Russenorsk
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 | Bu maddede yeterince bilgilendirici olmayan ve bağlantı ölümüne karşı savunmasız olan yalın URL'ler kullanılmıştır. (Ekim 2023) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Russenorsk, Norveç'in kuzey kıyısındaki Rus ve Norveçli tüccarların iletişimine hizmet eden karışık bir Rus-Norveç diliydi (bir Pidgin örneği).[1]
Norveç ve Rusya arasında tahıl ve balıkta aktif bir deniz ticaretinin olduğu XVII-XX yüzyıllarda kullanıldı.
Russenorsk'ta yaklaşık 400 kelime kaydedilmiştir, kelime dağarcığının yaklaşık % 50'si Norveççe'den, % 40'ı Rusça'dandır.[2] Kalan kelimeler İsveççe, Almanca, Fransızca, İngilizce, Fince ve diğer dillerden ödünç alınmıştır. Dilbilgisi ve fonetik, orijinal dillere kıyasla basitleştirilmiştir.[3]
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Troms ve Finnmark bölgelerinde 150 yıl boyunca Ruslar ve Norveçliler arasında ticaret vardı. Bu ticaret Norveç hükûmeti tarafından desteklendi ve Kral VII. Christian, bunu kolaylaştırmak için Tromsø gibi çeşitli yerleşimlere şehir statüsü verdi. Norveçliler çoğunlukla Ruslardan un ve buğday için balık ticareti yaptılar. Ticaret yılın güneşli ayları boyunca devam etti ve her iki taraf için de faydalı oldu; Norveçliler yazın ucuz balığa erişirken, Ruslar da buğday alıyordu.[4] Tüccarlar Murmansk ve Beyazdeniz yakınlarındaki bölgelerden, çoğunlukla Vardø, Hammerfest ve Tromsø'ya, bazen daha güneydeki Lofoten adalarına geldi.[5]
Russenorsk'un en erken kaydedilen örneği 1785'teydi. Ekvator pidginlerinin aksine, sadece iki dilden oluşuyordu; Norveççe ve Rusça. Ayrıca, bu diller Hint-Avrupa dillerinin aynı dalından değildir.[6] Ayrıca ekvator pidginlerinden farklı olarak, Russenorsk bir sosyal sınıftan oluşuyordu.
1850 yılına kadar Russenorsk, tüm sosyal sınıflar için sosyal olarak kabul edilebilirdi. 1850'de Russenorsk, Norveçli balıkçılarla daha sınırlı hale geldi, oysa Norveçli tüccarlar, Arhangelsk ve Rus ticaret merkezlerinde Rusça'ya maruz kalarak dili öğrendiler.[7] Genellikle Rusça'yı ilkel seviyede iletişim kurabilecek ölçüde öğrenselerde bu durum, Russenorsk'un sosyal statü açısından düşüşüne neden oldu.
1917'de Finlandiya'nın Rusya'dan bağımsızlık ilanı, Rusya-Norveç sınırının önemli ölçüde azalmasına neden oldu. 1919'da sınır tamamen ortadan kalktı.[8] Ayrıca, Sovyetler Birliği uluslararası teması önemli ölçüde sınırladı ve Norveçliler ve Ruslar arasındaki ortak dile olan ihtiyacı azalttı. Bu tür son Norveç-Rus ticareti 1923'te gerçekleşti.[9]
Sözdizimi[değiştir | kaynağı değiştir]
Russenorsk'un bir karakteristik sözdizimsel özelliği, cümlede zarf kullanımı olması durumunda fiilin sonda olmasıdır. Bu ne Rusçada ne de Norveççede bulunmaz.[10] Bir diğeri ise olumsuzlayıcının (ikke, njet) fiilden önce gelmesi, ancak fiilden ayrılabilmesidir. Bu, Rusça veya Norveççe'deki olumsuzlamaya benzemez, ancak bu sözdiziminin muhtemel olduğu Fince'den gelmiş olabilir.[11]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 6 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Eylül 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2022.
- ^ https://archive.today/20121127194357/
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2022.
- ^ https://web.archive.org/web/20170108001735/
- ^ https://web.archive.org/web/20110605232020/
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 8 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Eylül 2022.