Toxodon
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Toxodon | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Restore edilmiş iskeleti, Bernardino Rivadavia Natural Sciences Museum | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Tip tür | |||||||||||||||
| †Toxodon platensis Owen, 1837 | |||||||||||||||
| Diğer türler | |||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||
Cins seviyesi
T. platensis
T. burmeisteri
T. chapalmalensis
T. ensenadensis
T. gracilis
| |||||||||||||||
Toxodon ("yay diş"), Geç Pliyosen'den Pleyistosen devri'nin sonuna dek (3.6 milyon yıl-11.700 arası) bugünkü Güney Amerika'da yaşamış, soyu tükenen memeli cinsi. Yeni çalışmalarda holosen devri başlarına tarihlenen Toxodon fosillerine rastlanmıştır. Toxodontidae ailesi bu cinsle temsil edilir ve bu aile Miyosen devrinde çeşitlenmiştir (23-5.3 milyon yıl önce).
Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu cinsin üyeleri yaklaşık 2.75 metre uzunluğa ve 1.5 metre omuz yüksekliğine sahiptir. Toxodon kabaca kısa bir gergedana benzer. Büyük bir kafatası vardır ve başının ucunda geniş nazal açıklıklar bulunur ki, gelişmiş bir koku alma duyusuna işaret edebilir. Kesici ön dişleri, birbirinden ve yanak dişlerinden ayrılmış bir yapıdadır. bulunan fosilleri üzerinden yapılan değerlendirmeye göre ağır ve dev bir vücudu vardı, ayrıca bu ağır bedeni güçlü ve kısa bacaklar taşımaktaydı. İşlevsel 3 toynaklı ve geniş tabanlı ayakları da vücut ağırlığını dengeli şekilde taşımasına yardım ediyordu, zira en büyük baskı merkez toynağa iletiliyordu. Pleyistosen devri boyunca muhtemelen en yaygın Güney Amerika memelisi toxodondu. bu canlının fosilleri HMS Beagle ile bilimsel sefere çıkan bir doğa bilimci tarafından bulundu ki, bu kişi Charles Darwin'di. Darwin'in bulduğu bu fosil parçalarını Richard Owen tanımladı. Oldukça önemli bir memeli olan toxodon, Avrupalılarca 19. asırdaki evrimsel tartışmaların odağında olmuştur, zira diğer kıtalardaki kuzenlerinden oldukça farklılaşmış bir haldeydi.[1]
Evrim[değiştir | kaynağı değiştir]
| †Notoungulata |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Coğrafi Dağılım[değiştir | kaynağı değiştir]
Şimdiye dek, paleontologlar toxodonların güney amerika'dan göç etmediğini ve nispeten dar bir coğrafyada yaşadığını düşündüler; ancak Ernest Lundelius ve arkadaşlarının araştırması Teksas'daki Harris County'de izole kalmış bir toxodon dişi bulunduğundan bahseder. Bu toxodon dişi, düşünülenden çok daha geniş alana yayılan bir cinse işaret etmektedir. Kabaca 74 ile 16 bin yıl arasında tarihlenen bu diş mixotoxodon'a da ait olabilir; ama bulunmuş olan bu üstten üçüncü azı dişi şimdilik kuzeye göçün tek delili olmaktadır.[2]
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Cox, Barry; Harrison, Colin; Savage, R.J.G.; Gardiner, Brian (October 1999). The Simon & Schuster Encyclopedia of Dinosaurs and Prehistoric Creatures: A Visual Who's Who of Prehistoric Life. Simon & Schuster. ISBN 978-0-684-86411-2.
Wikimedia Commons'ta Toxodon ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikitür'de Toxodon ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ The Editors of Encyclopaedia Britannica, The Editors of Encyclopaedia Britannica. "Toxodon". Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, inc. 17 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2020.
- ^ Lundelius, Ernest; ve diğerleri. (2013). "The first occurrence of a toxodont (Mammalia, Notoungulata) in the United States". Journal of Vertebrate Paleontology, 33. ss. 229-232.